İSLAMIN TEMEL KAYNAKLARI (Kavramları bulun,sonra boştaki harfleri yanyana getirin,bir ayet meali bulacaksınız) Not: Bulmacanın ilk ve son satırındaki “LA” ve “SİN” kareleri gizli cümleye aittir. E B U H U R E Y R E U M A L S İ K H T E N N Ü S İ R İ R K A T İ Kur’an: Kur’an-ı Kerim, Allah’ın, peygamberler silsilesinin son halkasını teşkil eden Hz. Muhammed’e, Arapça olarak peyderpey, vahiy yoluyla ve Cebrail vasıtasıyla indirilmiş olan; nesilden nesile bize kadar tevatüren hiçbir değişikliğe uğramadan gelen, Mushaflarda yazılı, Fatiha suresi ile başlayıp Nas suresi ile sona eren, okunması ile ibadet edilen ve sevap kazanılan ilahî kelamdır. Fiili Sünnet:Herhangi bir konuda Hz. Peygamberin yaptıklarının sahabe tarafından görülüp aktarıldığı haberlerdir. İmam Müslim: yaşadığı devrin en başta gelen hadîs âlimlerinden biridir. İmam Buhari: Hadis bilginlerinin en ileri gelenlerinden biri. Sünen: Konularına Göre Düzenlenmiş Hadis Kitaplarındandır M U A B A K İ N U H N A K Z M M E E R A T Ü O E Y Z K H A İ U A Ğ I A A A T L N A H C D V F S M E S N L N Ü T Ü S A E İ L İ A B H A D İ S B E S İ F B B İ İ N U İ E I N M Ü R M T S R İ S L N H M V Z E R S C Ü Ü A A T Ü İ E A A İ K M İ İ Ü S B L İ A N S F R C K Y E S T M N Ü I L K N Ü T İ İ Y İ D F T E E T Y İ Y E N E V R O H E E E U D Ü 3 A İ T N N N A R A N T B N K 2 L H A E N İ L S V İ M U S H A F L A S T Ü B F İ İ L İ S Ü N N E T V İ S S Ü N A M İ İ M A M M Ü S L İ M E M LA SİN Hz.Hafsa: Hz. Peygamber’in vefatından sonra Kur’an’ı bir araya getirme işlemi tamamlandı ve toplanan nüshaya Mushaf adı verildi. Ashabın onayının da alınmasından sonra bu Mushaf, Halife Ebu Bekir’e teslim edildi. Onun vefatından sonra, Hz. Ömer’e, onun da vefatını müteakip de Hz. Ömer’in vasiyeti üzerine kızı ve Peygamberimizin hanımı Hz. Hafsa’ya intikal etti. Tefsir: Tefsir, anlamı kapalı olan ve manası zor anlaşılan sözden ne kastedildiğini açığa çıkarma faaliyetidir. Tefsirde sadece kelimelerin tercümeleri, çevirileri değil, yorumlar da yapılır. Takriri Sünnet:Hz. Peygamberin, huzurunda sahabe tarafından söylenen sözler ya da işlenen davranışları reddetmeyip susması, onaylaması veya güzel karşılamasıdır. Musannef: Konularına Göre Düzenlenmiş Hadis Kitaplarındandır. Musanneflerin sünenlerden farkı, sahabe ve onlardan sonraki tabiun neslinin sözlerine de yer vermeleridir Vahiy Katibi: Peygamberimize gelen vahiyleri yazmakla görevli sahabeler Mekki: Mekkede nazil olan(inen) ayet ve surelere denir. Kütüb-ü Sitte: Buharî, Müslim, Tirmizî, Ebu Davud, Nesâî ve İbn Mâce’nin hadis kitaplarına verilen isim. Kütüb-ü Tis’a: Kütüb-ü Sitte’ye ek olarak Ahmed b. Hanbel’in Müsned’i, İmam-ı Malik’in Muvatta adlı eseri ve Dârimi’nin Sünen’i anlaşılır. Mushaf: Hz. Peygamber’in vefatından sonra Kur’an’ı bir araya getirme işlemi tamamlandı ve toplanan nüshaya Mushaf adı verildi. Meal:Meal, bir şeyin özü, varacağı yer ve sonuç demektir. Terim olarak ise bir sözün anlamının aynen değil de genel içeriği ve anlamıyla ifade edilmesine meal denilir. Vahiy: Allah’ın emir ve yasaklarını peygamberlerine iletmesi Cami: Konularına göre hadisleri bir araya toplayan eserlerden, daha kapsamlı olanlara ise câmi denir. Tercüme: Tercüme, bir sözün anlamını, başka bir dilde dengi olan bir sözle ifade etmektir. Sünnet: Dinî bir kavram olarak sünnet, Kuran’dan sonra dinî kaynakların ikincisi olup, Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirleri yani onaylarıdır. Mübin: Hakikati Apaçık beyan eden eden anlamında Kur’an’ın bir ismi Ebu Hureyre: vefatına kadar Allah Resûlü’nün (s.a.s.) yanından hiç ayrılmayan,ömrünü O’nun hizmetine adayan, çok hadis rivâyet eden meşhur sahâbîdir. Cebrail:Vahiy meleği Hadis:Hz.Peygamberin söylediği sözlere denir Müsned: Hadisi Nakleden Sahabi İsimlerine Göre Düzenlenmiş Hadis Kitaplarına denir. İman: Hz. Peygamber (s.a.s)'in getirdiklerinin hepsini tasdik etmek Kavli Sünnet:Hz. Peygamberin herhangi bir konuda yaptığı açıklamalardır. “Kâle Rasululah/Allah’ın elçisi şöyle dedi.” diye başlayan hadisler bu gruba girer. 23 Yıl:Kur’an aralıklarla inerek 23 yılda tamamlanmıştır. Medeni: Medine’de nazil olan(inen) ayet ve surelere denir. İslam:En son ve en mükemmel din İSLAM’IN TEMEL KAYNAKLARI A) KUR’AN-I KERİM İslamiyetin temel kaynağı olup dinin temel esaslarını içerir. İslam’ın inanç, ahlak, ibadet ve insanlar arası ilişkiler gibi konularını öğrenmede birinci kaynaktır. Kur’an-ı Kerim’in bütün Müslümanlar için kesin bir delil olduğu konusunda görüş ayrılığı yoktur. Bu kitaba iman eden her Müslüman’ın ilahî kitabın ilkelerine uyması ve ayetlerden çıkarılan hükümlerden istifade etmesi gerekir. Kaynak olma bakımından Kur’an-ı Kerim’in getirdiği hükümleri üç maddede toplamak mümkündür: 1-İnançlarla İlgili Hükümler:İnanç konularını bize Kur’an-ı Kerim öğretir. İnanç esasları; zaman, mekân ve hitap edilen fertlere göre değişiklik göstermez. Bütün peygamberler insanları temelde aynı inanç esaslarına çağırmışlardır. Kur’an-ı Kerim’de inanç esasları arasında yere alan; Allah,melekler, kitaplar, peygamberler, kader, ahiret günü hakkında ayrıntılı hükümler vardır. 2-Davranışlarla İlgili Hükümler Dinî açıdan sorumluluk çağına ulaşan fertlerin yerine getirecekleri görevlerle ilgili hükümlerdir. Kur’an-ı Kerim dinî hükümleri açıklamıştır. Bunların başında namaz, oruç, hac, zekât gibi ibadetler, helal ve haramlar; alışveriş, evlenme ve boşanma, aile hukuku, yönetim işleri gibi esaslar gelir. Sosyal hayat ve hukuki münasebetlerle ilgili hususları düzenleyen hükümlerin temelini adalet, uzmanlık, danışma ve yardımlaşma ilkeleri oluşturur. 3- Ahlakla İlgili Hükümler Kur’an’da ahlaklı, erdemli bir fert ve toplum oluşturulması için gerekli olan hükümler bulunmaktadır. İslam dininin ahlaki hükümlerinin kaynağı Kur’an’dır. İnsanlar kendi aralarında ve diğer canlılarla münasebetlerini âdâb-ı muâşeret (görgü kuralları) adı verilen bu kurallarla düzenlerler. Kur’an’da geçen ahlaki kurallar insanın eğitilmesini hedefler. B)HADİS VE SÜNNET Hadis ve sünnet, dinî hükümler için Kur’an’dan hemen sonra gelen çok önemli bir ana kaynaktır. Kur’an’daki hükümlerin açıklaması ve Kur’an’da bulunmayan hükümler için sünnete bakılır. Helal ve haram kılma konusunda Kur’an’la sahih sünnet arasında fark yoktur. Temel Hadis Kaynakları:Hadis ilminin ilk ürünlerini, bazı sahabilerin bizzat Hz. Peygamberden duyup bir arada yazılı bir metin olarak topladığı sahifeler oluşturur. Sahifelere, Kur’an ayetlerinden sonra İslam kültürünün ilk yazılı kaynakları gözüyle bakılır. Bunların en meşhurları arasında Abdullah b. Amr b. As’ın Hz. Peygamber’den bizzat duyduğu 1000 kadar hadisi yazıp bir araya getirdiği “esSahîfetü’s-Sâdıka”sı gelir. Ayrıca Hemmam b. Münebbih’in Ebu Hureyre’den duyup yazdığı 138 hadisten oluşan “es-Sahîfetü’s-Sahîha” da bu konuda önemli örneklerdendir. Hemmam bin Münebbih’in talebesi Ma’mer bin Râşid’in “el-Câmi’i” ve öğrencisi Abdurrezzak’ın el-Musannef isimli eseri de bu konuda örnek olarak verilebilir. Herhangi bir konuda veya değişik konularda toplanmış kırk hadisten oluşan “erbeûn” adını taşıyan eserler de yaygındır. İlk erbeûn yazarı Abdullah b. Mübarek’tir.Daha sonraki dönemlerde hadisler, farklı kriterlere göre sınıflandırılarak literatürdeki yerini almıştır. Bu sınıflandırmaları genel olarak iki kısma ayırabiliriz: 1. Hadisi Nakleden Sahabi İsimlerine Göre Düzenlenmiş Hadis Kitapları: Bu tür eserlere Müsned denilir. Elimizdeki en meşhur Müsned, Ahmed b. Hanbel’e (öl. 241/855) ait olan eserdir. 2. Konularına Göre Düzenlenmiş Hadis Kitapları: Bu tür eserlere el-Câmi’, Sünen ve Musannef adı verilir. Musanneflerin sünenlerden farkı, sahabe ve onlardan sonraki tabiun neslinin sözlerine de yer vermeleridir. İmam Malik’in elMuvatta’ adlı kitabı böyle bir eserdir. Sünenlerin en bilinenleri ise Ebu Davud, Nesâî, İbn Mâce ve Dârimî’nin sünenleridir. Konularına göre hadisleri bir araya toplayan eserlerden, daha kapsamlı olanlara ise câmi denir. Bunlarda, sünen ve musanneflerde bulunan fıkıh başlıkları dışında, kıyamet sahneleri, hadislerde yer alan Kur’an tefsirleri gibi dinin bütün alanlarına dair konuların tamamını bulmak mümkündür. Buharî ve Müslim’in kitapları bu türün en önemli örnekleridir ve Camiu’s-Sahih adıyla bilinir. Bu iki eser, Sahihayn(en sağlam iki hadis kaynağı) olarak bilinir ve kabul edilir. Hadislerde Sened-Metin-Ravi-Rivayet: Hadisler, sened ve metinden oluşur. Metne değerini senet kazandırır. **SENED; hadisi birbirine aktaran isimlerinmeydana getirdiği zincirdir. **METİN;Hz Peygamber’in sözleri ve davranışlarını ifade eden kısma denir. **RAVİ;Hadisleri başta sahabe olmak üzere Peygamberimizden duyarak başkalarına aktaran kişilere ise adı verilir. **RİVAYET;Hz.Peygamber’den bir olay, bir haber veya sözü nakletmeye, aktarmaya denir. İşte, sünneti doğru bir şekilde anlamanın yollarının başında, hadisleri senet ve metin bakımından iyi araştırmak gelir. Hadis bilginleri senette yer alan ravileri çok dikkatli bir incelemeye tabi tutmuşlar ve hadisleri kabul etmede belirli şartlar ortaya koymuşlardır. ------------Ümmetimin fesada uğradığı zamanda kim benim sünnetime temessük ederse(yapışırsa) ona 100 şehidin sevabı vardır. (Hadis-i Şerif)-----------------