Sağlık Hizmetleri İçinde Hastanelerin Yeri

Sağlık Hizmetleri İçinde Hastanelerin
Yeri
Prof. Dr. Necati Dedeoğlu
Sağlık Hizmetleri
1. Esenlendirici hizmetler –Health Promotion (Gelir,
eğitim, konut, beslenme,iş, katılım vb.)
2. Koruyucu hizmetler
Topluma yönelik: Çevre sağlığı,Bulaşıcı hast.,
Bireye yönelik: AÇS, AP, Sağlık eğitimi
3. Tedavi edici hizmetler
Birinci basamak: Genel Pratisyenler, Aile Hekimleri
İkinci basamak : Devlet Hastaneleri
Üçüncü basamak : Fakülte, EAH ve Özel Dal Hastaneleri
4. Rehabilitasyon
Açıklama
• Sağlık hizmetleri içinde en önemli olanı esenlendirici
hizmetlerdir. Bunlar sağlanırsa zaten insanlar hasta
olmuyor. Sağlanmazsa evinin yanına hastane kursan
sağlıklı olmuyor.( Sağlık hizmetlerinin insan sağlığındaki
yeri sınırlıdır.) İkinci sırada koruyucu hizmetler gelir. Pek
çok hastalığın tedavisi güç veya yok ama bunlardan
korunmak mümkün.Üstelik koruma çok daha ucuz ve
insancıl.Tedavi hizmetleri içinde ise en önemlisi birinci
basamak. Kişiler her zaman birinci basamak hekime
gidiyorlar şikayetleri için. Üstelik bireysel koruyucu
hizmet ( aile planlaması, gebe ve çocuk takibi, aşı vb.)
de sağlıyor bu hekim. İkinci ve üçüncü basamak en
önemsizi. Çok nadir ihtiyaç duyulur ve sonuçlar her
zaman başarılı değildir. Bu basamaklar arasında sevk
sistemi olmalı. Kimse basit bir kulak iltihabı için fakülteye
gelememeli. Ülkemizde bu öncelik sıralaması tersine
dönmüş durumda. Avrupadan farklı olarak hekim
deyince hastaneler ve uzman hekimler akla geliyor.
Türkiye’de ilk 10 Ölüm Nedeni( 2000,HYA)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
İskemik Kalp Hastalığı
Serebrovasküler Hastalık
Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı
Perinatal Nedenler
Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları
Hipertansif Kalp Hastalığı
Trakea, Bronş; Akciğer Kanseri
Diabetes Mellitus
Trafik Kazaları
Konjenital Anomaliler
Açıklama
• Görüldüğü gibi en öldürücü hastalıklardan
sadece 5. si( pnömoni) tedaviye iyi cevap
veriyor. Diğerleri için tek çözüm erken
yaşlarda koruyucu hizmetlerdir.
Hastane Türleri
Devlet Hastaneleri
Eğitim ve Araştırma Hastaneleri
Tıp Fakültesi Hastaneleri
Özel Dal Hastaneleri ( Çocuk, psikiatri, göğüs
hastalıklar,fizik tedavi, göz vb)
Kamu, Özel, Azınlık Hastaneleri, Hastane
Birlikleri
Karmaşık Kurumlar
• Personel ( Dr, hemşire, laborant,hizmetli sekreter,
teknisyen,memur, aşçı, elektrikçi)
• İşlev ( Tanı,tedavi, ameliyat, doğum,yoğun bakım, acil
müdahale, tetkik, araştırma, eğitim, malzeme ve ilaç
tüketimi,atık üretimi, işyeri )
• Günde 24 saat, haftada 7 gün çalışma
• Yönetim ( Hekim ? Yönetici? İşletmeci ? ) Eğitim almaları
halinde hekim de başhekim olabilir , yönetici de olabilir.
İşletmecilerin devreye girmesi Hastane Birlikleri ile oldu.
• Giderek büyüme eğilimi. Optimal 200-400 yatak
• Giderek artan harcamalar, pahalı kurumlar
• Hastayı kişiliksizleştiren kurumlar ( Hastanın ismi yoktur.
“25 numaradaki yaşlı hasta” dır )
Yıllara Göre Hastane Sayıları
2002
Sağlık Bakn. 774
Üniversite
50
Özel
271
Diğer
61
TOPLAM 1156
2006
767
56
331
49
1203
2008
847
57
400
46
1350
Özel Sektör Payı 2002: % 23.4
2010
843
62
489
45
1439
2011
840
65
503
45
1453
2011: % 34.6
Bazı Hastane İstatistikleri
• 10 000 Kişiye 27.3 hastane yatağı (2011)
Güney Doğu Anadolu 17.8
Batı Anadolu
32.8
• Yatak Doluluk Oranı % 65.6 ( 2010)
• Yatan Hasta Sayısı 2002: 5 508 263
2011: 11 436 791
• Poliklinik Sayısı 2002: 124 313 659
2011. 303 984 218
Hastaneye başvuran her 30 kişiden 1’i yatırılmış
Yatak dağılımı eşit değil. Hastaneler rantabl
kullanılmıyor.
Poliklinik Başvuruları ( Kişi Başı)
2002
1.Basamak
1.1
2 ve 3. Basamak 2.1
TOPLAM
3.2
2006
1.9
3.4
5.3
2008
2.5
4.2
6.7
2010
3.3
4.9
8.2
Hekime başvuruların % 60’ı 2. ve 3. basamağa
Başvuru oranları hiçbir ülkede görülmemiş şekilde
hızla arttı. Bunun büyük kısmı kışkırtılmış
başvurudur. Ayrıca 2 ve 3. basmağa tüm
başvuruların % 5-10 u olması gerekirken % 60
olması çarpıklığı gösteriyor.
Türkiye’de Hastaneler
NORMALDE
Sağlık açısından önemi az
Kamu hizmetidir,ücretsizdir
TÜRKİYEDE
Birinci derecede önemlidir
Özel hastaneler ve cepten
ödemeler artıyor
Sevk zincirinin son halkasıdır Sevk yoktur, isteyen gider
Acil Servise acil hasta gider
Sıra alamayanlar gider
Yataklı tedavi kurumlarıdır
Polikliniğin %60’ını hast yapar
Uzman hekimler çalışır
Uzmanlar dışarıda,
pratisyenler hastanede
Bakımı hemşire yapar
Refakatçi yapar
Hekimlere saygı gösterilir
Hekim dövülür, bıçaklanır
En iyi yöneticiler atanır
Yönetime yandaşlar atanır
Bakanlık personeline sahip çıkar Aşağılar,şikayet ettirir
AKP Hastaneleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Performans
Aşırı ilaç ve teknoloji kullanımı
Hizmetleri taşeronlaştırma
Özel hastane teşvikleri, kaynak aktarma
Cepten harcama,SGK
Az personel, çok nöbet, çok iş
Az maaş, sözleşmeli çalışma
Yabancı hastane, yabancı doktor
Sağlık Serbest Bölgeleri ( İlki İzmir’de açılacak)
Tıp Fakültelerine el koyma ( Hastaneler sağlık
bakanlığına bağlanacak)
• Şehir Hastaneleri ( Kamu- özel işbirliği adı altında
yandaş zengin etme yöntemi)
• Hastane Birlikleri ( İlker anlattı)