AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ

AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
SUNUM PLANI
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
B. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA SÜRECĠ
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
D. GENEL DEĞERLENDĠRME
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
3
3
AFETE HAZIRLIK KANUNU’NUN HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
Ülkemizde 1950 li yıllardan
sonra hızlı ve denetimsiz bir
kentleşme süreci başlamıştır.
-Marshall yardımı
-Tarımda makineleşme,
-Kentin görece çekici etkisi,
-Ulaşım
sisteminde
meydana gelen gelişmeler
Türkiye’deki gecekondu alanları.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
4
4
AFETE HAZIRLIK KANUNU’NUN HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
Bu süreçte
Doğal ve kültürel çevre göz ardı
edilmiş,
Kentler plansız büyümüşlerdir.
Türkiye’deki gecekondu alanları.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
5

Herhangi bir deprem ya da afet olmadan da yıkılan ve hasar gören binaların
bulunması da durumun vehametini gözler önüne sermektedir.
2004 yılında Konya’da yıkılan Zümrüt apartmanına ait görüntü
2011 yılında Diyarbakır’da yıkılan binaya ait görüntü
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
6
Ülkemizin en önemli deprem kuşaklarından birinde olduğu, ülkemizde bir çok
afet yaşandığı hususu göz ardı edilemez bir gerçektir.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
7
BaĢta deprem olmak üzere ülkemizde bir çok afet yaĢanmıĢ, bir çok
vatandaĢımız hayatını kaybetmiĢtir.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
8
Türkiye’de toplam 24500 km. uzunluğunda canlı fay vardır.
1903 yılından günümüze, hasar doğuran 130 depremde 100 bin can kaybı
yaĢandı
Ülke zenginliğimizin %90’ı ciddi deprem riski altındadır. (60 milyon
insanımız,12 milyon konut, 400 milyar $’lık altyapı ve makine parkı)
Son yüzyıl içinde depremlerde ortalama her yıl milli gelirimizin %1’ini
kaybettik.
1939 yılında meydana gelen Erzincan depreminde 60 saniye içinde 33.000
yurttaĢımızı kaybettik.
 1999 yılında meydana gelen Gölcük ve Düzce depremlerinde Milli
gelirimizin %10-15’i birkaç dakika içinde kayboldu.
 Olası Ġstanbul depreminin sonuçları;
Ağır hasarlı 20 -50 bin bina,
Fiziksel hasar; 100 milyar $
Can kaybı 20 – 50 bin kiĢi
Evsizler; 1 – 2 milyon
ĠĢsizler; 0,5 – 1,5 milyon
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
9
Deprem değil riskli binalar insanı
öldürür.
Van Depremi sonrası alınan bir görüntü.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
10
Mevcut yasal düzenlemeler.
 775 sayılı Gecekondu Kanunu
 2981 sayılı Ġmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara
Uygulanacak Bazı ĠĢlemler ve 6785 sayılı Ġmar Kanununun Bir
Maddesinin DeğiĢtirilmesi Hakkında Kanun
 3194 sayılı Ġmar Kanunu
 5366 sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel TaĢınmaz Varlıkların
Yenilenerek Korunması ve YaĢatılarak Kullanılması Hakkında
Kanun
 5543 sayılı Ġskân Kanunu
 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu
 5393 sayılı Belediye Kanunu
 7269 Sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak
Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunu
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
B. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA SÜRECĠ
11
775 SAYILI GECEKONDU KANUNU



20.07.1966 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Mevcut gecekonduların ıslahı, tasfiyesi, yeniden gecekondu yapımının önlenmesi ve bu
amaçlarla alınması gereken tedbirlerin belirlenmesine yönelik hükümler içermektedir,
Ancak ilan edilen gecekondu önleme bölgelerinde yeniden imar mevzuatına aykırı yapıların
yapılmasının önlenmesine ilişkin hüküm bulunmamakta olup gecekondu sorununa bir
çözüm üretememiştir.
Ülkemizde düzensiz yapılaşma görüntüleri
Ülkemizde gecekondu görüntüleri
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
B. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA SÜRECĠ
12
2981 SAYILI ĠMAR VE GECEKONDU MEVZUATINA AYKIRI YAPILARA
UYGULANACAK BAZI ĠġLEMLER HAKKINDA KANUN


24.02.1984 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bu Kanun kapsamında yapılan ıslah imar planları ile kentin sorunlu bölgeleri iyileştirilmeye
çalışılmış, ancak bu tür yerleşimler düzenli ve yeterli kentsel standartlara hiçbir zaman
ulaşamamış, sosyal donatı alanları, yollar ve yeĢil alanlar standartların çok altında
kalmıĢtır. Afet riskli alanlar genellikle bu tür alanlardan oluşmaktadır.
Mamak Belediyesi sınırları içerisinde yer alan Ege Mahallesinin Islah İmar Planı ile dönüştürülmesine ilişkin
görüntüler
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
B. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA SÜRECĠ
13
3194 SAYILI ĠMAR KANUNU’NUN
39’UNCU MADDESĠ (MAĠLĠ ĠNHĠDAM)




İmar Kanunu 03.05.1985 tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
Kanun’un bu maddesi ile sadece yıkık veya
yıkılacak derecede tehlikeli yapılara ilişkin
ilgili idarelerce yapılması gerekli işlemler
belirlenmiştir.
Afet öncesi veya sonrası yapılacak
işlemlere ilişkin herhangi bir hüküm
bulunmamaktadır.
Ancak kentsel dönüşüm uygulamalarına
ilişkin herhangi bir husus içermediğinden
uygulamada sorunlar yaşanmaktadır.
1999 yılında yaşanan Marmara Depremi
sonrası Yalova İlinden bir görüntü
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
B. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA SÜRECĠ
14
5366 SAYILI YIPRANAN TARĠHĠ VE KÜLTÜREL TAġINMAZ VARLIKLARIN
YENĠLENEREK KORUNMASI VE YAġATILARAK KULLANILMASI HAKKINDA
KANUN


16.06.2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kanunun amaç maddesinde doğal afetlere karşı tedbirler alınmasına yönelik
hüküm bulunmasına karşın, daha çok sit alanı ilan edilen alanlara ilişkin uygulama
yapılmasına dair hükümler bulunmaktadır.
İstanbul Sulukule bölgesi proje öncesi
İstanbul Sulukule bölgesi proje tasarımı
İstanbul Sulukule inşaat aşaması
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
B. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA SÜRECĠ
15
5543 SAYILI ĠSKAN KANUNU
 Devlet eliyle iskanda; devletin
büyük projelerini gerçekleştirmek
için yeni yerleşim alanları
oluşturmak hedeflenmiştir.
 Ancak afetten dolayı zarar
görebilecek yapılar için bir
düzenleme bulunmamaktadır.
Şanlıurfa-Halfeti Tarımköy uygulaması.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
B. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA SÜRECĠ
16
2985 SAYILI TOPLU KONUT KANUNU’NUN
EK 7. MADDESĠ



Bu maddeye göre TOKİ, gecekondu
bölgelerinin tasfiyesine veya iyileştirilerek
yeniden
kazanımına
yönelik
olarak
gecekondu
dönüşüm
projeleri
geliştirebilmekte,
İnşaat
uygulamaları
ve
finansman
düzenlemeleri yapabilmektedir.
Bu madde kapsamında TOKİ 280 bölgede
Belediyelerle protokol yaparak yaklaşık
60.000 konut başlatılmıştır.
Ülkemizde gecekondu görüntüleri
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
B. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA SÜRECĠ
17
5393 SAYILI BELEDĠYE KANUNU’NUN 73. MADDESĠ




Bu maddenin son şekli 17.06.2010 yılında yürürlüğe girmiştir.
Belediyelere kentsel dönüşüm alanı ilan etme ve projeleri uygulamaya yönelik yetkiler
verilmiştir.
Ancak deprem riskine karşı tedbirler alınmasına yönelik hususlar içermemektedir.
Bunun yanında siyasi kaygılardan ötürü bu maddenin uygulanmasında sorunlar
yaşanmakta olup Belediyelerce yürütülen dönüşüm projeleri tam olarak amacına
ulaşmamaktadır.
Trabzon Zağnos Vadisi Dönüşüm Projesi
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
B. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA SÜRECĠ
18
7269 SAYILI UMUMĠ HAYATA MÜESSĠR AFETLER
DOLAYISĠYLE ALINACAK TEDBĠRLERLE
YAPILACAK YARDIMLARA DAĠR KANUN
 15.05.1959 tarihinde yürürlüğe girmiĢtir.
 Afet öncesi zemin tespitine ve afet sonrası
yapılacaklara iliĢkin hükümler içerir.

Doğal afetler sonrası yapılacak konut ve diğer
yardımlar, borçlandırma usulleri belirtilmektedir.

Bu kanun sadece Devlete görev vermekte olup
vatandaĢların kendi imkanlarıyla uygulama
yapmasına yönelik hükümler bulunmamaktadır.
Gecekondu alanları.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
B. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA SÜRECĠ
19
Mevcut yasal düzenlemeler incelendiğinde;
•Ülkemizde riskli yapılara, kentsel dönüĢüme ve afet risklerine iliĢkin çeĢitli
mevzuatlar bulunmakta olup, afet öncesi tedbir alınmasına iliĢkin hükümlerin
yetersiz olduğu görülmektedir.
 Farklı kanunlarda farklı hükümler bulunması ve mevzuatın dağınık olması akıcı
bir uygulama süreci sağlayamamaktadır. Mevcut mevzuat, uygulamada pratiklik
sağlamaktan uzak ve dağınıktır.
Ayrıca bu mevzuat düzenlemelerinin;
1- Finansman boyutunun zayıf olması,
2- Yaptırım gücünün olmaması,
uygulamada istenilen sonucun alınmasını engellemektedir.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
20
AFETE HAZIRLIK KANUNU’NUN
ANAYASAL DAYANAKLARI
Anayasa’nın,
 56. maddesi; “herkesin sağlıklı ve
dengeli bir çevrede yaĢama hakkına
sahip olduğu ve çevreyi
geliĢtirmenin devletin ve
vatandaĢların ödevi olduğunu”,
 57. maddesi; “devletin, Ģehirlerin
özelliklerini ve çevre Ģartlarını
gözeten bir planlama çerçevesinde
konut ihtiyacını karĢılayacak
tedbirleri almakla yükümlü
olduğunu”
belirtmektedir.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
21
PROGRAM VE PLANLARDA KENTSEL
DÖNÜġÜM;
 61. Hükümet Programı
 Orta Vadeli Program (2011–2013);
 Yıllık Program (2011)
 BütünleĢik Kentsel GeliĢme Stratejisi
ve Eylem Planı KENTGES (2010-2023)
 Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem
Planı – 2023 (UDSEP-2023)
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
A. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA GEREKÇELERĠ
22
Bu nedenlerle;
 Afetler oluĢmadan önce zarar azaltmaya yönelik gerekli tedbirleri
içeren,
 Pratik ve hızlı müdahaleyi sağlayacak uygulama araçları içeren,
 Konunun hassasiyetine binaen yaptırıma yönelik hükümleri olan,
 Toparlayıcı ve kendi içinde bütün,
 Finansal yapısı olan,
 VatandaĢı mağdur etmeyecek yardım ve destek alternatifleri olan,
bir mevzuat hazırlanması zorunluluğu tespit edilmiĢ ve
Bakanlığımızın kurulması sonrası yaĢanan Van depremi ile birlikte Bakanlığımızca
afet risklerinin önlenmesine yönelik çalıĢmalar ivedilikle baĢlatılmıĢtır.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
B. KANUN TASARISININ HAZIRLANMA SÜRECĠ
23
Bu kapsamda
Bakanlığımızca geçmiĢ yıllarda farklı tarihlerde Kentsel DönüĢüme iliĢkin
kanun taslakları incelenmiĢ,
Ġstanbul BüyükĢehir Belediye BaĢkanlığınca hazırlanan Depreme Hazırlık
Kanunu taslağı incelenmiĢ,
Toplu Konut Ġdaresi, Belediyeler gibi uygulama gerçekleĢtiren idarelerle
görüĢülmüĢ ve uygulama aĢamasında karĢılaĢılabilecek sorunlar ve bu
sorunların çözümüne yönelik hususlar tespit edilmiĢtir.
BaĢbakanlık bünyesinde toplantılar düzenlenmiĢ ve ilgili tüm kamu kurum ve
kuruluĢlarının kanuna iliĢkin görüĢ ve önerileri alınmıĢtır.
 Kanun tasarısı basınla paylaĢılmıĢ ve bu süreçte vatandaĢlarımızın kanun
hazırlama sürecine katkıları sağlanmıĢtır.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
TASARININ AMACI
HAKKINDA KANUN TASARISI
24
AMAÇ VE KAPSAM
Kanun taslağının temel amacı;
Afet riskli alanların dönüĢümünü ve riskli yapıların yıkımını sağlayarak ülke
genelinde güvenli ve yaĢanılabilir alanlar oluĢturmaktır.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
25
TANIMLAR
Riskli alan:
Zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can
ve mal kaybına yol açma riski taşıyan alanları,
Riskli yapı:
Riskli alan içinde veya dışında ekonomik ömrünü
tamamlamış olan veya yıkılma veya ağır hasar görme
riski taşıdığı ilmî ve teknik verilere dayanılarak tespit
edilen yapıyı,
Rezerv yapı alanı:
Yeni yerleşim alanı
belirlenecek alanları,
olarak
kullanılmak
Niteliksiz yapı görüntüleri
üzere
ifade etmektedir.
Hasarlı yapılar
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
26
UYGULAMA SÜRECĠ
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
27
• Riskli yapıların tespiti
 Riskli yapılar, ilmî ve teknik verilere dayanılarak, tespit edilecektir.
 Öncelikle yapı malikleri tarafından Bakanlıkça lisanslandırılan kurum
ve kuruluşlara masrafları kendilerine ait olmak üzere yaptırılacak,
Bakanlığa veya İdareye bildirilecektir.
 Bakanlık, yapı sahiplerine veya temsilcilerine süre vererek tespit
isteyebilir.
 Verilen süre içinde yaptırılmadığı takdirde, tespitler Bakanlıkça veya
İdarece yapılır veya yaptırılır.
 Bakanlıkça veya İdarece yapılan riskli yapı tespitlerine karşı malikler
veya kanuni temsilcilerince 15 gün içerisinde itiraz edilebilir.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
28
• Tasarrufların kısıtlanması,
 Bakanlık, TOKİ veya İdare, riskli alanlarda, riskli yapıların bulunduğu
taşınmazlarda ve rezerv yapı alanlarında her türlü imar ve yapılaĢma
iĢlemlerini geçici olarak durdurabilecektir.
Elektrik, su ve doğal gaz hizmetlerine iliĢkin kısıtlamalar.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
29
• Tahliye ve yıkım
Riskli yapıların yıktırılmasında ve bunların bulunduğu alanlar ile riskli
alanlar ve rezerv yapı alanlarındaki uygulamalarda, öncelikli olarak
mâlikler ile anlaĢma yoluna gidilmesi esastır.
 Anlaşma sağlanması halinde, riskli yapıların yıktırılması işlemini
gerçekleştirmek için vatandaşa süre verilecektir. (30 günden az
olmamak üzere)
 Bu yolla yıkım sağlanmazsa mahallî idarelerin de iştiraki ile mülkî
âmirler tarafından tahliye ve yıkım iĢlemi yapılacak veya
yaptırılacaktır.
 İdarece yıktırılmadığı tespit edilen yapılar Bakanlıkça yıkılacak veya
yıktırılacaktır.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
30
• Uygulama işlemleri
Uygulama ĠĢlemleri
 Bina yıkılarak arsa haline gelen taşınmazlarda daha önce kurulmuş olan kat
irtifakı ve kat mülkiyeti Bakanlığın talebi üzerine ilgili Tapu Müdürlüğünce re’sen
tekin edilerek, malikleri adına payları oranında tescil edilir.
Yeniden Yapımda
anlaĢmasıdır.
öncelik;
hissedarların
2/3’ünün
kendi
arasında
 Hissedarların 2/3’ü arasında anlaĢma sağlanamaz ise; kamulaştırma ya da
acele kamulaştırma yapılır.
 2/3 ile anlaĢma sağlanabilirse; geri kalan 1/3’ün arsa payları, Bakanlık’ça
rayiç değeri tesbit ettirilerek bu değerden az olmamak üzere anlaşma sağlayan
diğer hissedarlara açık artırma usûlü ile satışı yoluna gidilir, satış
gerçekleşmezse rayiç bedeli Bakanlık’ça ödenmek kaydı ile Hazine adına re’sen
tescil edilir.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
KANUN TASARISININ GETĠRDĠKLERĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
31
Kanun tasarısının temelde getirdiği yeniliklere baktığımızda;
 Riskli yapılar her ne olursa olsun mutlaka yıkılacaktır,
 Anlaşma sağlananlara kredi, konut ve işyeri tahsisi, konut sertifikası gibi
destekler verilecektir.
 Zorunlu hallerde kamu arazileri kanunun amacına uygun olarak
kullanılacaktır.
 Uygulamanın temelde vatandaşlarca yürütülmesi amaçlanmış, devletin
yardım ve destekler dışında mümkün olduğunca az müdahalesi temel
alınmıştır.
 Üzerindeki yapı yıkılan parsellerde uygulama maliklerin 2/3’ünün kararına
bağlanmıştır.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
KANUN TASARISININ GETĠRDĠKLERĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
32
 Uygulamanın etkin yürütülebilmesi için İdare ve TOKİ’ye de yetkiler
tanınmıştır.
 Uygulamanın gerektirmesi halinde, bazı özel kanunların bu kanuna
aykırı hükümlerinin uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır.
 Özel sektörün sürece katılımı adına Bakanlık, idare veya TOKİ
tarafından kamu özel sektör işbirliğine dayanan usuller ve kat veya
hasılat karşılığı usuller de dahil inşaat yapılabilecek veya
yaptırılabilecektir.
 Kanun uyarınca yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile
uygulamaların, harç, vergi ve döner sermaye gibi ücretlerden;
kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paraların ise banka ve
sigorta muameleleri vergisinden müstesna olması kararlaştırılmıştır.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
33
KANUN TASARISINDA ĠSTĠSNA GETĠRĠLEN HUSUSLAR:
 Bu Kanun uyarınca tesis edilen idari işlemlere karşı açılan davalarda yürütmenin
durdurulmasına karar verilemeyeceği hususu,
(Anayasanın 125. maddesinin 6. fıkrasında yer alan “Kanun, olağanüstü hallerde,
sıkıyönetim, seferberlik ve savaş halinde ayrıca milli güvenlik, kamu düzeni, genel sağlık
nedenleri
ile
yürütmenin
durdurulması
kararı
verilmesini
sınırlayabilir.”
hükmü
bulunmaktadır)
 Yapılacak uygulamaların 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 21/B maddesi kapsamında
sayılarak işlem yapılabilmesi, ayrıca tahsis ve devir işlemlerinin her türlü vergi, resim ve
harçtan muaf olması hususları,
(5366 sayılı Yıpranan Tarihi Ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması Ve
Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanunda benzer bir hüküm bulunmaktadır)
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
34
KANUN TASARISINDA ĠSTĠSNA GETĠRĠLEN HUSUSLAR:
 Kanunda belirtilen iş, işlem ve hizmetlere tahsis edilmiş olan taşınır ve taşınmazlar ile
her türlü hak ve alacaklar, para ve para hükmündeki kıymetli evrak hakkında haciz ve
tedbir uygulanmaması durumu,
 Bu Kanun uyarınca yapılacak planların 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuattaki
kısıtlamalara dahil olmaması durumu,
(3194 sayılı İmar Kanununda Özelleştirme kapsamındaki alanlar için benzer bir hüküm
bulunmaktadır)
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
35
ĠSTĠSNALARA GENEL ĠTĠBARĠYLE BAKILDIĞINDA;
 Kanun kendi içerisinde istisnalar içermekte olup bu istisnalar bu
kanuna özel bir durum değildir. Görüldüğü üzere bu istisnalar farklı
mevzuatlarımızda da bulunmaktadır.
Bunun yanısıra mer’i mevzuatımız afetler sonrası hızlı uygulamalar
için istisnalar da getirmektedir. (Afet sonrası Kamu Ġhale Kanunundan
muafiyet, 21/b hükmüne göre uygulama yapılabileceği, Mera vasfının
kaldırılması vb.)
 Bu kanun afet oluĢmadan önce gerekli tedbirlerin alınmasına yönelik
hükümleri içerdiğinden özel bir kanundur ve hızlı ve etkin müdahale
için bu tarz istisnaların olması doğaldır.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
KANUN TASARISININ GETĠRDĠKLERĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
36
Bu Kanun Tasarısı ile;
Olası afet risklerine iliĢkin;
Kentsel standartların oluĢturulmasına iliĢkin;
Sosyal ve Ekonomik koĢullara iliĢkin;
önlemlerin alınması hedeflenmektedir.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
D. GENEL DEĞERLENDĠRME
37
BU KANUN TASARISI ĠLE;
Olası afet risklerine iliĢkin;
 Riskli yapı stoğu bertaraf edilecek ve sağlıklı-güvenli alanlar oluşturulacaktır,
 Afet sonrası oluşan can ve mal kayıpları büyük ölçüde azaltılacak, afetler olmadan
gerekli tedbirler alınacaktır,
Kentsel standartların oluĢturulmasına iliĢkin;
 Yıkım yapılan alanlarda bütüncül bir planlama anlayışı, yeni bir altyapı ve ulaşım
sistemi ile şehirlerimizin daha düzenli hale gelmesi sağlanacaktır.
 Yeterli altyapının bulunmadığı alanlarda oluşan ve insan sağlığını tehdit eden unsurlar
azaltılacaktır,
 Kent merkezlerinin köhneleşmesi önlenecektir,
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
D. GENEL DEĞERLENDĠRME
38
Sosyal ve Ekonomik koĢullara iliĢkin;
 Yerel malzemelerin
hareketlendirilecektir,
kullanımı
sağlanacak
ve
üretim
sektörü
 En önemli tezlerimizden biri olan inşaat ve teknik müşavirlik sektörü ciddi
manada gelişecektir,
 Bu sayede, işsizlik ve yoksulluk azaltılacak, ekonomik hareketlilik
sağlanacaktır,
 Uygulamalarda hakedişlerden KDV alınacağından vergi gelirleri artacak
ve kayıt dışılığın önlenmesine katkıda bulunulacaktır.
 Düzenli yapılaşma sayesinde kaynak israfı engellenecektir,
 Yalıtımı tam olarak sağlanmış, asgari konfor koşullarına sahip, enerjiyi
savurmayan ve en önemlisi çevre dostu yapılarla yeni hayat alanları
oluşturulacaktır.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
39
DĠĞER MEVZUATTA YAPILAN DÜZENLEMELER;
 Kanun tasarısı ile gerek Kentsel Dönüşüme ilişkin hükümler içeren,
gerekse de kanunun uygulanması sırasında kullanılacak araçlara ilişkin;
- Mevzuatlarda yer alan hükümlerin uyumlu hale getirilmesi,
- Uygulamanın tek elden koordineli şekilde yürütülmesi,
- Etkin ve hızlı müdahale için
bazı mevzuatlarda düzenleme yapılması gerekliliği doğmuştur.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
C. AFET RĠSKĠ ALTINDAKĠ ALANLARIN DÖNÜġTÜRÜLMESĠ
HAKKINDA KANUN TASARISI
40
DĠĞER MEVZUATTA YAPILAN DÜZENLEMELERE GENEL ĠTĠBARĠYLE
BAKILDIĞINDA;
 Bu düzenlemeler temelde mevzuatı toparlamaya, koordinasyonun tek
elden yürütülmesine ve uygulama sürecini hızlandırmaya yönelik
düzenlemelerdir.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
D. GENEL DEĞERLENDĠRME
41
Kentsel dönüĢüm bir zarurettir; ancak zaruret olduğu kadar da
gerçekleĢtirilmesi çok zor bir iĢtir.

Özellikle son dönemdeki gelişmeler sonrası vatandaĢların da
hassasiyetleri, talepleri ve devlete güvenleri artmıĢ, büyük bir
beklenti oluĢmuĢtur.

Gerek Valilikler gerekse de Belediyelerden gelen taleplerin yanı
sıra vatandaşlar tarafından da münferit bir çok dilekçe ve
baĢvuru Bakanlığımıza iletilmekte olup yaşadıkları alanlarda
kentsel dönüşüm uygulamaları gerçekleştirilmesi ve riskli yapıların
bertarafı yönünde yoğun talepler bulunmaktadır. (Konuya ilişkin
sadece son dönemde Belediyeler ve Valiliklerden 100’e yakın
yazı, vatandaşlardan da 100’e yakın dilekçe Bakanlığımıza
iletilmiştir.)

Tüm bu hususlar Türkiye’nin Kentsel DönüĢüm için hazır
olduğunu göstermektedir.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
D. GENEL DEĞERLENDĠRME
42
Artık bu tasarı ile yara sarma değil yara almama anlayıĢı uygulanacaktır.
Kentsel dönüĢüm bir zarurettir; ancak zaruret
olduğu kadar da kurumların tek baĢına altından
kalkamayacağı gerçekleĢtirilmesi çok zor bir iĢtir. Bu
süreçte ilgili bütün kurum ve kuruluĢların, merkezi
ve mahalli idarelerin, sivil toplum kuruluĢlarının ve
tüm paydaĢların birlikte hareket etmesi büyük önem
taĢımaktadır.
Bu süreçte herkes üzerine düĢen sorumluluğu
yerine getirmeli, yapıcı ve üretici bir rol
üstlenmelidir.
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı