TİROİD NODÜLLERİNE GENEL YAKLAŞIM Doç. Dr. Tamer Akça follikül Parafolliküler hücre; ‘C’ hücresi Hem hasta, hem de hekimleri yakından ilgilendirir Hekimler arasında tanısında ve tedavisinde zorluklar ve tartışmalar olan bir problem olmaya devam etmekte Benign guatr Tiroid kistleri Tiroidit Benign tümörler Malign tümörler Anamnez Eksternal Radyasyon 6.5-2000 cGy; %10 Kitlenin büyüme hızı Genç > Yaşlı Erkek > Kadın Anamnez Doğum yeri Terleme süresi, kitlede artış, dispne, ağrı, ses değişiklikleri Hipotiroidizm Anamnez Öyküde diğer önemli bir nokta, hastada labil hipertansiyon ve ailede tiroid hastalığı olup olmadığıdır Bu durumda multipl endokrin adenomatozis (MEA/MEN) akla gelmelidir Fizik Muayene Sistematik muayene Soliter – Multipl Çevresel Lenf nodları Fizik Muayene İnspeksiyonla bir lob normal görülse bile muayene edilmeli Büyümüş olan tiroidin sınırları Nodüllerin yeri, sayısı, büyüklükleri ve kıvamı (parankimatöz guatrlar yumuşak ve direngen, kolloidal guatr çok yumuşak, adenomlar katı) Damardan zengin kitleler pulsatildir Fizik Muayene Tiroidin üzerindeki ve arkasındaki oluşumlarla ilişkisi vertikal hareketsiz, transvers hareketli Büyümüş tiroidin etraf dokulara basısına bağlı etkiler (trakea vb.) Oskültasyon: Üfürüm Fizik Muayene Malign bir nodülü düşündüren fizik bulgular genellikle; nodülün çok sert, duyarsız çevre dokulara fikse olması vokal kord paralizisi Dispne disfaji bölgesel lenfadenopatinin varlığı Multinodüler Guatr Kolloid Kist Van Gogh June 1889 (210 Kb); Oil on Canvas, 72 x 92 cm (29 x 36 1/4 in); The Museum of Modern Art, New York Yardımcı Muayeneler Larinks muayenesi (vokal kordlar için) Ultrasonografi (solid-kistik) Sintigrafi (benign-malign) Tiroid fonksiyon testleri Laboratuvar Testleri Laboratuvar testleri nodüler tiroid hastalıklarının incelenmesinde genellikle yardımcı olamamaktadırlar Tiroid hormon değerleri genellikle normaldir Diferansiye tiroid karsinomaları için özgül tümör belirleyiciler yoktur Tiroid kanserli hastaların çok az bir kısmında karsinoembriyonik antijen düzeyleri yüksektir Medüller tiroid karsinoması olan olan hastaların %75’inde kalsitonin yüksektir ve aile öyküsü varsa özellikle ölçülmelidir Medüller tiroid karsinomasında bazal serum kalsitonin konsantrasyonun yükselmesi sensitif olmasına rağmen, spesifik değildir Ayırıcı Tanı Granülomatöz, piyojenik ve viral enfeksiyonlar Tek taraflı lob agenezisi Kistik higroma Dermoid kist Teratoma gibi konjenital anomaliler Tanı Yöntemleri Tanı İİAB etkili ve ucuz sitolojik sonuçlar malign benign şüpheli veya ara form yetersiz materyal (tekrarı gerekir) Tiroid Sintigrafisi fonksiyonel (sıcak nodül; hipertiroidizm) nonfonksiyonel (soğuk nodül; hipotiroidizm; malignite) Tanı Ultrasonografi solid kistik büyümüş lenf nodları Benign nodül Artmış damarlanma Tanı Düz akciğer grafisi trakea deviasyonu tiroid nodülünün kalsifikasyonu pulmoner metastaz varlığı BT ve MRI Geniş invaziv veya substernal guatr-tümörlere sahip hastalarda tümörün sınırlarını saptamak dışında gereksiz TEDAVİ Genel İlkeler Kanser şüphesi İİAB Sintigrafi Ultrasonografi Bası semptomları Hipertiroidizm Substernal uzanım Kozmetik deformite Nomenklatür Nodül eksizyonu Parsiyel tiroidektomi (nodülün bir kısım normal tiroid dokusu ile birlikte çıkarılması) Subtotal tirodektomi (tiroidin bilateral olarak %50’sinden fazlasının çıkarılması) Lobektomi veya hemitiroidektomi (bir taraflı lobun tamamının ve istmusun çıkarılması) Totale yakın tiroidektomi (%10’dan daha az kısım kalacak şekilde tiroidektomi yapılması) Total tiroidektomi (tüm lobun çıkarılması) İİAB Solid Kistik Tedavi Malign Ameliyat Folliküler Ameliyat Kolloid Gözlem Tekrar kist İİAB tekrarı İİAB ile yapılan sitolojik değerlendirme sonucunda tedavi şeması Eksizyon Van Gogh Vincent's Room, Arles 1888; Vincent Van Gogh Foundation, Amsterdam