PROGRAM TASARIMI YAKLAŞIM VE MODELLERİ 3. EĞİTİM PROGRAMI TASARIMLARI Bir eğitim programı planlanırken işe öncelikle programın nasıl olacağını tasarlamakla başlanır. Bu süreçte şu dört soruya cevap aranmaktadır: Ne yapılmalıdır? Konu alanı neleri içermelidir? Hangi öğrenme stratejileri, kaynak ve etkinlikleri kullanılmalıdır? Sonuçları değerlendirmek için hangi ölçme teknikleri ve araçlar kullanılmalıdır? Yaygın olan program tasarımı yaklaşımları şunlardır: PROGRAM TASARIMI YAKLAŞIMLARI KONU MERKEZLİ TASARIMLAR Konu Tasarımı BİREY ( ÖĞRENEN ) MERKEZLİ TASARIMLAR SORUN ( ÇEKİRDEK ) MERKEZLİ TASARIMLAR Disiplin Tasarımı Çocuk Merkezli Tasarım Yaşam Şartları Tasarımı Geniş Alanlı Tasarım Yaşantı Merkezli Tasarım Çekirdek (CORE) Tasarımı Süreç Tasarımı Romantik (Radikal) Tasarım Toplumsal Sorunlar Ve Yeniden Kurmacılık Tasarımı Korelasyon desen (Disiplinler Arası) tasarımı Hümanistik ( İnsancıl) Tasarım Konu Merkezli Program Tasarımın Genel Özellikleri 1. Programın merkezinde değişmeyen evrensel bilgi vardır. Bilgi uzmanlarca düzenlenir ve öğretilir 2. Konuya ilişkin bilginin kazanılması öğrenme için yeterli görülmektedir. 3. Temeli idealist, realist felsefedir. 4. Eğitim felsefesi ise esasicilik ve daimiciliktir. 1. Konu Merkezli Tasarımlar a. Konu Tasarımı b. Disiplin Tasarımı c. Geniş Alanlı Tasarım d. Süreç Tasarımı e. Disiplinler Arası / Korelasyon desen / Tematik Tasarımı KPSS 2016: Aşağıdakilerden hangisi konu tasarımı ile disiplin tasarımı arasındaki farklardan biri değildir? A. Disiplin tasarımında kavramsallaştırma önemliyken konu tasarımında bilgi elde etme önemlidir. B. Disiplin tasarımında bilginin kullanımına önem verilirken konu tasarımında bilginin ayrıntılarına önem verilir. C. Disiplin tasarımında kavramsal yapılar ve süreçler bir bütünlük gösterirken konu tasarımında öğrenme parça parça gerçekleşir. D. Disiplin tasarımında öğrenciler kendi kendilerine öğrenme becerisi kazanırken konu tasarımında öğretmene bağımlılık duyarlar. E. Disiplin tasarımında öğrenciler pasif ve dinleyici konumdayken konu tasarımında öğrenciler bir araştırmacı gibi davranırlar. GENİŞ ALANLI TASARIM HAYAT BİLGİSİ TARİH COĞRAFYA FEN BİLGİSİ DİSİPLİNLER ARASI TASARIM ÇEVREMİZDE İLBAHAR ÜNİTESİ 2. Öğrenen ( Birey ) Merkezli Tasarımlar İlerlemecilik ve Yeniden kurmacılık eğitim felsefesine dayanır. Toplumun problemleri ve çözüm yolları üzerinde dururlar. Öğrenciler toplumsal sorunları çözmede aktif rol almalıdır. Bu tasarımlarda, öğrencinin kendi gözlemleri ve yaşantısıyla öğrenme çabasına girmesi temeldir. Öğrenci sürece girdikten sonra ilgi ve ihtiyaçlarına göre öğrenme etkinlikleri belirlenmektedir. Bu tasarımlar şunlardır: a. Çocuk Merkezli Tasarımlar b. Yaşantı Merkezli Tasarımlar c. Romantik (Radikal) Tasarımlar d. Hümanistik / İnsancıl Tasarımlar Program , süreç başlamadan hazırlanır (Radikal ) 3. Sorun Merkezli Tasarımlar Bu program tasarımları; kültürel ve geleneksel değerlerin güçlenmesini sağlamak, ayrıca toplumun halen karşılanmamış ihtiyaçlarına işaret etmesi amacıyla düzenlenmiştir. Temel vurgusu sorun çözmedir. Yeniden kurmacılık ilkelerine dayanır. Sorun merkezli tasarımlar şunlardır: a. Yaşantı Şartları Tasarımı b. Çekirdek (CORE) Tasarımı c. Toplumsal Sorunlar ve Yeniden Kurmacılık Tasarımı SORU : Sınıf içi öğrenme öğretme süreçlerinde konu merkezli yaklaşımları benimseyen bir öğretmen, aşağıdakilerde en çok hangisine ağırlık verir? (KPSS 2003) A) Öğrenci katılımına B) İçeriğin ayrıntılarına C) İşbirlikli öğrenmeye D)Çok yönlü etkileşime E) Grup çalışmasına CEVAP : B EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME MODELLERİ Program geliştirme modelleri, bir program geliştirme tasarısı hazırlanırken izlenecek alternatif yolları ve izlenecek sırayı gösterir. Amerika , Avrupa ve Ülkemizde değişik modeller uygulanmaktadır •ABD’DE YAYGIN OLAN MODELLER Taba Modeli • Tümevarım yaklaşımını ele almıştır. • Temelde 7 aşamadan oluşmuştur. • Taba modelinde içerik öğesine daha çok ağırlık verilmiştir. Sıralama şu şekildedir: Taba Program Geliştirme Modeli (Oliva, 1988: 165) TYLER MODELİ ( Rasyonel ( akılcı ) Model Bu model program geliştirme çalışmalarını daha kapsamlı olarak ele alınmaktadır. İlerlemeci yaklaşım ve tümevarım sürecini benimser. Hedefler ve eğitim durumları üzerinde ağırlıklı olarak durmuştur. Program geliştirme sürecinde hedefleri belirlemek amacıyla, öncelikle birey, toplum ve konu alanı incelenmeli Tyler’in Program Geliştirme Modeli Arzu Öğretmen ders planı hazırlarken dersin kazanımlarını belirtmiştir. Bu kazanımlara hangi etkinliklerle ulaşılabileceğine ve bu etkinlikleri nasıl düzenleyeceğine de ayrıca karar vermiştir. Arzu Öğretmen'e göre geriye kalan aşama, artık hazır olan bu planın uygulanmasıdır. Tyler modeline göre, bu ders planı eğitim programının hangi boyutunda eksik kalmıştır? A)Teori B) Amaç C) Konu D) Öğretim E) Değerlendirme TABA-TYLER MODELİ Taba-Tyler modellerinin sentezidir. Avrupa ‘da Rasyonel planlama modeli olarak anılır. !!! Türkiye’deki program geliştirme çalışmalarında temel alınan bir modeldir. BAŞLA İHTİYAÇLARIN BELİRLENMESİ GENEL HEDEFLERİN BELİRLENMESİ Taba-Tyler Program Geliştirme Modeli HEDEFLERİN BELİRLENMESİ İÇERİĞİN SEÇİMİ İÇERİĞİN DÜZENLENMESİ ÖĞRENME YAŞANTILARININ SEÇİLMESİ ÖĞRENME YAŞANTILARININ DÜZENLENMESİ DEĞERLENDİRME SONUÇ YETERLİ Mİ? EVET AYRINTILI İŞLERİ FORMÜLE ET İŞLEMLERİ TEKRAR BELİRLE BİTİR HAYIR TÜRKİYE’DE UYGULANAN PROGRAM MODELİ Yeni İlköğretim Programının (2004-2005) Temel Özellikleri • Kazanımlardan yola çıkarak yapılandırmacı bir yaklaşım benimsenmiştir. ƒ • Konu ve kavramlar sarmallık ilkesine uygun olarak tasarlanmıştır. ƒ • Bilgiye ulaşma yolları alternatif yöntem ve tekniklerle verilmiştir. • Öğretmenin öğrenciye sorgulamayı öğrettiği bir eğitim anlayışı geliştirilmiştir. ƒ • Velilerle işbirliği esas alınmış. Birlikteliğe dayalı. ƒ • Öğrenci değerlendirilmesi sürece dayalı farklı ölçme araçlarıyla çoklu yapılmıştır. ƒ • Yaşam kaynak olarak kullanılmıştır. • Öğrenciyi merkeze alarak ihtiyaçlarına eğilen öğretmen ve yöneticiler benimsenmiştir. MEB Yeni Program Geliştirme Modeli MEB program modelinde diğer alanlarla bağlantı kurulması ve disiplinler arası yaklaşım ve ara disiplin alanları vurgulanmaktadır. Ara disiplin alanları -Spor Kültürü Ve Olimpik Eğitim -Sağlık Kültürü -Rehberlik Ve Psikolojik Danışma -Kariyer Bilinci Geliştirme -Girişimcilik -Afet Ve Güvenli Yaşam -Özel Eğitim -İnsan Hakları Ve Vatandaşlık Bu modele programlardır. göre hazırlanan programlar etkinlik temelli Programların temelinde çoklu zeka kuramı ve yapılandırmacı yaklaşım temel alınır.