9. SINIF KONU ANLATIMI 44 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-6 PROTİSTA ALEMİ PROTİSTA ALEMİ Koloni, tek ve çok hücreli ökaryot canlıların bir arada bulunduğu karışık bir gruptur. Protista alemindeki canlılar ototrof (fotosentez), parazit ya da saprofit olabilir. Genel olarak 3 gruba ayrılmışlardır. Bunlar; 1) Protozoa 2) Alg 3) Cıvık mantar 1) Protozoa: Tek hücreli hayvan benzeri protistalardır. 1) Kök Ayaklılar Yalancı ayak bulunduran tek hücreli canlılardır. En tipik örneği AMİPtir. Toprak, tatlı su ve denizlerde yaşarlar. Tatlı sularda yaşayanlarında kontraktil koful bulunur. Heterotrof olarak beslenirler. Yalancı ayaklarını fagositoz ve harekette kullanırlar. Bazıları patojendir. Örn; insanda amipli dizanteri hastalığı 1) Protozoa: Tek hücreli hayvan benzeri protistalardır. 2)Kamçılılar Kamçı bulunduran tek hücreli canlılardır. En tipik örneği ÖGLENAdır. Tatlı sularda yaşarlar. Tatlı sularda yaşayanlarında kontraktil koful bulunur. Kamçılarını kullanarak yer değiştirirler. Öglena; kloroplast organeline sahip olduğundan ışık varlığında ototrof karanlıkta ise heterotrof olarak beslenir. Bazı türleri patojendir. Trypanosoma; insanda uyku hastalığına neden olan bir parazittir. 1) Protozoa: Tek hücreli hayvan benzeri protistalardır. 3)Silliler Sil bulunduran tek hücreli canlılardır. En tipik örneği PARAMECİUMdur. Protozoaların en gelişmiş grubudur. Tatlı sularda yaşarlar. Tatlı sularda yaşayanlarında kontraktil koful bulunur. Sillerini kullanarak hem hareket eder hem de beslenirler. Parameciumda biri büyük biri küçük olmak üzere iki çekirdek bulunur. Küçük çekirdek eşeyli üremede büyük çekirdek ise eşeysiz üreme ve metabolizması kontrol etmesini sağlar. 1) Protozoa: Tek hücreli hayvan benzeri protistalardır. 4)Sporlular Spor denilen üreme hücreleri oluşturarak üreme gösterdiklerinden bu isim verilmiştir. En bilinen örneği PLASMODİUMdur. Omurgalı ve omurgasız canlıalrın vücudunda parazit olarak yaşarlar. Patojendirler. Hareket yapıları yoktur. Plasmodium; anofel cinsi dişi sineği kullanarak insana bulaşır ve insanda SITMA hastalığına neden olur. 2) Alg: Tek, çok hücreli ve koloni halinde olan bitki benzeri protistalardır. Tek hücreli basit algler, bir çok tek hücrenin bir araya gelmesi ile oluşmuş koloniler ve özelleşmiş dokulara sahip olmayan çok hücreli alglerden oluşmuş gruptur. Kloroplasta sahip olduklarından fotosentez yaparlar. Selülozdan oluşmuş hücre çeperleri vardır. Atmosferdeki oksijenin çok büyük bir kısmı algler tarafından üretilir. 3) Cıvık Mantarlar İlk keşfedildiklerinde mantar olarak kabul edilmiş daha sonraki çalışmalarda mantarlar aleminden çıkartılmıştır. Rutubetli orman altlarında, ağaç gövdelerinde ve çürümekte olan odun, ve gübre gibi organik maddece zengin yerlerde yaşarlar. Saprofit ya da parazittirler. Hücre duvarı taşımadıklarından tam olarak şekilleri yoktur. Amip gibi yalancı ayaklarla hareket eder ve beslenirler. Paramecium ile ilgili Algler ile ilgili; 1. Hücre içine giren fazla suyu kontraktil kofulları ile atar. 1. Hücre çeperi selülozdan oluşur. 2. Heterotrof beslenirler. 2. Çok hücreli olanlarda dokulaşma görülür. 3. Bölünerek çoğalabilirler. 3. Klorofil pigmenti bulundurur ve fotosentez yaparlar. Bilgilerinden hangileri doğrudur? 4. Madde döngüsünde rol oynarlar. A) Yalnız 2 İfadelerinden hangileri doğrudur? B) 1 ve 2 A) 1 ve 3 C) 1 ve 3 B) 2 ve 4 D) 2 ve 3 C) 1, 2 ve 3 E) 1, 2 ve 3 D) 1, 3 ve 4 E) 2, 3 ve 4 Protista alemindeki canlılarda, aşağıdaki özelliklerden hangisine rastlanmaz? A) Çok hücreli olma Tatlı su ortamında yaşayan öglenada oksijenli solunumla oluşan ATP, B) Dokusal yapı gösterme 1. Ribozomda protein sentezi C) Saprofit beslenme 2. İnorganik maddeden organik madde sentezlenmesi D) Oksijenli solunum yapma 3. Karbondioksitin hücre zarından difüzyonu E) Protein sentezleme Olaylarından hangileri için kullanılabilir? Aşağıdakilerden hangisinde verilen organizma, karşısındaki yaşamsal olayı gerçekleştiremez? A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 A) Öglena fotosentez C) Yalnız 3 B) Amip fagositoz D) 1 ve 2 C) Plasmodium eşeysiz üreme E) 1 ve 3 D) Paramecium sil bulundurma E) Cıvık mantar ototrof beslenme