12. Ulusal Kimya Kongresi, Edirne, 1998 S-0603 KAVURMA SICAKLIĞININ FINDIĞIN BESİN DEĞERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ F. Gülav KIRBASLAR ve Güner ERKMEN İstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Bölümü, 34850 Avcılar, İstanbul iç fındıklar çiğ olarak veya çeşitli sıcaklık ve sürelerde kavrulduktan sonra paketlenerek satışa sunulur. Burada çok karşılaşılaşılan bir sorun olan peroksid indisi (POj) değerinin yükselmesidir. Burada asıl sorun peroksid değerinin yükselmesiyle ortaya çıkan, fındık yağının bozulmasıdır. Bu da ticarette önemli bir sorun oluşturmaktadır. Çünkü bu durum, fındığın tadının bozulması ve besin değerindeki azalmanın göstergesidir. Fındık ticaretinde söz sahibi ülkeler arasında birinci konumda oian ülkemizde bu soruna ışık tutmak amacıyla bu çalışmada, kavurma sıcaklığı ve süresinin fındığın besin değeri üzerine olan etkilerinin incelenmesi amaçlandı. Araştırma için Trabzon’dan getirtilen Corylus maxima Miller (Foşa) türü fındık örnekleri kullanıldı. Fındık örneklerinde nem, kül, yağ, protein, karbohidrat ve ham lif belirlemeleri yapıldı, Kalorimetrede ve hesap yoluyla (Metabolize enerji) fındık örneklerinin enerji değerleri belirlendi. Fındık örneklerinden özütlenen fındık yağlarının Gaz Kromatografisi île yağ asidleri bileşimleri, kimyasal ve fiziksel değerleri saptandı. Yağlan özütlenmiş fındık örneklerinde; Kjeldahl yöntemi ile protein belirlemeleri yapıldıktan sonra Amino Asid Analizörü’nde amino asidler saptandı, İnce Tabaka Kromatografisi (TLC) İ!e şekerler belirlendi, Gravimetrik yöntemle toplam karbohidrat (toplam şeker* nişasta) belirlemeleri yapıldı. Fındık örnekleri 135 °C’ de zamana bağlı olarak kavruldu. Kavurma esnasında 10, 15, 20, 25 ve 30 dakika sürelerde alınan örneklerde nem, yağ, protein, karbohidrat (toplam şeker + nişasta) belirlemeleri yapıldı. Kavrulmuş fındık örneklerinden özütlenen yağların Gaz Kromatografisi ile yağ asidleri bileşimleri, kimyasal ve fiziksel değerleri saptandı. Yağları özütlenmiş kavrulmuş fındık örneklerinde; Kjeldahl yöntemi ile protein belirlemeleri yapıldıktan sonra Amino Asid Analizörü’nde amino asidler saptandı, Gravimetrik yöntemle toplam karbohidrat (toplam şeker+nişasta) belirlemeleri yapıldı. Elde edilen sonuçlara göre 135 °C’de 20. Dakikada doymamış yağ asidlerinde otoksidasyonun ve temel amino asidlerde yıkılmaların başladığı belirlenmiştir. Buna göre kavurma sıcaklığının fındığın besin değerinin azalmasında etkili olduğu sonucuna varılmıştır. 475 | i ■ i ' \ j I i ' : ! : ; ; ■ ! I I ! < , | j. Ş j