ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık ancak tedavi edilmemesi durumunda maliyeti daha yüksek ASTIM Astım uygun bir tedavi ile kontrol altına alınabilir Astımın kontrol altında olduğunun göstergeleri Az sayıda alevlenme veya atak yaşanması Gece ve gündüz semptomlarının azalması Kurtarıcı ilaç kullanım gereksiniminin bulunmaması (haftada 2 veya daha az) Üretken ve fiziksel olarak aktif bir yaşam Normal ya da normale yakın akciğer fonksiyonları ASTIM Astım; vücuttaki birçok hücre ve hücre ürününün rol oynadığı, havayollarının kronik inflamatuvar bir hastalığıdır Kronik havayolu inflamasyonu ve ilişkili bronş aşırı duyarlılığı sonucu oluşan bronkokonstriksiyona bağlı özellikle gece yarısı veya sabaha karşı hırıltılı/hışıltılı solunum, nefes darlığı, göğüste sıkışıklık ve öksürük nöbetlerine yol açar ASTIM TANI Hasta semptomatik değilse fizik muayene bulgusu yoktur En sık görülen fizik muayene bulgusu ise zorlu ekspiryumda duyulan wheezing KLİNİK TANI Tek respiratuar semptomu öksürük olan hastalar Post nasal drip (kronik üst havayolu öksürük sendromu), kronik sinüzit, GÖR, vokal kord disfonksiyonu, eozinofilik bronşite bağlı gelişebilir Mesleki ya da işin tetiklediği astım Gebe hastalar Yaşlı hastalar Sigara içiciler ACOS (= astım + KOAH) … prognozu daha kötü ASTIM Astım tedavisinin amacı, klinik kontrolün sağlanması ve bunun sürdürülmesidir Tedavide amaç Atak riskini azaltmak Havayolu hasarını azaltmak İlaçların yan etkilerini azaltmak KONTROL TEMELLİ ASTIM YÖNETİMİ ASTIM ATAK Yüksek riskli, astımı kontrol edilemeyen hastalarda; sık ve ciddi bronkokonstriksiyon atakları fatal sonlanabilir SABA & O2 ANAFLAKSİ AÇISINDAN AKUT NEFES DARLIĞININ DİĞERDEĞERLENDİR NEDENLERİNİ DIŞLA Astım atakta rutin olarak PAAC ve AKG değerlendirilmez! Astım atak için antibiyotik başlamaya gerek yoktur! KOAH «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH); zararlı gaz ve partiküllere karşı havayolları ve akciğerin artmış kronik inflamatuvar yanıtı ile ilişkili ve genellikle ilerleyici özellikteki kalıcı hava akımı kısıtlanması ile karakterize, yaygın, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır Hastalığın en sık görülen semptomları Nefes darlığı → Kronik ve ilerleyic Kronik öksürük → havayollarının ilk cevabı Kronik balgam çıkarma → yapışkan, çıkartılması zor, mukoid Hastalığın tanısı için spirometri zorunludur Kronik semptomları ve risk faktörlerine maruziyet öyküsü bulunan orta-ileri yaştaki yetişkinlerde spirometrik incelemede yerleşik hava akımı obstrüksiyonu saptanması tanıyı doğrular KOAH RİSK FAKTÖRLERİ “A grubu”: Düşük Risk, Az Semptom “B grubu”: Düşük Risk, Fazla Semptom “C grubu”: Yüksek Risk, Az Semptom “D grubu”: Yüksek Risk, Fazla Semptom Radyolojik İnceleme PA akciğer grafisindeki aşırı havalanma bulguları KOAH’ı destekleyebilir Akciğer grafisi; eşlik eden bronşektazi, plevral hastalıklar, akciğer fibrozisi, akciğer kanseri, kalp yetersizliği gibi diğer hastalıkların saptanmasında yararlıdır Bilgisayarlı tomografinin rutin olarak çekilmesi önerilmemektedir. Arter kan gazı (AKG) ve oksijen satürasyonu FEV1 <%35 olan ya da solunum veya kalp yetersizliğine ait bulguları olan olgularda SpO2 SpO2 <%92 → AKG KOAH - TEDAVİ KOAH’ta ilaç tedavisi esas olarak semptomatik bir tedavi Etkili bir KOAH tedavisinde başlıca hedefler hastanın semptomlarının ve gelecekteki risklerinin azaltılması Uygun bir ilaç tedavisi, KOAH’la ilgili semptomları, alevlenme sıklığı ve şiddetini azaltır, sağlık durumu ve egzersiz toleransını iyileştirir Bronkodilatör (ya da bronkodilatatör) ilaçlar KOAH’ta semptomatik tedavinin temelini oluştururlar. Temel bronkodilatör ilaçlar, beta-2 agonistler, antikolinerjikler, teofilin veya kombinasyon tedavisidiR KOAH ATAK KOAH alevlenmesi, hastanın solunum yolu semptomlarında günlük gözlemlenen normal değişikliğin ötesinde ve ilaç değişikliğine yol açan bir kötüleşme ile karakterize akut olay Akciğer fonksiyonlarında hızlı fonksiyonel kayıp, yaşam kalitesinde bozulma, hospitalizasyon riski, morbidite ve mortalite artışıyla birliktedir Alevlenmelerin etyolojisinde en sık trakeobronşiyal enfeksiyonlar (%5070) ve hava kirliliği (%10) rol oynamaktadır KOAH alevlenme nedeniyle solunum yetmezliği gelişen olgularda noninvaziv mekanik ventilasyon (NIMV) uygulaması ile asidozda düzelme, PaCO2 ’de düşme, solunum sayısında azalma, hastanede kalış süresinde kısalma, entübasyon ve mortalite oranlarında azalma sağlanmaktadır. ATAK DEĞERLENDİRMESİ Oda havasında PaO2 <60 mm-Hg veya PaCO2 >50 mm-Hg PAAC … alternatif tanıları dışlar EKG … Eşlik eden kardiak hastalıkların tanısı CBC … polisitemi ya da kanamayı tespit eder Pürülan balgam varlığı ampirik antibiyotik başlama endikasyonudur Biyokimyasal testler … elektrolit bozuklukları, DM ve zayıf beslenmenin tespiti ATAK TEDAVİSİ O2 … Hedef SO2 %88-92 Bronkodilatörler … SABA ± SAMA Sistemik kortikosteroidler … 40 mg prednison 5 gün Antibiyotik Dispnede, balgam miktarında ve pürülansında artma Mekanik ventilasyon ihtiyacı TEŞEKKÜRLER