Sosyoloji Doktora Programı Dersleri I. YARIYIL KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Top Kredi Ulusal AKTS SOS 601 Sosyoloji Teorilerinde Çağdaş Konular Z 3 0 3 3 8 SOS 603 İş ve Meslek Sosyolojisi S 3 0 3 3 8 SOS 605 Toplumsal Cinsiyet Kuramları S 3 0 3 3 8 SOS 607 Gündelik Hayatın Sosyolojisi S 3 0 3 3 8 SOS 609 Demokrasi Sosyolojisi S 3 0 3 3 8 SOS 611 Milliyetçilik, Etnisite ve Kimlik Sosyolojisi S 3 0 3 3 8 SOS 613 Sosyal Değişme İncelemeleri S 3 0 3 3 8 SOS 617 Sosyolojide Proje Hazırlama ve Araştırmaları S 3 0 3 3 8 SOS 623 Sosyolojide Nicel Araştırma Yöntemleri Z 3 0 3 3 8 SOS 625 Ceza ve Hapishane Sosyolojisi S 3 0 3 3 8 SOS 627 Çevre Sosyolojisinde İleri Konular S 3 0 3 3 8 SOS 629 Küreselleşme, Eğitim ve Toplumsal Değişim S 3 0 3 3 8 DERSİN ADI Z/S Teo Uyg II. YARIYIL KODU Top Kredi Ulusal AKTS SOS 602 İleri Sosyoloji Yöntemleri S 3 0 3 3 8 SOS 604 Karşılaştırmalı Uluslararası Eğitim Politikaları S 3 0 3 3 8 SOS 606 Sanat ve Edebiyat Sosyolojisi S 3 0 3 3 8 SOS 608 Türkiye’de Sosyolojik ve Antropolojik Çalışmalar S 3 0 3 3 8 SOS 610 Toplumsal Örgütler Sosyolojisi S 3 0 3 3 8 SOS 612 Güncel Sosyoloji Tartışmaları S 3 0 3 3 8 SOS 614 Kentleşme Politika ve Uygulamaları S 3 0 3 3 8 SOS 616 Kadın Çalışmaları ve Toplum S 3 0 3 3 8 0 SOS 618 Türkiye’de Asker Sivil İlişkileri SOS 622 Türkiye’de Göç Politikaları S 3 0 3 3 8 SOS 624 Sosyolojide Nitel Araştırma Yöntemleri Z 3 0 3 3 8 SOS 626 Risk Sosyolojisi S 3 0 3 3 8 SOS 620 Seminer Z 0 2 2 2 4 Z/S Teo Uyg Top Kredi III. YARIYIL KODU DERSİN ADI Ulusal AKTS SOS 655 Özel Uzmanlık Konuları I Z 8 0 8 TOPLAM 8 8 30 8 8 30 Top Kredi IV. YARIYIL KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Ulusal AKTS SOS 656 Özel Uzmanlık Konuları II Z TOPLAM 8 8 0 8 8 30 8 8 30 a. Doktora dersleri 1 yıl, normal tez süresi ise 2 yıldır. b. Dersler toplam 180 AKTS’den oluşmaktadır. c. Derslerin üçü ve seminer zorunlu diğer dersler seçmelidir. d. Yarıyıl başalamadan önce seçmeli derslerden hangilerinin açılacağına anabilimdalı karar verir. 1 Sosyoloji Doktora Programı Ders İçerikleri I. YARIYIL KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Top Kredi Ulusal ECTS Z SOS 601 Sosyoloji Teorilerinde Çağdaş Konular Klasik sosyoloji ve post-modern kuramların gözden geçirilmesi; yapı- eylem ve birey-toplum ikiliklerine, faillik, toplumsal düzen, güç, dayanışma, toplumsal değişim, vb. sosyolojinin temel sorunsallarına farklı sosyolojik yaklaşımlar; mikro ve makro sosyoloji; konsensus-çatışma kuramları; modernite-postmodernite tartışmaları; Habermas: iletişimsel eylem kuramı, yaşam dünyası ve modernite, postmodernist kuram eleştirisi; Bourdieu’nun sosyolojik vizyonu ve düşünümsel sosyoloji; yeni toplum kavramsallaştırmaları; post-endüstriyel toplum, risk toplumu, ağ toplumu, post-kolonyal toplum, küresel toplum, bilgi toplumu vb.; feminist teori ve sosyoloji; küresel toplumsal sorunlar ve küresel sosyoloji; sosyal teorinin gelecek yönelimleri ve gelecek sosyolojisi. Kaynaklar Archer, M. (2003). Structure, agency, and the internal conversation, Cambridge: Cambridge UP. Alexander, J., Seidman, S. (eds.) (1990) Culture and Society: Contemporary Debates. New York: Columbia University Press. Bourdieu, P., Coleman, J. (eds.) (1991). Social theory for a changing society. NYork: Russell Sage Foundation Bourdieu, P., Wacquant, L. (1992). An invitation to reflexive sociology. Chicago: University of Chicago Press. Castells, M. (1996). The rise of the network society. Cambridge: Blackwell Publishers. Game, A. (1991). Undoing the social. Towards a deconstructve sociology. Buckingham: Open University Pres. Kumar, K. (1995). From post-industrial to post-modern society: new theories of contemporary world. Wiley-Blackwell Latour, B. (1993). We have never been modern. Hemel Hempstead: Harvester Wheatsheaf, Latour, B. (2005). Reassembling the social. Oxford: Oxford University Press. Ritzer, G. (2007). Modern sociological theory. Boston: McGraw Hill McQuarie, D. (ed.) (1995). Readings in contemporary sociological theory: from modernity to post-modernity. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall. Urry, U. (2000). Sociology beyond societies. New York: Routledge Wallace, R. (ed.) (1998). Feminism and sociological theory. Newbury Park, CA: Sage. Williams, J. (2005). Understanding poststructuralism. Chesham: Acumen Publishing Ltd. S SOS 603 İş ve Meslek Sosyolojisi Modern toplumda meslekleri anlamanın kuramsal temelleri; toplumsal iş bölümü üzerine genel kuramlar; profesyonellik üzerine başlıca sosyolojik kuramsal yaklaşımlar; meslekler ve diğer toplumsal kurumlar arası ilişkiler; endüstri öncesi toplumlarda toplumsal olarak kabul edilen iş tanımları; iş yeri kültürü ve sosyalizasyon; iş rolleri ve toplumsal roller arasındaki ilişkiler; küreselleşme sürecinde meslekler ve işler; toplumsal yapı, pazar 3 0 3 3 8 3 0 3 3 8 2 rekabeti ile ortaya çıkan meslek ve işler ve mesleklerin kariyer yönelimlerinde 19. yüzyıldan günümüze meydana gelen tarihsel değişimler; Kaynaklar: Abbot, A. (1988). The system of professions: An essay on the division of expert labor. Chicago: The University of Chicago Press. Becker, H. S. (1970). Sociological work: Method and substance. Chicago: Aldine. Burawoy, M. (1979). Manufacturing consent: Changes in the labor process under monopoly capitalism. Chicago: the University of Chicago Press. Durkheim, E. (1984). The division of labor in society (trans by: W. D. Halls). New York: The Free Press. Freidson, E. (1970). Profession of medicine: A study of the sociology of applied knowledge. Chicago: The University of Chicago Press. Giddens, A. and McKenzie, G. (Eds.). (1982). Social class and division of labor. Cambridge: Cambridge University Press. Hughes, E. C. (1994). On work, race and the sociological imagination. Chicago: The University of Chicago Press. Parsons, T. (1954). Essays in sociological theory. New York: The Free Press. S SOS 605 Toplumsal Cinsiyet Kuramları Toplumsal cinsiyet tartışmaları, Liberal, Radikal, Marksist, Sosyalist feminist kuramlar, siyah feminizm, eko-feminizm, psikanalitik kuram, kültürel kuram, postmodern feminizm, modernite ve feminist kuram, feminist metodoloji, feminizmin diğer bilim dallarına etkileri, küresel, ulusal kadın hareketleri, Türkiye’de kadın sorunları ve araştırmaları Kaynaklar: Akis, Y., Özakın, Ü., Sancar, S. (2009). Türkiye’de feminizm ve kadın hareketi. Cogito (Feminizm), 58. Durudoğan, H. Ve diğ. (2010). Türkiye’de toplumsal cinsiyet çalışmaları. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları. Ecevit, Y., Karkiner, N. (2011). Toplumsal cinsiyet sosyolojisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, AÖY. Evans, L. (1995). Feminist theory today. London: Sage. Harding, S. (1987). Feminizm and methodology: social science issues. Milton Keynes: Open University Pres. Illich, I. (1996). Gender (çev. A. Fethi). Ankara: Ayraç Yayınevi. Littlewood, B. (2004). Feminist perspectives on sociology. Essex: Paerson Education Limited. Naples, N.A. (2003). Feminizm and method: ethnography, discourse analysis and activist research. New York: Routledge. Oakley, A. (2004). Sex, gender and society. London: Temple Smith. Wallace, R. (1989). Feminizm and sociological theory. London: Sage. S SOS 607 Gündelik Hayatın Sosyolojisi Geleneksel toplumlarla modern toplumlarda yaşanan gündelik hayat ve gündelik zamanın farklıkları ele alınarak karşılaştırılmaktadır. Gündelik hayatta cinsiyet ilişkileri ve rollerindeki değişmenin yanı sıra, insaların üretim, tüketim, eğlenceye ayırdıkları zamanın sosyolojik boyutları analiz edilmektedir. Kaynaklar: Emiroğu, K. (2001). Gündelik hayatın tarihi. Ankara: Dost Kitabevi. Faroghi, ., 1998, Osmanlı kültürü ve gündelik yaşam (çev: E. Kılıç). Ankara: TVY. Lefebvre, H. (1998). Modern dünyada gündelik hayat (çev: I. Gürbüz), İstanbul: Metis. Modleski, T., Eğlence İncelemeleri, Çev.ç N. Gürbilek, Metis, İstanbul. 3 0 3 3 8 3 0 3 3 8 3 SOS 609 Demokrasi Sosyolojisi Temel siyaset bilimi ve demokrasi kuramların hareketle, sanayi sonrası oluşan toplumların demokratikleşme deneyimleri ve bu deneyimlerin siyasal, sosyal, kültürel ve özgürlük temelinde ne gibi sonuçları olduğu tartışılmaktadır. Ayrıca demokrasi ve kalkınma arasındaki bağa da değinilmektedir. Kaynaklar: Beetham, D. (2006). Demokrasi ve insan hakları. Ankara: Liberte Yayınları. Durul, F. (2008). Küreselleşme ve insan hakları. İstanbul: Toroslu Kit. Mardin, Ş. (2009). Türk modernleşmesi. Ankara: İletişim Yayınları. SOS 611 Milliyetçilik, Etnisite ve Kimlik Sosyolojisi Bu derste, etnisite, milliyetçilik, kimlik ve ulus-ulusalcılık konuları tartışılacaktır. Ulus devletlerin ortaya çıkmasına neden olan siyasi ve sosyolojik süreçlerin dayandıkları temel düşünceler ile bunların oluşturdukları dönüşümler tartışılacak ve konu, güncel sorunlarla bağlantılı olarak analiz edilecektir. Kaynaklar: Anderson, B. (2011). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması (çev: İ. Savaşır). İstanbul: Metis. Bilgin, N. (1997). Cumhuriyet, demokrasi ve kimlik. İstanbul: Bağlam Yayınları. Eriksen, T. H. (2004). Etnisite ve Milliyetçilik. İstanbul: Avesta Yayınları. Hayes, C. J. H. (2011). Milliyetçilik: Bir din (Batı siyasal düşüncesinde ulusalcılık tasavvuru). İstanbul: İz Yay. SOS 613 Sosyal Değişme İncelemeleri Bu derste toplumsal tabakaların farklı düzlemlerde değişme dinamikleri incelencekir. Dersin amacı toplumsal değişmenin farklı yönlerini ele almak ve küreselleşme sürecinde değişimin hangi kaynakların hareket halinde olabildiğini görebilmektir. Kaynaklar: Kaya, Yaşar (2005). Sosyal ve Kültürel Değişme, İstanbul: Turan Yayıncılık Bozkurt, Güvenç (2004). Sosyal Kültürel Değişme, İstanbul: Gündoğan Yayınları Yaka, Aydın (2012). Sosyal Değişme ve Türk Modernleşmesi, İstanbul: Gündoğan Yayınları SOS 617 Sosyolojide Proje Hazırlama ve Araştırmaları Bu dersin amacı bir sosyal bilimcinin kamu otoriterelerine ve uluslararası birliklere sosyal politika önerisi sunmak için nasıl proje hazırlanabileceğini anlatmaktır. Proje sadece iktisadi bir metin değil, sosyolojik bir araştırma halidir. Bu nedenle de sosyal bilimcilerin, özellikle de sosyologların proje tekniklerini öğrenmesi gerekmektedir. Kaynaklar: Timur, Metin (2008), Proje Hazırlama Tekniği, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Newton, Richard (2014), Adım Adım Proje Yönetimi ve Başarılı Bir Proje Nasıl Planlanır ve Yönetilir, İstanbul: Optimist Yayınları Çarkçı, Akif, (2008), Belediyelerde Proje Yönetimi, İstanbul: Erguvan Yayınevi SOS 623 Sosyolojide Nicel Araştırma Yöntemleri Sosyolojide nicel araştırmanın tarihsel gelişimi; ontoloji, epistemoloji, metodoloji ve metod ilişkisi; positivism ve eleştiriler; kuram ve araştırma ilişkisi; araştırmanın boyutları ve nicel araştırma süreci; nicel ve nitel sosyolojik araştırmanın karşılaştırılması; nicel araştırmada problem/araştırma sorusu oluşturma; literatür taraması; nicel araştırmalarda etik kaygılar; nicel ölçüm, kavramlaştırma, S 3 0 3 3 8 S 3 0 3 3 8 S 3 0 3 3 8 S 3 0 3 3 8 Z 3 0 3 3 8 4 işlemselleştirme, değişkenler ve hipotez oluşturma; geçerlik ve güvenirlik; nicel araştırmada veri toplama teknikleri; örnekleme; veri toplama; nicel araştırmalarda istatistik paket programlarının kullanımı, veri girişi, kodlama, istatistiksel analiz ve bulguların değerlendirilmesi; kategorik ve sürekli değişkenlerle çok değişkenli istatistiksel modelleme ve model testi; yazma stratejileri, kaynak gösterme, intihal ve türleri, araştırma raporu, bilimsel makale vb. yazma Kaynaklar: Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni (çev. ed: S. B. Demir). İstanbul: Eğiten Kitap. Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar I, II (çev: S. Özge). İstanbul: Yayın Odası. Punch, K.F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar (çev: D. Bayrak, H. B.Aslan, Z. Akyüz). Ankara: Siyasal Kitabevi. S SOS 625 Ceza ve Hapishane Sosyolojisi Bu dersin temel amacı ceza kavramının sosyolojik temellerini tartışmaktadır. Cezanın toplumsal bir olgu olduğunu ve toplumsal yaşamın içindeki rolü anlaşılmaya çalışması amaçlanmaktadır. Sosyo-yasal ceza politikaları ile toplumsal güçler arasındaki ilişkinin boyutları ayrıntılı olarak mercek altına alınacaktır. Hapishane, ceza ve toplum arasındaki dinamik ilişkiye odaklanılacaktır. Bu derste öncelikli olarak ceza sosyolojinin teorik temelleriyle ilgili alandaki temel okumalar yapılacaktır. Örneğin, Durkheim, Marx ve Weber’in yanısıra Marxist bakış açısıyla yasal cezalandırma sistemi ve toplumsal yapıdaki değişiklikleri tartışan Rusche ve Kirchheimer’in “Punishment and Social Structure” çalışması , Foucault’un “Hapishane’nin Doğuşu” v.b. cezalandırma politikalarındaki değişiklikleri konu olan eserler incelenecektir. Daha sonra, günümüzde baskın cezalandırma sistemi olarak karşımıza çıkan hapishane sistemine odaklanılarak etnik kimlik, toplumsal cinsiyet ve eşitsizlik bağlamındaki tartışmalara odaklanılacaktır. Son olarak, cezalandırma ve hapishane ile ilgili çeşitli konulara (mahkumlar, mahkum aileleri, yeni gözetleme ve denetleme sistemleri v.b) dersin kapsamında tartışılacaktır. Kaynaklar: George Rusch ve Otto Kirchheimer (2003). Punishment and Social Structure. New Burnswick: Transaction Publishers. Michel Foucault (2011). Hapishanenin Doğuşu İstanbul: İmge Kitapevi David Garland (2001). The Culture of Control: Crime and Social Order in Contemporary Society. Chicago: University of Chicago Press. Ernest Van den Haag (1975). Punishing Criminals Concerning a Very Old and Painful Questions. New York: Basic Books, Inc. Philip Smith (2008). Punishment and Culture. Chicago: University of Chicago Press. Kelly Hannah-Moffat (2001). Punishment and Disguise. Toronto: University of Toronto Press. İlkay Savcı (2004). Adını Kader Koyduk Kadın Cezaevinden Notlar. Ankara: Phoenix Candace Kruttschnitt and Rosemary Gartner (2005). Marking Time in the Golden State: Women’s Imprisonment in California. New York: Cambridge University Press. Loïc Wacquant (2001). “Deadly Symbiosis: When Ghetto and Prison Meet and Mesh.” Punishment and Society 3(1): 95-133. Becky Pettit and Bruce Western (2004). Mass Imprisonment and the Life Course: Race and Class Inequality in U.S. Incarceration. American Sociological Review 69(2): 151-169. 3 0 3 3 8 5 Shadd Maruna (2001). Making Good: How Ex-Convicts Reform and Rebuild Their Lives. Washington, DC: American Psychological Association. Devah Pager (2003). “The Mark of a Criminal Record.” American Journal of Sociology 108(5): 937-975. Joan Petersilia (2003). When Prisoners Come Home: Parole and Prisoner Reentry. New York: Oxford University Press. S SOS 627 Çevre Sosyolojisinde İleri Konular “Çevre Sosyolojisinde İleri Konular” dersi, sosyolojinin önemli alt disiplinlerinden biri olan çevre sosyolojisinin temel kavram ve kuramlarını ve çevre konusundaki uluslararası ve ulusal düzeydeki güncel tartışma ve politikaları konu almaktadır. Ders kapsamında aşağıdaki konular bulunmaktadır: çevre, çevrecilik, doğa, ekoloji vb. gibi kavramlarının kökenleri; 17. 18. yüzyılda gerçekleşen devrimlerin ekoloji sorunsalı ile ilişkisi; avcılık-toplayıcılık, tarım toplumları, sanayi toplumları vb. gibi toplum türlerinde insanın doğa ile ilişkisi; çevre sorunları, sorunların küreselleşmesi, ekolojik kriz ve riskler ve çevre sorunsalı; çevre sosyolojisi alanının tarihsel gelişimi ve kuramsal yaklaşımları; toplum-çevre ilişkisi, Malthus’un nüfus kuramı, kurama dair eleştiriler ve Türkiye’de nüfus; çevresel sürdürülebilirlik tartışmaları; eko-marksizm; ekofeminizm; ekoanarşizm ve sosyal ekoloji; derin ekoloji ve biyosferik eşitlik; politik ekoloji; çevresel adalet, çevre hakkı, çevre etiği ve biyoetik; veganizm, hayvan hakları ve ilgili toplumsal hareketler; toplumsal hareket olarak çevre hareketi ve Türkiye’deki gelişimi; İnsan ekolojisi, kentleşme, sürdürülebilir kent; uluslararası anlaşmalar ve çevre politikaları; Türkiye’de çevre politikalarının tarihsel gelişimi. Kaynaklar: Adams, J. A. (2013). Etin cinsel politikası: Feminist-vejeteryan eleştirel kuram (çev. G. Tezcan, M. E. Boyacıoğlu). İstanbul: Ayrıntı. Benton, T. (1994). Marksizm ve doğal sınırlar: Ekolojik bir eleştiri ve bir yeniden inşa denemesi. Birikim, 57/58, s: 92-105. 3 0 3 3 8 Bookchin, M. (1996). Ekolojik bir topluma doğru ( çev: A. Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı. Bookchin, M. (1999). Kentsiz kentleşme. İstanbul: Ayrıntı. Çetin, O. B. (2005). Ekofeminizm: Kadın-doğa ilişkisi ve ataerkillik. Sosyoekonomi, Ocak-Haziran, s: 61-76. Bozkurt, Y. (2010). Avrupa Birliği’ne uyum sürecinde çevre politikalarının dönüşümü. Bursa: Ekin Yayın. Des Jardins, J. R. (2006). Çevre etiği (çev: R. Keleş), Ankara: İmge. Eckersley, R. (2010). Sosyalizm ve eko-merkezcilik: Yeni bir senteze doğru. Üç Ekoloji, 8, 29-58 Ferry, L. (2000). Ekolojik yeni düzen (çev: T. Ilgaz). İstanbul: YKY Foster, J. B. (2012). Marksist ekoloji (çev.Ş. Yatarkalkmaz). İstanbul: Kalkedon Gorz, A. (1995). Siyasal ekoloji: Uzmanerkine karşı özsınırlama. Birikim, 68/69, s: 111-119. Keleş, R., Hamamcı, C., Çoban, A. (2009). Çevre politikası. Ankara: İmge Keleş, R. (2008). Kentleşme politikası. Ankara: İmge. Konak, N. (2010). Çevre sosyolojisi: Kavramlar ve teorik gelişmeler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 271-283. Önder, T. (2003). Ekoloji, toplum ve siyaset. Ankara: Odak Yayınları. Shiva, V. (2014). İnadına canlı: Kadınlar, ekoloji ve hayatta kalma. İstanbul: Sinek Sekiz Yayınevi. Ponting, C. (2008). Dünyanın yeşil tarihi: Çevre ve büyük uygarlıkların çöküşü. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları. 6 Torunoğlu, E. (2006). Ötekilerin çevresi. Ankara: Ütopya Yayınevi. Zegers, P. (2003). Politik ekolojinin karanlık yüzü. Toplumsal Ekoloji, 3, 69-80. S SOS 629 Küreselleşme, eğitim ve toplumsal değişim Bu ders kapsamında küreselleşmenin etkilerinin oldukça etkin olduğu günümüzde, küreselleşmenin eğitim politikaları ve sistemleri üzerindeki etkisi ve eğitim sisteminde yaşanan gelişmelerin toplumsal yaşamı nasıl etkilediği tartışılacaktır. Daha açık ifade etmek gerekirse, küreselleşme, eğitim ve toplumsal değişim üçü birbirini sürekli bir şekilde etkilemektedir. Küreselleşmeden kaynaklanan gelişmeler toplumsal değişime bu da eğitim sistemlerindeki değişime neden olmaktadır. Ya da eğitim gerçekleşen değişimlere küreselleşmeyi hızlandırmakta ve bu da hızlı bir toplumsal değişime neden olmaktadır. Bu ders kapsamında bu üç hususun birbirini nasıl etkilediği, birinde gerçekleşen değişimlerin diğer alanları nasıl etkilediği tartışılacaktır. Tartışmalar, sadece teorik düzeyde gerçekleştirilmeyecek, buna ilaveten, Türkiye dâhil, birçok ülke üzerinde eğitim ve toplumsal değişim arasındaki ilişki tartışılacaktır. Kaynaklar Cuban, L. (1990). Reforming Again, Again, and Again. Educational Researcher,19 (1), 3-13. Çelik, Z. (2012). Politika ve uygulama bağlamında Türk eğitim sisteminde yaşanan dönüşümler: 2004 ilköğretim müfredat reformu örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Çelik Z. ve Gür, B.S. (2013). Turkey’s education policy during the AK Party era (2002-2013). Insight Turkey, 15 (4), 151-176. Gür, B. S., Çelik, Z., and Özoğlu, M. (2012). Policy options for Turkey: a critique of the interpretation and utilization of PISA results in Turkey. Journal of Education Policy, 27(1), 1-21. Lauder, H., Brown, P. ve Dillabough, J. (Ed.)(2006). Education, Globalization and Social Change. New York: Oxford University Press Levin, B. (1998). An Epidemic of Education Policy: (What) Can We Learn from Each Other? Comparative Education, 34 (2), 131-141. Rinne, R. 2008. The growing supranational impacts of the OECD and the EU on national educational policies, and the case of Finland. Policy Futures in Education 6, no. 6: 665-680. doi:10.2304/pfie.2008.6.6.665 Schriewer, J. (1990). The method of comparison and the need for externalization: Methodological criteria and sociological concepts. J. Schriewer ve B. Holmes (Eds.) Theories and methods in comparative education, içinde (ss. 3–52). Bern: Lang. Schriwer, J. (2000). World-system and interrelationship networks: The internationalization of education and the role of comparative inquiry. T.S. Popkewitz (Ed.) Educational knowledge: Changing relationships between the state, civil society, and the educational community, içinde (ss. 305–343). Albany: State University of New York Press. Schriewer, J. 2004. Multiple internationalities: the emergence of world level ideology and the persistence of idiosyncratic world views. in Transnational intellectual Networks: Forms of academic knowledge and the search for cultural identities, eds. C. Charle, J. Schriewer and P. Wagner, 473-533. Frankfurt am Main: Campus Verlag. Schriewer, J., ve Martinez, C. (2004). Constructions of internationality in education. G. Steiner-Khamsi (Ed.) The global politics of educational borrowing and lending, içinde (ss. 29–53). New York: Teachers College Press. Steiner-Khamsi, G. (2003). The politics of league tables. Journal of 3 0 3 3 8 7 Social Science Education 1 (on-line journal SOWI). Steiner-Khamsi, G. (2004a). Globalization in education: real or imagide?. G. Steiner- Khamsi (Ed.) The global politics of educational borrowing and lending, içinde (ss. 1–6). New York: Teachers College Press. Steiner-Khamsi, G. (2004b). Blazing a trail for policy theory and practice. In The global politics of educational borrowing and lending, ed. G. Steiner-Khamsi, 201-220. New York: Teachers College Press. Steiner-Khamsi, G. (2004b). Blazing a trail for policy theory and practice. G. Steiner- Khamsi (Ed.) The global politics of educational borrowing and lending, içinde (ss. 201–220). New York: Teachers College Press. Steiner-Khamsi, G. ve Stolpe, I. (2006). Educational Import Local Encounters with Global Forces in Mongolia. Palgrave MacMillan II. YARIYIL KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Top Kredi Ulusal ECTS Z SOS 602 İleri Sosyoloji Yöntemleri Sosyolojik sorgulamada yeni tartışmalar, etnografik alan araştırması, söylem analizi, içerik analizi, gömülü teori, örnek olay araştırması, eylem araştırmaları, karşılaştırmalı tarihsel araştırmalar, postmodernist araştırmalar, feminist müdahale araştırmaları. Kaynaklar Alford, R.R (1998). The craft of inquiry. New York: Oxford Buroway, M. et al., (1991). Ethnography unbound. Berkeley: University of California Press. Giddens, A. (2003). Sosyolojik yöntemin yeni kuralları: yorumcu sosyolojilerin pozitif eleştirisi (çev. Ü. Tatlıcan ve B. Balkız). İstanbul: Paradigma Yayınları. Lareau, A., Shultz, J. (1996). Journeys through ethnography. realistic accounts of fieldwork. Boulder, CO: Westview Press. Moles, A. (2001). Belirsizin bilimleri: insan bilimleri için yeni bir epistemoloji (çev. N. Bilgin.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Urry, J. ve Keat, R. (2001). Bilim olarak sosyal teori (çev. N. Çelebi). İstanbul: İmge Kitabevi. Yıldırım, A., Şimşek, H. (2000). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi. Yin, R. K. (2003). Case study research: design and methods. Thousand Oaks, CA: Sage. S SOS 604 Karşılaştırmalı Uluslararası Eğitim Politikaları Türkiye’de dünyada uygulanan eğitim politikalarının yaşanan gelişmeler, ulusüstü kuruluların (Dünya Bankası, OECD Avrupa Birliği gibi) ulusal eğitim politikaları üzerindeki etkileri, eğitim politikaları ödünç alma ve ödünç verme süreçlerinin nasıl gerçekleştiği, uluslararası karşılaştırmalı puan tablolarının ve öğrenci başarısını değerlendirme çalışmalarının (PISA, TIMMS, PIRLS) ulusal eğitim politikaları üzeirndeki etkileri incelenecektir. Buna ilaveten, ulusal eğitim politikaları geliştirilrken ve eğitim reformları planlanırken, küreselleşme, uluslararası çalışmalar, ulusüstü kuruluşların bu sürece etkilerinin ne olduğu tartışılacaktır. Kaynaklar: 3 0 3 3 8 3 0 3 3 8 Alexander, R. (2000). Culture and pedagogy: International comparisons in primary education. Malden: Blackwell Publishing. Anderson-Levit, K. ( 2003). Local Meaning, Global Schooling içinde 8 (ss. 1-26). New York: Palgrave Macmillan. Ball, J. S. (1998). Big Policies/small world: An introduction to international perspectives in education policy. Comparative Education, 34 (2), 119–30. Gür,B.S., Çelik, Z. & Özoğlu, M. (2012). Policy options for Turkey: a critique of the interpretation and utilization of PISA results in Turkey. Journal of Education Policy. 27(1) 1-22. DOI:10.1080/02680939.2011.595509. Levin, B. (1998). 'An Epidemic of Education Policy: (what) can we learn from each other?'. Comparative Education, 34 (2), 131- 141. Schriewer, J. (2000). World-system and interrelationship networks: The internationalization of education and the role of comparative inquiry. T.S. Popkewitz (Ed.) Educational knowledge: Changing relationships between the state, civil society, and the educational community, içinde (ss. 305–343). Albany: State University of New York Press. Schriewer, J. 2004. Multiple internationalities: the emergence of world level ideology and the persistence of idiosyncratic world views. in Transnational intellectual Networks: Forms of academic knowledge and the search for cultural identities, eds. C. Charle, J. Schriewer and P. Wagner, 473-533. Frankfurt am Main: Campus Verlag. Steiner-Khamsi, G. (2004). The global politics of educational borrowing and lending. New York: Teachers College Press. S SOS 606 Sanat ve Edebiyat Sosyolojisi Sanat ve edebiyat sosyolojisi derinde sanat ve sanatın sosyolojik bağlamı, sanat toplum ilişkisi ve sanatın etik ile olan çakışması temel alanlar olarak inceleneceklerdir. Şiir, musiki, sinema ve mimari üzerinden toplumsal düşüncenin okumasına ilişkin imkanların da ele alınacağı bu çalışmada zaman zaman sanatsal etkinliklere katılımlar gerçekleştirilerek konu detaylandırılacaktır. Kaynaklar: Alver, K. (ed.). (2006). Edebiyat sosyolojisi. İstanbul: Hece Y. Bağlı, M. (2010). Modernizme direnen estetik. İstanbul: Kapı Y. Özarslan, A. D. (2005). Sanat ve sosyoloji. İstanbul: Bağlam Y. Tezcan, M. (2011). Sanat sosyolojisi: Giriş. İstanbul: Anı Yayıncılık. S SOS 608 Türkiye’de Sosyolojik ve Antropolojik Çalışmaları Türkiye’de sosyolojini ve antropolojinin tarihsel gelişimi, farklı tarihsel dönemdeki araştırma eğilimleri, Batı’nın etkisi, Türkiye üzerine yapılan toplumsal ve kültürel araştırmalar: gelişimi kırsal alanın toplumsal, ekonomik ve kültürel yapısı ve değişimi, kırdan kente göç ve kentleşme, gecekondulaşma, modernleşme ve endüstrileşme, kadının toplumsal konumu, yoksulluk, kentsel yeniden yapılanma. Kaynaklar: Coşkun, İ. (ed.) (1991). 75. yılında Türkiye’de sosyoloji. İstanbul: Bağlam Y. Delaney, C. (1991). The seed and the soil: gender and cosmology in Turkish village society. Berkeley: University of California Press. Dubetsky, A. (1976). Kinship, primordial ties, and factory organization in Turkey: an anthropological view, International Journal of Middle East Studies 7(3):433-451. Erman, T. (2001). The politics of squatter studies in Turkey: the changing representations of rural migrants in the academic discourse. Urban Studies 38(7):983-1002. Karpat, K. (1976). The Gecekondu: Rural Migration and Urbanization. Cambridge: Cambridge University Press. Kıray, M. (1964). Ağır sanayiden önce bir sahil kasabası. Ankara: DPT Yayınları. 3 0 3 3 8 3 0 3 3 8 9 Magnarella P. J., Türkdoğan, O. (1973) “Descent, Affinity, and Ritual Relations in Eastern Turkey” American Anthropologist 75(5):1626-1633. Magnarella, P. (1981). Tradition and change in a Turkish town. Cambridge: Schenkman. Stirling, P. (1965). The nature of human society: Turkish village. London: Weidenfeld and Nicolson, Tapper, R., (1991). Islam in Modern Turkey: Religion, Politics and Literature in a Secular State. London: I. B. Tauris & Co Ltd Publishers. White, J. (1994). Money makes us relatives: women labor in urban Turkey. Austin: University of Texas Press. Yasa, İ. (1969). Yirmibeş yıl sonra Hasanoğlan Köyü: karşılaştırmalı bir toplumbilimsel araştırma. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları no. 27.0 S SOS 610 Toplumsal Örgütler Sosyolojisi Örgütlerin yapı ve işlevleri, kompleks formel örgütler ve toplumsal örgüt, farklı tarihsel dönemlerde örgüte ilişkin kuramlar ve çağdaş kuramsal yönelimler, rasyonel sistemler olarak örgütler: modernite ve rasyonalite, bürokrasinin oluşumu ve yükselişi, işgücünü yönetimi, iş, örgütler ve kapitalizm, örgütler ve iktidar ilişkileri, örgüt içi ve çevresindeki toplumsal ağlar, örgüt ekonomisi, demografik yaklaşım ve örgütsel ekoloji, örgütler ve eşitlik, kültürün örgütsel üretimi, yeni örgüt biçimleri, örgütsel değişim, küreselleşme ve yönetişim. Kaynaklar: Blau, P. J., Scott, W. R. (1962). Formal organizations: a comparative approach. San Francisco California: Chandler Publishing Co. Durkheim, É.( 1933). The division of labor in society (trans. by G. Simpson). New York: Free Press. Braudel, F. (1977). Afterthoughts on material civilization and capitalism. Baltimore: Johns Hopkins University Press. Grusky, O., Miller, G. A.(1981). The sociology of organizations: basic studies. New York: Free Press. Handel, M. (2003). Sociology of organizations: theory, culture and society. Thousands Oaks, California: Sage. Perrow, Charles (1986). Complex organizations: a critical essay. NY: Random House. Scott, W. R., Gerald, F. D. (2007). Organizations and organizing: rational, natural and open systems perspectives. Prentice Hall. Smith, A. (1970). The wealth of nations. Baltimore: Penguin Taylor, W.T. (1947). Principles of scientific management. NY: Norton. Weber, M. (1978). Economy and society. Berkeley: University of California Press. Edwards, R. (1979). Contested terrain: the transformation of the workplace in the twentieth century. New York: Basic. S SOS 612 Güncel Sosyoloji Tartışmaları Dünyanın ve Türkiye’nin toplumsal gündemi ve olayları, öğretinel sosyolojik kuramlar çerçevesinde incelenerek, olumlu ve oumsuz yönleri analiz edilmektedir. Her öğrenci gündemden ilgilendiği bir konuyu seçip hazırladıktan sonra, derste hazırlığını sunduktan sonar konu tartışmaya açılmaktadır. Kaynaklar: Gazeteler, Haftalık Dergiler, Televizyonlarda Tartışma Programları S SOS 614 Kentleşme Politika ve Uygulamaları Kent sorunsalı, kent kuramları, mekanın yeniden üretimi ve tüketim, Castells ve informasyonel şehir, Lefebvre ve mekanın toplumsal 3 0 3 3 8 3 0 3 3 8 3 0 3 3 8 10 yeniden üretimi, Harvey: sosyal adalet ve şehir, neo-liberalizm, kentsel yeniden planlama, Wacquant ve sınıfaltı, kentsel yoksulluk, modernite, postmodernite ve kent kültürü, kent temsili, küresel şehir, kolonyal şehir, post-modern şehirler, ulus-aşırı şehirler, dünya şehirleri, akıllı kentler, kentsel dönüşüm politikaları Kaynaklar: Bauman, Z. (2000). Liquid Modernit. Cambridge: Polity Press Castells, M. (1977). The Urban Question. London: Edward Arnold Pub. Lefebvre, H. (1996). The Production of Space. Oxford: Blackwell. King, A. D. (ed.). (1996). Re-presenting the city. New York: New York Univ. Press. Kleniewski, N. (2005). Cities and Society. Oxford: Blackwell Pub. Massey, D., Allen, J., Pile, S. (eds.) (2005). City World. London and New York: Routledge. Mingione, E. (ed.) (1996). Urbanp poverty and the underclass: a reader: Oxford: Blackwell Publishers. Sassen, S. (1994). The new urban economy: the intersection of global processes and place. London: Pine Forge Press. Wacquant, L.( 1999). Urban marginality in the coming millennium. Urban Studies, 36, 10: 1639 – 1647. S SOS 616 Kadın Çalışmaları ve Toplum Bu derste, Türkiye’de ve dünyada örnek kadın çalışmları incelenmektedir. Bu ders kadının toplumsal kabuller ve kültür karşısındaki konumu, kadının statüsü, ayrımcılık, şiddet gibi alt başlıklar ekseninde teorik ve uygulamalı olarak işlenmektedir. Kaynaklar: Durudoğan, H. Ve diğ. (2010). Türkiye’de toplumsal cinsiyet çalışmaları. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları. Ecevit, Y., Karkiner, N. (2011). Toplumsal cinsiyet sosyolojisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, AÖY. Evans, L. (1995). Feminist theory today. London: Sage. Harding, S. (1987). Feminizm and methodology: social science issues. Milton Keynes: Open University Pres. Illich, I. (1996). Gender (çev. A. Fethi). Ankara: Ayraç Yayınevi. Littlewood, B. (2004). Feminist perspectives on sociology. Essex: Paerson Education Limited. Naples, N.A. (2003). Feminizm and method: ethnography, discourse analysis and activist research. New York: Routledge. Oakley, A. (2004). Sex, gender and society. London: Temple Smith. Wallace, R. (1989). Feminizm and sociological theory. London: Sage. S SOS 618 Türkiye’de Asker ve Sivil İlişkileri Yakın dönem ülke siyaset tarihinde askeri kurumlar belirleyici bir rol oynamıştır. Askeri yapı sadece bir hizmet kurumu olmaktan çıkıp ülkenin sosyal yapısını belirleyen bir üst kurum misyonu taşımışıtır. Bu dersin amacı Türkiye sivil toplum hayatına askeri müdahale yollarını ve bu müdahalenin olası sonuçlarını tartışmak, bilimsel çerçevede incelemektir. Kaynaklar: Huntington, Samuel (2007). Asker ve Devlet. Sivil – Asker İlişkisinin Siyasa ve Kuramı. Ankara: Salyangoz Yayınları Sunay, Cengiz (2010). Türk Siyasetinde Sivil Asker İlişkileri. Istanbul: Orion Kitabevi S SOS 622 Türkiye’de Göç Politikaları Öğrencilerin çeşitli açılardan bireysel, toplu ve kitlesek göç hareketlerini ve bu hareketlerin dinamiklerini, trendlerini, sebeplerini ve sonuçlarını; siyasal, toplumsal, ekonomik perspektiflerden mikro ve makro düzeyde incelemek ve açıklamak; mevcut göç teorilerini ve kuramsal tartışmaları öğrenmektir. Dersin amacı, uluslararası göç 3 0 3 3 8 3 0 3 3 8 3 0 3 3 8 11 kavramıyla ile ilgili kavramsal ve teorik çerçeveyi çizerek öğrencileri uluslararası göç konusuyla ilgili temel bilgilere aşina hale getirmektir. Bu bağlamda, göç ile ilgili teoriler ve farklı yaklaşımlar ele alınmaktadır. Bu teorilerin ve yaklaşımların yanı sıra uluslararası göç olgusunun tarihsel gelişimi, küresel ve bölgesel özellikleri, göç olgusunun siyasi boyutunun karmaşık dinamikleri incelenir. Göç kavramının özellikleri incelenirken, emek göçü, sığınmacılar, mülteciler, ülke sınırları içerisinde yerlerinden edilen kişiler, vatansızlar, insan kaçakcılığı ve insan ticareti mağdurları, ulus-aşırı ağlar ve küreselleşmenin etkileri gibi konulara dair Avrupa Birliği ülkelerinin ve dünyadaki göç alan ya da veren ülkelerin politikaları karşılaştırmaları olarak ele alınır. Kaynaklar: Çam, Fatih (2014). Avrupa Birliği ve Göç Politikaları. Ankara: Alter Yayıncılık. Suna Gülfer Ihlamur Öner/ N. Aslı Şirin Öner. (2012). Küreselleşme Çağında Göç & Kavramlar, Tartışmalar.İstanbul: İletişim Yayınları “19.Yüzyılda Zorunlu Göçün Osmanlı İmparatorluğu’na Olan Etkileri”, Murat Erdoğan ve Ayhan Kaya (der.) (2014), 14. Yüzyıldan 21.Yüzyıla Türkiye’ye Göçler, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları. Erdoğan, M. Murat (2009). Yurtdışındaki Türkler 50. Yılında Göç ve Uyum.Ankara: Orion Kitabevi. Abadan-Unat, Nermin, ( )Migration and development : a study of the effects of international la Ajans-Turk Ankara Migration: Prospects and Policies in a Global Market. UK: Oxford Univ. Press. Özden, Çaglar ve Schiff, Maurice (2007). W. International Migration, Economic Development & Policy. Washington: Macmillan. Djajic, Slobodan (2005). International Migration: Trends, Policy and Economic Impact. NY: Routledge. Guiraudon, Virginie ve Laha, Gallya Immigration Policy in Europe: The Politics of Control. NY: Routledge. S SOS 624 Sosyolojide Nitel Araştırma Yöntemleri Sosyolojide nitel araştırmanın tarihsel gelişimi; ontoloji, epistemoloji, metodoloji ve metod ilişkisi; yorumlayıcı sosyal bilim, Weber ve ideal tip, sosyal inşaacılık, eleştirel sosyal bilim ve eleştirel teori, feminist araştırma ve queer kuramı, postmodern araştırma; temel ve uygulamalı araştırmalarda nitel yönelimler; nitel araştırma tasarımları, etnografik araştırma, fenomenolojik araştırma, anlatı araştırması, yaşam öyküsü, sözlü tarih, tarihsel karşılaştırmalı araştırmalar, örnek olay araştırması, temellendirilmiş kuram, odak grup toplantıları; nitel araştırmalarda araştırma sorusu oluşturma; araştırma ve kuram ilişkisi, nitel araştırmalarda işlemselleştirme ve kuramlaştırma; geçerlik ve güvenirlik; örneklem türleri; araştırmacıkatılımcı ilişkisi ve saha deneyimi; nitel araştırmalarda etik; nitel analiz, kodlama, konuşma analizleri, içerik analizi, tarihsel metinlerin analizi, nitel çözümlemede paket programların kullanımı (NVivo, CAQDAS, ATLAS, vb. gibi); kaynak gösterimi ve kaynak gösteriminde kullanılan paket programlarının kullanımı (EndNote, Mendeley, Reference Manager, RefWorks, Bibbase, vb. gibi); nitel araştırmayı yazıya dökme ve yazma stratejileri, intihal türleri, raporlama ve yazma stratejileri. Kaynaklar Baş, T., Akturan, U. (2008). Nitel araştırma yöntemleri: NVivo ile nitel veri analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (çev. ed: M. Bütün, S.B. 3 0 3 3 8 12 Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi. Glesne, C. (2000). Nitel araştırmaya giriş (çev. ed: A. Ersoy, P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayınları. Yıldırım, A., Şimşek, H. (2009). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. S SOS 626 Risk Sosyolojisi Bu dersin amacı riskin toplumsal yapıyı ve süreçleri nasıl şekillendirdiğiyle ilgi kavramsallaştırmaları ve araştırmaları tanıtmaktadır. Dersin birinci bölümünde Ulrich Beck’in “risk toplumu” teorisi ışığında sosyal teorilere odaklanılacaktır. Dersin ikinci bölümünde ise risk kavramsallaştırması yönetimsellik yaklaşımı çerçevesinde ele alınacaktır. Yönetimsellik yaklaşımı ağırlıklı olarak farklı yapıların toplumu nasıl şekillendirdiği ve denetlediğini anlamaya yönelik olan Foucald’un kavramsallaştırmasında temellenmektedir. Bu bölümde, gözetleme çalışmalarına ağırlık verilecektir. Kaynaklar: Beck, Ulrich (2011). Risk Toplumu & Başka Bir Modernliğe Doğru, İthaki Yayın. Adam, Barbara, Ulrich Beck, Joostvan Loon (eds) (2000). The Risk Society and Beyond: Criticial Issues for Social Theory. Rosa, Eugene, Aaron McCright ve Ortwin Renn (2013) The Risk Society Revisited: Social Theory and Governance . Temple University Press Foucault, Michel (2001). Hapishanenin Doğusu. İmge Kitabevi. Lyon, David ve Zygmunt Bauman (2013). Akışkan Gözetim. Ayrıntı Yayınları Lyon, David. Gözetlenen Toplum: Gündelik Hayatı Kontrol Etmek. Kalkedon Yayınları 3 0 3 3 8 Z SOS 620 Doktora Semineri Her öğrencinin derslerini tamamlaması için almak zorunda olduğu bir derstir. Bu tez seminer dersinin amacı doktora öğrencilerine tez önerilerini hazırlarken ve çalışmalarını yürütürken yardımcı olmaktadır. 0 2 0 0 4 Teo Uyg Top Kredi III. YARIYIL KODU DERSİN ADI Z/S Ulusal AKTS SOS 655 Z Özel Uzmanlık Konuları I Öğrencinin dönem boyunca danışmanıyla seçmiş olduğu tezle ilgili görüşmeler, araştırmalar ve tartışmaları içeren, ayrıca yönlendirmelerin de fiilen yapıldığı bir ders olarak işlenecektir. 8 0 8 TOPLAM 8 8 30 8 8 30 Top Kredi IV. YARIYIL KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg 13 Ulusal AKTS SOS 656 Z Özel Uzmanlık Konuları II Öğrencinin dönem boyunca danışmanıyla seçmiş olduğu tezle ilgili içerik, yöntem ve teknklerin kullanımı görüşmeler, araştırmalar ve tartışmaları içeren, ayrıca yönlendirmelerin de fiilen yapıldığı bir ders olarak işlenecektir. 8 0 8 8 30 14