TBMM B : 16 17.12.1991 OM numda bulunmaktadır. Sovyet Rusya

T.B.M.M.
B : 16
17.12.1991
OM
numda bulunmaktadır. Sovyet Rusya'daki diğer cumhuriyetlerle de, ayrıca, ticarî ve ekonomik
ilişkilerin geliştirilmesinde herhangi bir engel yoktur.
Yıllardır Türkiye'nin Batı'ya yönelik politikalarr, ister istemez insanımızı tek yanlı şart­
landırmış ve onu İslam dünyası ile ilgili konularda bilgisiz bırakmıştır.
Sovyetler Birliğinin dağılmasından önce, bu birliğe mensup bağımlı cumhuriyetler hak­
kındaki bilgilerimiz oldukça sınırlı idi. Hatta ülkemizde, çoğu kere, Rusya ile Sovyetler Birliği
karıştırılmakta idi. Halbuki Rusya, Sovyetler Birliği içinde yer alan onbeş cumhuriyetten sade­
ce birisidir. Sovyetler Birliğinin esas ve uzun adı ise, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğidir.
İşte bu birlik, dağılma sürecine girmiş ve bağımlı bütün cumhuriyetler bağımsızlıklarını ilan
etmişlerdir.
Ayrıca, bu cumhuriyetlere bağlı 20 muhtar (otonom) cumhuriyet ile 18 muhtar bölge bu­
lunmaktadır. Bugün; Boris Yeltsin'in başında bulunduğu Rusya Federasyonu, Sovyetler Birli­
ğinin, 17 milyon kilometrekare sahası ve 150 milyonluk nüfusu ile en büyük cumhuriyetidir.
Ondan sonra saha olarak 2,7 milyon kilemetrekare ile Kazakistan, nüfus olarak da 52 milyon
nüfusu ile Ukrayna Cumhuriyeti gelir. Ondan sonraki cumhuriyetlerin adları ise şöyledir : Be­
yaz Rusya, Özbekistan, Gürcistan, Azerbaycan, Litvanya, Moldavya, Letonya, Kırgızistan, Ta­
cikistan, Ermenistan, Türkmenistan ve Estonya. Bu 15 cumhuriyetin toplam alanı 22,4 milyon
kilometrekaredir. Altı adet Müslüman cumhuriyetin; yani, Azerbaycan, Özbekistan, Kazakis­
tan, Kırgızistan, Tacikistan ve Türkmenistan'ın toplam sahaları ise 4 milyon kilometrekaredir,
ki, Türkiye'nin tam 5 katı etmektedir. Yaklaşık 5 milyon kilometrekare sahayı kaplayan ve top­
lam nüfusları 20 milyon olan muhtar cumhuriyetlerin adları ise şöyledir: Başkır, Buryat, Da­
ğıstan, Kabardin - Balkar, Kalmık, Karelian, Komi, Mari, Mordivan, Kuzey Ossetian, Tatar,
Udmurt, Çeçen Ingus, Çuvaş, Yakut; bunlar, Rusya Federatif Sosyalist Cumhuriyetine bağlı
olanlardır. Diğer muhtar cumhuriyetlerden Kara Kalpak Özbekistan'a, Abaza ve Acar Gürcis­
tan'a, Nahcıvan ise Azerbaycan'a bağlıdır.
Amerika Birleşik Devletlerinin 9 milyon kilometrekare tutan sahası dikkate alındığında,
Sovyet Rusya'nın, 22,4 milyon kilometrekare sahasıyla çok büyük bir ülke olduğu görülecek­
tir. Aynı zamanda, bağımsızlıklarına kavuşmuş 6 İslam cumhuriyetinin, 4 milyon kilometre­
kare büyüklüğüyle, küçüksenmeyecek bir alana yayıldığı da anlaşılmaktadır.
Bu cumhuriyetler, yeraltı ve yerüstü zenginlikleri itibariyle önemli ekonomik potansiyele
sahiptirler. Sadece Sovyetler Birliğinin kömür rezervinin yüzde 45'i Türkistan'da bulunmakta­
dır. Petrol, doğalgaz, demir, bakır, civa, kurşun, Çinko, uranyum, bizmut, nikel, krom, tor­
yum, fosfor ve sülfür yönünden bu 6 cumhuriyet oldukça zengin olup, bu sayılan maddelerin
rezervleri, Sovyetlerin tüm rezervleriyle kıyaslanırsa, yüzde 50 ila yüzde 100 arasında değişen
oranlara ulaşmaktadır. Tarımsal üretimde ise, Sovyetlerde üretilen pamuğun yüzde 96'sı, ipe­
ğin yüzde 70'i, pirincin yüzde yüzde 80'i, meyvenin yüzde 80'i, yine bu cumhuriyetlerde yetiş­
tirilmektedir.
Böylesine büyük beşerî, coğrafî ve ekonomik kaynaklara sahip, üstelik kültürel beraber­
liklerimiz olan bu cumhuriyetlerle daha sık ilişkiler içine girilmesi ve hemen karşılıklı elçilikle­
rin açılması, Refah Partisi Grubu olarak, samimi dilek ve temennimizdir.
Türkiye, sahip olduğu zengin tarihî mirası jeopolitik yapısı, sosyal ve kültürel dokusu iti­
bariyle, yalnız Sovyet Rusya'daki tslam cumhuriyetlerini değil, tslam dünyasını da toparlayabile— 625 —