c'Vj - r * î- TAKVİM V a k it: V a s a ti: İmsak 5 .1 3 H İC R İ: 19 C.AHİR 1416 R U M İ: 30 T.EWEL 1411 Güneş Öğle İkindi A kşam Yatsı 1 1.5 5 14.31 16.55 1 8 .1 8 6.41 A le m d a r - 2 g e m is in in te k n ik n e d e n le rle yalıya y a kla şa m a m a sı, sö n d ü rm e ç a lışm a la rın d a ye te rsiz ka lm asın a n e den o ld u . A le m d a r - 2 , h iç b ir m ü d a h a le d e b u lu n a m a d a n ayrıldı. Tarihi ihmal yahu Restorasyon çalışmalarının yapıldığı Sait Halim Paşa Yalısı’nda çıkan yangın güçlükle söndürüldü Her köşesi bir tarih... YENİKÖY Vapur Iskelesi’ne 100 metre uzaklık­ ta, Başbakan Tansu Çiller’in yalısının da oldukça yakınında bulunan Sait Halim Paşa Yalısı’nı, 1 8 9 0 ’da Mısır Hidivi Abbas Halim Paşa inşa ettir­ miş. İlk sahibi yüzünden “ Logoted Yalısı" veya nhtımdaki aslan heykelleri nedeniyle “Pembe Aslanlı Yalı" diye anılan iki katlı bina, eklektik bir mimari üslupta yapılmış. İstanbul'da Rumlann temsilcisi niteliğindeki son Logothete Nicolaos Aristartıts’ten Vlahos adlı bir Rum bankerin; ondan da 19. yüzyılın sonlannda Sait Halim Paşa’nın satın aldığı yalı, Papa Kalfa adlı bir ustaya tam ir ettirilerek bazı değişikliklere uğradı. Yalının tarihsel önemi, Osmanlı imparatoriuğu'nun 1. Dünya Savaşı’na girmesine yol açan Türk - Alman ittifakının 1 Ağustos 1 9 1 4 ’te Alman Elçisi Wangentıeim ve Sadrazam Sait Halim Paşa tarafından “orta mekan” denilen büyük salonda im­ zalanması ve Osmanlı tarihinin son dönemini etki­ leyen İttihat ve Terakki Cemiyeti ileri gelenleri En­ ver, Talat ve Cemal Paşa'lann sık sık burada toplanmalanndan geliyordu. Yalmın OsmanlIyı yıkıma götüren bir savaşın yo­ lunu açan imzaya ev sahipliği yapması, sonralan "uğursuz" diye nitelenmesine neden olmuş. Sait Halim Paşa, 1 9 2 1 ’de Roma'da bir Ermeni komiteci tarafından öldürüldü. Denizden bakıldığın­ da yalının sağ tarafta kalan bölümü harem, soldaki bölümü de selamlık olarak kullanılıyordu. Başbakan, Yeniköy’deki yalısının yakınında bulu­ nan Sait Halim Paşa Yalısı'nı bazı kabuller ve top­ lantılarda da kullanıyordu. G ü n ta n M A V İG Ö Z LÜ , M ustafa B A K A C A K , M ücahit B Ü B ER • Y e n ik ö y ’deki tarihi Sait H alim Paşa Yalısı, dün çıkan yangında ağır hasar gördü. Ç iller’in yangından büyük üzün­ tü d u yd uğ u belirtildi. R estorasyon ça­ lışm aları süren üç katlı, asırlık Sait Ha­ lim P aşa Yalısı’nın çatısında saat 12.00 sıralarında henüz belirlenem e­ yen bir nedenle yangın çıktı. •Ç a tıd a k i yangının alt katlara sıçram ası­ nı ö n lem eye çalışan itfaiye ekipleri, ah­ şap binanın içine düşen alevleri sön­ d ü rm e k am acıyla pencereleri kırarak içeri su sıktı. Alevlerin tam am en sardığı çatı kısm en çöktü. Yangın, yaklaşık üç sa a t sonra kontrol altına alınabildi. Bir itfaiye yetkilisi “Y angının ilk çıktığı anda ihbar yapılsaydı, bu ka d a r büyüm ezdi..” dedi. •R e s to ra s y o n çalışm alarında görevli 13 işçinin ifadesi alındı. H avadan m üda­ halede bulunm ası düşünülen O rm an Bölge M üdürlüğü'nün araçlarının kış m evsim i olm ası nedeniyle A n ta lya ’da bulu n du ğ u öğrenildi. İstanbul Vali Ve­ kili Y e n iş e n ’le İstanbul E m niyet M üdü­ rü T aşanlar, çalışm aları yakından izle­ di. Y enişen sabotajla ilgili bir soruya “S anm ıyorum ” karşılığını verdi. Sait Halim Paşa kimdir? MISIR Valisi Mehmet Ali Paşa’nın torunu ve : Abdülhalim Paşa’nın ! oğlu olan Sait Halim Paşa, 1 863’te Kahire'de doğdu. İsviç­ re’de beş yıl siyasal bilgiler okuyan Sait Halim Paşa 1 911’de Mahmut Şevket Paşa ! kabinesinde Hariciye Nazın, daha sonra da sadrazam olarak g ö -' rev yaptı. Osmanlı Devleti'nin Birinci | Dünya Savaşı’na gir­ mesine karşıydı. Sa­ vaşa girilince görevin­ den aynldı. Mütareke­ den sonra Ingilizler ta­ rafından Malta’ya s ü -; rüldü. 1 921’de Roma’da bir Ermeni ko­ miteci tarafından vu­ rularak öldürüldü. Yargın söndürme çalışmalannda denizden de su çekildi ancak hasann büyüklüğünü önlemek mümkün olmadı. Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği T a h a T o ro s Arşivi