Denkleştirme

BASİT TEPKİME DENKLEMLERİNİN YAZILMASI VE DENKLEŞTİRİLMESİ
Bir maddenin, başka maddelerin etkisiyle yapısını değiştirerek başka maddelere dönüşmesine “Kimyasal
olay” veya “Kimyasal reaksiyon” denir.
Bir kimyasal reaksiyonda girenler ve ürünler bulunur. Kimyasal reaksiyonlar denklemlerle gösterilirler.
Denklemlerde girenlerle ürünler bir ok ile ayrılır. Okun sol tarafında girenler, sağ tarafında ürünler yer alır.
Birden fazla giren veya ürün varsa bunlar arasına (+) işareti konur.
H2 + 1/2O2
H2O
(Girenler)
(Ürünler)
HCl + NaOH
(Girenler)
NaCl + H 2O
(Ürünler)
DENKLEŞTİRME YÖNTEMLERİ
DENEME - YANILMA (SINAMA) YÖNTEMİ
Bu yöntemde işimizi kolaylaştırmak için bir kaç ufak kurala dikkat edeceğiz.
Verilen tepkimede hem sayı hem de cins bakımından en kalabalık bileşiği seçelim.
 Ve bu bileşiğin katsayısına "1" diyerek denemeye başlayalım... olmazsa "2" ...olmazsa "3" ....
deriz.
Reaksiyona giren atom sayısını reaksiyondan çıkan atom sayısına eşitlemek için atomların
önüne sayılar konması işlemine “denkleştirme” denir. Denkleştirme işlemlerinde önce metal, sonra
ametal ve en son hidrojen atomları denkleştirilir.
NOT: Bu yöntemde oksijen ve hidrojen elementlerinin denkleştirilmesi genellikle en sona bırakılır.
Tepkimesini en küçük tam kat sayılarla denkleştirelim;
Mg(OH)2 + H3PO4
Mg3(PO4)2 + H2O
tepkimede en kalabalık bileşik Mg3(PO4)2 olduğuna göre onun tepkimedeki kat sayısını "1" alalım. Bu durumda
tepkime;
1
Mg(OH)2 + H3PO4
Mg3(PO4)2 + H2O
olur.
Şimdi diğer atomları sayarak denkleştirelim
Mg'nin 3 tane girmesi için Mg(OH)2 in kat sayısın 3 alalım...
3 Mg(OH) + H PO
2
3
1 Mg (PO )
4
3
4 2
+ H2O
P'ninde 2 tane çıkabilmesi için 2 tane girmesi gerekir. O zaman H3PO4 'ün kat sayısı da 2 olmalı
3 Mg(OH) + 2 H PO
2
3
4
1 Mg (PO )
3
4 2
+ H2O
Şimdi geriye denkleşmeyen bir tek H2O kaldı. onu da denkleştirmek için, oksijen ya da hidrojen
elementlerinden birini sayalım.
Ben Oksijeni sayacağım.. siz de Hidrojeni sayın :-)
3 Mg(OH) + 2 H PO
2
3
4
1 Mg (PO ) + ? H O
3
4 2
2
6 tane O + 8 tane O 8 tane O + ?
6+8=8+?
Göründüğü gibi 14 tane O atomu girmiş o zaman 14 tane'de çıkması lazım gelir.
14 - 8 = 6
1mol H2O'da 1 mol O olduğundan suyun katsayısını 6 yazmalıyız
Dolayısıyla bizim denklem;
3 Mg(OH) + 2 H PO
2
3
4
1 Mg (PO ) + 6 H O olur
3
4 2
2
Şimdi siz de şu denklemleri aynı yöntemle denkleştirmeye çalışınız...
C2H5OH + O2
NH3 + O2
N2O5 + H2O
Fe2O3 + C
Fe + CO2
CnH2n+2 + O2
Al + H2O
CO2 + H2O
CO2 + H2O
Al2O3 + H2
H2 + N2  NH3
Mg + O2  MgO
Ag + Cl2  AgCl
Al + O2  Al2O3
N2 + O2  N2O4
Mg + HCl  MgCl2 + H2
Zn + HCl  ZnCl2 + H2
3H2 + N2  2NH3
2Mg + O 2  2MgO
Ag + 1/2 Cl 2  AgCl
2Al + 3/2O2  Al2O3
N2 + 2O2  N2O4
Mg + 2HCl  MgCl2 + H2
Zn + 2HCl  ZnCl2 + H2