İnsanın, dinini, kendi seçmediği aşikar. Nerede

Sorularlarisale.com
İnsanın, dinini, kendi seçmediği aşikar. Nerede
doğarsan oradakiler gibi inanırsın. Yani hiçbir dini,
insan, iradesiyle seçmez. Seçme hakkının olmadığı bir
din nedeniyle hesaba çekilmek bana mantıksız geliyor.
Dinler sorgulamaya izin vermez çünkü.
Evvela, iman ve inancın irsiyet şeklinde babadan oğula, nesilden nesile tam manası
ile geçmesi mümkün değildir. Lakin insanın fıtrat ve vicdanı hakka ve İslam’a ciddi
taraftar ve onunla mutmaindir. Bu bütün insanlarda aşağı yukarı aynıdır. Ama
bazılarının fıtrat ve vicdanı tefessüh edip kokuştuğu için bu manayı anlamakta
zorlanabiliyor.
"Rabbinin Âdem evlatlarından, misak aldığını da düşünün: Rabbin
onların bellerinden zürriyetlerini almış ve onların kendileri hakkında
şahitliklerini isteyerek 'Ben sizin Rabbiniz değil miyim?' buyurunca
onlar da 'Elbette!' diye ikrar etmişlerdi."
"Kıyamet günü 'Bizim bundan haberimiz yoktu!' yahut: 'Ne yapalım,
daha önce babalarımız Allah’a şirk koştular, biz de onlardan sonra
gelen bir nesil idik, şimdi o bâtılı başlatanların yaptıkları sebebiyle
bizi imha mı edeceksin?' gibi bahaneler ileri sürmeyesiniz diye Allah
bu ikrarı aldı." (A’raf, 7/172-173)
Bu ayette açıkça görülüyor ki, insan çevre ve örfünden değil, fıtratından irsiyet
alıyor ve Allah da bu İlahi ayarlara göre insanı sorumlu tutuyor. Yani Allah insanın
fıtrat ve vicdanını iman ve ibadete göre programlamıştır. İnsan bu İlahi ayar ve
kalibreyi kendi kötü iradesi ile değiştirip bozduğu için mesuldür. Gerçi çevre ve
örfün bazı inanç ve adetleri insana yerleştirip kökleştirdiği doğrudur. Lakin bu fıtrat
ve vicdan kadar esaslı ve kararlı değildir.
İkincisi, iman ve küfür, hidayet ve dalalet kavramları tamamen Allah’ın bir
dayatması değil, insan iradesinin sarfından sonra hasıl olan şeylerdir. Yani insan
imanı, iradesi ile talep eder. Allah da kanunu gereği iman nurunu kalbe akıtır. Yine
insan küfrü talep eder, Allah da bu talepten sonra küfür karanlığını kalbe akıtır.
Demek iman ve küfür ancak insan iradesinden sonra hasıl olan şeylerdir. İşte bu
irade sarfında insan tek başınadır; Allah insana müdahale etmiyor.
Üçüncüsü, irade ve tasdik noktasında insan tek başınadır. Kimse bu noktada
page 1 / 3
insana ne mani olabilir, ne de yardım edebilir. Yani insanın iman ve küfrü
seçmesinde kimse ona baskı kuramaz. Bu çevrede de aynı, Allah’ın kanununda da
aynıdır. Yani dünya hayatında inanca dair konularda tercihi, insan kendi yapar, bu
hususta tek başınadır demektir. Çevrenin bu karar verme işleminde iradeyi bütünü
ile hükümsüz bırakması söz konusu değildir.
Üstad Hazretleri "manevi ilimlerde bir ile bin aynıdır" diyor. Tıpkı dar bir
delikten geçmek ya da bir hendekten atlamak gibidir. Bütün peygamberler mucize
ve üstün beyan güçleri ile gelseler, bir insanın irade sürecine müdahale edemezler,
onu imana döndüremezler. Yine aynı şekilde bütün kafirler ve filozoflar toplansa, bir
insanın iman tercihini değiştiremezler. Demek insanın manevi aleminde düğümü
çözecek yegane unsur iradesidir ve bu noktada da tek başınadır.
Dış etkenlerin etkisi insan iradesini susturacak kadar kuvvetli değildir. Nitekim
peygamberin oğlu kafir olabildiği gibi, Ebucehil gibi kafirlerin oğlu da Müslüman
olabiliyor. Lut (as)’in hanımı kafir iken, Firavun'un hanımı Asiye Hatun samimi bir
Müslümandır.
Dördüncüsü, İslam dinini duymamış ve ona ulaşmamış insanlar zaten mesul
değildir. Bu yüzden,
“Biz peygamber göndermediğimiz kavme azap edici değiliz.”(İsra,
17/15)
ayeti, bu hususa kati bir delil olarak gösterilmiştir. Yani insanlar ancak duyduğu ve
kıyas yapabildiği şeylerden sorumlu ve mesuldür. Bu da gösteriyor ki, Allah hiçbir
zaman mahlukatına adaletsizlik yapmaz, onları haksız bir imtihana tabi tutmaz.
Üstad Hazretleri bu hususa şu şekilde işaret ediyor:
"Ehl-i fetret, ehl-i necattırlar. Bil’ittifak, teferruattaki hatiatlarından
muahazeleri yoktur. İmam-ı Şâfiî ve İmam-ı Eş’arîce; küfre de girse,
usûl-i imanîde bulunmazsa, yine ehl-i necattır. Çünki teklif-i İlâhî
irsal ile olur ve irsal dahi, ıttıla’ ile teklif takarrur eder. Madem
gaflet ve mürur-u zaman, enbiya-i salifenin dinlerini setretmiş; o ehli fetret zamanına hüccet olamaz. İtaat etse sevab görür, etmezse
azab görmez. Çünki mahfî kaldığı için hüccet olamaz.”(1)
Bu ayetler de bir yönüyle bu mesele ile ilgilidir:
page 2 / 3
“Allah hiçbir nefse kaldıramıyacağı yükü yüklemez.” (Bakara, 2/286)
“Uyarıcılar olmadan biz hiçbir beldeyi helak etmedik.” (Şuara,
26/208)
“Rabbin (beldelerin) merkezinde ayetlerimizi okuyan bir elçi
göndermedikçe, beldeleri helâk edici değildir.” (Kasas, 28/59)
“Kim doğru giderse sırf kendi lehine gider, kim de sapıklık ederse
ancak aleyhine eder. Hiçbir günahkâr, başkasının günah yükünü
yüklenmez. Ve biz resul gönderinceye kadar azaplandırmayız.” (İsra,
17/15)
Beşincisi, İslam tarihini ve İslam bilginlerinin eserlerini incelediğimiz zaman, İslam
dininin nasıl sorgulandığını ve ne kadar derin bir soruya tabi tutulduğunu görürüz.
Birkaç müsteşrik ve Batılı filozofun iddia ettiği gibi, İslam dogmatik ve sorgulanamaz
bir din değildir. Maalesef zihni ve düşünce yapısı Batıya teslim olmuş Şark çömezleri
İslam ile Hristiyanlığı aynı kefeye koymayı adet edinmişler.
Böyle nadanlar gidip kafalarını İmam Gazali, Fahrettin er Razi, Sad-ı Taftazani,
Farabi, İbn-i Sina, Muhyiddin-i Arabi gibi milyonlarca akılda ve mistisizmde çok ileri
gitmiş zatların eserlerinde tedavi ettirsinler. Bu zatlar Kur’an’ı öyle bir tetkik ve tahlil
etmişler ki, bütün Avrupa’nın akilleri toplansa, bu tetkik ve tahlillerin onda birisini
yapamazlar.
Risale-i Nur'da iman hakkında, Kur’an hakkında sorulan soruları bir kitapçık yapsak,
en adi şeytan ve en dehşetli filozof o soruları sormaya güç yetiremez. Sorgu nasıl
yapılır ve bu sorguya verilen cevap nasıl verilir, öğrenilmek isteniyor ise, Risale-i
Nur'a bakmaları kafidir. İslam kadar akılcı ve rasyonel başka bir din gösterilemez.
Dikkat edin, Avrupa’yı etkileyen ve Rönesans ve reforma zemin hazırlayan İslam
filozoflarıdır. Hiç kafamız çalışmıyor ise, İbn-i Sina, Farabi, İbn-i Rüşt ve İmam Gazali
gibi zatların Müslüman olduklarını düşünmemiz yeterlidir.
(1) bk. Mektûbat, Yirmi Sekizinci Mektup, Sekizinci Risale.
page 3 / 3
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)