DİZEL MOTOR ÇALIŞMA PRENSİPLERİ Dizel motorda yakıt yüksek basınç ile sıkıştırılmış ve ısınmış hava üzerine püskürtülür. Bu da ateşlemeyi ve yanmayı sağlar. Düşük motor devirlerinde değer yüksek sıkıştırma basıncı elde edebilmek için motor içine fazla miktarda hava girmesi gerekmektedir. İçeri giren havaya kısıtlama getirici içinde gaz kelebeği kullanılmaz (Motorun cinsine bağlı olarak gaz kelebeğine benzer hava emiş darltma mekanizması kullanılabilir.) Bu nedenle dizel motorlarda motorun güç kontrolü püskürtülen yakıtın miktarını kontrol etmek suretiyle yapılır. Motor ayarları yapılırken içeri alınan hava yakıt benzinli motorlarda sadece çıkışı etkilerken dizel motorlarda ise sıkıştırma sadece çıkışını etkilemekle kalmaz aynı zamanda yakıtın yanmasına da etkiler. Zira yanma sıkışan havada oluşan ısıya bağlıdır. YANMA ÇEVRİMİ Sıkıştırma basınç ilişkisi: Silindir içerisindeki hava pistonun yukarı doğru hareketiyle sıkıştırılır ve ısısı artar. Grafikte sıkıştırma oranı sıkıştırma basıncı ve ısı arasındaki teorik ilişki görünmektedir. Ancak ısı kaybı ve hava kaçaklarının olmadığı varsayılmıştır. Sıkıştırma oranı 16 olduğunda sıkıştırma basıncı 50 kg/cm ve sıkıştırma sonu sıcaklığıda 560 derece olabileceği görülür. Dizel motorlarda motor içerisinde giren hava miktarı kendi kendine yanma noktasının belirlennmesinde ve motor gücünde son derece etkilidir. Bu nedenle emme sisteminin yeterliliği oldukça önem arz etmektedir. YAKITIN YANABİLİRLİLİĞİ *Dizel motorlrda yakıt olarak dizel yakıtı (motorin ) kullanılır.yakıt yanma odasına püskürtülür ve burdaki havanın yüksek ısı nedeni ile kendi kendine yanmaya başlar.Sıkıştırılmış havanın daha yüksek ısılara ulaşması daha hassas bir yanma temin eder. *Dizel motorlarda yüksek sıkıstırma oranını kullunılma veya düşük tutuşma noktasına sahip cins yakıt kullanılması yanma performansının iyi olmasını sağlar. *Dizel yakıtının yanabilirliliği içerisindeki setan sayısı ile ölçülür.Kamyon ve binek araçlarında kullanılan yüksek devirli dizel motorlarında setan sayısının en az 40 veya 60 olması istenir. Setan numarasını bulma yöntemi hemen hemen oktan sayısını bulma yöntemiyle ayrılır.Setan numarası aynı ateşleme performansı veren standart yakıt içeresindeki setan yüzdesidir.