İhracatta Ambalaj Y. Kimyager Hasan Salih ACAR FASD Genel Sekreteri AB Gıda İhracatı Konferansı / 1 Ekim 2013 Ambalâj (TS EN 14182), hammaddeden işlenmiş ürüne kadar, üreticiden kullanıcı veya tüketiciye kadar, ürünün bir arada tutulması, korunması, yüklenip-boşaltılması, sevk edilmesi ve tanıtılması için kullanılan herhangi bir yapıdaki herhangi bir malzemeden yapılmış bütün ürünler. Aynı amaçla kullanılan geri dönüşümsüz maddeler de ambalâj olarak kabul edilmelidir: Gıda ile temas eden akıllı madde ve malzemeler: Ambalajlı gıdanın veya gıdanın içinde bulunduğu ortamın durumunu gösteren madde ve malzemeleri, Gıda ile temas eden aktif madde ve malzemeler: Bileşenlerini gıdaya ya da gıdanın bulunduğu ortama bırakacak ya da ambalajlı gıdadan veya gıdanın bulunduğu ortamdan maddeleri absorbe edecek şekilde tasarlanan, ambalajlı gıdanın raf ömrünü uzatması veya mevcut durumunu koruması ya da iyileştirmesi beklenen madde ve malzemeleri, AMBALAJIN TEMEL İŞLEVLERİ KORUMA -Ürünün dış koşullara duyarlı olduğu, ambalajlamadan kabul edilemez durumda olduğu veya çevreye zarar verdiği zaman korumaya gerek duyulur. Ambalajın bu klasik ve önemli fonksiyonu sayesinde ürünler ; çarpma, ıslanma, zedelenme gibi fiziksel etkilerden ; ekşime, bozulma, çürüme gibi kimyasal etkilerden korunmaktadır. Toz, kir, aşınma, nem, ışık, ısı, delinmeye neden olabilecek diğer yüzeylerle temas, ürünü etkileyen dış koşulların en önemlileridir. -Koruma ürüne göre değişen bir faktördür ve ambalajın ömrü, ürünün beklenen ömründen fazla olmalıdır. -Ambalajlama çevrenin korunmasını da sağlamaktadır. İÇERME Ambalajın esas fonksiyonu ve temel gerekçesi ürün hareketini sağlamaktır. Ürün tek bir birim, aynı cins ürünlerin bir araya gelmesiyle oluşturulan veya değişik özellikteki ürünlerin biraraya getirilmesiyle oluşan bir birim olarak ambalajlanabilir. Tek bir birimin ambalajlanması, onu sıkıştırarak tutmak, düzgün yüzeyini korumak veya taşıma ambalajında işaretleme ile karışmasını önlemek amacına yöneliktir. PERFORMANS İşlevlerine göre kullanılan malzemenin bir takım özellikleri karşılayabilecek performansta olması istenir. Bunlar ekonomik koşullar dikkate alınarak belirlenecek fiziksel ve kimyasal özelliklerdir. Ambalaj -Taşımaya ve depolamaya yardımcı olur, -Satışa yardımcı olur, -Ürünün uygun şekilde kullanımına katkı sağlar. -Porsiyon kullanımı ile ürün israfını önler. -Tekrar kullanıma yardımcı olur. BİLGİLENDİRME -Ambalaj ürünü tanıtmada bir pazarlama elemanı görevi üstlenmektedir. Uygun bir grafik tasarımı ve renk seçimi Pazar payına olumlu katkılar sağlamaktadır. -Ambalaj tüketiciye bilgi verme açısından çok önemli bir işlevi yerine getirmektedir. Tüketicinin, birbirine rakip mallar arasından kalite ve fiyata dayalı olarak optimum seçimi yapabilmesi için tam olarak bilgi sahibi olması gereklidir. Elde edilen bilgiler ışığında oluşacak tüketici tercihi piyasada oto kontrol sağlamaktadır. -Tüketiciyi almak için motive etme işlevi özellikle büyük marketlerde çok önemli bir husustur. -Ambalaj üzerinde yer alacak bilgiler yasal mevzuat gereğini yerine getirme amacıyla kullanılmaktadır. AMBALAJ TASARIMI TEKNİK TASARIM ŞEKİL TASARIMI GRAFİK TASARIMI AMBALAJ TASARIMI ÜRÜN İNCELEME : Fiziksel Şekil Genel Yapı Nasıl zarar görebilir? • Şokla • Titreşimle • Ezilmeyle - Ne kadar kırılgan? Hangi frekans aralığı? Emniyetli yükleme. vb. Ambalaj nasıl yetersiz olabilir? • Kire izin verir, • Sızıntı, akma, • Ürüne uygun değil, vb. ÜRÜNÜ KORUMA : • Engelleme Özelliği Gaz geçirgenliği, Yağa dayanım, Işık • Uygunluk • Koku, leke, migrasyon • Dayanım özellikleri Delinme, çarpma, yırtılma, çekme ve uzama vb. AMBALAJLAMA : • Makinede işlenebilirlik Makine hızı Yapışma özellikleri • Pazarlama ve Satış • Kullanım kolaylığı • Çevresel Etmenler • Fiyat TEHLİKELER • • • • • Yükleme ve boşaltma tehlikeleri Araçta taşınma sırasındaki tehlikeler Depolama tehlikeleri İklimsel tehlikeler Biyolojik tehlikeler Mikroorganizmalar Haşarat Kemiriciler • Başka ürünler tarafından kirletilme Komşu ambalaj malzemeleri tarafından Komşu ambalajdaki sızıntılar