Gastrik polipler ve Tümörler Prof. Dr. Şükrü Yıldırım Doç.Dr. Armağan Günal Mide hastalıkları Akut gastrit – Akut gastrik ülserasyon Kronik gastrit – Helikobakter pilori gastriti – Otoimmun gastrit – Seyrek görülen gastritler Kronik gastritin komplikasyonları – Peptik ülser – Mukozal atrofi ve intestinal metaplazi – Displazi – Gastritis kistika Hipertrofik gastropati – Menetriér – Zollinger-Ellison sendromu Gastrik polipler ve Tümörler – İnflamatuar ve hiperplastik polipler – Fundik gland polipleri – Adenoma – Adenokarsinoma – Lenfoma – Karsinoid tümör – Gastrointestinal stromal tümör (GİST) 2 Polip tanimi Çevre mukozadan kabarik, lümene uzanan lezyon – Epitelyal hiperplazi – Stromal hiperplazi – Inflamasyon – Ektopi – Neoplazi -Çıkıntı genellikle epitelyal hiperplazi ile olur ama stromal hiperplazi de polip görünümüne sebep olur. -Hepsini okudu 3 İnflamatuar ve hiperplastik polipler I Gastrik poliplerin % 75 ini oluştururlar 50-60 yaşlar arasında sık Genellikle kronik gastrit ile iliskili Kronik mukozal zedelenmeye reperatif bir yanıt olarak ortaya çıkarlar. -Aklımızda kalması gereken Gerçek neoplazi değildirler. kısım,gastrik poliplerin %75 i hiperplastik poliptir.Bunlar gerçek neoplazi değildir. 4 İnflamatuar ve hiperplastik polipler II Sıklıkla 1 cm’nin altındadır. Atrofi ile birlikte olursa cok sayida olabilir. HP gastritli hastalarda tedavi sonrası polipler gerileyebilir 1.5 cm üzerindeki polipler malignite riski nedeniyle eksize edilmelidir. -Hepsini okudu 5 Hiperplastik polip -Yüzeyden kabarmış bir şekilde görülür. 6 Hiperplastik polip 7 Hiperplastik polip 8 Fundik gland polipleri Familyal Adenomatöz Polipozis (FAP)li bireylerde yada sporadik olarak görülebilir. Son yıllarda proton pompa inhibitörlerinin kullanımıyla artış göstermiştir. K/E: 5/1 Ortalama 50 yaş civarında görülür. Korpus ve fundus yerleşimlidirler. Yassılaşmış parietal ve esas hücrelerle döşeli kistik oksintik gastrik glandlar görülür. Inflamasyon yoktur -Hepsini okudu 9 Fundik gland polibi 10 Adenomlar Gastrik poliplerin % 10 unu oluşturur 50-60 yaşlar; E/K:3/1 FAP lı bireylerde görülme riski fazla Atrofi ve iM gösteren kronik gastrit zemininden gelişirler. 2 cm üzerinde adenokanser riski yüksektir. % 30 unda adenokanser gelişir. -Midenin asıl korkulması gereken lezyonları adenomlardır. -Hepsini okudu 11 Adenomlar 1. Tübüler 2. Villöz Adenomatöz polip DGD YGD 3. Tubulovillöz -Bu dördünü iyi bilmemiz gerekiyor. -Tübüler adenom, tübülller yapan adenomdur -Villöz,dikensi çıkntıları olan -Tübülovilloz da ikisini karışımı -Bunların hepsine birden Adenomatözpolip deniliyor.Tübüler mi yoksa villöz mü bilemediğimiz zaman adenomatöz polip diyoruz -Adenomatöz poliplerin üzerinde mutlaka displazi oluyor.Bu displazi de mutlaka ya düşük ya da yüksek dereceli oluyor. -Düşük denildiği zaman hastanın takibi yapılıyor yüksek denildiği zamansa o lezyonu mutlaka almak gerekiyor.Bundan dolayı displazinin derecesini belirlemek gerekli. 12 -1. tübüler 2. villöz 3. ise tübülovillöz adenomdur. Tübüler adenoma Villöz adenoma -Villöz adenomdan daha çok korkmalıyız -Zeminle aynı seviyededir. Tübülovillöz adenoma INTESTINAL TYPE DYSPLASIA, LOW GRADE -Hücreler sık ve üst üste gelmiş.Puro şeklinde ince uzundur. INTESTINAL TYPE DYSPLASIA, HIGH GRADE Gastrik malign tümörler 100 90 90 80 Karsinoma 70 Lenfomalar 60 50 Karsinoid tümörler 40 Mezenkimal tümörler 30 20 10 4 3 2 1 0 Mide hastalıkları_Gastrik polipler ve Tümörler -Midede oluşan tümörlerin çoğu epitel hücresinden gelişen karsinom 2. lenfoma sonra karsnoid sonra mezenkimal tümörler. -Mide tümörlerinin çoğu karsinom da karsinomların çoğu adenomakarsinomları 19 Adenokarsinoma Patogenez-Risk faktörleri İntestinal tip adenokarsinoma Diyet: Nitrat içerikli besinler Tütsülenmiş yiyecekler ve sebze turşuları Fazla tuz alımı Yetersiz taze sebze ve meyve tüketimi (Düşük antioksidan alımı) Multifokal mukozal atrofi ve intestinal metaplazili KG Parsiyel gastrektomi (alkalen reflü) Gastrik adenomalar Genetik: FAP lı bireylerde risk artmıştır B-katenin mutasyonu (APC geni ve E-kadherinle ilişkili) IL-1β, IL-8, IL-10, TNF, TLR4 ekspresyonunda artış P53 mutasyonu -Diyet önemli dedi geçti.. Diffüz karsinoma E-kadherin (Familyal gastrik kanser sendromu) ve BRCA2 mutasyonları Mide hastalıkları_Gastrik polipler ve Tümörler 20 -Erkeklerde daha fazla ve yaşa göre de değişiklik gösteriyor. Gastrik kanserlerin lokalizasyonları 70 60 50 60 Pilor Antrum Kardiya 50 40 30 25 15 20 10 Korpus Fundus 40 40 30 Küçük kurvatur 20 Büyük kurvatur 10 12 0 0 1 -Lokalizasyonlarının 1 sıralaması terslikten aklınızda kaslabilir dedi.Midenin çoğu pilor değil ama kanserin çoğu pilor.Mideni çoğu küçük kurvatur değil ama çoğunu orada görüyoruz. 22 AdenokarsinomaPrognostik faktörler İnvazyon derinliği Makroskopik büyüme paterni Histolojik subtipi -Prognostik faktörlerden en önemlsi invazyon derinliğidir. 23 -Makroskopik görüntüleri çok sorular sorulardır dedi. -Erken gastrik karsinomaları midenin yüzeyinden lümene doğru büyüyor. 24 Adenokarsinoma - Erken gastrik karsinoma Perigastrik lenf nodu metastazı olup olmadığına bakılmaksızın mukoza ve submukozaya sınırlı lezyonlardır. Zamanla "ilerlemiş" lezyonlara dönüşür. -Erken gastrik karsinomu denildiğinde ilk cümlenin aklımızda kalmasını söyledi ve sarı ile yazılan kısmı vurguladı. 25 EARLY GASTRIC CARCINOMA: TYPE I (POLYPOID TYPE) EARLY GASTRIC CARCINOMA: TYPE I (POLYPOID TYPE). EARLY GASTRIC CARCINOMA -Hoca burda patolojik incelemenin zahmetinden bahsetti. EARLY GASTRIC CARCINOMA: TYPE IIC (DEPRESSED TYPE) EARLY GASTRIC CARCINOMA EARLY GASTRIC CARCINOMA ADVANCED GASTRIC CANCER: POLYPOID (BORRMANN TYPE 1 -İlerlemiş gastrik kanser Erken gastrik karsinoma 33 Adenokarsinoma -ileri evre gastrik karsinoma Submukoza altında kas tabakasına kadar ya da daha fazla ilerlemiş neoplazilerdir. 34 Adenokarsinoma -genetik özellikleri Diffuz karsinoma – CDH1 geni mut.– Ekaderin proteini uretilememesi (familyal) – CDH1 geni metilesyonu– Ekaderin proteini uretilememesi (sporadik) Intestinal tip -Midenin kanserlerini başlıca iki tipe ayırıyoruz bunu unutmayın dedi . – APC mut. (familyal) – B-katenin mut. (sporadik) – TGFBR,IGFR, BAX,P16 metilasyonlari (sporadik) Mide hastalıkları_Gastrik polipler ve Tümörler 35 Adenokarsinoma - Diğer histolojik özellikleri -Mide kanserlerinin metastaz yaptığı yerler ve adları. -Krukenberg tümörünü bilin dedi Bilinmeyen nedenlerle erken dönemde supraklaviküler lenf noduna metastaz yapabilir (Virchow gangliyonu). Periumblical bölgede metastatik nodüller oluşturabilir (Sister Mary Joseph nodülü) Kadınlarda intraperitoneal yayılımla mide, meme, pankreas ve safra kesesi tümörleri overlere metastaz yapabilir (Krukenberg tümörü). Mide hastalıkları_Gastrik polipler ve Tümörler 36 Borrmann sınıflaması -Mide kanserinin sınıflandırılması -Yüzeye doğru olana tip 1,düz ülsere ve hafif çökük olan tip 2, aşağıya doğru derin ve yanlara doğru infiltrasyon olmuşsa tip 4 dür. Tip 1 in poliploid, tip 4 ün linitis plastica olduğunu ve özelliğini bilin dedi. 38 Gastrik karsinoma (polipoid) Mide hastalıkları_Gastrik polipler ve Tümörler 39 Linitis plastika -Bu midenin tamamı tümör.Diffüz tip 40 41 Adenokarsinoma, iyi diferansiye 42 Taşlı yüzük hücreli karsinoma -İçi mukus doludur bundan dolayı çekirdeği dışarıya doğru ittirmiş. -Bu niçin önemli,taşlı yüzük hücreleri,histiyositlerde olduğu gibi (yani histiyositlerde refrakteri yabancı olan herşeyi içine aldığı gibi )mukus üreten hücreler parçalandığı zaman histiyositler de onu içine aldığı zaman o histiyositler de taşlı yüzük hücresine benzer mukus içeren hücreler olur.Bundan dolayı doğru tanımak patolojii de önemlidir yanlış tanılara sebep olabilir. -Kısacası parçalanmış taşlı yüzüğü içine alan histiyositle normal taşlı yüzüğü karıştırmayın diyor. 43 Erken gastrik karsinoma - Klinik özellikleri Genellikle asemptomatiktir. Ancak endoskopik incelemelerle yakalanabilmektedir. -Daha çok asemptomatik olduğunu belirtti. 44 İleri evre karsinoma - Klinik özellikleri Asemptomatik olabilir Sıklıkla karında şişkinlik, huzursuzluk, kilo kaybı ile ortaya çıkar. Disfaji (kardiyal tümörler) Obstrüksiyon (pilorik tümörler) Tek tedavi şansı erken tanı ve cerrahi eksizyondur. 45 ADVANCED GASTRIC CANCER: DIFFUSELY INFILTRATING (BORRMANN TYPE IV, LINITIS PLASTICA) GROSS APPEARANCES OF ADENOCARCINOMA OF THE GASTRIC CARDIA Exophytic mass protruding into the esophageal lumen. GROSS APPEARANCES OF ADENOCARCINOMA OF THE GASTRIC CARDIA Nodular tumor at the esophagogastric junction. CHORIOCARCINOMA OF THE STOMACH Resected specimen showing ulcerated lesion in the antrum. CHORIOCARCINOMA OF THE STOMACH PAPILLARY CARCINOMA OF THE STOMACH ADENOCARCINOMA OF THE STOMACH MUCINOUS ADENOCARCINOMA OF THE STOMACH SIGNET- RING CELL CARCINOMA UNDIFFERENTIATED GASTRIC CARCINOMA SIGNET- RING CELL CARCINOMA ADENOCARCINOMA OF THE STOMACH WITH EXTENSIVE VASCULAR INVASION Low- power view of inflamed gastric antrum with extensive vascular tumor invasion. ADENOCARCINOMA OF THE STOMACH WITH EXTENSIVE VASCULAR INVASION HEPATOID CARCINOMA OF THE STOMACH Lenfoma Ekstranodal lenfomaların en sık görüldüğü yer GİS’dir (özellikle midede). Kemik iliği ve solid organ transplantasyonlarından sonra EBV pozitif B hücre proliferasyonu en sık bağırsakda görülür. Primer lenfoma gastrik malignitelerin % 5 ini oluşturur. 60 Lenfoma En sık marjinal zon B hücreli lenfoma – Kronik inflamasyon alanlarında MALT zemininden gelişir – İB da Peyer plaklarından gelişebilir – Organize lenfoid dokunun olmadığı alanlardaki MALT (en sık nedeni HPG) den daha sık gelişir – MALToma olarak adlandırılır – Yüksek dereceli diffüz büyük B hücreli lenfomaya dönüşebilir. – HP tedavisi ile MALToma geriler; ancak diffüz büyük B hücreli lenfoma gerilemez 61 Lenfoma Ana mekanizma:NFkB aktivasyonu - hucre proloferasyonu artisi – Genetik bozukluk olanlar (H.Pylori tedavisine yanitsiz) t(11;18)(q21;q21)-API2/MLT fuzyon proteini t(1;14)(p22;q32)-BCL10 proteini t(14;18)(q32;q21)- MLT proteini – H.pylori enfeksiyonu 62 63 Lenfoma – MALToma 64 Lenfoma – lenfoepitelyal görünüm 65 Karsinoid tümör I Diffuz endokrin sistemin tumorudur. % 40 İB Oncu lezyon; Endokrin hücre hiperplazisi-displazisi Gastrik karsinoidler – Kronik atrofik gastrit – Zollinger Ellison sendromu İyi diferansiye nöroendokrin karsinoma olarak düşünülmelidirler. Peptid ve nonpeptid hormonlar salgılayabilirler 66 Karsinoid tümör Ön bağırsak karsinoid tümörleri: – – – – Mide, duodenum (Trietz ligamana kadarki bölge) Nadiren metastaz, rezeksiyon ile tedavi Atrofik gastritle ilişkilidir. Predispozan faktör yoksa agresif seyir gösterir. Orta bağırsak karsinoid tümörleri: – Jejenum ve ileumda – Multifokal ve agresiftirler – İnvazyon derinliği, çap, nekroz ve mitoz kötü prognozla ilişkili Arka bağırsak karsinoid tümörleri: – Appendiks ve kolorektumda – Appendikstekiler benign olup; uçta görülür ve nadiren 2 cm nin üzerindedirler – Rektal karsinoidlerde metastaz nadirdir. – Ama kolon karsinoid tumorleri agresiftir. Mide hastalıkları_Gastrik polipler ve Tümörler 67 NORMAL ENDOCRINE CELLS OF THE STOMACH IDENTIFIED BY SILVER STAIN AND IMMUNOHISTOCHEMISTRY These are gastrin- producing cells (G cells) in the antrum, and are located at the junction of the foveolae and the mucous glands. (PAP stain for gastrin) PRIMARY G-CELL HYPERPLASIA OF THE PYLORIC ANTRUM There is clustering and proliferation of G cells at the foveolar gland interface. For comparison with normal G-cell distribution see figure 121C. ENDOCRINE CELL HYPERPLASIA OF GASTRIC ANTRUM AND BODY IN PERNICIOUS ANEMIA Scanning view of mucosa, showing marked atrophic gastritis and black- staining endocrine cell nests. GASTRIC CARCINOIDS Endoscopic appearance of the gastric body in a patient with pernicious anemia demonstrating multiple small, smooth, rounded mucosal nodules. INTRAMUCOSAL CARCINOID TUMOR OF THE STOMACH SOLITARY PEDUNCULATED CARCINOID TUMOR GASTRIC CARCINOID: HISTOLOGIC SPECTRUM POORLY DIFFERENTIATED CARCINOID TUMOR Low- power view showing sheets of tumor cells with central necrosis. POORLY DIFFERENTIATED NEUROENDOCRINE TUMOR DEMONSTRATION OF GASTRIC CARCINOID TUMOR BY SPECIAL STAINS Chromogranin Gastrointestinal stromal tümörler (GİST) En sık mezenkimal tumor Yasli bireyler (60 yas) Cocukta nadir (Carney triadi: GIST, paragangliyoma, pulmoner kondroma) “Cajal” hucrelerinden koken alır. 78 Gastrointestinal stromal tümörler (GİST) CD 117 (c-kit) mutasyonu (%75-80) PDGFRα (Platelet Derived growth factor alfa) mutasyonu (% 8) Çok düşük, düşük, orta ve yüksek riskli gruplara ayrılır. Tümör çapı ve mitoz sayımına göre gruplandırılırlar. Nüks ve metastaz riski 5 cm’nin altında düşük; ancak bu risk mitotik olarak aktif ve 10 cm’nin üzerindekilerde yüksektir Tedavide tirozin kinaz inhibitörleri kullanılır. 79 80 GASTRIC LEUKEMIA PLEOMORPHIC GASTRIC PLASMACYTOMA High-power magnification showing infiltrate composed of mature and immature plasma cells. Some of the atypical plasma cells contain numerous bizarre Russell bodies. STROMAL TUMOR, MUCOSAL ASPECT The large bulging tumor has two small ulcers on its surface. LEIOMYOSARCOMA/ SARCOMA Beneath the mucosa is a nodular plaque-like neoplasm. Although it was 5 cm in maximal dimension, it was only about 1.5 cm thick. EPITHELIOID STROMAL CELL STROMAL TUMOR BENIGN SPINDLE CELL STROMAL TUMOR ? EPITHELIOID STROMAL TUMOR These round cells have smaller, peripheral, clear cytoplasmic areas and more perinuclear cytoplasm. Some cells have no clear cytoplasm. EPITHELIOID STROMAL TUMOR: EXAGGERATED PLEOMORPHISM LEIOMYOSARCOMA/ SARCOMA This densely cellular tumor is composed of short spindled cells with large but generally uniform nuclei. LEIOMYOSARCOMA/ SARCOMA These small spindled cells have relatively larger nuclei in relation to cytoplasmic volume than the benign counterparts, such as those in figures 14-20 and 14-21. There are two mitoses in this field. EPITHELIOID LEIOMYOSARCOMA/ EPITHELIOID CELL SARCOMA In this pattern, the tumor cells are short and spindled, arranged in tight palisades, and separated by a mucin- rich stroma. BISECTED SUBMUCOSAL LIPOMA The well-circumscribed pale tumor is situated immediately beneath the flattened mucosa. SUBMUCOSAL LIPOMA At the lower left is the edge of the lipoma which is composed of mature adipocytes. ULCERATED LIPOMA These tumor adipocytes at the base of the ulcer vary in size, and some of their nuclei are unusually large. Such areas as this resemble foci of well-differentiated liposarcoma. LEIOMYOMA/ COMMON BENIGN GASTRIC STROMAL TUMOR IN NEUROFIBROMATOSIS In this section stained with antibody to the S-100 protein, the myenteric nerve at the periphery stains strongly, but the tumor cells do not stain. GRANULAR CELL TUMOR This is a high-power view of the granular cell nests. CAVERNOUS HEMANGIOMA OF THE GASTRIC WALL Microscopic view of several huge vessels, some of which have smooth muscle in their walls. CAVERNOUS HEMANGIOMA OF THE GASTRIC WALL In this gross photograph, a cut has been made into a submucosal mass composed of huge vascular spaces, essentially a big- holed sponge. INFLAMMATORY FIBROID POLYP This is an unusually large example of a submucosal tumor. There is a sharp lower border; however, the tumor obliterates the mucosal- submucosal junction superiorly. XANTHELASMA The superficial lamina propria is expanded by cells with foamy cytoplasm. XANTHELASMA High-power view shows large foam cells filling the lamina propria between the pits. METASTATIC MELANOMA This is a mucosal biopsy of the edge of an ulcerated mass. The melanoma cells infiltrate the lamina propria, separating the residual mucosal tubules at the left and totally replacing the mucosa at the right.