Havacılık haritaları

SAFFET ÖZTÜRK
AIM ŞEFİ
GENEL MÜDÜRLÜK
Genel özellikler
 Her chart kendine özgü fonksiyonu ile ilgili bilgileri
içerir.
 Aynı zamanda, güvenli ve hızlı bir hava trafik hizmeti
sağlanabilmesi amacıyla, uçuş aşaması ile ilgili
gerekli bilgileri sağlar.
 Sağlanan bilgilerin kesin, anlaşılır, kolayca okunabilir
ve doğru olması gerekir.
 Bilgilerin pilot tarafından kısa bir süre içerisinde
anlaşılabilir olması gerekir.
Genel özellikler
 Uçuş esnasında, gerektiğinde bir chart’ tan diğer bir
chart’ a kolayca geçiş imkânı sağlanmalıdır.
 Hava trafik hizmetlerinde kullanılan chartlar, her
ülkenin kendi AIP’ sinde uluslararası standartlara
uygun olarak yayınlanmaktadır.
 Havacılık haritaları hazırlanırken ICAO Annex-4 ve
Doc 8697 dokümanları referans alınmaktadır.
Genel Chart Yapısı
HEADING
PLAN
VIEW
HEADING
PLAN VIEW
PROFİL VIEW
OCA(H)
BİLGİLERİ
HEADING
SAYFA
ADI
YÜRÜRLÜK
TARİHİ
USUL ADI
GEÇİŞ
İRTİFASI
FREKANS
BİLGİLER
İ
MEYDAN
ADI
PİST
NUMARASI
HEADING
DEĞİŞİKLİK
YAYINCI
OTORİTE
AIRAC AMDT
NUMARASI
Haritada Ölçek
 Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir. (Harita
uzunluğu/Gerçek Uzunluk)
 Büyük Ölçekli Haritalar
 Ölçeği 1/20.000'e kadar olan haritalardır.
 ADC, PRKG bu türden haritalardır.
Haritada Ölçek
 Orta Ölçekli Haritalar
 Ölçeği 1/200.000 ile 1/500.000 arasında olan
haritalardır.
 IAC, SID, STAR bu türden haritalardır.
 Küçük Ölçekli Haritalar
 Ölçeği 1/500.000 den daha küçük olan
haritalardır.
 ENR, ACTR bu türden haritalardır.
Jeodezik Referans Sistemi
 Havacılık Haritalarında kullanılan koordinat
referans sistemi Dünya Jeodezik Sistemi - 1984’e
(WGS-84) göre ifade edilmiştir.
 AIP de bulunan tüm koordinat bilgileri bu sisteme
göre Annex-15 Appendix-7 kriterlerine göre
yayınlanmaktadır.
Referans Kuzey
 Manyetik Kuzeydir.
 Pusula ibresinin yalnız yerin manyetik etkisi altında
takdirde göstermiş olduğu kuzeydir.
 Bölge ve zamana bağlı olarak değişim gösterir.
TN
kaldığı
MN
TN= True North – Gerçek Kuzey
VAR
MN= Magnetıc North – Manyetik
Kuzey
Ölçü Birimleri
 Havacılık haritalarında standart olarak, yatayda NM
(deniz mili), dikeyde ise FEET veya METRE kullanılır.,
 1 NM = 1852 METRE
 1 FEET = 0.3048 METRE
 1 KNOT= 1.852 KM/H
 1 METRE = 3.2808 FEET
Minimum Sektör İrtifa (MSA)
 Minimum sektör irtifası:
Merkezi bir seyrüsefer yardımcısıyla belirlenmiş
25 NM yarı çaplı bir sahada bulunan manialar
üzerine 300 m (lOOO FT)'lik koruma payı
eklenerek elde edilen minimum uçuş irtifasıdır.
Circling, OCA ve OCH
 Circling approach ( Turlu yaklaşma ):İniş öncesi aletli
yaklaşmanın bir parçası olarak meydan çevresinde
meydanı görerek yaklaşmaya devam edilmesi.
 Straight-in App: Pist doğrultusunda ya da pist
doğrultusuna yakın doğrultuda uygun alçalma oranı ile
meydanı görerek yaklaşmasıdır.
 OCA(H): Bir pistin eşik rakımı yada meydan rakımının
üstünde müsaade edilebilecek en düşük irtifa yada
yükseklik.
Türkiye AIP’sinde yayınlanmış Chartlar











Havalimanı Vaziyet Planı (ADC)
Hava Aracı Park Planı ( PRKG)
Havalimanı Yer Hareketleri Planı (GMC)
Havalimanı A Tipi Mania Planı (AOC)
Hassas Yaklaşma Arazi Planı (PATC)
Standart Kalkış Usulleri (SID)
Standart Geliş Usulleri (STAR)
Aletli Yaklaşma Planları (IAC)
Minimum Vektör İrtifa Planları (MRVC)
Saha Kontrol Transit Yol Planları (ACTR)
Yol Planı (En-route)
Havalimanı Vaziyet Planı
Harekat sahasını ve içerisinde yer alan tüm teknik ekipmanları
gösterir.
Hava Aracı Park Planı
Uçak tiplerine göre apronda tesis edilmiş park pozisyonlarını gösterir. Taksi
yollarına ait genişlikler ile yüzeylerin mukavemeti yazılır.
Havalimanı A Tipi Mania Planı
Her bir pist için yayınlanır, maniaların tanımlandığı büyük ölçekli
plan ve kesitlerdir. Stopway, clearway ve kalkış sahalarını da
içerisine alan sahayı tanımlar
Hassas Yaklaşma Arazi Planı- PATC
 PATC haritası son yaklaşmanın gerçekleştirilebilmesi için
belirtilen pist başı tarafında yer alan arazinin profil ve
kuşbakışı görüntüsünü içerir.
 PATC haritasını kullanarak pilotlar son yaklaşmada araziye
göre bulunmaları gereken yüksekliği tespit ederler. (Radyo
altimetre)
Hassas Yaklaşma Arazi Planı- PATC
En-route Chartı
 ATS ( Air Traffic Service-Hava Trafik Hizmeti ) yolları
boyunca seyrüsefer imkanları ile ilgili tüm bilgileri
sağlar.
 Enroute Chart'larda Hava Yolu İsimleri ( G80 , UL612
gibi ), bir noktadan diğerine ulaşmak için gerekli uçuş
başı, radyal bilgisi, noktaların ( VOR - NDB MEYDAN vs. ) konum bilgileri, frekansları, minimum
saha irtifa değerleri mevcuttur. Bunlara ilave olarak
uçuşa kapalı bölgeler, tehlikeli alanlar ayrıca
belirtilmiştir .
 Minimum Saha İrtifası: Aletli meteorolojik şartlarda
kullanılabilen en düşük irtifa değeridir. Manialardan
300m (lOOOft), dağlık arazilerde ise 600m ( 2000ft)
koruma payıyla belirlenir.
SEMBOLLER
SEMBOLLER
NAVAIDS & FIXES
SSY bilgi kutucuğu;
SSY İSTASYON
ADI ADI
SSY
SEMBOLÜ
SSY
FREKANSI
SSY
KANALI
SSY
TANITMASI
MORS KODU
SSY
TANITMASI
SSY
KOORDİNATI
NAVAIDS & FIXES
FIX: Bir route ya da airway üzerinde tesis edilen belirlenmiş
bir pozisyonu (designated position) gösterir. Route üzerinde
kesişen noktaları, dönüşü veya yoldaki bir değişimi belirtir.
ZORUNLU RAPOR NOKTASI (COMPULSORY REPORTING POINT):
Pilotun ATC’ye pozisyon raporu vermek zorunda olduğu nokta.
ZORUNLU OLMAYAN RAPOR NOKTASI
(NON-COMPULSORY REPORTING POINT):
Pilotun ATC’ye pozisyon raporu vermek zorunda olmadığı nokta.
HAVA KORİDORLARI
• A,B,G,R : Bölgesel hava koridoru ağı içerisinde
RNAV olmayan koridor,
• L,M,N,P : Bölgesel hava koridoru içerisinde RNAV
koridor,
• H,J,V,W : Bölgesel hava koridoru içerisinde yer
almayan RNAV olmayan koridor,
• Q,T,Y,Z : Bölgesel hava koridoru içerisinde yer
almayan RNAV koridor.
ALETLE YAKLAŞMA CHARTI-IAC
 Aletli yaklaşma usullerini içeren charttır. Aletli
yaklaşma usulü;
 Uçağı ilk yaklaşma fiksinden veya tanımlanmış geliş
yolunun başından inişin tamamlanabileceği bir noktaya
getirecek, eğer iniş tamamlanamayacaksa bir bekleme
noktasına getirecek veya belli bir yüksekliğe
tırmandıracak, manialardan koruyarak uçuş aletlerinin
yardımıyla yapılan daha önceden belirlenmiş manevralar
serisi.
 Hassas yaklaşma usulü: ILS tarafından glide path ve açısal
bilgilerin sağlandığı bir aletli yaklaşma usulü.
 Hassas olmayan Yaklaşma usulü: VOR, NDB ve Loc Only
‘e dayalı usullerdir.
Hassas Yaklaşma Usulü
Hassas Olmayan Yaklaşma Usulü
33
KARS HAVAALANI ILS / DME RWY06
ALÇALMA USULÜ
KARS HAVAALANI VOR / DME
RWY06 ALÇALMA USULÜ
34
Standart Aletli Kalkış Chartı-SID:
 Standart aletli kalkış usulünü içeren charttır.
 Standart aletli kalkış usulü;

Bir pistten kalkışı müteakip uçağın yol safhasına
başlayacağı noktaya kadar gidişini gösteren hava
trafik hizmet rotasıdır.
NAVAIDS & FIXES
ZORUNLU
RAPOR
NOKTASI
FIX ADI
FIX
KOORDİNATI
VOR
RADIAL
VOR’A OLAN
UZAKLIK
Standart Aletli Geliş Chartı-STAR
 Standart aletli geliş usulünü-STAR- içeren charttır.
 Standart aletli geliş usulü;
 Bir uçağın iniş yapacağı pist için belirlenmiş bir
yaklaşma usulunü uygulamaya başlayacağı
noktaya kadar gelişini gösteren hava trafik
hizmet rotasıdır.
Standart Aletli Geliş Usulü
42
RNAV (aRea NAVigation) GNSS Yaklaşma, SID ve
STAR’lar da mevcuttur.
RNAV uçaklara, seyrüsefer işaretçileri içerisindeki
bir ağda istenilen herhangi bir uçuş yolunu
kullanmayı olanak tanıyan bir seyrüsefer
metodudur.
Geleneksel SS
RNAV SS
WAYPOINT SEQUENCE
FLY OVER/FLY BY
SPEED ALTITUDE
RESTRICTIONS
LEG DISTANCE –
MAGNETIC/TRUE TRACK
FIX INFORMATION
NAVAIDS & FIXES
FLY BY RNAV NOKTASI (RNAV WAYPOINT):
Hava aracının belirlenen noktaya varmadan dönüşünü başlatıp
bir sonraki segmente katılır.
FLY OVER RNAV NOKTASI (RNAV WAYPOINT):
Hava aracı belirlenen noktanın üzerinden geçerek bir sonraki
segmente katılır.
TMA / Area Control Transit Routes
(Saha Kontrol Chartı) – ICAO
IFR - Aletli Uçuş Kurallarına uygun uçuş esnasında
uçuş ekibine
 Yol aşamasından - yaklaşma aşamasına geçiş
 Kalkış/pas geçme aşamasından - yol aşamasına geçiş
 Karmaşık yapıdaki ATS yolları arasında uçuş
Area Chart (ACTR)
MRVC
VFR Chart - Görerek Yaklaşma Chartı – ICAO
 Bir meydana görerek yaklaşma yapabilmek amacıyla,
gerekli referansları içeren meydan ve çevresindeki
sahayı gösterir.
 VFR şartlar altında uçan uçaklar tarafından kullanılırlar.
Bird Concentration & Movement
Chart
Havacılık Haritalarında Yer Alan Semboller
 Havacılık haritaları üzerinde yer alan şekil ve
semboller ICAO tarafından yayınlanan Annex-4 ve
DOC 8697’de yer almaktadır.
 Aynı zamanda AIP GEN 3 bölümünde
yayımlanmaktadır.
SEMBOLLER
SEMBOLLER
SEMBOLLER
SEMBOLLER
SEMBOLLER
SEMBOLLER
SEMBOLLER
TEŞEKKÜRLER…
Saffet.ozturk@dhmi.gov.tr