HÜTF Asistan Etik Eğitimi -

HÜTF Asistan Etik Eğitimi
HÜTF Tıp Tarihi ve Etiği AD
ve
HÜTF Dekanlığı İşbirliği ile
1
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
Sürekli Tıp Eğitiminde Tıp Etiği
Toplum hekimlerden sadece belirli bir düzeyde tıp
bilgisine ve becerisine sahip olmasını beklemez,
bunun yanı sıra hekim kimliğine uygun olduğu kabul
edilmiş bazı moral değerleri de sergilemesini bekler.
Hekimlik sanatının öğretildiği tıp fakülteleri
hekimlik kimliğinin kazanılmasında son derece etkili
kurumlardır.
Yaşam boyu öğrenim ilkesinden hareketle mezuniyet
sonrası sürekli tıp eğitimlerinin sürdürülmesi gerekli
ve önemlidir.
3
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
İyi Hekimlik
Meslek kimliği bilinci kazandırılmış, iletişimde ve
insan ilişkilerinde başarılı, bilimsel ve teknik
donanımı yanında meslek etiği açısından da
donanmış, toplumunun sağlık sorunlarına duyarlı
hekimler yetiştirmek ve mezuniyet sonrasında da bu
eğitimleri sürdürmek tıp fakültelerinin öncelikli
hedefi olmak durumundadır.
4
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
Dünya Hekimler Birliği’nin 1999 tarihli 51. Genel Kurul Toplantısı
(Ekim 1999, Tel-Aviv)
"Tıp Etiği ve İnsan Haklarının Tıp Eğitimi Programlarına Eklenmesi Önergesi"
 Tıp etiği ve insan hakları, tıp uygulamaları ve
kültürünün içsel bir parçasını oluşturmaktadır.
 Tıp etiği ve insan hakları, DHB’nin tarihi, yapısı ve
amaçlarının bir parçası durumundadır.
 DHB, dünyadaki tüm tıp fakültelerine tıp etiği ve
insan hakları öğretimini programlarına zorunlu
ders olarak eklemeleri için önemle çağrıda
bulunmaktadır.
5
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
Etik, bir eğitim konusu mudur ?
Etik eğitiminde, üç hareket göze
çarpmaktadır;
 Değerlerin netleşmesi ve kendine saygı geliştirme gibi
etkileyici yaklaşımlar
 Etik karar verme ve etik sorun çözme becerisi
 Karakter eğitimi
6
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
Neden Etik Eğitimi?
 Eğitim, bireylerde istendik davranış değişiklikleri
meydana getirme sürecidir ve eğitimin kendisi
aslında etik bir çabadır.
7
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
Mesleki Etik Eğitimi Neden Gereklidir?



8
Etik eğitimi, insanların verecekleri kararlarda,
davranışlarında, mesleki faaliyetlerinde etik bir boyut
olduğunu kavramalarına yardım eder.
Etik eğitimi, bireylerin kişisel, örgütsel ve başkalarına ait
değerleri anlamalarını sağlar, meslek alanında yaşanan
etik sorunlara ilişkin duyarlılıklarını geliştirir.
Etik eğitimi insanların, değerlerin mesleki yaşamdaki
farklı davranış seçenekleri üzerindeki etkilerini
tartmalarına, verecekleri kararın sonuçlarını hesaba
katarak sorgulamalarına yardım eder.
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
Mesleki Etik Eğitimi Neden Gereklidir?
 Bireyler
arasındaki
görüş
ve
anlayış
farklılıklarına karşı hoşgörü geliştirir, çıkar
çatışmaları, örgütsel normlar, etik ilkeler ve
standartlar hakkında bilgilendirir.
 Mesleki örgütsel kültürü besler, etik davranışlar
sergilemenin önemi ve etik sorunların çözümü
konusunda beceri kazandırır.
 Etik eğitimi, insanlara özgür yaşamayı öğretir…
9
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
Tıp Etiği Eğitiminde Amaç
Tıp etiği eğitiminde hedef, bireysel etik düşünmeyi ve
ekip ortamında tartışmayı geliştiren birçok olguyu
etkin biçimde ve tıp etiğinin metodolojisine uygun
olarak çözme başarısını kazandırmak; etik sorunlar,
yasaların ihlaline dönüşmeden çözüm bulma
becerisini geliştirmek; doğal süreç içinde kazanılan
ahlaki duyarlılığı, ahlaki bilinç biçimine
dönüştürerek, eylemlerin bu bilinçle
gerçekleştirilmesini; etik ilke ve değerlerin klinik
uygulamalarda etkin biçimde kullanılmasını
sağlamaktır.
10
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
ETİK EĞİTİMİ
 İçgörüş sağlar
 Algılamaya yardımcı
olur
 Öngörüşe zemin
hazırlar.
11
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
Etik eğitimi ile normları öğretilebilirsiniz ancak normlara
uygun davranılmasını sağlayamazsınız…
 Bireylerin etik dışı yollara başvurmalarının önemli
etkenlerinden biri de bilgisizliktir. O halde iyi
düzenlenmiş eğitim çalışmaları ile bireylerin etik
değerler ve ilkeler konusunda bilgilendirilmesi ve
bunları uygulaması sağlanabilir
 Etik eğitiminin amacı, insanları, ahlak üzerinde kendi
kendine yargılama yapabilecek duruma getirmek
olmalıdır.
 Her insan kendi kararlarını, kendi özgür düşüncesi ile
verebilmelidir.
12
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
Bir mesleğin etik değerlerinin öğretilmesi, meslek
eğitiminin ayrılmaz bir parçasıdır
Görev ve sorumluluklar, mesleğe ilişkin kuramsal ve
teknolojik bilgi kadar değer yaratan ve normatif gelenekleri
de içerir
Eğitim sonunda edinilen yetkinlik, kişinin iradesini, kuramsal
yoldan edindiği bilgiyi, uygulamaya aktarması, pratikte
kanıtlamasıyla ve bu iradeye uygun eylemleri yapabildiğini
göstermesiyle kendini belli eder, ispatlar…
13
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
HÜTF Asistan Etik Eğitimi
 Bu bağlamda tıp etiği eğitiminin tıp eğitiminin her
aşamasında (lisans, uzmanlık, sürekli tıp eğitimi) başından
sonuna kadar temel bilimler ve klinik eğitiminin içine etkili
biçimde yerleştirilmiş olması gerekmektedir.
 Bu gereklilikten hareketle HÜTF Tıp Tarihi ve Etiği AD 2001
yılından beri her akademik yılda 2 defa olmak üzere Asistan
Etik Eğitimini Sürekli Tıp Eğitimi(STE) ve Sürekli Mesleki
Gelişim(SMG) bağlamında uzmanlığını almadan önce Tıp
Fakültesindeki her bir asistanın bu eğitimden geçmesini
sağlayacak şekilde sürdürmektedir.
14
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
HÜTF Asistan Etik Eğitimi
2001’den – 2017’e…
15

Asistan Etik Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 7-8 Mayıs 2015

Asistan Etik Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 30-31 Ekim 2014

Asistan Etik Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 12-13 Eylül 2013

Asistan Etik Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 16-17 Nisan 2013

Asistan Etik Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 20-21 Eylül 2012

Tıp Etiği Asistan Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 04-05 Mart 2010

Tıp Etiği Asistan Eğitimi. Deontoloji, Tıp Etiği ve Tarihi Ana Bilim Dalı. 15-16 Ocak 2009

Tıp Etiği Asistan Eğitimi. Deontoloji, Tıp Etiği ve Tarihi Ana Bilim Dalı. 6-7 Aralık 2007

Tıp Etiği Asistan Eğitimi. Deontoloji, Tıp Etiği ve Tarihi Ana Bilim Dalı 1-2 Mart 2007

Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 25-26 Ekim 2005

Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 7-8 Aralık 2004

Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 16-17 Aralık 2003

Tıp Etiği Asistan Eğitimi HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 29-30 Nisan 2003

Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 14-15 Kasım 2002.

Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 13-14 Haziran 2002

Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 21-22 Mart 2002

Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 24-25 Ocak 2002

Tıp Etiği Asistan Eğitimi HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 3-4 Aralık 2001
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
9-10 Kasım 2015,
Senato Salonu, Hacettepe
09 Kasım 2015 Pazartesi

10 Kasım 2015 Salı

09.30–10.00 Araştırma Etiği

Prof. Dr. Nüket Örnek Büken
Prof. Dr. Nüket Örnek Büken

10.00–10.30 Yayın Etiği İhlalleri
10.00–10.30 Biyoetikte Sorun Kümeleri, Yaşamın Başı ve Sonu ile İlgili Etik
Konular

Prof. Dr. Nüket Örnek Büken
Prof. Dr. Nüket Örnek Büken

10.30–11.00 Hayvan Araştırmalarında Etik Kurul
Başvurusu
11.00-11.30 Hekim - Hasta İlişkisinin Belirleyenleri ve İyi Hekimlik

Doç. Dr. İlyas Onbaşılar
Prof. Dr. Selçuk Dağdelen

11.00-11.30 Kahve Arası
11.30-12.00 Hekimin Etik Sorumluluğu ve Hekim Hakları

11.30-12.00 Klinik Araştırmalarda Etik Kurullar

Prof. Dr. Nurten Akarsu
12.30- 13.30 Öğle Yemeği

12.00–12.30 Vaka Tartışmaları
13.30–14.00 Aydınlatılmış Onam

12.30–13.30 Öğle Yemeği
Öğr. Gör. Dr. Müge Demir

13.30–14.00 Akademik Etik Konular

Prof. Dr. Nüket Örnek Büken

14.00–14.30 Vaka Tartışmaları

14.30–15.00 Hekimlikte Toplumsal Cinsiyete Dayalı
Yaklaşımlar
15.30-16.00 Hekiminin Hukuki Sorumluluğu ve Malpraktis

Doç. Dr. Nüket Paksoy Erbaydar
Prof. Dr. Ali Rıza Tümer

15.00-15.30 Vaka Tartışmaları

15.30-16.00 Katılım Belgesi Dağıtımı ve Kapanış
09.00–09.30 Açılış Konuşması
Tıp Tarihi ve Etik AD Başkanı- Tıp Fakültesi Dekanı
09.30–10.00 Etik, Biyoetik, Biyoteknoloji - Tıp Etiğinde Temel Kavramlar
10.30-11.00 Kahve Arası
Doç. Dr. Orhan Odabaşı
12.00–12.30 Vaka Tartışmaları
14.00–14.30 Klinik Etik - Hastane Etik Kurulları
Öğr. Gör. Dr. Müge Demir
14.30–15.00 Tıpta Örselenebilir/Savunmasız Gruplar ve Hekim Yaklaşımı
Doç. Dr. Aysun Balseven Odabaşı
15.00-15.30 Kahve Arası
16.00-16.30 Vaka Tartışmaları
16
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
HÜTF Asistan Etik Eğitimi, 30-31 Ekim 2014
17

9.00-9.30 Açılış Konuşmaları

9.30-10.00 Etik, Biyoetik, Biyoteknoloji - Tıp Etiğinde Temel Kavramlar

Prof. Dr. Nüket Örnek Büken

10.00-10.30 Biyoetikte Sorun Kümeleri, Yaşamın Başı ve Sonu ile İlgili Etik Konular

Prof. Dr. Nüket Örnek Büken

10.30-11.00 Kahve arası

11.00- 11.30 Hekim - Hasta İlişkisinin Belirleyenleri

Öğr. Gör. Dr. Müge Demir

11.30- 12.00 Aydınlatılmış Onam

Öğr. Gör. Dr. Aslıhan Akpınar

12.00-12.30 Etik Vaka Tartışmaları

12.30- 13.30 Öğle yemeği

13.30- 14.00 Hekimin Etik Sorumluluğu ve Hekim Hakları

Öğr. Gör. Dr. Müge Demir

14.00- 14.30 Klinik Etik - Hastane Etik Kurulları

Öğr. Gör. Dr. Aslıhan Akpınar

14.30-15.00 Tıpta Örselenebilir Gruplar ve Hekim Yaklaşımı

Doç. Dr. Aysun Balseven Odabaşı

15.00-15.30 Kahve arası

15.30-16.00 Hekimin Hukuki Sorumluluğu ve Malpraktis

Prof. Dr. Ali Rıza Tümer

16.00-16.30 Etik Vaka Tartışmaları
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
ASİSTAN ETİK EĞİTİMİ
TIP TARİHİ VE ETİK ANABİLİM DALI
12-13 Eylül 2013
Etik, Biyoetik, Biyoteknoloji- Tıp Etiği'nde Temel Kavramlar
 Biyoetikte Sorun Kümeleri, Yaşamın Başı ve Sonu ile İlgili Etik Konular
 Aydınlatılmış Onam
 Hekim - Hasta İlişkisinin Belirleyenleri
 Klinik Etik - Hastane Etik Kurulları
 Hekim Sorumluluğu ve Malpraktis
 Araştırma Etiği
 Yayın Etiği
 Hayvan Araştırmalarında Etik Kurul Başvurusu
 Klinik Araştırmalarda Etik Kurullar
 Akademik Etik Konular ve HÜ Akademik Etik Kurulu
 Ölü Vericiden Organ Aktarımının Etik Yönleri
 Tıpta Örselenebilir Gruplar ve Hekim Yaklaşımı
 Hekimlikte Toplumsal Cinsiyete Dayalı Yaklaşımlar
 AIDS ve Etik
 Hekimlerin Etik Sorumlulukları ve Hekim Hakları

18
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
ASİSTAN ETİK EĞİTİMİ
TIP TARİHİ VE ETİK ANABİLİM DALI
16-17 Nisan 2013
Tıp Etiği'nde Temel Kavramlar
 Klinik Etik - Hastane Etik Kurullar
 Hekim - Hasta İlişkisinin Belirleyenleri
 Etik Vaka Tartışmaları
 Aydınlatılmış Onam
 Hekim - Hasta Arasında Sınır Aşımları
 Hekimlerin Etik Sorumlulukları ve Hekim Hakları
 Hekim Örgütlerinin Etik Sorumluluğu
 Araştırma Etiği
 Hayvan Araştırmalarında Etik Kurul Başvurusu
 Klinik Araştırmalarda Etik Kurullar
 Akademik Etik Konular
 Bilimsel Çalışmalarda Etik Konular
 Hekim Sorumluluğu ve Malpraktis
 Hekimlikte Toplumsal Cinsiyete Dayalı Yaklaşımlar
 Diş Hekimlerinin Etik Sorumlulukları'nın "Türk Diş Hekimleri Birliği Meslek Etiği
Kuralları" Üzerinden Değerlendirilmesi

19
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
TIP ETİĞİ ASİSTAN EĞİTİMİ
Deontoloji, Tıp Etiği ve Tarihi Anabilim Dalı
4–5 Mart 2010
HÜ. Kültür Merkezi S salonu
I. Gün
09.30–10.20 Klinikte etiğin önemi Serhat Ünal (Dekan)
10.30–11.20 Tıp etiğinde temel kavramlar Erdem Aydın
11.30–12.20 Hasta hakları Erdem Aydın
12.20–13.30 Yemek Arası
13.30- 14.20 Biyoetik konuları-I Nüket Örnek Büken
14.30–15.20 Biyoetik konuları-II Nüket Örnek Büken
15.30–16.20 Komplikasyon ve malpraktis Ali Rıza Tümer
II. Gün
09.30–10.20 Hemşirelik hizmetlerinde etik Hülya Uçar
10.30–11.20 Klinik ilaç araştırmaları ÜmitYaşar
11.30–12.20 Etik kurul başvurusu Ediz Demirpençe
12.20–13.30 Yemek Arası
13.30–14.20 Araştırma ve yayın etiği Mustafa İlhan
14.30–15.20 Halk sağlığı ve etik Dilek Aslan
20
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
TIP ETİĞİ ASİSTAN EĞİTİMİ
Deontoloji, Tıp Etiği ve Tarihi Anabilim Dalı
15–16 Ocak 2009
Hacettepe Üniversitesi Kültür Merkezi S salonu
15 Ocak 2009 Perşembe
09.30–10.20 Etiğin önemi Dr. Meral Özgüç (DekanYardımcısı)
10.30–11.20 Tıp etiğinde temel kavramlar Dr. Erdem Aydın
11.30–12.20 Hasta hakları Dr. Erdem Aydın
12.20–13.30 Yemek Arası
13.30–14.20 Biyoetik konuları-I Dr. Nüket Örnek Büken
14.30–15.20 Biyoetik konuları-II Dr. Nüket Örnek Büken
15.30–16.20 Yayın etiği Dr. Şevket Ruacan
16 Ocak 2009 Cuma
09.30–10.20 Hemşirelik hizmetlerinde etik Dr. Leyla Dinç
10.30–11.20 Yasalarımızda hekim sorumluluğu Dr. Ali Rıza Tümer
11.30–12.20 İlaç Araştırmalarında iyi klinik uygulamalar Dr. Oğuz Güç
12.20–13.30 Yemek Arası
13.30–14.20 Etik kurul başvurusu Dr. Ediz Demirpençe
14.30–15.20 Etik yönünden tıpta araştırma Dr. Nüket Örnek Büken
15.30–16.20 Mesleki yükümlülük ve Toplum sağlığı hizmetlerinde etik Dr. Dilek Aslan
21
NÜKET ÖRNEK BÜKEN
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
Tıp Fakültesi
Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı
Katılım ücretsizdir
Etkinliğe Dâhil Hizmetler
Katılım Sertifikası
Kahve Araları
Öğle Yemeği
İletişim
Dilek Çalışkan
Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Sekreteri
Tel: 0 312 305 43 61
0 530 884 02 03
E-posta: dilek.caliskan@hacettepe.edu.tr
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı
06100 Sıhhiye - Ankara
Tel: 0 (312) 305 10 98
Faks: 0 (312) 310 05 80
Asistan Etik Eğitimi
28-29 Nisan 2017
E-posta: deontoloji@hacettepe.edu.tr
URL: www.deontoloji.hacettepe.edu.tr
Yer: HÜ Yeni Senato Salonu, Rektörlük
girişi, Sıhhiye
HÜTF Asistan Etik Eğitimi
28-29 Nisan 2017
HÜTF Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı
Program
28 Nisan 2017 - Cuma
09.00–09.30 Açılış Konuşması
Prof. Dr. Nüket Örnek Büken- HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD
Başkanı
Prof. Dr. Bülent Altun- HÜTF Dekanı
09.30–10.00 Hekim - Hasta İlişkisinin Belirleyenleri ve İyi Hekimlik
Prof. Dr. Selçuk Dağdelen
10.00–10.30 Etik, Biyoetik, Biyoteknoloji - Tıp Etiğinde
Temel Kavramlar
Prof. Dr. Nüket Örnek Büken
Bilimsel Sekreterya
Dr. Şükrü Keleş
HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD
kelesukru@gmail.com
0 534 550 12 54
10.30-11.00 Kahve Arası
11.00-11.30 Biyoetikte Sorun Kümeleri, Yaşamın Başı ve Sonu ile
İlgili Etik Konular
Prof. Dr. Nüket Örnek Büken
11.30-12.00 TTB’nin Çalışmaları Bağlamında Hekimin Etik
Sorumluluğu ve Hekim Hakları
Doç. Dr. Orhan Odabaşı
12.00–12.30 Vaka Tartışmaları
12.30- 13.30 Öğle Yemeği
13.30–14.00 Aydınlatılmış Onam
Yrd. Doç. Dr. Önder İlgili
14.00–14.30 Klinik Etik Değerlendirme Süreci ve Hastane Etik
Kurulları
Öğr. Gör. Dr. Müge Demir
14.30–15.00 Sağlık Hizmeti Sunumunda Örselenebilir/Savunmasız
Gruplara Yaklaşım
Dr. Şükrü Keleş
15.00-15.30 Kahve Arası
15.30-16.00 Sağlık Sistemi İçinde LGBTİ+ Hastalara/Danışanlara
Yaklaşım
Dr. Şükrü Keleş
16.00-16.30 Vaka Tartışmaları
29 Nisan 2017 - Cumartesi
09.30–10.00 Araştırma Etiği
Prof. Dr. Nüket Örnek Büken
10.00–10.30 Hayvan Araştırmalarında Etik Kurul Başvurusu
Doç. Dr. İlyas Onbaşılar
10.30-11.00 Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalarda Etik ve
Etik Kurullar
Prof. Dr. Nurten Akarsu
11.00-11.30 Kahve Arası
11.30–12.00 Klinik Araştırmalarda Etik ve Etik Kurullar
Prof. Dr. Mutlu Hayran
12.00-12.30 Sorular-Tartışma
12.30–13.30 Öğle Yemeği
13.30–14.00 Yayın Etiği İhlalleri ve değerlendirilme süreçleri
Öğr. Gör. Dr. Müge Demir
14.00-14.30 Akademik Etik Konular
Prof. Dr. Nüket Örnek Büken
14.30-14.45 Kahve Arası
14.45–15.15 Hekimlikte Toplumsal Cinsiyete Dayalı
Yaklaşımlar
Doç. Dr. Nüket Paksoy Erbaydar
15.15-15.45 Hekiminin Hukuki Sorumluluğu ve Malpraktis
Prof. Dr. Ali Rıza Tümer
15.45-16.00 Katılım Belgesi Dağıtımı ve Kapanış