BELİRLİ İNTEGRAL HAZIRLAYAN 12 - A SINIFI MATEMATİK KURTLARI GRUBU Tanım:f fonksiyonu [a,b] aralığında tanımlı ve integrallenebilen fonksiyon ise; b b f ( x)dx F ( x) F (b) F (a) a *Özellikleri *İntegral Türevi *Özel tanımlı Fonk. İntegrali a *Eğri Altında Kalan Alan Hesabı *İki Eğri Arasında Kalan Alan *Dönel Cisimlerin Alanı ÖZELLİKLERİ b a b 2) f ( x )dx f (X)dx a b a b 3) cf ( x )dx c f ( x )dx a b b a a a 4) f ( x ) g( x )d f ( x )dx g( x )dx 1) f ( x )dx 0 b b a 5)a c b b c b a a c f (x)dx f (x)dx f (x)dx b b a a 6) f ( x )dx f ( x ) dx (a b) 7)a b ve f(x) g(x) ise, b b a a f ( x )dx g( x )dx 8)f(x) çift fonksiyon ise f(-x) f(x) a a a 0 f ( x )dx f ( x )dx 9) f(x) tek fonksiyon ise a f(x)dx -a 0 n (2 x 3)dx 6 Ör ise n ? 1 2x 2 Çözüm f(x) 3x f(n) - f(1) 6 2 f(n ) 10 n 2 3n 10 n 2 0 x 1 x, Ör f(x) cos , 1 x 2 2 1 Çözüm f(x)dx 0 x2 2 1 0 2 sin x 2 2 f ( x )dx ? 0 2 1 2 1 0 1 f(x)dx x dx cos 2 1 ise x dx 2 1 2 1 2 (sin sin ) 2 2 2 2 Ör 4 x 2 dx ? 1 Çözüm x 2sinu 2 dx 2cosu 2 2 4 - 4sin u 2 cos u du 4 cos u du 2 1 cos 2u 1 1 2( u 2 2 1 2 sin 2u 1 2u sin 2u 2 x 1 x2 1 2 1 1 u 2 6 2 2sinu sinu 1 u 2 1 sin2u sinu 2u sin 2u 2 6 3 sin 2 3 sin 3 3 2 İNTEGRAL TÜREVİ x 1) d f ( t )dt f ( x ) dx a d 2) dx g(x) f (t )dt f g( x )g' (x ) a g(x) d f ( t )dt f g ( x ) g ' ( x ) f h ( x )h ' ( x ) 3) dx h ( x ) Ör d du 3u 2 cos 4xdx ? 0 Çözüm cos 4(3u 2 ) 6u 6u cos12u 2 2x d2 Ör 2 ( sin udu ) ? dx 3 Çözüm d sin 2x 2 2 2 cos 2x 4 cos 2x dx ln x 2 Ör 1 1 dy e dt (2 t 1)dt 0 ise ? dx y 2t d Çözüm dx ln x 2 1 y d 2t e dx (2 t 1)dt 0 dx 1 2x dy dy lnx4 2 e 2 (2 y 1) 0 e (2 y 1) x dx x dx 3 dy 2x dy 3 2 x (2 y 1) dx 2y - 1 dx 2 ln x 2 ÖZEL TANIMLI FONKSİYONLARIN İNTEGRALİ 3 Ör x 1 2 x dx ? x 1 1 3 3 1 1 2 1 2 x 1 1- x x -1 x -1 2-x 2-x 2-x x -2 x -1 2 x 3 - 2x 1 2x - 3 Çözüm (2 x 3)dx dx (2x 3)dx 23 Ör (sin x sin x )dx ? 0 0 x - 0 x -x x sin x sin(-x9 -sinx sinx sinx - sinx - sinx sinx sin x sin x - 2sinx 2sinx Çözüm 2 sin xdx 2 sin xdx 8 4 Ör Sgn ( x 2 5x 6)dx ? 1 2 3 4 1 2 3 x 1 2 3 4 x 2 - 5x 6 - Sgn 1 -1 1 Çözüm dx dx dx 1 3 Ör ( x sgn( x 1)dx ? 1 x -1 x -x -x x x 1 - - 1 1 sgn(x 1) - 1 - x -1 0 3 1 0 0 Çözüm (x 1)dx ( x 1)dx 5 - x 1 x 1 2 Ör 3x 4 dx ? 3x 3 3 3 4 3 4 5 3 5 6 3 6 3x - 4 -1 0 1 2 x 1 3x - 4 4 3 6 3 1 5 3 Çözüm dx dx 0 -1 0 1 9 Ör : 0 x dx ? 4 8 9 4 8 x x 4 x 4 Çözüm : dx 2dx 6 0 4 8 12 0 1 2 3 0 1 2 2 Ör : x 1 x 1 dx ? x 0 0 x -1 x 1 x 1 x 1 x 1 1 2 0 1 Çözüm : 2 - x dx x 1dx 4 1 1- x 1 2 x -1 2 1 2-x 3 2 x 1 3 Ör : sgn x dx ? -1 x x sgn x 0 3 -1 1 Çözüm : - dx dx 1 -1 0 1 2 3 -1 0 1 2 -1 0 1 1 2 Ör : sgn sinx dx ? 2 2 Çözüm : - dx - x sinx 2 1 3 2 0 sinx 0 sgn sinx 0 2 -1 -1 0 -1 -1 2 Ör : cosx cos x dx ? x cosx -1 Çözüm : cos x dx 1 2 0 1 cosx -1 0 cosx - cosx cosx cosx 0 cosx cos x 3 2 3 2 EĞRİ ALTINDA KALAN ALANIN HESABI 1) y y=f(x) A1 a c b x A2 b c b a a c A A1 A2 f ( x) dx f ( x)dx f ( x)dx 2) y y=f(x) a b b b a a A f ( x)dx ydx x 3) y a b x y=f(x) b A f ( x)dx a 4) y b x=f(y) A1 x A2 a A A1 A2 b a b c c a f ( y) dy f ( y )dy f ( y )dy 5) y b x a x=f(y) b b a a A f ( y)dy xdy 6) y b x a x=f(y) b A f ( y )dy a Ör : y 2x - x 2 eğğris ile x ekseni arasıras kalan bölgenin alanı nedir? y 0 y x(2 x) 2 2 x x0 2 3 2 x x 4 S 2x - x 2 dx br 2 2 3 3 0 x2 Ör : x 2 doğoğrus x -1, x 2 doğoğrula ve x ekseni arasıras kalan alan kaç br 2 ' dir ? y 2 -2 -1 2 2 2 x A f ( x)dx ( x 2)dx 2 x 1 1 2 1 22 1 15 2 2 2 2 br x 2 2 2 2 2 Ör: f(x)=2-x2/2 eğrisi ile ox ekseni arasında kalan alanı bulunuz. ÇÖZÜM: y x2 1 x3 A 2 dx 2 x 2 2 2 3 2 2 2 3 2 2 2 2 2 2 6 6 x 4 4 16 2 4 4 br 3 3 3 3 -2 2 2 İKİ EĞRİ ARASINDA KALAN ALAN y f(x) a b c g(x) b S f ( x) g ( x) dx a x y f(x) S g(x) a b x b S f ( x) g ( x) dx a *Üstteki eğriden alttaki eğri çıkartılır! y b g(y) f(y) x a b S f ( y ) g ( y ) dy a *Sağdaki eğriden soldaki eğri çıkartılır! ÖR:y2=x eğrisi ile y=x-6 doğrusu arasında kalan bölgenin alanı kaç br2dir? ÇÖZÜM: y2=y+6 y2-y-6=0 (y+2) (y-3)=0 y=-2 , y=3 y y=x-6 x -2 y2=x y 6 y dy y2 2 3 3 y 2 3 2 27 4 8 9 8 9 18 12 9 10 3 2 3 2 3 2 9 8 11 125 2 19 19 br ' dir 2 3 6 6 A 3 3 2 6y DÖNEL CİSİMLERİN ALANI y y=f(x) a b b x b Vx f ( x) dx y dx 2 a 2 a y b x=f(y) x a b b Vy f ( y) dy x dy 2 a 2 a Ör : y 1 x 2 parabolüyl e ox ekseni arasıras kalan bölgenin ox ekseni etrafinda 3600 döndürülme siyle elde edilen cismin hacmi nedir? 1 y Vx 1 x dx 2 1 1 Vx 1 2 x x dx -1 1 x 1 16 Vx 15 2 4 BELİRLİ İNTEGRAL VE ÖZELLİKLERİNİ İÇİNE ALAN KONUMUZ BURADA SONA ERMİŞTİR. DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.