endometiozis ve over kanseri birlikteliği prognozu etkiler mi?

ENDOMETRİOZİS İLE
İLİŞKİLİ OVER KANSERİ:
PROGNOZ
Doç. Dr. Aydın Köşüş
Turgut Özal Üniversitesi Tıp Fakültesi
Ankara
Endometriozis
• Endometrial gland ve stromanın uterin kavite
dışında yerleşmesi.
•
•
•
•
•
•
Reprodüktif çağdaki kadınlar
% 5-10
İnfertil kadınlar
%40-60
Kronik pelvik ağrı
%70-80
Overlerde
%70-80
Davranış malign tümör
Sağkalım üzerine etkisi yok
Epitelyal over kanseri
•
•
•
•
Kadınlarda tüm kanserler içinde 9. sırada
Ölüm açısından 5. sırada
Tüm over kanserlerinin %75’i epitelyal
Genital kanserler içerisinde ölüm riski en
yüksek olan kanser
• Ömür boyu yakalanma riski 1/70
• %70-80 Evre III ve IV
Over kanseri ve Endometriozis
• 1925
Sampson
(Sampson JA. Endometrial carcinoma of ovary arising in
endometrial tissue in that organ. Arch Surg 1925;10:1-72)
- Tümöre yakın yerleşimli endometriotik odak olmalı
- Başka bir tümör odağı olmamalı
- Epitelyal glandları çevreleyen endometrial
stromaya benzer doku görülmesi
• 1953
Scott
(Malignant
changes
in
Emdometriosis.
Gynecol. 1953 Sep;2(3):283-9).
- Endometriozis ile kanser arasındaki geçiş
Obstet
Endometriozis ve Over kanseri
Endometriozis
Over kanseri
Erken menarş
Evet
Evet
Genetik yatkınlık
Evet
Evet
İnfertilite
Evet
Evet
Estrojene maruziyet
Evet
Evet
Nulliparite
Evet
Evet
BTL
Koruyucu
Koruyucu
Histerektomi
Koruyucu
Koruyucu
Progesteron maruziyeti
Koruyucu
Koruyucu
. 1958-2000
. Ort. Takip 12.7 yıl
. 64492 hasta
. 3349 EAOC
. Ovarian endometriozis (SIR: 1.77)
. Uzun süreli endomertiozis (10-15 yıl) ( SIR: 2.23)
. 20-30 yaş arası endometriozis (SIR: 2.01)
. Erken histerektomi koruyucu (SIR: 1.04)
EAOC (Endometrioma ile birlikte olan
over kanseri)
Endometriozis ve over kanseri tipleri
Lancet Oncol 2012; 13: 385–94
. Ovarian kanser birliği konsersiyumu (OCAC)
. Avustralya (1), Avrupa (3) ve USA (9)
. 13 Vaka kontrol çalışması
. 818 EN/13226 kontrol ve 738 EN/ 7911 OC
. 168 EN /1907 Borderline OC
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1990-2012
PubMed, EmBase, Cochrane Central
1625 çalışma
Review, case report, letter, non-english, seçim kriterleri
ile uyuşmayan çalışmalar
2 otör , gerekirse üçüncü otör
NOS (Newcastle-Ottawa Scale) ≥ 7
444255 vaka
20 vaka kontrol- 8417 EAOC ve non-EAOC
15 kohort çalışma- 46563 EAOC ve non-EAOC
•
•
•
•
•
•
•
•
1992-2002
226 hasta
42 EAOC (%22.8) ve 184 (%77.2) OC
BMI EAOC da anlamlı düşük (23.3 ve 27.6)
Median takip 41 ay (1-271)
Optimal sitoredüksiyon açısından fark yok
Tüm evrelerde kemoterapi kullanımı benzer
Evre I EAOC da kemoterapi kullanımı daha fazla (
cerrahi evreleme %58 yapılmış)
Am J Obstet Gynecol 2013;209:241.e1-9.
. Peking Union Medical College Hospital
. 2000-2012 arası
. 188 hasta
.1980-1995 arası
. 3657 Endometriozis
. 5247 Kontrol
. Median takip süresi 15.2 yıl
Int. J. Cancer: 129, 948–955 (2011)
. İsveç çalışması
. 1969-2005 yılları arası
. 18 değişik kanser tipi
. 531547 kanser hastası
. 76009 endometriozis hastası
. Endometriozisten ≥ 30 gün sonra tesbit edilen OC
. 4278 EAOC
. 41831 OC
Eve götürülecek mesajlar-1
Endometriozis over kanseri gelişimi riskini
arttırmaktadır
Clear cell karsinom ve endometrioid
Erken dönemde semptom
Yaş daha genç
Erken evre
Düşük grade
Prognoz daha iyi
Grup 1. Adneksiyal patoloji yok
Grup 2. Bening adneksiyal yapılar
Grup 3. Endometrioma
Grup 4. Ovarian kanser
. 2004-2013 arası
. Kadın ve çocuk hastanesi / Brown Üniversitesi
. 138 hasta
. 96 Endometrioma ve 42 EAOC
HRT tipi ile kanser gelişimi arasında ilişki yok
Danazolde minimal risk artışı (OR 1.06, 95% CI 1.00-1.12)
Komplet cerrahi ekzisyon kanser riskini azaltır
(OR 0.30, 95%CI0.25-0.55)
Eve götürülecek mesajlar-2
Endometrioma
erken yaşta tesbit edildisye
uzun süredir varsa (>5-10 yıl)
büyükse (>9 cm)
infertilite varsa
ovarian endometrioma varlığı
Risk artar.
Solid kısımlar ve papiller projeksiyonlar
CA 125 aniden yükselirse
HE4 ve CA 72-4 yüksekliği eşlik ediyorsa
MRI da mural nodul tesbiti
Kontrast madde tutulumu
T2 ağırlıklı sekanslarda gölge kaybı
Maligniteye gidiş ?
SABRINIZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER