EŞİL ÇAY Yeşil çayın değişik kanser risklerini azalttığı kan kolesterol seviyesini düşürdüğü, yaşlanmayı geciktirdiği tespit edilmiştir. Yeşil çayın özellikle yemek borusu kanserini erkeklerde %57, kadınlarda %60 oranında önlemektedir. Bu etki yeşil çayın bünyesindeki C ve E vitaminleri, selenyum ve magnezyum mineralleri ile kateşin maddesi sayesindedir. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ Yeşil çayın değişik bakterilerin gelişmesini engellediği, gastrit hastalığında etkili olan Helicobacter pylori'ye karşı güçlü bir antibakteriyel etki gösteriği bilinmektedir. Yeşil çay tüketen kisilerde hipertansiyon riskinin önemli derecede azalmaktadır. Çay tüketimi arttıkça, ortalama serum kolesterol düzeyinin düşmekte ve koroner kalp hastalıklarına karşı koruyucu etki artmaktadır. Sistolik kan basıncı ile çay arasında negatif bir korelasyon vardır. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ L-Theanine Yeşil çaya nörolojik aktiviteyi kazandıran madde L-Theanine amino asididir. L-Theanine, kuru çay yapraklarında %1-2 oranında bulunan serbest bir amino asitdir ve çaya karakteristik tadını vermektedir. Yeşil çayın sakinleştirici etkisinin çaydaki uyarıcı kafein içeriği ile çeliştiği düşünülebilir fakat bu durum yine L-Theanine’in aktivitesi ile açıklanmaktadır. Bu amino asit, sinir sisteminde kafeinin stimüle edici etkilerine karşı antagonist etkinlik göstermektedir. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ Yapılan araştırmalarda L-Theanine’in rahatlatıcı etkisinin tüketiminden yaklaşık 30-40dk sonra iki farklı mekanizma ile ortaya çıktığı görülüyor. Birincisi; bu amino asit direk olarak alfa beyin dalgalarının üretimini stimüle ediyor, bu şekilde ancak meditasyonla başarılabilen derin bir rahatlama hissi ve mental uyanıklığın oluşmasını sağlıyor. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ İkincisi; L-Theanine inhibitör nörotransmitter olan GABA’nın oluşumuna katılarak etkisini gösteriyor. GABA dopamin, serotonin ve triptofan seviyelerini etkileyerek rahatlama etkisi gösterir. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ Beyin dalgaları dört kategoriye ayrılabilir. 1-Delta, sadece derin uyku aşamasında 2-Theta, genelde hafif uykuda ve uyuklama halinde 3-Alfa, rahatlamanın ve eforsuz uyanık olma halinin eşlik ettiği uyanıklık durumlarında 4-Beta ise genelde stresli durumlarda, odaklanmanın ve mental konsantrasyonun zor sağlandığı durumlarda ortaya çıkarıyor. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ L-Theanine’ne karşı verilen mental cevaplar, beyninde L-Theanine alımından yaklaşık 40 dk sonra gözlendi ve alfa dalgalarının(stresin zararlı etkilerini hafifletir)arttığı kaydedildi.L-Theanine, nörotransmitterlerin salınımını ve azalmasını etkilediği için hafıza ve öğrenme kabiliyetinin gelişimini sağlayabilecek özellikler gösterebilir. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ YAŞLILARDA ÇAYIN ETKİSİ 1-Yeşil çay beynin yaşlanmasını önleyebilir. Araştırmalar, günde 2 fincan ya da daha fazla yeşil çay içen yaşlılarda,daha az içenlerden yaklaşık yüzde 50 daha az kavrama zayıflığına rastlandığını gösterdi. Günde ortalama bir fincan yeşil çay içenlerin ise bu iki grubun arasında yer aldığı kaydedildi. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ 2-Çayın ayrıca yaşlanmayı geciktirici özelligi olduğu, bu özelliğininin içeriğindeki flavonid bileşenininden kaynaklandığı bilinmektedir. 3-Alzheimer, Parkinson ve Amyotropik Lateral Skleroz hastalıklarının tedavisi için çoklu antioksidanların tüketimi önerilmektedir.Meyve, sebze ve içeceklerden özellikle kırmızı şarap ve yesil çayın çoklu antioksidan içermesi nedeniyle, nörodejeneretif hastalıkların tedavisinde kullanılma potansiyeline sahiptirler. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ YEŞİL ÇAY VE SİYAH ÇAY ARASINDAKİ FARKLAR Yapılan değişik çalışmalar sonucunda , •Tüketilen yeşil ve siyah çayın plazma düzeyindeki antioksidan kapasite değerleri birbirinden farklı bulunmuştur. Yesil çay tüketildikten sonra plazmada antioksidan kapasite oranı %50, siyah çay için ise bu oran %40 olarak belirtilmiştir. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ YEŞİL ÇAY VE SİYAH ÇAY ARASINDAKİ FARKLAR •Siyah çay tüketiminden sonra plazma antioksidan kapasitesinin %76 oranına kadar yükseldiği iddia edilmektedir.Yesil çayın tüketiminden sonra plazma antioksidan kapasitesinin ancak %12 oranında yükseldiği ifade edilmektedir. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ Sonuç olarak Çay saglıklı beslenmenin bir parçası olan antioksidan kaynaklardan biridir. Yetiskinlerin günde 2-3 litre sıvı tüketmeleri gereklidir. Su, günlük sıvı tüketiminin önemli bir parçasıdır. Bilimsel arastırma sonuçlarına göre günlük gerekli sıvı miktarının bir bölümünü çay karşılamaktadır. Prof.Dr.Semih ÖTLEŞ