HABER BÜLTENİ 21 Mart 2008 Haber Özetleri Irak Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, işgalin beşinci yılı nedeniyle yaptığı konuşmada, Irak'ta ulusal uzlaşmanın sağlanması gerektiğini söyledi. Talabani, uzlaşma sağlanmadan, şiddetle, terörizmle ve yolsuzlukla mücadelenin imkansız olduğunun altını çizdi. Irak Başbakanı Nuri El Maliki de benzer açıklamalar yaptı, dün eyalet seçimleri yapılmasının önünü açan gelişmeyi de memnuniyetle karşıladığını belirtti. El Maliki, rüşvet kültürüyle önemli mevkilere güvenilmez kişilerin getirilmesi anlayışı sona erdiği takdirde, bu seçimlerin yeni fırsatlar doğuracağını dile getirdi. (BBC) Türkmeneli Partisi, Kerkük’te ileride yapılacak seçimlerde usulsüzlüklerin önüne geçilmesi için elektronik kart uygulamasına geçilmesini talep etti. Türkmeneli partisi tarafından sitemize gönderilen bildiride “Geçmiş seçimlerde Kerkük vilayetinde büyük çapta meydana gelen usulsüzlük ve sahtekârlığın önüne geçmek için, Kerkük ilinin gelecek seçimlerinde 1957 nüfus sayımına dayalı seçmenler için elektronik kart uygulamasına geçilmesini istiyoruz” ifadesine yer verildi. Türkmeneli Partisi Kerkük’te yapılacak seçimlerin, Birleşmiş Milletlerin gözetimi altında yapılmasını istediğini belirtti. (www.yakindoguhaber.com) Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Adil Abdulmehdi, ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney’nin bazı yasaların çıkarılmasını sağlamak üzere Iraklı politikacılara baskı yapmak için geldiğini söyledi. Bir basın toplantısı düzenleyen Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Adil Abdulmehdi, “ABD, Dick Cheney’i Bağdat’a göndererek illerle ilgili tartışmalı yasanın bir an önce çıkarılmasını sağlamak için Iraklı politikacılara baskı yapmaya çalışıyor”, dedi. “Bazı dost ülkelerin Irak’taki önemli yasaların çıkmasının gecikmesinden duydukları endişeyi anlıyoruz; ancak Iraklı politikacılar, Irak halkının çıkarlarını her türlü baskının üstünde tutmaktadır” diyen Adil Abdulmehdi, Amerikalı yetkililerin Irak’ta bazı yasaların çıkarılması için Iraklı yetkililere daha önce de baskı yaptığını belirterek bunun bir ilk olmadığını söyledi. (www.yakindoguhaber.com) Mısırlı Diplomatik kaynaklardan yapılan açıklamaya göre, Kahire’de Irak’ın Sünni-Şii diyalog toplantısının düzenlendiği bildirildi. Kaynağın açıklamasının devamında, son dönemlerde Irak’taki Sünni ve Şii olayların konuşulduğu ve her iki mezhep arasında yeni bir anlaşmaya varılması talebinin yapılması 1 belirlenirken, her iki mezhep arasında ulusal barışın bir an önce gerçekleşmesi gerektiği vurgulandı. (www.iraqpa.net) Irak Parlamentosundaki Hukuk Komisyonu Başkanı ve Sadr grubu üyesi Baha El-Araci yaptığı açıklamada, ABD’nin Irak projesi başarısızlığa uğradığını açıkladı. El-Araci, ABD’nin Irak’ı işgal etme sebebinin sadece kendi çıkarlarını düşünmek amacıyla uygulandığını ve Irak’a özgürlük getirme iddialarının söz konusu olmadığını dile getirdi. El-Areci yaptığı açıklamanın devamında, Irak’ta, hala eski rejimin ve Baas partisi düşüncelerinin geçerli olduğunu söylerken, Irak’ı hükmeden insanların kendilerine gelme zamanının olduğu çağrısında bulundu. (www.hewarat.dk) Birleşmiş Milletlerin Irak Özel Temsilcisi Staffan De Mistura, Iraklı liderlerinin önlerinde zamanın akıp gittiği uyarısında bulunduğu bildirildi. Mistura yaptığı açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) Iraklılar ile birlikte bir çalışma içerisinde olduğunu; ancak siyasi gruplar arasındaki anlaşmazsızlık devam ederse Irak siyasetinin geri adımlar atmaya başlayacağını belirtti. Mistura, “Irak’ın petrol ve gaz yasasının onaylanması sıkıntıların azalmasına sahne olacaktır” diye konuştu. (www.alsumaria.tv) Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Irak İslami Partisi Başkanı Tarık El-Haşimi, Irak’ın işgaline 5 yıl geçmesine rağmen Stratejik hatalardan dolayı durumun hala düzelmediğini açıkladı. El-Haşimi yaptığı açıklamanın devamında, Irak’ın siyasi yönlerinde yapılan hataların neticesini Irak halkı çekmiştir ve Irak ile ABD arasında yapılacak olan uzun vade anlaşmasının yapılmadan önce maddelerinin yeniden çalışması gerektiğini dile getirdi. (www.iraq-inq.com) Sadr grubu, Basra’daki doktorların, bilim adamlarının ve diğer önde gelen şahsiyetlerin korunması için güvenlik görevlilerine yardımcı olmaya hazır olduklarını açıkladı. Basra’daki Sadr Bürosu yetkilisi Haris Azari, Sadr grubu üyelerinin, özellikle de Mehdi Ordusu’nun Irak güvenlik güçlerine yardımcı olmaya ve kendisini tehlikede hisseden herkesi korumaya hazır olduğunu açıkladı. Basra’daki güvenlik yetkililerinin yaptıkları bu teklifi son derece olumlu karşıladıklarını belirten Azari, güvenlik yetkililerinin, siyasi grupların ve halkın yardımlarının kentteki güvenliğe katkı sağladığını söylediğini belirtti. (www.yakindoguhaber.com) Terör örgütü El Kaide'nin lideri Usame Bin Ladin, Müslümanları işgalin beşinci yılında Irak'taki direnişi desteklemeye çağırdı. Merkezi Katar'da bulunan El Cezire televizyon kanalı tarafından yayımlanan mesajda, Bin Ladin, Amerikan işgalinin beşinci yılında Irak'taki direnişe destek olmanın Filistinlileri desteklemenin en iyi yolu olduğunu da söyledi. Mesajda Bin Ladin, "Halkımız olan Filistin halkını desteklemek bakımından cihada en yakın savaş meydanı Irak'takidir ve bu savaş desteklenmelidir" ifadesini kullanıyor. (CNNTÜRK) Amerikan ordusu, Irak'ın kuzeyindeki Musul kentinde yüzlerce kişinin ölümüne ve çok sayıda evin yıkılmasına yol açabilecek bir saldırının önlendiğini açıkladı. (AA) Ortadoğu 2 Yemen'in başkenti Sana'da El Fetih ile Hamas'ı yeniden biraraya getirmeyi amaçlayan görüşmelerden şimdilik sonuç çıkmadı. Sana'da El Fetih heyetinin başkanlığını yapan Filistin Yasama Meclisi'nin El Fetih grubu başkanı Azzam El Ahmed, yaptığı açıklamada, "FKÖ, Yemen'deki heyetini geri çağırdı. Bu, Hamas'ın Yemen'in girişimini reddetmesinden kaynaklanıyor. Ancak Sana'daki yetkililerin arzusu üzerine şimdilik Yemen'de bekleme kararını aldık", dedi. El Ahmed, Musa Ebu Marzuk başkanlığındaki Hamas heyetiyle bugün bir anlaşmaya vardıklarını, ancak Yemen başkanlığının arabuluculuğundaki bu anlaşmanın son dakikada imzalanmadığını, Hamas heyetinin birkaç dakika öncesi imzadan vazgeçtiğini belirtti. Öte yandan konuyla ilgili Ramallah'ta açıklama yapan Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın yardımcılarından Yaser Abdrabbo, Hamas tarafının Yemen inisiyatifinde öngörülenleri kabul etmemesi nedeniyle görüşmelerin kesildiğini kaydetti. Abdrabbo, FKÖ heyetinin yarın Batı Şeria'ya döneceğini belirtti ve "Ancak Hamas, Yemen inisiyatifini kabul ettiği anda heyet yeniden Sana'ya hareket eder", dedi. Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas ise Hamas hareketini Yemen inisiyatifini kabul etmemesi nedeniyle suçlarken, FKÖ ile El Fetih heyetinin geri döneceğini ifade etti. Abbas, Hamas heyetinin, Yemen'in girişimini kabul etmeyip, bu girişimin temelini bozacak bazı şartlar öne sürdüklerini kaydetti. Hamas sözcüsü Ayman Taha, dün yaptığı açıklamada, El Fetih tarafının, Gazze Şeridi'nin kontrolünden vazgeçilmesi talebini öne sürdüğünü belirterek, El Fetih'in bu isteğinden vazgeçmesini istemişti. Taha,"Diyaloğu yeniden başlatmak için bunu ön koşul olarak kabul etmiyoruz" demişti. (CNNTÜRK) Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Şam ziyaretinin ardından gittiği İsrail'de, Cumhurbaşkanı Şimon Peres tarafından kabul edildi. Lavrov'un İsrail'deki ilk temasını oluşturan görüşmede, her iki taraf da Ortadoğu barışında her iki ülkenin de önemli çıkarları olduğunu belirtti. Bu arada Lavrov, İsrail Başbakanı Ehud Olmert ile de görüştü. (AA) Hamas hükümetinin eski İçişleri Bakanı Said Sıyam, Mısır polisinin Filistinli direnişçiler tarafından esir alınan İsrail askerinin yerini öğrenmek amacıyla Hamas üyelerine işkence yaptığını açıkladı. El Arabiya televizyonunun haberine göre Hamas hükümeti döneminde içişleri bakanlığı yapan Said Sıyam, Mısır güvenlik güçlerinin bu ülkedeki cezaevlerinde bulunan Hamas üyesi tutuklulara Filistinli direnişçiler tarafından esir alınan İsrail askeri Gilad Şalit’in yerini ve Başbakan İsmail Heniye’nin bürosunun yerini söyletmek için işkence yaptığını söyledi. Mısır güvenlik güçlerinin, Mısır’ı ilgilendirmeyen konularda Hamas üyesi kişileri sorguladığını belirten Said Sıyam, Mısır güvenlik yetkililerinin Hamaslı liderlerle yaptıkları görüşmelerde Mısır cezaevlerindeki Hamas üyelerine yapılan bu muameleyi reddetmediklerini açıkladı. (www.yakindoguhaber.com) Kafkasya ve Orta Asya 3 Washington-Moskova hattında gerginliğe yol açan "füze kalkanı" konusunda Amerika Birleşik Devletleri, Rus yönetimine bir dizi güvence sundu. Buna göre Rusya'ya, Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ne konuşlandırılacak sistemi "gözlemleme" yetkisi tanınıyor. Amerikan yönetimi, füze kalkanının İran'dan potansiyel bir tehdide karşı geliştirildiğini savunuyor. Rusya ise, bunu kendi güvenliğine doğrudan tehdit olarak algılıyor. Amerikan Savunma ve Dışişleri Bakanları'nın krizin aşılması amacıyla Moskova'daki temasları sırasında dile getirdiği öneriler, Rus tarafına sunuldu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Amerikan tarafının kendilerine Polonya'daki füze ve Çek Cumhuriyeti'ndeki radar tesislerini "gözlemleme" yetkisi önerdiğini açıkladı. Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı Robert Gates, Rusların bu tesisleri yerinde inceleyebileceklerini açıkladı. Rusların ise bu üslerde daimi gözlemci talep ettiği kaydediliyor. (TRT) Çeçenistan'da Rus güvenlik güçleri ile ayrılıkçı militanlar arasında çıkan çatışmalarda 9 kişi öldü. Rus haber ajansları, gece çıkan çatışmada ölenlerin 5'inin güvenlik görevlisi, 3'ünün ayrılıkçı militan, birinin de sivil olduğunu kaydetti. Çatışmada 2 sivilin de yaralandığı belirtildi. (TRT) Avrupa Birliği Belçika'da yaklaşık 9 aydır süren siyasi belirsizlik şimdilik aşıldı. Beş büyük partinin oluşturduğu ve Flaman Hristiyan Demokratların lideri Yves Leterme başkanlığında kurulan yeni hükümet göreve başladı. Yeni hükümetin programı, ekonomiden sosyal gereksinimlere, adaletten sağlığa kadar, temel bütün alanlarda varılan uzlaşıyı yansıtıyor. Görevi Başbakan Guy Verhofstadt'tan devralan Yves Leterme, hükümet programını ''dengeli ve işleyebilir bir düzenleme'' olarak nitelendirdi. Leterme hükümetinin Temmuz ayına kadar, "Bölgelere verilecek ek yetkiler ve mali reform" başlıklarındaki düzenlemeleri tamamlaması gerekiyor. Aksi halde siyasi krizin yeniden alevlenebileceği belirtiliyor. (TRT) Kıbrıs Kıbrıs sorununda çözüm sürecinin yeniden canlandırılmasına yönelik ilk görüşme bugün Lefkoşa'da gerçekleştirilecek. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas ara bölgede bir araya geliyor. Hıristofyas, çözüm parametreleri konusunda, politikasında Papadopulos dönemine göre pek bir değişiklik olmadığına dair işaretler veriyor. Rum lider, "8 Temmuz anlaşmasının hayata geçirilmesi, Annan planına hayır, askerlerin derhal çekilmesi, iki bölgeli ve iki toplumlu federasyon" olarak belirlediği "bildik" kırmızı çizgileri koruduğunu gösteriyor. Türk tarafı ise "adanın birleşmesinde" kalıcı, eşit ve acil çözüm müzakerelerinin başlangıç noktasının Annan Planı olduğunu ve eşit siyasi haklara sahip iki devletli yepyeni bir ortaklık devletinin gereğini vurguluyor. Cumhurbaşkanı Talat da Rum yönetiminin çözümsüzlükte diretmesi durumunda, dünyanın farklı çözüm yolları arayabileceğini ifade ediyor. Hristofyas ile Talat'ın ilk randevusu, bu gelişmeler ışığında, kapsamlı çözüm müzakerelerinin başlangıcı mı olacağı, yoksa, iki tarafı ayıran uçurumu teyit mi 4 edeceği açısından belirleyici öneme sahip görünüyor. (TRT) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı Ferdi Sabit Soyer, Kıbrıs'ta bu yıl içinde çözüme ulaşma çabası içinde olacaklarını söyledi. Ferdi Sabit Soyer, İstanbul'da "Kıbrıs'ı Anlamak" konulu toplantıda, taraflar arasında önümüzdeki günlerde yapılacak görüşmelerden beklentilerini anlattı. Soyer, "Kıbrıs sorununun çözümü için bugüne kadar sunduğu tüm planlar, tüm çözüm önerileri ve bu girişimleri ortaya koyup tartışacak ve bunun üstünden 2008 içerisinde ve sonuna doğru bütünlüklü ve kapsamlı bir çözümü Kıbrıs'a getirmek hedefiyle masaya oturacağız, temel hedef bu olmalıdır", ifadesinde bulundu. (TRT) Kosova Rusya, Amerika Birleşik Devletleri'ni, Kosova'ya askeri yardım planladığı için sert biçimde eleştirdi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, İsrail gezisi sırasında yaptığı açıklamada, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kosova'ya askeri yardım planının, Birleşmiş Milletler kararlarına aykırı olduğunu savundu. Lavrov, Amerika'nın böylelikle Balkanlar'daki istikrarsızlığı daha da körükleyeceği uyarısında bulundu. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush, önceki gün Kosova'yı silah ve asker yardımı alabilir ülkeler arasına katan bir bildiri yayınlamıştı. (TRT) Diğer Haberler Yunanistan, isim anlaşmazlığı yüzünden Makedonya'nın NATO'ya üyeliğini veto edeceğini tekrarladı. Yunanistan Dışişleri Bakanı Dora Bakoyanni, Arnavutluk gezisi sırasında yaptığı açıklamada, gelecek ay yapılacak NATO zirvesi sırasında Arnavutluk ile Hırvatistan'ın üyeliğini destekleyeceklerini söyledi. Bakoyanni, kendilerine Makedonya demekte ısrar etmeleri halinde, Üsküp yönetiminin üyeliğine karşı çıkacaklarını belirtti. Atina, Makedonya'nın kendisini Makedonya olarak adlandırmasına, aynı isimde bir bölgesi bulunduğu gerekçesiyle karşı çıkıyor. İsim krizinin çözülmesi için Atina'nın itirazı yüzünden Eski Yugoslavya'nın Makedonya Cumhuriyeti adı altında Birleşmiş Milletler'e üye olabilen Makedonya ile Yunanistan arasında görüşmeler yapılıyor. Arabuluculuk yapan Birleşmiş Milletler, Makedonya'ya Yukarı Makedonya, Yeni Makedonya Cumhuriyeti gibi isimler önerdi. Aralarında Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ve Kanada'nın da bulunduğu 120'den fazla ülke, Makedonya ismini tanımış bulunuyor. (TRT) Dünya Basını Economist dergisi son sayısında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya'nın AKP'nin kapatılmasıyla istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı başvuruyu değerlendiriyor. "Mahkemede görüşürüz" başlıklı yazıda, şöyle deniyor: "Müslüman dünyasında otokratik rejimler sık sık dinci partileri yasaklar. Bu partiler de yeraltına iner ve şiddete başvurur. Fakat Türkiye'deki İslamcılar, farklı bir yol seçti. Sık sık yasaklanmaları ve iktidardan düşürülmelerine rağmen şiddetten uzak durup demokrasiyi benimsediler ve 5 sistemle uyumlu partiler oldular. "Hiçbir İslami parti, AKP kadar ılımlı ve Batı yanlısı olmadı. Ancak laik elit, Atatürk'ün laik cumhuriyetini yıkmak istediği gibi çok güçlü dayanağı olmayan bir iddiayla AKP hükümetini devirmek için hala mücadele ediyor." Economist, Anayasa Mahkemesi'nin davaya bakmaya kabul etmesi durumunda, sürecin bir yıl alabileceğini, bunun da Türkiye'yi uzun bir istikrarsızlık dönemine sürükleyebileceğini, reformları baltalayabileceğini ve Avrupa Birliği'yle yürütülen müzakereleri zora sokabileceğini belirtiyor. "AKP'nin en yakın müttefikleri bile Erdoğan laik muhaliflerin kaygılarına yanıt vermek için daha fazla çaba harcayabilirdi" dediğini aktaran derginin yorumu şöyle sürüyor: "Erdoğan türban meselesinde başlarını örtmemeyi seçen kadınların haklarını korumak için daha fazla çaba harcayabilirdi. Çok sayıda yazar ve akademisyenin yargılandığı 301'nci maddeyi kaldırabilirdi. "Başsavcı Yalçınkaya, başvurusunu büyük ölçüde Başbakan ve kurmaylarının sözlerine dayandırıyor. Bu yüzden Erdoğan ifade özgürlüğünün kıymetini bilmeli. Ama diğer taraftan laik muhalifleri de sırça kulelerinden çıkarak sıradan Türk halkıyla daha fazla zaman geçirmeli" Independent gazetesi, Tibetlilerin sürgündeki dini lideri Dalay Lama'nın, krizin çözümü için Pekin'e gidip Çinli liderlerle görüşmeye hazır olduğu yolundaki sözlerini manşetine taşımış: "Dalay Lama Pekin'e gidip, Tibet konusunda katı tutumuyla bilinen Cumhurbaşkanı Hu Jintao'yla görüşürse tavizkar davrandığı suçlamalarına hedef olabilir. "Bu yüzden Dalay Lama'nın bu sözleri aslında, memleketindeki kanı durdurma yolunda ne kadar çaresiz olduğunu gösteriyor. Çin yönetimi hafta başında, bölücü faaliyetlerini durdurması, Tayvan ve Tibet'in Çin'in parçası olduğunu kabul etmesi durumunda 50 yıl önce Hindistan'a kaçan Dalay Lama'yla görüşebileceğini açıklamıştı." Times gazetesi de başyazısında Çin'in "mantık yolunu seçip" Dalay Lama'yla görüşmesi gerektiğini belirtiyor: "Tibet'te 1987'deki ayaklanma sonrasında çok sayıda kişi hapse atılmış, sıkıyönetim ilan edilmişti. Şimdiki kriz iki nedenle o tarihtekinden farklı; Birincisi teknolojik devrim, Fransa'nın dört katı büyüklüğündeki bir toprak parçasının dünyayla bağlarının koparılmasını imkansız kılıyor. Artık cep telefonlarıyla kaydedilen görüntüler dünyaya ulaşıyor. "İkincisi Çin son 20 yılda büyük bir ekonomik kalkınma sürecine girdi. Bu başarı, katı bir tek partili sistemde kapitalizmin başarısıdır, senkronize yüzücülerin değil. Tibet'te geçen hafta yaşanan şiddet olaylarında iki tarafın da ölü ve yaralı sayısı konusunda farklı rakamlar verdiğine dikkat çeken Times şöyle devam ediyor: "Gerçek rakamlar ne olursa olaylar bağımsızlık peşinde olan Müslüman Uygur azınlığın yaşadığı Şincan'a da sıçraması halinde çok kan döküleceği kesin. Çin Ağustos'ta ev sahipliği yapacağı olimpiyatları tehlikeye atmamak için, eskiye kıyasla çok ölçülü davranıyor. 20 yıl önceki benzer bir şiddet dalgasının yaşanmasını önlemek için hala zaman var." Gazetelerde Irak'ın işgalinin beşinci yıldönümüyle ilgili değerlendirmeler bugün de ağırlığını koruyor. Independent, İngiltere Dışişleri Bakanı David Milliband'ın Irak savaşının önemli zafer olduğunu söyleyerek savaş karşıtlarını kızdırdığını yazıyor. Gazete, Irak'ın işgaline karşı çıkan milletvekillerinin Milliband'ı inkar hali içinde olmakla suçladığını hatırlatıyor. Guardian da "Irak'ta şiddetin azaldığı ve demokrasinin kök salmaya başladığını söyleyen" Milliband'ın sözlerinin arazideki askerler tarafından 6 desteklendiğini aktarıyor. Gazeteye göre, Basra'daki İngiliz birliklerinin komutanı Tümgeneral Barney White-Spunner "Eskiden belki öyleydi ama bölge halkı artık bizi işgalci güç olarak görmüyor. Koşullar sürekli iyileşiyor" dedi. Daily Telegraph'a göre, İngiltere'nin en büyük beş bankasının yöneticileri dün bir araya geldikleri Merkez Bankası Başkanı'ndan piyasaya daha fazla para sürülmesini istedi. Banka yöneticileri, konut kredisi sektörünün de çöküşü önlemek için Merkez Bankası'nın Avrupa ve Amerikan merkez bankaları gibi hızlı hareket etmesini talep ettiler. Avrupa Merkez Bankası dün bankalara 15 milyar Euro ilave kredi açtı. Amerikan Merkez Bankası da yatırım şirketlerine 75 milyar dolarlık hazine tahvili sunulacağını duyurdu. 7