Fitnes kursu. Spor anatomisi-2

advertisement
Fitnes kursu. Spor anatomisi-2
YDÜ BESYO
Prof. Dr. Şahin Ahmedov
shahmedov@yahoo.com
İskelet sistemi -
206 kemik
• Eksen iskelet (sarı)
– 80 kemik
• Apendikular iskelet
(mavi) – 126 kemik
Görevleri
• Koruma
• Harekete destek
• Mineral deposu
• Kan hücre üretimi
Eksen iskelet
• Eksen iskelet (sarı):
• Kafatası – Cranium
(yassı ve düzensiz 29 k.)
• Omurga – Vertebral
kolon (düzensiz 33
vertebra-omur kemiği)
• Göğüs kafesi – Thorax
(24 yassı kaburga ve 1
sternum-gögüs kemiği)
Eksen iskeletin önemi
• Hayati önem taşıyan
organları korur
• Vücut hareketini
gerçekleştiren büyük
kaslar eksen iskelete
bağlıdır.
• Duruşu belirtir.
• Performans ve sakatlık
oluşumunda belirleyicidir.
• Eklem bağlantı şekli
sinartroz ve amfiartroz
• Vertebral kolon – omurga,
iskeletin temel yapısıdır.
• Omurga – kafatası, gögüs
kafesi, karın kaslar ve iç
organlar için destek ve
bağlantı için olanak
sağlamaktadır.
• Omurganın şekli egzersiz
programının oluşumunda
esas rol oynamaktadır.
Apendikular iskelet-üst ekstremite
Üst ekstremite 64 kemik
• Omuz kuşağı
– Köprücük k.- Clavicula
– Kürek k. - Scapula
• Kol k. - HUMERUS
• Önkol kk.
– Radius
– Ulna
• El bileği – Carpus
• El tarağı – Metacarpus
• El parmakları - Phalanx
• Gövdeyle bağlantı şekli –
kassaldır.
• Kassal bağlantı, omuzun
(kalçaya göre) taşıma
gücünü düşürmektedir.
• Maksimum eklem
açılarına sahiptir.
• Çoğu durumda birkaç
eklem ayni anda hareket
etmektedir.
• Esas bağlantı şekli –
diartroz.
Apendikular iskelet-alt ekstremite
•
•
•
•
•
•
Alt ekstremite 62 kemik
Leğen - Pelvis
Üst bacak - Femur
Alt bacak
– Tibia
– Fibula
Ayak bileği - Tarsus
Ayak tarağı - Metatarsuz
Ayak parmakları - phalanx
• Gövdeyle bağlantı şekli –
sinartroz(sacroiliac ekl)
• Omurganın devamıdır
• Esas görevi taşıma
olduğundan eklem açılar
(üst ekstremiteye göre)
sınırlıdır.
• Eklemler bağımsız hareket
yapmakla beraber bir
zincirin halkaları gibidirler;
bir eklemin arızası
diğerlerini etkilemektedir
• 3 bağlantı şeklin
kombinasyonu mevcuttur
İskelet sistemi
Kas sistemi. Görevleri ve genel tanıtım
Kas çeşitleri
• İskelet kaslar – 660
(çizgilidir, isteme bağlı
kasılır)
• Miokard – kalp kası
(yapısal çizgili, işlevsel
ise düz kas gibi kasılır)
• Düz kaslar – saysız
(istem dışı kasılır)
• Çizgili (iskelet)
kasların görevleri
• Hareket
• Postür oluşturur
• Isı üretimin rahat
ortamda %60’nı,
spor esnasında ise
%90’nı oluşturur
Kas sistemi. Terminoloji
• Origo –kasın proksimal
ucu, başlangıcı
• İnsertio – kasın distal
ucu, bitişi
• Tendon – kası kemiğe
baglayan bağ
• Atrofi – kas çapın
azalması
• Hipertrofi – kas çapın
artışı
• FT kaslar- hızlı kasılan,
çabuk yorulan, kan
damarı az fakat
glikojeni çok olan lif
içerir (halter ve sprint)
• ST kaslar- yavaş
kasılan, geç yorulan,
kan damarı bol fakat
glikojeni az olan lif
içerir (maraton)
Kas sistemi
• Gövde posteriorunda
kaslar 3 katman
oluşturur
• Yüzeysel kaslar omuz
kuşağı ve omuzu
• Ara katman –
solunumu
• En derin katman
omurganın
ekstansyonunu sağlar.
Gövdenin arka kas grubu
• Yüzeysel katman
– m.trapezius
– m.latissimus dorsi
– rotator kaf kaslar
• Ara katman
– m.serratus posterior
• Derin katman
– m.erector spinae
Kas sistemi
• Gövde anteriorunda
da kaslar 3 katman
oluşturur
• Yüzeysel kaslar omuz
kuşağı ve omuzu
• Ara katman –
solunumu sağlar
• En derin katmanın
kasları boyun ve bel
omurganın
fleksorlarıdır.
Gövdenin ön kas grubu-thorax
• Yüzeysel katman
– m.pecoralis major
– m.pectoralis minor
– rotatör kaf kaslar
• Ara katman
– kaburgaarası kaslar
– Diagragm kası
• Derin katman
– m.sterno-mastoid
– m.quadratus
lumborum
Gövdenin ön kas grubu-abdomen
• Duz kas - m.rectus
abdominis
• Çapraz kaslar – m.
obliqus abdominis
(dış ve iç)
Üst ve alt ekstremite arka kas grubu
• Üst ekstremite
– kol -m. triceps brachii
– önkol - ekstansor kas
grubu
• Alt ekstremite
– leğen –m. gluteus
maximus
– üst bacak –hamstring
kas grubu
– Alt bacak –m.triceps
surae
Üst ve alt ekstremite ön kas grubu
• Üst ekstremite
– kol -m.biceps brachii
– önkol - fleksor kas
grubu
• Alt ekstremite
– leğen –m. iliopsoas
– üst bacak –
m.quadriceps femoris
– Alt bacak –m.tibialis
anterior
Kas kasılma şekli
• İZOTONİK – kasılma
• Kas kasılması
sırasında kasın boyutu
dinamik, hareketli
değişen
(izotonik, yani
– KONSANTRİK – boyun
kısalması ve kas
gerilimi sabit) veya
çapının artması
statik, hareketsiz
– EKSANTRİK – boyun
uzaması ve kas çapının
(izometrik, yani boyu
azalması
sabit) olarak 2 gruba
• İZOMETRİK – kasılma
ayrılmaktadır.
sırasında kasın boyutu
değişmeyen kasılma
Kas kasılma şekli
• İZOMETRİK KASILMA
• Bu kasılma sayesinde
yürürken veya otururken
omurgamız dik
pozisyonunu
korumaktadır.
• Egzersiz amaclı izometrik
kasılma setleri 10
saniyelik maksimum efor
ve 60 saniyelik dinlenme
süreci şeklinde
uygulanmaktadır.
m. quadriceps femoris kasın
konsantrik (sol) ve eksantrik (sağ)
kasılması
Eklem hareketin kassal analizi
• Her eklem hareketi
birkaç kasın iştirakiyle
gerçekleşir. Kasların
hareketteki rol
paylaşımına göre
ayrılmaktadır
• Agonist
• Sinerjist
• Antagonist
• Stabilizör
• Agonist – hareketi
gerçekleştiren esas kas
• Sinerjist – harekete
destek sağlayan kas
• Antagonist – harekete
zit hareket yapan kas
• Stabilizör – hareketin
gerçekleşmesine
olanak sağlayan kas
Kalça eklemin squat hareketinin
kassal analizi
• Squat
pozisyonundan
dönüşü sırasında
1.m.gluteus maximus-agonist,
2.hamstring kas grubusinerjist, 3.m.quadriceps
femoris antagonist ve
4. m.erector spina - stabilizör
rolleri
paylaşmaktadırlar.
4
1
3
2
Egzersiz öncesi kassal analizin
yapılması önemlidir
• Herbir eklem hareketi esnasında kaslar
sıralamaya göre devreye girmektedir.
• Agonist=>sinerjist=>stabilizör
• Kas rollerin karışması sırasında performans
düşüşü ve sakatlıklar kaçınılmazdır.
• Bu sebepten dolayı egzersiz yapılması öncesi
özellikle omuz ve kalça eklem hareketlerinin
kassal analizi önem arz etmektedir.
Download