ERGENLİK DÖNEMİ

ERGENLİK DÖNEMİ
ERGENLİK NEDİR
Ergenlik dönemi;biyolojik,psikolojik,zihinsel,duygusal ve sosyal açıdan bir
gelişme ve olgunlaşmanın yer aldığı,çocuktan erişkinliğe geçiş dönemidir.
Ergenlik;fiziksel değişiklerin yoğun olarak yaşandığı ve bireyin bu sürece uyum
sağlamak için çaba harcadığı bir dönemdir.
Ergenlik;kendini tanıma,kim ve ne olduğunu ne yapmak istediği keşfedebilmek
arzusudur.
Ergenlik;kişilerarası ilişkiler,karşı cins,cinsellik,ahlaki değerler ve toplumsal
yapılar gibi alanlarda kendi bireyselliğini başarılı bir şekilde yürütme işidir.
Görüldüğü gibi ergenlik kavramı,tanımı ve gruplandırılması açısından değişik
toplumlarda ve dönemlerde değişik yaklaşımlarla ele alınmıştır.
Ülkemizde ergenliğe girme yaşı kızlarda ortalama 10-12,erkeklerde ise 12-14
yaşları arasında olmaktadır.
ERGENLİK DÖNEMİ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
BEDENSEL GELİŞİM:
Ergenlik dönemi, insanın bedensel gelişimindeki en hızlı evrelerinden birini
oluşturmaktadır.Bu dönemdeki bedensel gelişim bir anlamda duygusal,zihinsel,sosyal ve
psikolojik olgunlukların temelini oluşturmaktadır.Bir başka deyişle ergenlik biyolojik gelişme
ile başlar
Ergenini bedensel gelişimi dendiğinde,beden yapısı ile ilgili olarak akla gelen en
önemli gelişmeler boy ve ağırlık artışı,iskelet ve kas gelişimi,iç salgı sistemindeki gelişim ve
çeşitli organlarda görülen büyümedir.
DUYGUSAL GELİŞİM:
Bireyin duygularını fark edebilmesi,bu duygularını amaçları doğrultusunda
harekete geçirebilmesi,başkalarının duygularını anlayabilmesi ve kişilerarası ilişkilerde bu
becerilerini kullanabilmesidir.
Duygusal gelişim öncelikle bireyin yaşadığı duyguyu tam olarak tanıyabilmesi ve
bu duygunun kaynağındaki nedenleri bulabilmesidir. Ayrıca bireyin bu duygularını ifade
edebilmesi,denetleyebilmesi ve yönlendirebilmesi de duygusal gelişimin kapsamı
içerisindedir.
CİNSEL GELİŞİM:
Ergenlik döneminde cinsel gelişim açısında üzerinde durulması gereken
nokta;bireyin kendi cinsiyetinin farkında olması,kendi cinsin ve karşı cinsin
rollerini,görevlerini,farklılıklarını, tüm özelliklerini tanıması ve bunlara bağlı olarak
kendisinde meydana gelen değişimlere karşı bilgi sahibi olması gerekir.
Ayrıca ergenin kendine, hem cinslerine ve karşı cinse karşı olumlu duygular
geliştirmesi ve sağlıklı bir cinsel kimlik kazanması gerekir.
Cinsel gelişim bireyin yetişkinliğe geçişinde,aile yaşamına hazırlanmasında ve
birlikte yaşamayı öğrenmesinde son derece önemlidir.
SOSYAL GELİŞİM:
Bireyin iletişim becerilerini geliştirerek toplum içinde uyum sağlaması ve kendi
içinde uyumu sürdürebilmesidir. İletişim becerileri gelişmiş birey olumlu ve olumsuz
duygularını sağlıklı bir biçimde ifade edebilir,çatışmalarda uzlaşmacı bir tutum ve çözüm
yolu geliştirebilir.
Bu dönemde birey çabuk kurulan ve çabuk bozulan ilişkiler kurar. Birey kişi ve
olaylarda çok çabuk etkilenir. Ayrıca birey bu dönemde toplum içerisinde sivrilme,söz sahibi
olma ve toplumda kendini gösterme çabası üst düzeydedir.
Ancak bu dönemin anlam ve içeriğinin çeşitli kültürlerde farklılık göstermesi nedeniyle
bireyi yaşadığı kültürle bağlantılı olarak düşünmek gerekir.
ZİHİNSEL GELİŞİM:
Ergenlik döneminde mantıksal düşünme yetişkinler düzeyine erişmiştir.Görüş
alışverişi ve tartışma çocuğun yaşamında önemli bir yer almaya başlar. Bunun sonucu olarak
da çocuklar bazı tahmin ve varsayımlar ileri sürebilirler.
Ayrıca kurdukları varsayımları sınamadan geçirir ,soyut düşünür,genellemeler yapar ve
soyut kavramlar kullanarak bir durumdan ötekine geçebilir.
ERGENLİĞİ ETKİLEYEN ETMENLER
1-Sosyo-ekonomik koşullar
2-Sağlık
3-Beslenme
4-Kültürel farklılıklar
5-İklim
ERGENLİK DÖNEMİ TEMEL GELİŞİM GÖREVLERİ
1-Bedensel özelliklerini kabul etmek ve bedenini etkili biçimde kullanmak
2-Her iki cinsten yaşıtlarıyla yeni ve daha olgun ilişkiler kurmak
3-Cinsel kimliğe ilişkin rolleri benimseme
4-Anne-baba ve diğer yetişkinlerden duygusal bağımsızlığını kazanmak
5-Ekonomik bir mesleğe hazırlanmak
6-Toplumsal bakımdan sorumlu davranışlar almak ve bunları gerçekleştirmek
7-Kendine özgü bir değer sistemi oluşturmak
8-Evlilik ve aile yaşamına hazırlanmak
ERGENLİKTE BAŞ GÖSTEREN TEMEL SORUNLAR
01-Hızlı büyümenin etkisi ile sık sık baş ağrıları,bel ağrıları,sindirim bozuklukları ve bunun
gibi fiziksel rahatsızlıklar
02-Kalabalıktan kaçma,yalnız kalmayı isteme
03-Çabuk yorulma
04-Hareketlerde ve dengede koordinasyon bozukluğuna bağlı sakarlıklar
05-Çabuk sıkılırlar,uzun çalışmalara giremezler,işlere karşı isteksizdirler.
06-Sık sık huzursuzlanırlar.
07-Çabuk etkilenirler.
08-Başkalarını çekememe ve kıskançlık baş gösterir.
09-Kendilerine karşı yapılan baskıya ve otoriteye karşı koymaya;adeta yap denileni
yapmamaya,yapma denileni yapmaya başlarlar.
10-Kendilerine güvenleri azalmaya başlar.
11-Karşı cinse kaba davranmaya başlarlar. Onların zıddına gidecek hareketler yaparlar.
12-Heyecanlarını kontrol etmekte zorlanırlar. Sık sık öfkelenir kavga ederler.
13-Huysuzlaşırlar.Huysuzluklarını kontrol altına almakta güçlük çekerler.
Görüldüğü gibi ergenin bu davranış ve tutumlar içerisinde mutlu olması,ortama
ayak uydurması ve kendini tanıması oldukça zorlaşmaktadır. Eğer ona gerekli anlayış,hoşgörü
ve zaman verilmez ve bu çerçevede yardımcı olunmazsa; birey gittikçe kendisine yabancılaşır
içinde çıkması güç durumlara düşer ve geleceğini kurmadaki yeterliliği tehlikeye girer.
ERGENE KARŞI ANNE VE BABA TUTUMLARI
01-Karşılıklı sevgi,saygı ve anlayışa dayalı bir iletişim
02-Demokratik bir ortam yaratmak
03-Bireyin kendisini ve dünyasını tanımasına yardımcı olmak
04-Öğütten çok,bilgi sağlama;eleştirmek çok,anlayış gösterme;yargılamaktan çok
değerlendirme yapmak.
05-Ergenlik sorunları ve gelişim görevleri hakkında bilgi sahibi olmak.
06-Bireyin kişiliğini zedeleyici söz ve davranışlardan kaçınmak
07-Ergenlikle ilgili doğru ve iyi örnekler gösterme
08-Bireyin hareket ve davranışlarını baskı altına almadan,onu anladığımızı ona hissettirmek.
09-Ergenlik sorunları karşısında bireye doğru ve etkili destek,sorunlarını paylaşma
OKULDA YAPILMASI GEREKENLER
01-Okuldaki eğitim programları, ergenin özellikleri ve sorunları dikkate alınarak
hazırlanmalıdır.
02-Ergenlik konusunda özellikle branş ve sınıf öğretmenleri bilgilendirilmelidir.
03-Ergenlik çağına gelmiş öğrencilere ergenlik dönemi ile ilgili seminer vermelidir.
04-Okulda sosyal ve eğitimsel faaliyetlere önem verilmelidir.
05-Ergenlik sorunları yaşayan öğrencilere daha ılımlı ve yapıcı davranmak
06-Sorunlu öğrencilerle bire bir ilgilenilmesini sağlamak
ÖĞRETMEN TUTUMLARI
01-Öğretmen ergenlik dönemi özelliklerini ve sorunlarını bilen ; ergenin özel sorunlarına
eğilebilecek bilgi birikimine sahip olmalıdır.
02-Öğretmen öğrencinin ergenlik döneminde baş gösteren başarısızlıklarını normal görmeli
ve daha çok destek olmalıdır.
03-Öğrencinin bu dönemdeki hırçınlıklarını normal karşılamalı ve daha esnek davranmalıdır.
04-Öğrencinin özerk bir kişilik geliştirmesine yardımcı olmalıdır.
05-Öğretmen bu dönemde öğrenciyi duygusal,sosyal ve zihinsel yönden daha çok
desteklenmelidir.
06-Bu dönemde öğrenciler çabuk sıkıldıkları için,öğretmen kısa ve bilgilendirici çalışmalara
daha çok önem vermelidir.
07-Öğrenciyi ergenlik dönemini tanımaya yönelik çalışmalara sevk etmelidir.
08-Öğrencilerin sorunları ile bire bir ilgilenmelidir.
09-Sorunlu öğrencilerle daha çok iletişim kurmalı ve onlara yardımcı olmaya çalışmalıdır.
10-Öğrencilere her zaman yardımcı olabileceği ve sorunlarını paylaşabileceği bir öğretmen
portresini yaratmak