C. Senatosu B : 11 5 . 12 . 1968 O vasfım haiz olmadıklarını
advertisement
C. Senatosu vasfım nnjf iv dillen ı ui t*d haiz mu\ a b iîl c B : 11 olmadıklarını ve kasıtlı olarak ce7 1 ı o l ı ı ı 1 ı ı1 > ı < 7 < ] t> ı j m t 5 . 12 . 1968 O Türk cemiyetinde rahatça at oynatmaktadır ve Türkiye, yeni Anayasanın hürriyetler istikanıeOLS&ıgı eırjmii&teı nö karşı organlarını harekete geçirememek ve her gelen hali bir normal hürriyet tezahürü olarak kabul eylemek ıstırarı ioind-sdir ki, Türkiyomin sanat yoliyle tahribini hedef alanlara karşı ko­ rucusu olmamak hali cümle vicdanlarda tıpkı benim gibi ve asgari benim kadar yer almış ol­ mak İktiza eder. BAŞKAM — Çanakkale Senatörü Saym Ziya Termen, gelmiş c!Ian tiyatro mevkiini dolayısiyle, bası özel tiyatrolarda bu mevsimde oynanan eserlerin, kasıtlı olarak, Türk cemiye­ tini bir çok yönlerden tahribe mâruz bıraktığı gerekçesiyle âcil tedbirler acınması için Hfi.'dSanat yoliyle ticaret icra etmenin hürriyeti nıete maruzatta bulunacağını beyan etraaklaaşikârdır vo sanat yoliylo insanoğlunun düşün­ dir, buyur "m Sayın Termen, celerini harekete getirmesi veya şekillendirmesi, ZİYA TERMEM (Çanakkale) — Baym Bal­ resimde, heykelde, mimaride olduğu gibi haktır, kan, çok muhterem arkadaşlarım, önergemi honormal bir çerçevedir.. Ancak mağşuş mal satan lâsa eden Sayın Başkanın da arz ettikleri gibi bir tacirin hileli; fesat karıktırılmış, yabancı un­ mevsim, bütün dünyada tiyatro mevsimi ola­ sur sokularak maliyeti ucuzlatılmış ve fakat pi­ rak, kış olmak üzere hulul etti. Türk tiyatro ha­ yasası normalmiş gibi piyasaya sürülmüş malını yatı ve tiyatro yoliyle Türkiye'de bâzı merkez­ kontrol eden Devlet organı Türkiye'mizde bütün lerin büyük halk kütlelerine kendi meselelerini dünya milletlerinin tatbikatından apayrı mâna­ duyurmaya, teşebbüs etmeleri hali Senato ola­ da maalesef takibatsızlığa mâruzdur. Yani Dev­ rak genel kritik anlamında ilgilileri, ezcümle let denibn varlık, cemiyetinde hileli yoğurt sa­ başta Türk savcıları olmak üzere, Millî Eğitim tanı, bilmem asitli yağ satanı tecziye eden ka­ Bakanlığını hakikaten ilgilendirmektedir. Ya­ nunlarını vaz'sttiği halde ve bunları koruyucu pacağım kısa konuşma ile, meselenin ehemmiye­ Ş organlarını, Meclislerinden kanun çıkarmak su­ tini arza çalışacağım. retiyle ihya eylediği halde halkı, milleti, o top­ Edebî janrlar içinde büyük halk kütlelerine luluğu, büyük varlığı, milletin ve Devletin biza­ tesir icra eden büyük bir sanat kolunun da ti­ tihi esasını teşkil edan o ce-im kıymeti kor ayuyatro olduğunu biliyoruz. Tiyatronun diğer sa­ cu mânada maalesef ceza kanun-arı dışında genat yönlerinden farkı, sadece göze hitabeden mâ­ | lisen medeni halin ve gelişe." comiyet halinin ika nası dışında hareket, söz ve canlılık sunan bü­ eylediği en ~:on ahvalin ör üne cemiyeti koruyu­ tün diğer unsurları ihtiva etmesi yönünden oku­ cu mânada şartlar, tedbirler getirememenin hali muş kütlelerle, okumamış kütlelere meseleyi da­ içindedir, za'fiysi içindedir. ha vazıh anlatabilen bir ifade tarzıdır ki, bunun klâsik anlamda yönleri ikidir. Bir, tiyatro eseri Bir kasaba pazarında, mağşuş yoğurt satan, ya güiünçlü vasfı haizdir, yahut trajik mâna yağ satan, patatesli tereyağ satan karşısında içindedir, acıklı bir dram, kanlı, felâketli oyun Devlet kartaldır. Ama o Devlet adına hürriyet ifade eder. Türkiye'mizde tiyatro faaliyetleri denilen ve fakat hürriyetin ne olduğunun tarif ekol mânada. Devlet Konservatuvarı tarafından görmediği yüacybıd: acına ,?an: yetiştirilen sanatkârlar topluluğunda Devlet ti­ kılarak ve hattâ merkezî hükümette, Devletin yatrolarında icra olunur. Bir de mektep görme­ kalbinde, ciğergâhmda kamp kurarak her gece miş ve fakat kendi yetişme imkânları içinde ha­ bu milleti; asırların bu hal?, jecirdi'cl V3 ancak yatını tiyatro yoliyle, aktörlük yoliyle kazanan mesut olmanın yollarına girdiğimiz şu tarihte insanların yan yana gelerek teşkil ettikleri bu cemiyeti yok etmeyi hsdef alan düpedüz aşi­ truplar vardır. Bu ikinci grup Devletin kontkâr faaliyetlere, ne Ânkara'daki 50 - 100 savcı, roüundan mahrum mâna içinde, yıllardan beri ne de Devletin savcıdan gayrı koruyucu olmak Türk cemiyetini tahribeden Türkiye'de örf ve iktifa eden bizim şerefli milleti misin şerefli âdetleri, ahlâkı ve hattâ saman saman Devletin mensupları maalesef gidişata ancak ayak uy­ yeni Anayasayla ortaya koyduğu rejimi tehlike­ durur bir nizam içinde savcı rahatça iskemlesini ye düşürme hedefini gözeten bir tutum içinde i alıp seyretmek, halkta bu kepazeliğe bu şerefsiz T ,1 O. 230 —
