2 Bugün, Sekizinci Beş Yıllık Planla ilgili, iki gündür devam

T.B.M.M.
B:119
26.6.2000
0:2
Bugün, Sekizinci Beş Yıllık Planla ilgili, iki gündür devam eden konuşmalarımızın nihayete
ereceği gün. Ben, mümkün olduğu ölçüde, planı, kamu yönetiminin iyileştirilmesi ve yeniden ya­
pılandırılması ve ekonomide verimlilikle ilgisi açısından ele almaya çalışacağım.
Esasen, kamu yönetiminin iyileştirilmesi ve sistemde verimliliğin artırılması, birbirinden ay­
rılamayacak iki konudur. Verimlilik, her sahada önemli olduğu gibi, tabiî ki, planlarda ve planla­
rın ekonomik yönlerinde de büyük önem taşımaktadır. Verimlilik artışı, özellikle ülkemizde, içeri­
sinde bulunduğumuz yeni ekonomik düzende, yeni çağda en önemli konudur.
Ekonomide verimliliğin artması ne demektir? Ekonomide verimliliğin artması, ülke kaynakla­
rının daha verimli işletilmesi demektir; ekonomik mekanizmanın düzenli ve verimli şekilde işleme­
si demektir; 1 dolar gelişmiş ülke ekonomilerinde ne kadar mal ve hizmet üretiyorsa, bizim ülke­
mizde de aynı miktarda mal ve hizmet üretebilmesi demektir; herhangi bir işi yapabilmek için ge­
lişmiş ülkelerde kaç kişi çalışıyorsa, bizde de, aynı işi aynı sayida kişiyle yapabilmek demektir; ge­
lişmiş ülkelerde bir otomobil fabrikasında 100 kişi çalışarak günde 100 otomobil üretiyorsa, bizde
100 otomobil üretebilmek için 500 kişinin çalışmaması demektir. Dolayısıyla, ekonomide verimli­
liğin artması, düzgün işleyen bir devlet çarkı, tam rekabet ortamının mevcudiyeti, eğitilmiş insan,
en yeni teknoloji, en son bilgi ve yaratıcılık demektir; insanımızın birey olarak sahip olduğu potan­
siyeli en iyi şekilde geliştirebileceği, en iyi şekilde değerlendirebileceği, fırsat eşitliği içerisinde,
tam rekabet ortamında yarışarak, en mükemmeli başarması demektir. Böyle bir ortamın sağlanma­
sı da, gelişmiş ülkelerin dünyasında devletin görevi olmaktadır. Devlet, bireyin en mükemmel şe­
kilde gelişmesini sağlayacak fırsat eşitliği olan yarışma ortamını sağlamakta ve bu ortamın bozul­
mamasını, kimsenin bu ortamı kendi lehine bozacak hilelere başvurmamasını denetlemektedir.
Böylece, verimliliği artan ülkede, vatandaşın mutluluğu, sistemin doğal sonucu olarak sağlanmak­
tadır. Yani, ekonomide verimliliğin artması da, hükümetler de, yıllık ve beş yıllık, on yıllık planlar
da ve dolayısıyla, görüşmekte olduğumuz Sekizinci Beş Yıllık Plan da, halkın mutluluğu içindir.
Hedef, halkın refahı ve mutluluğudur. Bu hedefi önümüze koyduktan sonra, Sekizinci Beş Yıllık
Plan üzerinde konuşmak çok kolaylaşmaktadır.
Sayın milletvekilleri, 1980'li yılların başında her alanda uygulamaya konulan reformlar ve
ekonomik politikalar, Türkiye ekonomisinin güçlü bir yapıya kavuşması yönünde ciddî ilerlemeler
sağlamış, içe kapalı ekonomimiz, dünyayla bütünleşme yönünde önemli mesafeler kat etmiştir;
Türk firmaları, içeride ve dışarıda, dünya rekabetine açılabilecek gücü yakalamıştır. Günümüzde,
kendisine güvenen genç ve dinamik Türk girişimcileri, dünyanın dörtbir yanında varlığını duyur­
maktadır; ancak, hâlâ, yapılması gereken birçok yasal ve idarî düzenleme, yenilik ve reform bek­
lemektedir.
Piyasa ekonomisine geçiş sürecinde ekonomide yapısal değişikliği sağlamaya yönelik çabalar,
kamu maliyesi reformlarının yetersizliği ve devletin ekonomideki varlığının yeterince küçülememesi gibi nedenlerle, hâlâ, arzu edilen sonuçlara ulaşamamıştır. Piyasa ekonomisinin yerleştirilme­
si yönündeki çalışmaların zaman zaman kesintiye uğraması, siyasal istikrarın bozulması, vergi yü­
künün belli kesimlerin sırtında kalması ve vergi tabanının genişletilememesi, kayıtdışı ekonominin
kontrol altına alınamaması, kamu gelirleri ile kamu harcamaları arasında makul bir dengenin kuru­
lamaması ve buna bağlı olarak, iç tasarrufların ve önemli ölçüde dışborçların yatırımlara yönlendi­
rilmek yerine devletin cari harcamalarında kullanılması, Türkiye ekonomisini ciddî sıkıntılara sok­
muştur.
1999 yılı başında yapılan seçimler nedeniyle uygulaması geciken ekonomik istikrar programı­
nın, mevcut hükümet döneminde, kamuoyunun da desteğiyle hayata geçirilmesi, ilk aşamada, enf-
- 346 -