2008 küresel finansal krizin önemi

2008 KÜRESEL FİNANSAL KRİZİ
VE TÜRKİYE DIŞ TİCARETİNE
ETKİSİ
SELİN YILDIZ
TUĞBA YALÇIN
2008 KÜRESEL FİNANSAL KRİZİ
2008 KRİZİ
• ABD’de ekonominin temel dinamiklerinden olan
mortgage şirketlerinin yetersiz geliri olan müşterilerine
verdikleri kredileri tahsil edememesiyle finansal kriz
patlak vermiştir. Mortgage temelli ekonomik kriz, adeta
ekonomik bir hastalık gibi hızla dünyaya yayılmıştır.
Mortgage krizi, likidite krizine, likidite krizi reel sektör
krizine o da küresel ekonomik krizine dönüşmüştür.
ABD kaynaklı bu finansal kriz, küreselleşme olgusunun
dezavantajını ABD ve AB’ye gerçekleştirdiğimiz
ihracatımızı olumsuz etkileyerek bizlere kendini iyiden
iyiye hissettirmiştir
2008 KÜRESEL FİNANSAL
KRİZİN ÖNEMİ
• 2008 Krizi küresel sistemin ilk krizidir.
• Etkileri halen devam etmekte olan son finansal krizdir.
• ABD kaynaklı bu finansal kriz, ABD’ye ve AB’ye
gerçekleştirdiğimiz ihracatımızı olumsuz etkilemiştir.
• Krizin etkilerini tespit etmek, bir finansal krize karşı
önlemler ortaya koymak ve uygulayabilmek, ülkemizin
dış ticareti, finansal istikrar ve kalkınması açısından önem
arz etmektedir.
LİTERATÜRDE 2008 KRİZİ
ALGISI
• Literatürde, Türkiye’de krize yönelik bir önlem paketinin açıklanmasında
gecikilmiş olmasına yönelik olumsuz eleştiriler bulunmaktadır.
• Yapılan akademik çalışmalarda, etkili bir kriz yönetimi için kriz gelmeden
hazır bulunmak ve ekonomik sinyalleri iyi okumak gerektiği önemle
vurgulanmıştır.
• Genel algı, Türkiye krizden önemli ölçüde etkilenmiştir. Ancak diğer
gelişmekte olan ülkelere nispeten kendisini çabuk toparlamıştır.
• Türkiye, kriz döneminde uyguladığı politikalarla ABD’ye ders
verebilecek bir ülkedir . (JOSEPH STIGLITZ)
UYGULAMA
PORTSAN’la yaptığımız mülakat çalışması sonucunda;
• Krizin şiddeti sektörel olarak farklıdır.
• Krizde firma pazar yönünü değiştirerek krizi fırsata çevirebilir.
• Krizle firmalar ‘’esnek’’ davranarak mücadele edebilir.
• Döviz kuru etkisinden kurtulmak, dış ticarette kullanılan para
biriminin değişimiyle mümkün olabilir.
• Dış ticarette en büyük risk, risk alabilmektir.
• Geleceğe yönelik kriz beklentisi yoktur.
SONUÇ
Krizin küresel nitelikte olması sebebiyle,
- küresel kredi musluklarının kısılması,
-kredi maliyetlerinin artışı,
-yurtdışı pazarların daralması gibi daha birçok nedenden ötürü reel sektör
büyük kayıplar yaşamıştır.
Türkiye’de ;
• Konjonktürel dalgalanmaların sık gerçekleşmesi, Finansal sistemin kırılgan
olması, Sistemin işleyişini düzenleyen yasa ve kuralların yetersiz olması,
Gerekli önlem politikalarının oluşturulması hususunda geç kalınmış olması
gibi sebeplerden ötürü kriz etkileri azaltılabilecekken derinleşmiştir.
• 2008’in yarısından itibaren sanayi üretiminde yaşanan düşüşlerle birlikte
Türkiye ekonomisinde küçülme yaşanmaya başlanmıştır. İşsizlik artmıştır.
SONUÇ
• Tüm bunlarla birlikte 2001 krizi sonrasında bankacılık
sistemindeki yapısal dönüşüm sayesinde; küresel krizin
finans sektörüne etkisi diğer ülkelerdeki kadar etkili
olmamıştır.
• Kriz Etkisinde Hazırlanan Orta Vadeli Program ve Mali
Kural çalışmasının etkili şekilde yürütülebilmesi, özel
sektörün başka pazarlara yönelmesi gibi stratejik önlemler
alabilmesi krizden çıkışı hızlandırmıştır.
• Temel sektörler bazında, tarım sektörü en az etkilenen
sektördür çünkü ürünleri zorunlu ihtiyaç kapsamındadır.
Krizden en çok sanayi sektörü etkilenmiştir.
ÖNERİLER
ÖNERİLER
• Türkiye’nin dış ticaretini olumsuz yönde etkileyen en önemli faktör küresel
talep yetersizliğidir. Bu zayıflığımızı gidermek için gerekli çalışmalar
yapılmalıdır.
• Düzenleme ve denetlemedeki boşluk ve zaaflar giderilmeli ve küresel
işbirlikleriyle finansal sistem güçlendirilmelidir.
• İhracatın artışı açısından finansman olanaklarının genişletilmelidir.
• Uluslararası Ticarette istihbarat sistemi kanalları yakından takip edilmeli ve
erken uyarı sistemleri geliştirilmelidir.
• Krize karşı her zaman hazırlıklı olunmalıdır. Özel sektör firmalarına kriz
yönetimiyle ilgili destek ve eğitimler sağlanarak olası finansal krizlere karşı
özel sektör firmaları güçlendirilmelidir.