KONSEY DİREKTİFİ 2004/113/EC 13 Aralık 2004 Mal Ve Hizmetlere Erişimde Kadınlar Ve Erkeklere Eşit Muamele Edilmesi Prensibinin Uygulanması AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİ, Avrupa Topluluğunu kuran Anlaşma ve özellikle Madde 13(1) ile ilgili olarak, Komisyondan gelen öneri ile ilgili olarak, Avrupa Parlamentosu Görüşü ile ilgili olarak, Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi Görüşüne ilişkin olarak, Bölgeler Komitesi görüşü ile ilgili olarak, (1) Avrupa Birliği Anlaşması 6. Maddeye göre, Birlik özgürlük, demokrasi, insan haklarına ve temel özgürlüklere ve hukukun üstünlüğüne saygı, Üye Devletlerin ortak prensipleri üzerine kurulmuş ve İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması için Avrupa Sözleşmesi tarafından teminat altına alınan temel haklara saygı gösterir ve bunların Üye Devletlerin Toplum hukukunun genel prensipleri olarak anayasal geleneklerin sonucu olarak saygı gösterir. (2) Kanun önünde eşitlik hakkı ve herkesin ayrımcılığa karşı korunması bütün Üye Devletlerin imzalamış olduğu İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı her tür Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi, Her Tür Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Uluslar arası Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler Yurttaşlık ve Siyasal Haklar ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Anlaşmaları ve Avrupa İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması Sözleşmesi tarafından tanınan bir evrensel hakkı oluşturur. (3) Ayrımcılığı yasaklarken, özel ve aile hayatını korumak ve bu kapsamda yürütülen işlemler ve din özgürlüğü dahil diğer temel hak ve özgürlüklere saygı göstermek önemlidir. (4) Kadın ve erkek eşitliği Avrupa Birliğinin temel bir prensibidir. Avrupa Birliği Temel Haklar Belgesi 21 ve 23. Maddeleri her türlü cinsiyete dayalı ayrımcılığı yasaklar ve kadın erkek eşitliğinin her alanda sağlanmasını ister. (5) Avrupa Topluluğunu kuran Anlaşmanın 2. Maddesi bu eşitliğin teşvikinin Topluluğun temel görevlerinden biri olmasını sağlar. Benzer şekilde Anlaşmanın 3(2). Maddesi Topluluğun eşitsizlikleri ortadan kaldırmayı amaçlaması ve bütün aktivitelerinde kadın erkek eşitliğini teşvik etmesini ister. (6) Komisyon iş hayatı dışında cinsiyet ayrımı konusunda Sosyal Politika Gündemi Bildiriminde bir direktif önerme niyetini açıklamıştır. Böyle bir teklif bütün Topluluk politikalarını kapsayan ve bu politikaları ayarlayarak ve toplumda kadın ve erkeklerin durumunu iyileştirmek için pratik tedbirler uygulayarak kadın ve erkek eşitliğini teşvik etmeyi amaçlayan Topluluğun cinsiyet eşitliği stratejisine ilişkin bir Program tesis eden 20 Aralık 2000 tarihli Konsey Kararı 2001/51/EC ile tamamen uyumludur. (7) Avrupa Konseyi Nis’deki 7 ve 9 Aralık 2000 toplantısında istihdam ve mesleki yaşam dışındaki alanlarda cinsiyet eşitliğini teşvik konusunda bir direktif için bir teklifi kabul ederek Komisyona eşitliğe ilişkin hakları güçlendirmek çağrısında bulunmuştur. (8) Topluluk iş hayatında cinsiyet ayrımcılığı ile mücadele etme ve önleme için bir çok yasal enstrümanı kabul etmiştir. Bu enstrümanlar ayrımcılığa karşı mücadelede yasanın değerini göstermiştir. (9) Taciz ve cinsel taciz dahil cinsiyete dayalı ayrımcılık, iş hayatı dışındaki alanda da olabilir. Bu tür ayrımcılık kadın ve erkeklerin ekonomik ve sosyal hayata tam ve başarılı olarak entegre olması için bir engel teşkil ederek aynı biçimde zarar verici olabilir. (10) Sorunlar özellikle mal ve Hizmetler erişim alanında açıktır. Bu nedenle cinsiyete dayalı ayrımcılık bu alanda önlenmeli ve ortadan kaldırılmalıdır. Irk ve etnik köken ayrımı yapılmaksızın kişilere eşit muamele prensibini uygulayan 29 Haziran 2000 tarihli Konsey Direktifi 2000/43/EC durumunda olduğu gibi bu hedefe Topluluk hukuku ile daha iyi erişilebilir. (11) Bu yasalar mal ve hizmetlere erişimde cinsiyete dayalı ayrımcılığı yasaklamalıdır. Mallar Avrupa Topluluğunu kuran Anlaşmanın malların serbest dolaşımına ilişkin maddelerinde anlamda olduğu şekilde alınmalıdır. Hizmetler Anlaşmanın 50. Maddesindeki şekilde alınmalıdır. (12) Cinsiyete dayalı ayrımcılığı önlemek için bu Direktif gerek direkt gerekse dolaylı ayrımcılık için uygulanmalıdır. Direkt ayrımcılık bir kişi cinsiyeti nedeniyle diğer bir kişiye kıyaslanabilir bir durumda daha az istenilir bir muamele gördüğünde olur. Buna göre örneğin sağlık hizmetlerinde kadın ve erkeklerin farklılığı fiziki farklılıklarından kaynaklanıyorsa bu kıyaslanabilir bir durum olmadığından ayrımcılık içermez. (13) Ayrımcılığın yasaklanması kamuya sunulan ve özel ve aile hayatının dışında sunulan mal ve hizmetleri sağlayan kişiler ve bu kapsamda yürütülen işlemlere uygulanmalıdır. Medya veya reklam veya kamu ve özel eğitime uygulanmamalıdır. (14) Bütün bireyler herhangi bir işlem için anlaşma yapacağı partnerini seçme özgürlüğü dahil anlaşma özgürlüğünden yararlanmalıdırlar. Mal ve hizmetler sağlayan bir bireyin kontrat yaptığı partnerini seçiminde birçok sübjektif nedeni olabilir. Partner seçimi cinsiyete dayalı olmadığı sürece, bu Direktif bireyin partnerini seçme özgürlüğüne önyargılı olmamalıdır. (15) İstihdam ve meslek konularında kadın ve erkeklere eşit muamele prensibinin uygulanması için birçok mevcut yasal enstrüman vardır. Bu nedenle bu Direktif bu alana uygulanmamalıdır. Aynı mantık mevcut yasal enstrümanların olduğu kendi işvereni olmak konuları için de geçerlidir. Direktif sadece özel, gönüllü ve istihdam ilişkilerinden ayrı sigorta ve emeklilik için uygulanmalıdır. (16) Muamele farklılıkları sadece meşru bir amaç ile haklı kılınırlarsa kabul edilebilir. Meşru bir amaç örneğin cinsiyete ilişkin şiddet kurbanlarını korumak (tek-cinsiyetli barınakların kurulması gibi vakalarda), mahremiyet ve nezaket nedenleri (bir kişinin evinin bir bölümünde kalmasını temin gibi vakalarda), cinsiyet eşitliği veya kadın ve erkeklerin çıkarlarının teşviki (örneğin tekcinsiyet gönüllü kuruluşlar), dernekleşme özgürlüğü (tek cinsiyet özel kulüplere üyelik durumlarında), ve spor faaliyetleri organizasyonu (örneğin tek-cinsiyet spor faaliyetleri) olabilir. Ancak Avrupa Topluluğunun Adalet Mahkemesi kararlarından çıkarılmış kriterlerle uyumlu herhangi bir sınırlama uygun ve gerekli olmalıdır. (17) Mal ve hizmetlere erişimde eşit muamele prensibi bir cinsiyetin lehine daha fazla sağlanmadığı sürece olanakların her zaman kadınlar ve erkeklere paylaşılarak sağlanmasını gerektirmez. (18) Sigorta ve diğer ilgili mali hizmetler temininde cinsiyetle ilgili actuarial faktörlerin kullanımı yaygındır. Kadınlar ve erkekler arasında eşit muamelenin sağlanması için cinsiyetin bir actuarial faktör olarak kullanımı bireylerin prim ve yardımlarında farklılıklara yol açmamalıdır. Pazarın ani bir tekrar ayarlanmasından kaçınmak için bu kuralın uygulaması sadece bu Direktifin yer değiştirme (transposition) tarihinden sonra yapılan yeni kontratlara uygulanmalıdır. (19) Belirli risk kategorileri cinsiyetler arasında değişebilir. Bazı vakalarda, sigortalanan risklerin değerlendirilmesinde cinsiyet belirleyici faktörlerden biri olabilir ancak tek faktör olmaz. Bu tür riskleri sigortalayan kontratlar için Üye Devletler hesapların dayandığı takdir ve istatistiksel verilerin güvenilir, düzenli güncelleştirilmiş ve kamuya açık olmasını sağlayabildikleri sürece uniseks primler ve yararlar kuralında muafiyetlere izin verebilirler. Muafiyetlere sadece ulusal hukuk uniseks kuralını henüz uygulamadı ise müsaade edilir. Bu Direktifin yer değiştirmesinden (transposition) beş yıl sonra Üye Devletler, en son sigorta takdiri ve istatistiksel veri ve bu Direktifin yer değiştirmesinden üç yıl sonra Komisyonun vereceği bir raporu dikkate alarak bu muafiyetlerin geçerli nedenlerini tekrara gözden geçirmelidir. (20) Kadınlara hamilelik ve doğum nedenleriyle daha az avantajlı bir muamele yapılması cinsiyete dayalı bir direkt ayrımcılık çeşidi olarak görülmelidir ve bu nedenle sigorta ve ilgili mali hizmetlerde yasaklanmalıdır. Hamilelik ve doğum risklerine ilişkin maliyetler tek cinsiyetin üyelerine bırakılmamalıdır. (21) Cinsiyete dayalı ayrımcılığa maruz kalan kişiler gerekli yasal koruma araçlarına sahip olmalıdırlar. Daha etkin seviyede bir koruma sağlamak için dernekler, kuruluşlar ve diğer yasal birimler, Üye Devletlerin belirlediği gibi, herhangi bir kurbanın adına veya destekleyerek, mahkemeler önünde temsil ve savunmaya ilişkin sürecin ulusal kurallarına önyargılı olmadan, takibata dahil edilmesi için güçlendirilmelidirler. (22) İlk bakışta ayrımcılık vakası olduğunda ve eşit muamele prensibinin etkin uygulanması için, kanıt zorunluluğu kuralı kabul edilmelidir. Ayrımcılık kanıtı getirildiğinde kanıt zorunluluğu savunmaya geri dönmelidir. (23) Eşit muamele prensibinin etkin uygulanması mağduriyete karşı gerekli adli korumayı gerektirir. (24) Eşit muamele prensibini teşvik görüşüyle, Üye Devletler ulusal hukuk ve uygulama ile uyumlu olarak, mal ve hizmetler arzına erişim alanında cinsiyete dayalı ayrımcılığa karşı mücadeleye katkıda bulunma konusunda meşru ilgisi olan ilgili taraflarla diyalogu teşvik etmelidirler. (25) Cinsiyete dayalı ayrımcılığa karşı koruma her Üye Devlette sorunları analiz etme, muhtemel çözümleri inceleme ve kurbanlara somut yardım sağlama niteliklerine haiz bir organ veya organların mevcudiyeti ile güçlendirilmelidir. Organ veya organlar insan haklarını savunma veya bireylerin haklarını koruma, veya eşit muamele prensibini uygulamak için ulusal düzeyde sorumlu kurumlarla aynı olabilir. (26) Bu Direktif asgari gereksinimleri ifade eder ve böylece Üye Devletlere daha olumlu koşulları takdim veya sağlama seçeneği verir. Bu Direktifin uygulaması halen her Üye Devlette halen geçerli olan duruma ilişkin herhangi bir gerilemeyi haklı çıkarmaya hizmet etmemelidir. (27) Üye Devletler, bu Direktif zorunluluklarının delinmesi durumlarında etkin, orantılı ve caydırıcı cezalar sağlamalıdır. (28) Bütün Üye Devletlerde ayrımcılığa karşı ortak yüksek düzeyde koruma sağlamak gibi bu Direktif hedeflerine Üye Devletlerce yeterince ulaşamadıklarından, eylemin derece ve etkileri nedeniyle bunun Topluluk düzeyinde başarılması daha iyi olacaktır. Topluluk Anlaşmanın 5. Maddesinde belirtilen yardımcılık prensibine uygun olarak tedbirler kabul edebilir. Bu maddede belirtilen oransallık prensibine uygun olarak, bu Direktif bu hedeflere ulaşmak için gerekenin ötesine geçmez. (29) Daha iyi yasa yapmak konusundaki kurumlar arası anlaşmanın 34. paragrafına uygun olarak, Üye Devletler kendileri için ve Topluluğun çıkarı için, Direktif ile transpozisyon tedbirlerinin arasındaki ilişkiyi mümkün olduğunca gösterecek kendi tablolarını yapmaya ve bunu halka açıklamaya teşvik edilmişlerdir. BU DİREKTİFİ KABUL ETMİŞTİR: BÖLÜM 1 GENEL ŞARTLAR Madde 1 Amaç Bu Direktifin amacı mal ve hizmetler arzına erişimde cinsiyete dayalı ayrımcılıkla mücadele etmek için, kadınlar ve erkekler arasında eşit muamele prensibini Üye Devletlerde uygulamaya koymak görüşüyle, bir çerçeve ortaya koymaktır. Madde 2 Tanımlar Bu Direktifin amacı için aşağıdaki tanımlar geçerlidir: (a) direkt ayrımcılık: bir kişi diğerine kıyasla cinsiyetinden dolayı benzer bir durumdakine göre daha az olumlu muamele görmüşse; (b) dolaylı ayrımcılık: açıkça nötr koşul, kriter veya uygulama bir cinsiyete dahil kişileri diğer cinsiyete dahil kişilere göre, o koşul, kriter veya uygulamanın meşru bir amaçla objektif olarak mazur göstermesi ve o amaca ulaşım araçlarının uygun ve gerekli olması dışında, belirli bir dezavantaj sağlıyorsa (c) taciz: bir kişinin cinsiyetine ilişkin istenmeyen bir davranış kişinin onurunu kırıcı ve korkutucu, düşmanca, aşağılayıcı, utandırıcı veya incitici çevre yaratma amacı ve etkisi ile olursa; (d) cinsel taciz: bir kişinin onurunu kırma amaç ve etkisi ile, özellikle korkutucu, düşmanca, aşağılayıcı, utandırıcı veya incitici bir çevre yarattığında, herhangi bir tür istenmeyen fiziki, sözel, sözel olmayan veya fiziksel cinsellikle ilgili bir davranış olduğunda. Madde 3 Kapsam 1. Topluluğa ihsan edilen yetkilerin sınırları dahilinde, bu direktif, kamu ve özel sektör ile kamusal organlar dahil, halk için üretilen ve özel ve aile hayatının alanı dışında arz edilen mal ve hizmetleri sağlayan bütün şahıslara ve bu kapsamda yapılan işlemlere uygulanacaktır. 2. Bu direktif, kişinin sözleşme partneri seçme özgürlüğüne, bu seçim partnerin cinsiyetine dayalı olarak yapılmadığı sürece, zarar vermez. 3. Bu direktif, medya ve reklamların içeriği ile eğitime uygulanmayacaktır. 4. Bu direktif, istihdam ve işle ilgili konulara uygulanmayacaktır. Bu direktif, serbest çalışma ile ilgili hususlara, bu hususlar Topluluğun diğer yasal düzenlemelerinde yer aldığı ölçüde, uygulanmayacaktır. Madde 4 Eşit Muamele Prensibi 1. Bu direktifte yer alan amaçlar için, kadınlarla erkekler arasında eşit muamele prensibi aşağıdaki anlama gelecektir (a) Kadınlara hamilelik ve doğum nedenlerine bağlı olarak daha az lehte muamele yapılması dahil, cinsiyete dayalı hiçbir doğrudan ayrımcılık yapılmayacaktır. (b) Cinsiyete dayalı hiçbir dolaylı ayrımcılık yapılmayacaktır. 2. Bu direktif, hamilelik ve annelikle ilgili olarak kadınların korunmasını düzenleyen daha uygun hükümlere zarar vermeyecektir. 3. Taciz ve cinsel taciz, bu direktif kapsamında, cinsiyete dayalı ayrımcılık olarak kabul edilir ve bu nedenle yasaktır. Bir kimsenin böyle bir davranışı reddetmesi ya da kabul etmesi, o kişiyi etkileyecek bir kararda temel olarak alınamaz. 4. Cinsiyete dayalı doğrudan ya da dolaylı ayrımcılık yapılması konusunda talimat verilmesi, bu direktif kapsamında ayrımcılık kabul edilecektir. 5. Mal ve hizmetlerin münhasıran ya da esas olarak bir cinsin mensuplarına verilmesi yasal ve meşru bir amaç nedeniyle haklılık taşıyorsa ve bu amaca ulaşmak için kullanılan yöntemler uygun ve gerekli ise, bu direktif bu tür muamele farklılıklarına engel teşkil etmeyecektir. Madde 5 Sigorta Riskleri ve primleri 1. Üye devletler, en geç 21 Aralık 2007 tarihinden sonra yapılan bütün yeni sözleşmelerde, sigorta ve bununla bağlantılı mali hizmetlerde prim ve faydaların hesaplanmasında cinsiyetin bir faktör olarak kullanılmasının kişilerin prim ve sağladıkları faydalarda bir farka yol açmamasını sağlayacaklardır. 2. 1. paragrafta yer alan hükme rağmen, üye devletler, 21 Aralık 2007 tarihinden önce, ilgili ve tam olarak doğru istatistiksel verilere dayanılarak cinsiyetin riskin hesaplanmasında belirleyici faktör olduğu hallerde kişilerin prim ve faydaları arasında orantılı farklılıklara izin verebilirler. İlgili üye devletler bu konuda Komisyonu bilgilendirecekler ve cinsiyetin belirleyici bir faktör olarak kullanılması ile ilgili tam ve eksiksiz verilerin toplanmasını, yayımlanmasını ve düzenli olarak güncelleştirilmesini sağlayacaklardır. Bu üye devletler, 16. maddede bahsi geçen Komisyon Raporunu dikkate alarak, verdikleri kararı 21 3. Aralık 2007 tarihinden 5 yıl sonra gözden geçirecekler ve bu gözden geçirmenin sonuçlarını Komisyona göndereceklerdir. 4. Hamilelik ve annelikle ilgili maliyetler, hiçbir şekilde bireylerin prim ve sağladıkları faydalarda farklılıklara yol açmayacaktır. Üye devletler, bu paragrafa uyum için almaları gerekli tedbirlerin uygulanmasını en geç 21 Aralık 2007 tarihinden iki yıl sonraya kadar erteleyebilirler. Bu halde, derhal Komisyona haber vereceklerdir. Madde 6 Pozitif Eylem Kadınlarla erkekler arasında uygulamada tam eşitliği sağlamak amacıyla, eşit muamele prensibi,üye devletlerin, cinsiyete bağlı dezavantajları telafi etmek için ya da önlemek için spesifik tedbirler almalarını ya da aldıkları bu tedbirleri devam ettirmelerini önlemeyecektir. Madde 7 En az şartlar 1. Üye devletler, kadınlarla erkekler arasında eşit muamele prensibinin korunması için bu direktifte yer alanlardan daha uygun nitelikte düzenlemeleri kabul edebilir ya da devam ettirebilirler. 2. Bu direktifin uygulanması, hiçbir koşulda, halihazırda üye devletlerce, bu direktifin kapsadığı alanlarda uygulanan ayrımcılığa karşı koruma düzeyinde bir düşmeye yol açmayacaktır. BÖLÜM II REMEDIES AND ENFORCEMENT Madde 8 Hakların Savunulması 1. Üye devletler, bu direktifte yer alan zorlayıcı hükümlerin yürütülmesini sağlayacak adli, idari ve ,üye devletlerce uygun görüldüğü takdirde, uzlaşma prosedürlerinin, kendilerine eşit muamele yapılmadığını düşünen bütün kişilere, ayrımcılık iddialarına konu olan ilişkiler sona erdikten sonra bile, uygulanmasını sağlayacaklardır. 2. Üye devletler, bu direktifte yer aldığı biçimiyle ayrımcılığa maruz kalan bir bireyin uğradığı zarar ya da kaybın etkili bir biçimde telafi edilmesini sağlayacak tedbirleri kendi ulusal yasal sistemleri içinde koyacaklardır. Önceden bir üst limitin tayin edilmesi, böyle bir tazminatı sınırlamayacaktır. 3. Üye devletler, bu direktifte yer alan hükümlere uyulması yasal ilgi alanlarına giren birlikler , kuruluşlar ve diğer yasal organların, konu ile ilgili adli ve/veya idari prosedürlerde, şikayetçinin onayı ile, şikayetçi yerine ya da şikayetçiyi desteklemek için yer almasını sağlayacaktır. 4. Paragraf 1 ve 3, eşit muamele prensibinin ihlali ile ilgili olayların soruşturulması ile ilgili ulusal zamanaşımı sürelerine zarar vermeyecektir. Madde 9 İspat Yükümlülüğü 1. Eşit muamele prensibinin ihlal edilmediğini ispat yükümlülüğü, dava edilen tarafa aittir. 2. Bu prensip ceza davalarında uygulanmaz. 3. Yukarıdaki paragraflar, madde 8(3) uyarınca yapılan kovuşturmalarda da geçerlidir. 4. Üye devletler, mahkeme veya diğer yetkili bir otoritenin, olayla ilgili gerçekleri araştırması gerektiği hallerde 1. paragrafı uygulamak zorunda değildir. Madde 10 Mağduriyet Üye devletler, kişileri, eşit muamele prensibine uyulmasını sağlama amacına yönelik yasal kovuşturmalar ya da bir şikayete tepki olarak maruz kalacakları ters bir muamele ya da ters sonuçlardan koruyucu tedbirleri alacaklardır. Madde 11 İlgili taraflarla diyalog Üye devletler, mal ve hizmetlere erişimde ve arzında cinsiyete dayalı ayrımcılıkla mücadele konusu yasal ilgi alanına giren ilgili taraflarla diyalogu teşvik edecektir. BÖLÜM III EŞİT MUAMELENİN TEŞVİKİ İLE İLGİLİ ORGANLAR Madde 12 1. Üye devletler, cinsiyete dayalı ayrımcılık yapılmadan bütün insanlara eşit muamele yapılmasını destek, teşvik ve izlenmesi için bir organ ya da organlar oluşturacaktır. 2. Bu organların görevleri aşağıdaki hususları kapsayacaktır: (a) Şikayetçilerin haklarına ve 8(3)’te sözü edilen birlik, kuruluş ve diğer yasal organların haklarına zarar vermeden, ayrımcılığa maruz kalanlara, ayrımcılıkla ilgili şikayetlerini takiplerinde bağımsız yardım sağlamak; (b) Ayrımcılıkla ilgili bağımsız araştırmalar yapmak; (c) Bu tür ayrımcılıkla ilgili herhangi bir konuda bağımsız raporlar hazırlamak ve tavsiyelerde bulunmak. BÖLÜM IV SON HÜKÜMLER Madde 13 Compliance Üye devletler, bu direktif kapsamında, mal ve hizmetlere erişimde ve sağlanmasında eşit muamele prensibine saygı gösterilmesini sağlayacak gerekli tedbirleri alacaktır ve özellikle: (a) Eşit muamele prensibine aykırı yasalar, düzenlemeler ve idari hükümler yürürlükten kaldırılacaktır. (b) Eşit muamele prensibine aykırı sözleşme hükümleri, firmaların iç kuralları, kar amacı güden ve gütmeyen birliklerin yönetimine ilişkin kurallar geçersiz ilan edilecek ya da değiştirilecektir. Madde 14 Cezalar Üye devletler, bu direktife uygun olarak kabul ettikleri ulusal hükümlerin ihlali halinde uygulanacak cezaları belirleyecekler ve bu cezaların uygulanması için gerekli tedbirleri alacaklardır. Mağdura tazminat ödenmesini de kapsayabilecek bu cezalar etkili, orantılı ve caydırıcı olacaktır. Üye devletler bukonudaki hükümleri Komisyona en geç 21 Aralık 2007 tarihine kadar bildirecekler ve bu hükümlerdeki değişiklikleri de gecikmeden Komisyona haber vereceklerdir. Madde 15 Bilgi verilmesi Üye devletler, bu direktife uygun olarak kabul ettikleri hükümlerle halen yürürlükte olan ilgili hükümler hakkında, kendi sınırları içindeki bütün ilgili şahısları, uygun araçlarla bilgilendirecektir. Madde 16 Raporlar 1. Üye devletler, bu direktifin uygulanması ile ilgili bilgileri 21 Aralık 2009 tarihine kadar, bu tarihten sonra da her beş yılda bir Komisyona bildirecektir. Komisyon, prim ve faydaların hesaplanmasında cinsiyetin bir faktör olarak kullanımını düzenleyen 5. madde ile ilgili olarak üye devletlerdeki uygulamaları kapsayacak bir özet rapor hazırlayacaktır. Komisyon bu raporu Avrupa Parlamentosu ile Konseye en geç 21 Aralık 2010 tarihine kadar sunacaktır. Komisyon, gerekli gördüğü takdirde, rapora, direktifin değiştirilmesi ile ilgili önerilerini de ekleyecektir. 2. Komisyonun raporu, ilgili tarafların görüşlerini de dikkate alacaktır. Madde 17 1. Üye devletler, bu direktifle uyum sağlamak için gerekli yasaları, düzenlemeleri ve idari hükümleri en geç 21 Aralık 2007 tarihine kadar yürürlüğe koyacak ve yürürlüğe koydukları hükümlerin metinlerini gecikmeksizin Komisyona gönderecektir. Üye devletlerin kabul ettikleri bu hükümler, bu direktife referansta bulunacaktır 2. Üye devletler, Komisyona, bu direktifin kapsadığı alanla ilgili olarak kabul ettikleri ulusal yasanın temel hükümlerini gönderecektir. Madde 18 Yürürlük Bu direktif, Avrupa Birliğinin Resmi Gazetesinde yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. Madde 19 Yürütme Bu direktif hükümlerini üye devletler yürütür. Brüksel, 13 Aralık 2004