3.İlaç Kimyası: İlaç Etkin Maddesi Tasarımı, Sentezi, Üretimi ve Standardizasyonu Kongresi (20-22 Mart 2015) P300 ON∩NO Tipi Hekzanükleer Aren Rutenyum Metalo Prizmaların Sentezi ve Antiproliferatif Aktivite Çalışmaları Ersin Orhana,b, Amine Garcib, Anatoly A. Dobrovc, Tina Riedeld, Paul J. Dysond, Vladimir B. Arionc, BrunoTherrienb a Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü, 81620 Düzce, Türkiye Neuchatel Üniversitesi Kimya Enstitüsü, 51 Avenue de Bellevaux, CH-2000 Neuchaatel, İsviçre c Viyana Üniversitesi Anorganik Kimya Enstitüsü, Währinger Strasse 42, A-1090, Viyana, Avusturya d Kimya Bilimleri ve Mühendisliği Enstitüsü, Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL), CH1015, Lozan, İsviçre b ersinorhan@gmail.com Aren rutenyum kompleksleri, özellikle de kanser gibi çeşitli hastalıklara karşı, potansiyel ilaç olarak kullanılabilmektedir. Buna ek olarak hücre içinde hidrofobik ilaçları taşımak için de işlev görebilmektedir. Kataliz ve biyolojik uygulamalarının yanı sıra bunlar, halka içeren aren rutenyum kompleksleri, metalokafesler(prizma, küp, dörtgen vb.) gibi çeşitli tiplerdeki yapı blokları; metaloligandlar olarak, kimyasal/fotokimyasal sensörler olarak supramoleküler yapılarda kullanılmaktadır.1-2 Bu çalışmada bir seri ON∩NO bis-kenetleme köprü bağlayıcı yeni sınıf aile içeren aren rutenyum metalo prizma yapılı bileşikler sentezlendi (şekil 1). Bu kendiliğinden eşlenir aren rutenyum tabanlı yapıların fiziko kimyasal özellikleri çeşitli fonksiyonel grupların bu bağlayıcıların üzerine getirilmesi ile modifiye edildi. Böylece yeni hekzakatyonik metalo prizmalar hazırlandı ve karakterize edildi. Sentezlenen tüm bileşikler, kanserli (insan yumurtalık kanser hücreleri A2780) ve kanserli olmayan (böbrek embriyonik hücreleri HEK293) hücrelere karşı sitotoksisitesi incelendi ve çoğu bileşiklerin dikkate değer bir seçicilik gösterdiği bulundu.2 6+ 6+ N Ru Ru N N N Ru N ON Ru ON Ru N N O a Ru N ON N O OH N O N HO Ru b N N O O Ru Ru N N ON N N N Ru O N N ON ON N ON N O N Ru HO O O N O Ru OH c 2a - 2c 1a - 1c Şekil 1. Aren rutenyum metalo prizmaların yapıları. Kaynaklar: 1)Singha A. K., Pandeyb D. S., Xua Q., Braunstein P., Recent advances in supramolecular and biological aspects of arene ruthenium(II) complexes, Coordination Chemistry Reviews 2014, 270– 271, 31. 2)Garci A., Dobrov A. A., Riedel T., Orhan E., Dyson P. J., Arion V. B., Therrien B., Strategy to Optimize the Biological Activity of Arene Ruthenium Metalla-Assemblies, Organometallics, 2014, 33, 3813. KimyaKongreleri.org