Makro Görünüm – Aralık 2008 Ekim ayında TÜFE %2.60 oranında arttı.. Ekim ayında yıllık enflasyon %11,99’a ulaştı... Petrol ve gıda fiyatları enflasyon üzerinde etkili olmaya devam edecek… Ekim ayında tüketici fiyat endeksi %2,60 oranında artmış ve yıllık enflasyon %11,99’a yükselmiştir. Enflasyondaki yükseliş temelde sebze fiyatlarındaki geçici yükselişten kaynaklanmıştır. Petrol fiyatlarındaki düşüş akaryakıt fiyatlarını olumlu etkilerken; elektrik, dogalgaz ve katı yakıt fiyatlarındaki artışlar enerji grubunda yıllık enflasyonu yüksek düzeyde tutmaya devam etmiştir. Bu çerçevede, gıda ve enerji gruplarının yıllık enflasyona katkıları 7,6 puana yükselmiştir. Arz yönlü şokların hafiflemesi ve iç talebin zayıf seyri hizmet fiyatları üzerinde etkisini göstermektedir. Nitekim, Ekim ayında hizmet alt kalemleri fiyatlarının artış hızında genel olarak bir yavaşlama oldugu dikkat çekmektedir. Bunun yanında, özel kapsamlı göstergelerin mevsimsellikten arındırılmış artışları da enflasyonun aşagı yönlü egilimini sürdürdügüne işaret etmektedir. Kısacası, petrol ve gıda fiyatlarındaki olumlu görünümün sürmesi halinde önümüzdeki dönemde enflasyonun kademeli olarak düşmesini beklemekteyiz. Ekim ayında, elektrik, dogalgaz ve katı yakıt fiyatlarındaki artışlarla enerji yıllık enflasyonu % 30,98’e yükselmiştir. Katı yakıt fiyatlarında Temmuz ayından itibaren gözlenen keskin yükseliş Ekim ayında da sürmüş, böylece bu grubun son dört aylık fiyat artışı %31,5‘e ulaşmıştır. Akaryakıt fiyatları ise döviz kurundaki yükselişe karşın ham petrol fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle aylık bazda %2,35 gerilemiştir. Ekim Aylık(%) TÜFE 2.60 Yıllık(%) 11.99 Gıda ve alkolsüz içecekler 3.91 11.60 Alkollü içecekler ve tütün Giyim ve ayakkabı 0.01 8.46 6.88 2.83 Konut 3.79 27.08 Ev eşyası 0.39 8.92 Sağlık 0.04 0.91 Ulaştırma -0.59 9.02 Haberleşme -0.04 6.50 Eğlence ve kültür Eğitim 1.32 -0.22 3.71 7.00 Lokanta ve oteller 1.11 14.38 Çeşitli mal ve hizmetler 3.93 11.36 TÜFE (Mevsimsellikten Arındırılmış) İşlenmemiş gıda ürünleri hariç 0.97 1.71 13.99 13.41 Enerji Hariç 2.45 9.04 ÜFE 0.57 13.29 Tarım -0.26 4.95 Sanayi İmalat Sanayi 0.76 -0.05 15.36 12.50 Kaynak:TUİK Giyim grubundaki artışlar mevsimsel ortalamalara yakın… Giyim grubunda fiyatlar mevsimsel ortalamalarına yakın artarken, dayanıklı mal (altın hariç) grubunda baz etkisi ve döviz kurundaki artış sonucunda yıllık enflasyon yükselmiştir. Altın fiyatları ise döviz kuru ve uluslararası piyasalardaki gelişmelere baglı olarak %17,92 oranında artmıştır. Makro Görünüm – Aralık 2008 Eyl.08 May.08 Tem.08 Mar.08 Oca.08 Kas.07 Eyl.07 Tem.07 May.07 Oca.07 Mar.07 Kas.06 Eyl.06 Tem.06 May.06 Oca.06 Mar.06 Eyl.05 Kas.05 Tem.05 Mar.05 May.05 9.23 8.69 7.94 8.18 8.70 8.95 7.82 7.91 7.99 7.52 7.61 7.72 7.93 8.15 8.16 8.83 9.86 10.12 11.69 10.26 10.55 9.98 9.86 9.65 9.93 10.16 10.86 10.72 9.23 8.60 6.90 7.39 7.12 7.7 8.4 8.39 8.17 9.1 9.15 9.66 10.74 10.61 12.06 11.77 11.13 11.99 TÜFE Yıllık (%) Oca.05 19 17 15 13 11 9 7 5 Kaynak:TUIK Ekim ayında üretici fiyatları %0,57 oranında artarken, yıllık ÜFE enflasyonu %13,29’a yükselmiştir. Ekim ayında emtia fiyatlarındaki gerileme gıda, petrol ürünleri ve ana metal sanayi sektörlerinde fiyatların düşmesine yol açarken, diger sektörlerde döviz kuru hareketlerinin etkisiyle fiyatların arttıgı görülmektedir. Bu gelişmeler çerçevesinde imalat sanayi fiyatları %0,05 oranında gerilemiştir. Ana metal sanayi ve petrol ürünleri hariç imalat sanayi fiyatları ise %1,51 oranında yükselmiştir. Ekim ayında dayanıklı tüketim malları, sermaye malları ve dayanıksız tüketim malları fiyatları artmış, ara malları ve enerji fiyatları ise azalmıştır. Dayanıklı tüketim malları fiyatlarında gözlenen artışta, özellikle mobilya fiyatları etkili olurken, dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki artışta Eylül ayında da oldugu gibi giyim eşyası imalatı fiyatları etkili olmuştur. ÜFE Ekim ayında %0,57 arttı... Petrol fiyatlarındaki düşüş enerji fiyatlarını olumlu etkilemektedir... Öte yandan, son dönemde emtia fiyatlarındaki düşüşe baglı olarak petrol ürünleri ve ana metal sanayi fiyatlarında görülen yüksek oranlı azalışlar ara malları ve enerji fiyatlarını Ekim ayında da düşürmeye devam etmiştir. 20.00 15.00 10.00 5.00 10. 70 10. 58 11. 33 10. 17 5.5 9 4.2 5 4.2 6 4.3 2 4.3 8 2.5 7 1.6 0 2.6 6 5.1 1 5.2 6 4.2 1 4.9 6 7.6 6 12. 52 14. 34 12. 32 11. 19 10. 94 11. 67 11. 58 9.3 7 10. 13 10. 92 9.6 8 7.1 4 2.8 9 2.0 8 3.7 2 5.0 2 4.4 1 5.6 5 5.9 4 6.4 4 8.1 5 10. 50 14. 56 16. 53 17. 03 18. 41 14. 67 12. 49 13. 29 ÜFE Yıllık (%) Eyl.08 Tem.08 Mar.08 May.08 Oca.08 Kas.07 Eyl.07 Tem.07 Mar.07 May.07 Oca.07 Kas.06 Eyl.06 Tem.06 May.06 Mar.06 Oca.06 Kas.05 Eyl.05 Tem.05 Mar.05 May.05 Oca.05 0.00 K aynak:TUIK Eylül Dış Ticaret Verileri... Dış ticaret açığı Eylül ayında %7 oaranında azaldı… AB ülkelerinin payı %44.7…. Geçici verilere göre 2008 yılı Eylül ayında; geçen yılın aynı ayına göre ihracat %42 oranında artarak 12.831 milyon dolar, ithalat %23.6 oranında artarak 17.873 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde dış ticaret açığı %7 oranında daralarak 5.420 milyon dolardan 5.042 milyon dolara gerilemiştir. 2007 Eylül ayında %62.5 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2008 Eylül ayında %71.8’e yükselmiştir. 2008 Ocak-Eylül döneminde; 2007 yılının aynı dönemine göre ihracat %38 artarak 105.349 milyon dolar, ithalat ise %34.4 artarak 163.518 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2007 Ocak-Eylül döneminde 45.351 milyon dolar olan dış ticaret açığı, 2008 yılı Ocak-Eylül döneminde %28.3 oranında artarak 58.169 milyon dolara yükselmiştir. 2008 Eylül ayında Avrupa Birliği’nin (AB) ihracattaki ağırlığı devam etmiştir. Geçen yılın aynı ayına göre AB ülkelerine yapılan ihracat %11.2 artarak 5.732 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Toplam ihracat içinde AB ülkelerinin payı %44.7 olmuştur. Makro Görünüm – Aralık 2008 Eylül ( milyon $) İhracatta Almanya ilk sırada... Demir ve Çelik en büyük ihracat kalemi… 2007 2008 Ocak-Eylül Değ.% 2007 2008 Değ.% İhracat 9,039 12,831 42.0% 76,334 105,349 38.0% İthalat 14,459 17,873 23.6% 121,684 163,518 34.4% Dış Ticaret Açığı -5,420 -5,042 -7.0% -45,351 -58,169 28.3% Karşılama Oranı Kaynak:TUİK 62.5% 71.8% 14.8% 62.7% 64.4% 2.7% 2008 Eylül ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya olmuştur. Bu ülkeye yapılan ihracat 2007 Eylül ayına göre %7.5 artışla 1.134 milyon dolar olurken, Almanya’yı BAE (1.085 milyon dolar), İngiltere (795 milyon dolar) ve İtalya (686 milyon dolar) takip etmiştir. İthalatta ise Rusya ilk sırada yer almıştır. Bu ülkeden yapılan ithalat %35.5 artarak 2.503 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Rusya’yı sırasıyla Almanya (1.536 milyon dolar), Çin (1.518 milyon dolar) ve ABD (1.348 milyon dolar) izlemiştir. 2008 Eylül ayında fasıllar bazında en büyük ihracat kalemi demir ve çelik (1.995 milyon dolar) olurken; bu fasılı kara taşıtları ve bunların aksam, parçaları (1.636 milyon dolar), mineral yakıtlar, mineral yağlar (916 milyon dolar), makinalar, mekanik cihazlar, kazanlar ve aksam-parçaları (879 milyon dolar), elektrikli makina ve cihazlar (821 milyon dolar) izlemiştir. Aynı ayda; ithalatta ise en büyük kalem mineral yakıtlar, mineral yağlar (4.642 milyon dolar) olmuştur. Bu fasılı demir ve çelik (2.001 milyon dolar), makinalar, mekanik cihazlar, kazanlar ve aksam-parçaları (1.787 milyon dolar) izlemiştir. UYARI NOTU: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri, yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.