2016 Yılı İlerleme Raporu-Bakanlığımızı ilgilendiren fasıllar

Bilgi Notu
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü
2016 TÜRKİYE İLERLEME RAPORUNUN GENEL BİR
DEĞERLENDİRMESİ VE BAKANLIĞIMIZI İLGİLENDİREN HUSUSLAR
GENEL HUSUSLAR:
Avrupa Komisyonu 2016 yılı Türkiye İlerleme Raporu’nu 09 Kasım 2016 tarihinde
açıklamıştır. Söz konusu Rapor, 1998 yılından bu yana Türkiye için hazırlanan İlerleme
Raporlarının 19’uncusudur.
Raporda AB, 15 Temmuz darbe girişimini kınamış, bu girişimin demokrasiye
doğrudan bir saldırı olduğunu teyit etmiş ve Türkiye’deki demokratik kurumlara koşulsuz bir
destek verdiğini ifade etmiştir. Türkiye’nin terör eylemleri karşısında kendini savunma hakkı
olduğu, ancak bu konudaki önlemlerin orantılı olması gerektiği vurgulanmıştır.
Raporda, son yıllarda yapılan reformlardan genel olarak olumlu şekilde bahsedilirken,
eleştirilerin ağırlıklı olarak yargı bağımsızlığı ile ifade ve basın özgürlüğü konuları üzerinde
yoğunlaştığı görülmektedir.
Türkiye’nin, Suriye, Irak ve diğer ülkelerden gelen ve sayıları yaklaşık 3 milyonu
bulan mültecilere benzeri görülmemiş şekilde insani yardım sağlamayı sürdürdüğü
belirtilerek, AB ve Türkiye arasında 18 Mart 2016 tarihinde varılan mutabakatın, beklentilerin
büyük bir kısmını karşıladığı ifade edilmiştir.
Raporda da müktesebat uyumuna ilişkin olarak, 33 faslın 26’sında çeşitli seviyelerde
ilerleme sağlandığı teyit edilmektedir. Genel uyum düzeyine bakıldığında da 30 fasılda uyum
düzeyinin iyi olduğu vurgulanmaktadır.
RAPORUN BAKANLIĞIMIZI İLGİLENDİREN FASILLARI
1- Malların Serbest Dolaşımı Faslı
• Kozmetik mevzuatının bazı hükümleri hala AB mevzuatı ile tutarlı değildir.
1
Bilgi Notu
• Tıbbi ürünlerle ilgili mevzuatın daha uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir.
• İn-vitro tıbbi cihazlarla ilgili Türk mevzuatının AB mevzuatına uyumu
konusundaki hazırlıklar ileri seviyededir.
• Gümrük Birliği kurallarına aykırı bir şekilde Türkiye, AB İyi İmalat Uygulamaları
(GMP) Sertifikalarını kabul etmemektedir.
• Türkiye, AB’nin beşeri tıbbi ürünler ve REACH konusundaki mevzuatına uyum
hazırlıklarına devam etmiştir.
• Önümüzdeki yıl ilaç dahil olmak üzere teknik mevzuat uyum çalışmalarına devam
edilmelidir.
2- İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunum Serbestîsi Faslı
• Haziran ayında yayınlanan değişiklik yönetmeliği ile Türk vatandaşı olmayan
ebelerin özel sağlık kuruluşlarında çalışabilmesi sağlanmıştır.
3- Fikri Mülkiyet Hukuku Faslı
• Türk Patent Kanunu, ilaçlara ilişkin buluşlar konusunda hâlâ AB müktesebatı ve
Avrupa Patent Ofisi standartları ile uyumlu değildir.
• İlaçta veri koruma ile ilgili ilave çabalara ihtiyaç duyulmaktadır.
4- İstatistik Faslı
• Halk sağlığı istatistikleri konusunda, ölüm nedeni ve sağlık anketleri ile ilgili
verilerde uyum ileri seviyede olmakla birlikte, sağlık harcamaları ve parasal
olmayan sağlık hizmetleri verilerine ilişkin olarak daha fazla ilerleme kaydedilmesi
gerekmektedir.
5- İşletmeler ve Sanayi Politikası Faslı
• Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan “Sağlık Hizmetleri Alanında Sanayi
İşbirliği Programı”, kamu alımlarında ofset anlaşmaları yapma imkanı ve yabancı
yatırımcılar için Türk şirketler ile çalışma zorunluluğu getirmektedir.
2
Bilgi Notu
6- Yargı ve Temel Haklar Faslı
• Romanların sağlık hizmetlerine erişimindeki ilerlemeler devam etmektedir.
• Hükümet Nisan ayında Roman vatandaşlarla ilgili önemli bir adım olan 2016-2021
Ulusal Roman Stratejisi ve 2016-2018 Eylem Planı’nı kabul etmiştir. Strateji,
Roman vatandaşların sosyal içermelerinin sağlanmasına ilişkin sağlık, eğitim,
istihdam ve barınma gibi alanlardaki sorunları ve çözüm önerilerini ortaya
koymaktadır.
• Türkiye’de hala bir “Ruh Sağlığı Kanunu” bulunmamaktadır ve ruh sağlığı hizmeti
veren kuruluşları denetleyen-izleyen bir organ da mevcut değildir.
7- Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Faslı
• Türkiye uyuşturucu ile mücadele konusunda yeni bir politika çerçevesi kabul
etmiştir. 2016-2018 Ulusal Uyuşturucu ile Mücadele Stratejisi Nisan 2016’da
yürürlüğe girmiştir. Stratejinin uygulanması Sağlık Bakanlığı tarafından koordine
edilmektedir.
• Türkiye’de 2015 yılı itibariyle 56 uyuşturucu bağımlılığı tedavi merkezi
bulunmaktadır. Ancak, rehabilitasyon ve tedavi kapasitesi artırılmalıdır.
8- Çevre Faslı
• Biyosidal ürünler mevzuatına uyum sağlanmıştır, ancak uygulaması 2020 yılına
ertelenmiştir.
• Yüzme suyu direktifinin uyumu hala beklenen seviyede değildir.
9- Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Faslı
• Halk sağlığı alanında, artan mülteci sayısı sağlık sistemi üzerine ağır bir yük
oluşturmaktadır.
3
Bilgi Notu
• Sınır ötesi sağlık tehditlerine ilişkin olarak, tehditlerin tespitindeki artan gözetim
duyarlılığında bir ilerleme kaydedilmemiştir. Özellikle yerel düzeyde salgınlar
olmak üzere bulaşıcı hastalıkların tanımlanması, raporlanması ve kontrolüne
yönelik eğitim ve sistemin güçlendirilmesi sorun olmaya devam etmektedir. Ulusal
bilgi sistemi içindeki sağlık verilerinin gizliliği ve güvenliği sağlanmalıdır.
• Bulaşıcı olmayan hastalıklar Türkiye’deki ölümlerin % 86’sına neden olmaktadır.
(70 yaş altı nüfusun 5’te 1’i)
• Tütün kullanımı, fiziksel hareketsizlik ve dengesiz beslenmenin tehlikeleri
konusunda yoğun bilinçlendirme çalışmaları devam etmiştir.
• Kan, doku hücre ve organ alanlarındaki kapasite geliştirme ve farkındalık
faaliyetleri devam etmektedir. Kan konusundaki AB mevzuatına kısmi olarak uyum
sağlanmış durumdadır. Ancak, kan konusundaki güvenlik ve kalite standartları tam
olarak uygulanmamakta olup kan tedarik yönetiminin iyileştirilmesi ve herkesin
güvenli kana erişimi için daha büyük bir bütçeye ihtiyaç bulunmaktadır.
• İnsan doku ve hücrelerine ilişkin olarak mesleki ve idari temin kapasitesi
geliştirilmiş olup kadavradan bağışlar için deontolojik standartlar geliştirilmiştir,
ancak uygulanması gerekmektedir.
• Organ bağış oranı artmış, 2016 yılı sonunda milyonda 6 oranına erişebilecektir.
Ancak bu alandaki mevzuat uyumunun tamamlanması gerekmektedir
• İyileştirilmiş altyapı yoluyla kanserle savaşta iyi bir gelişme gerçekleşmiştir.
Kanser tarama çalışmalarının kapsama oranı göğüs kanseri için % 35’e, serviks
kanser için % 80’e ulaşmış durumdadır. Kanser kontrol programı birinci seviye
sağlık bakım sistemine entegre edilmiş ve aktif kanser kayıtçılığı tüm illere
yaygınlaştırılmıştır. Ulusal Kanser Enstitüsü kurulma aşamasındadır.
• Ruh sağlığı alanında, eğitimli yeni personeli ile toplum temelli sağlık merkezleri
ülke çapında kurulmuştur.
4