036-040_ULKE 5.indd

advertisement
ÜLKE
Küresel yatırımların cazibe merkezi
D
ünyanın 5’inci büyük ekonomisine sahip olan Fransa, Avrupa’daki borç krizinden olumsuz etkilenen ülkelerden biri. Dolayısıyla Fransız ekonomisi,
gelişmiş ülkelerin 1990’lı yıllardan bu yana kaydettiği büyüme oranlarının
altında bir büyüme oranıyla karşı karşıya. 1990-2000 yılları arasında yüzde
2’lik bir büyüme ortalaması tutturan Fransa’nın büyüme hızı 2000 yılından sonra yüzde
2’nin altına düştü.
Ekonomik gücünü tarımsal kaynaklar, geniş sanayi altyapısı ve kalifiye iş gücünden alan Fransa’da, yeni iş yaratımı son yıllarda hizmet sektöründe yoğunlaşıyor. Ekonominin önemli göstergelerinden sanayi üretiminde, 2012 yılının Şubat ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,3’lük düşüş gerçekleşirken, Mart ayında yüzde
1,2’lik düşüş gerçekleşti. Perakende satışlarda ise Şubat ayında bir önceki yılın aynı
ayına göre yüzde 0,8 artış yaşanırken, Mart ayındaki artış oranı yüzde 2,7 oldu.
Fransa’nın kamu borcu, 2012’nin ikinci çeyreğinde ilk çeyreğe
göre 43,2 milyar euro arttı. Fransa Ulusal İstatistik Enstitüsü (INSEE), ikinci çeyrek sonu itibarıyla toplam kamu borcunun 1 trilyon 832 milyar euroya ulaştığını açıkladı.
INSEE verilerine göre, söz konusu dönemde
kamu borcunun gayri safi yurt içi
hasılaya (GSYH) oranı yüzde 91’e
ulaştı. INSEE verilerine göre, ekonomik büyüme hızı yılın ikinci
çeyreğinde ilk çeyreğe göre
yüzde sıfırda kaldı. Aynı
dönemde satın alma
gücü yüzde 0,2
36
3
6 EKONOMİK
EEKKO
ONO
ON
NO
N
OM
MİİİKK FORUM
MİK
FOR
FO
F
OR
O
RU
UM
M l Ek
Ekim
EEki
kim
ki
im 22012
011122
0012
artış gösterdi. Bütçe açığının GSYH’ye oranı yüzde
4,5 olan Fransa’da hükümet, euro kriterleri uyarınca
bunu yüzde 3’ün altına çekmeye çalışıyor.
SANAYİ
Ekonomik açıdan Avrupa’nın güçlü ülkelerinden biri olan Fransa’da, imalat sanayisi beş ana
bölgede yoğunlaşmış durumda. Paris ve çevresi
çok çeşitli sanayi dallarının çekim bölgesi olurken
Lyon çevresi ve Saint-Etienne’de kimya endüstrisi, tarihsel olarak kömür ve tekstile
dayalı Nord-Pas-de-Calais bölgesinde alüminyum, çelik ve
motorlu taşıtlar, Toulouse ve
çevresinde uzay
ve havacılık endüstrisi toplanmış bulunuyor.

Hazırlayan: Gülder DEMİR | Editör
gulder.demir@dunya.com
Yatırımcılara
verdiği proje bazlı
destek ve teşviklerle
cazibe merkezi olan Fransa,
modanın başkenti kimliğiyle
de tekstilcilerin uğrak yeri.
Uzmanlar, uluslararası
yatırımcı çekmede dünyanın
4’üncü ülkesi olan Fransa’ya
ortaklık yoluyla adım
atılmasını tavsiye
ediyor.
Fransa’nın GSYH’sının yaklaşık yüzde 7’sini
oluşturan otomotiv sektörü, 280 b
bin kişiye istihdam sağlıyor. 2006 yılında 3,6 milyon
milyo aracın üretildiği Fransa, Avrupa’nın 2’nci, dünyanın
ise 4’üncü
dünya
büyük otomotiv üreticisidir. Yerli üretim büyük
ölçüde PSA Peugeot-Citroën ve Renault-Nissan
R
tarafından gerçekleştiriliyor. Otomo
Otomotiv üretiminin
yaklaşık yüzde 70’ini ihraç eden, Fran
Fransa’nın en fazla
ihracat yaptığı ülkeler İspanya, İng
İngiltere ve İtalya
olarak sıralanıyor.
Sanayi sektörünün dış ticaret iiçindeki yerine
bakılacak olursa, 2011 yılında, sana
sanayi ürünleri ihracatı 2010 senesine oranla ortalama
yüzde 7,6
ortala
oranında artış gösterdi. Buna karşılık ithalatta ortalama yüzde 9,6 oranında artış
art yaşandı. Dış
ticaret açığı 22010’da 32 mileuro, 2011’de ise
yar eu
42,2 milyar euro olarak gerçekleşti. Fransa, sanayi ürünleri ihracatını yüzde 61 oranında
Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelere yapıyor. AB’nin Fransa’nın ithalatındaki payı ise yüzde
62. Fransa havacılık sektörü, 36,8 milyar euroluk yıllık cirosuyla 250 bin kişiye istihdam
sağlıyor. Sektör, en önemli ihraç kalemini oluşturuyor ve Fransa’nın ihracatının yüzde
11’lik bölümünü kapsıyor.
ENERJİ
1970’lerde yaşanan petrol krizlerinden bu yana, Fransa enerji bağımlılığını azaltmaya yönelik politikalar uyguluyor. Petrol bağımlılığını başka enerji kaynakları bularak
azaltmak, enerji ithalatını Norveç gibi daha istikrarlı ülkelerden yapmak ve yerel enerji üretimini artırmak şeklinde özetlenebilecek uygulamalar sayesinde, Fransa bugün
daha çok elektrik ve gaz tüketiyor. Ayrıca nükleer enerji, Fransa’da enerji üretiminde
Ekim 2012 k EKONOMİK FORUM 37
ÜLKE
önemli bir rol oynuyor. Fransa, elektrik üretimiGenel Ekonomik
nin yüzde 78,3’ünü nükleer enerjiden sağlıyor.
Göstergeler
59 adet nükleer ünitesi bulunan Fransa’nın
35.000 $
Kişi Başına Milli Gelir
elektrik üretiminde dönüştürülebilir enerji ve
GSMH Artış Oranı
% 1.4
rüzgâr enerjisinin payı yüzde 10, klasik termik
İhracat
595,8 milyar$
santrallerin (kömür ve petrol) üretimdeki payı
İthalat
714,6 milyar $
ise yüzde 12.
Enflasyon
0,30%
Fransa, enerji firmalarının özelleştirilmesiİşsizlik Oranı (%)
10 (2012 Şubat)
ne şiddetle karşı çıkıyor ve enerji firmalarının
Kaynak: Economist Intelligence Unit (EIU)
devlet elinde tutulmasını teşvik ediyor. Sektörde Total, EDF, GDF-Suez başlıca önemli firmalar arasında yer alıyor.
TARIM VE HAYVANCILIK
Fransa, elverişli coğrafi konumu ve iklimsel özellikleri sayesinde, kişi başına yaklaşık
½ hektarlık geniş ve verimli tarım alanlarına sahip. Tarımın GSMH içindeki payı yüzde 2.2, istihdamdaki payı ise yüzde 3.5. Tarımsal faaliyetlerde, yüzde 25’i kadın olmak
üzere daimi olarak 770 bin kişi istihdam ediliyor. 1970 yılında tarım sektöründe faal
olan nüfus 2,8 milyon iken bu rakam günümüzde
1 milyona düşmüş durumda.
Şarap üretiminde dünyada ilk sırada yer alan
Fransa, sektörde son 30 yılın en büyük krizini yaşıyor. Fransız şarap üreticileri, dünya çapında yeni
şarap üretmeye başlayan ülkelerin hızla artan rekabetine ek olarak, piyasadaki aşırı arzın fiyatları
düşürmesi nedeniyle kârlılıklarının azalması riskiyle de karşı karşıya bulunuyor.
Aynı zamanda bir hayvancılık ülkesi olan Fransa, büyükbaş hayvancılıkta AB içindeki üretimin
yüzde 25’ini gerçekleştiriyor. Sektörün dış ticaret
içindeki payına bakıldığında ise 2011 yılında tarıma
dayalı gıda ürünleri ihracatının dış ticaretin motoru
konumunda olduğu ve 11,5 milyar euro tutarında
rekor düzeyde ticaret fazlası verildiği görülüyor.
Fransa’da arazilere yönelik olarak 2020 yılına
kadar hedefleri belirleyen program (Objectif Terres 2020) çerçevesinde, yeni bir tarımsal üretim
modelinin yaygınlaştırılması hedefleniyor. Program çerçevesinde, 2012 yılına kadar biyolojik tarım yapılan alanların yüzde 6 oranında artırılması
öngörülüyor.
YABANCI YATIRIM
Fransa, altyapısı, ulaşım imkânları, iç pazarın
büyüklüğü, sanayi dokusu, ekonomik istikrar, iş
gücü kalitesi ve iş ortamı gibi kriterler dikkate alındığında yatırımlar için cazip bir ülke konumunda.
2011 senesi, kriz dönemi olmasına rağmen, uluslararası sermaye yatırımları açısından başarılı bir yıl
38 EKONOMİK FORUM l Ekim 2012
ÜLKE
Fransa’nın Dış Ticareti (Milyar ◊)
YILLAR
HACİM
İTHALAT
DENGE
HACİM
2008
142,6
485
-72,4
897,6
2009
340,8
399,6
-58,8
740,4
2010
386,9
453,5
-66,6
840,4
2011
417,9
503,6
-85,75
921,5
Kaynak: Economist Intelligence Unit (EIU)
oldu. Uluslararası firmalar Fransa’da, 698 adet proje
gerçekleştirirken, bu projeler kapsamında, 28 bin
kişiye istihdam olanağı sağlandı ya da mevcut iş
alanları muhafaza edildi.
Fransa Yatırım Ajansı’nın (AFII) belirlemelerine
göre Fransa, 2011 yılında en fazla doğrudan yabancı sermaye alan ülkeler sıralamasında 10’ncu
ülke olarak Almanya ve İspanya’nın önünde yer
alıyor. AB’ye yönelen doğrudan yabancı sermaye
yatırımlarının yüzde 10’u Fransa’ya geliyor. AFII
raporunda, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma
Konferansı (UNCTAD) verilerine atıfla, Fransa’ya
gelen yabancı sermaye yatırımlarının bir önceki
yıla oranla yüzde 18 oranında arttığı ifade ediliyor.
İstihdam yaratan projeler çerçevesinde değerlendirildiğinde, Fransa, 2011’de, AB’de İngiltere’nin
ardından en fazla yatırım alan ikinci ülke konumunda. Fransa, özellikle, tarıma dayalı sanayi
ürünleri, otomobil, ekipman ve kimya sektöründe
yatırım projelerine ev sahipliği yapıyor.
Proje bazında bakıldığında, Fransa’da en fazla
yatırımı ABD, Almanya, İtalya, İsviçre ve Belçika
gerçekleştiriyor. En fazla yatırım yapılan sektörler
sırasıyla, makine ve ekipman, işlenmiş tarım ürünleri, kimya, enerji ve yeniden dönüşümle otomobil üretim sektörleri. Otomotiv, havacılık, gemi üretimi ve raylı ulaştırma
sistemleri, makine ve ekipman ile kimya en çok istihdam sağlanan sektörler olarak sırılanıyor. Hizmet sektörlerinde ise, yatırımlar aracılığıyla en fazla istihdam, ulaştırma ve
depolama, danışmanlık hizmetleri, bilişim teknolojine dayalı hizmetler, ticaret ve dağıtım ile turizm, otelcilik ve restoran hizmetleri alanlarında sağlanıyor.
TÜRKİYE-FRANSA TİCARİ İLİŞKİLERİ
Türkiye-Fransa ticari ilişkileri 2011 yılında istikrarlı bir seyir izledi. Türkiye, 2011 yılında, Fransa’nın ihracat yaptığı ülkeler sıralamasında AB ülkeleriyle birlikte değerlendirildiğinde 6’ncı sırada yer alıyor. Fransa’nın ithalatında ise AB ülkelerinin tek ülke sayılEkim 2012 k EKONOMİK FORUM 39
ÜLKE
Fransa-Türkiye Dış Ticareti (Bin ◊)
YILLAR
HACİM
İTHALAT
2008
5.699.700
5.338.025
DENGE
361.675
11.037.725
HACİM
2009
4.845.894
5.078.188
-232.294
9.924.082
2010
6.264.512
5.402.990
861.522
11.667.502
2011
6.698.840
5.873.945
824.895
12.572.785
Kaynak: T.C. Paris Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
ması halinde, Türkiye 8’inci sırada bulunuyor. Benzer şekilde, Türkiye Ekonomi Bakanlığı
kaynaklı verilere göre de Fransa, Türkiye’nin ihracatta 5’inci, ithalatta ise 6’ncı partneri
olarak yer alıyor.
Türkiye’nin Fransa’yla 2011 yılında ticaret hacmi, bir önceki yıla göre yüzde 7 oranında
artarak 12,573 milyar euro, Fransa’nın Türkiye’ye yaptığı ihracat yüzde 6 oranında artarak
6,699 milyar euro olarak gerçekleşti. Bu oran, Fransa’nın genel ihracat artış oranının (yüzde
8) altında.
Fransa’nın, Türkiye’den yaptığı toplam ithalat 2011’de 5,874 milyar euro olarak gerçekleşti. Bu rakam, bir önceki yılın ithalat rakamı (5,403 milyar euro) ile karşılaştırıldığında,
Fransa’nın Türkiye’den yaptığı ithalat artış oranının yüzde 8 olarak gerçekleştiği ve yüzde
40 EKONOMİK FORUM l Ekim 2012
11’lik genel ithalat artış oranının altında kaldığı görülüyor. İki ülke arasındaki ticaret açığı ise 2010 yılında, 861.5 milyon euro iken, 2011’de yaklaşık yüzde
4’lük bir gerilemeyle 824.9 milyon euroya düşmüş
durumda.
Fransa’nın Türkiye’ye ihracatında başlıca kalemleri otomobil ve otomobil yan sanayi ürünleri, uçak ve
uçak motorları, demir-çelik ürünleri ve eczacılık ürünleri oluşturuyor. Fransa’nın ihracatında, otomobil ve
otomobil aksamının payı yüzde 33. Bir diğer önemli
kalem olan uçak ve havacılık sektörü ise Fransa’nın
Türkiye’ye ihracatından yüzde 11 oranında pay alıyor.
Özellikle havacılık ve uzay, nükleer sanayi, bina
ve bayındırlık işleri, plastik, kozmetik sanayi, lüks
eşya, moda ve tarımsal ürünler önde geliyor.
Fransa, Türkiye’den ağırlıklı olarak otomobil ve
tamamlayıcı içerikte yan sanayi ürünleri satın alıyor.
İç giyim, deri ürünleri hariç olmak üzere dış giyim,
beyaz eşya ise diğer önemli ithal kalemlerini oluşturuyor. Fransa’nın Türkiye’den yaptığı ithalatta, otomobiller ve yan sanayi ürünlerinin payı yüzde 39. İç
giyim, örme mamuller ve tekstil ürünleri ise yaklaşık
olarak yüzde 19’luk bir oranı ifade ediyor.
Download