İthalattaki hızlı yükselişe bağlı olarak dış ticaret dengesi Temmuz’da beklentilerin üzerinde gerçekleşti… Dış ticaret açığı Temmuz ayında 2012 yılının aynı ayına göre %22.5 artarak 9.8 milyar $ olurken (piyasa beklentisi:8.2 milyar $) 12 aylık dış ticaret açığı 93.4 milyar $’a yükseldi (Haziran 2013:91.6 milyar $). Türkiye Dış Ticaret Dengesi –Temmuz 2013 Temmuz ayında ihracat yıllık bazda %2.2 artarak 13.1 milyar $, ithalat ise %10’luk artışla 22.9 milyar $ olarak gerçekleşti. Ocak-Temmuz döneminde ihracat yıllık bazda %1.3 artışla 88.3 milyar $’a ulaşırken ithalat da %7.6’lık artışla 148.8 milyar $ olarak gerçekleşti. Böylece yılın ilk 7 ayında dış ticaret açığı %18.3’lük artışla 60.5 milyar $ seviyesine yükseldi. Temmuz ayında ihracattaki artışın ithalattaki artıştan daha düşük gerçekleşmesiyle 2012 Temmuz ayında %61.6 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı %57.2 seviyesine geriledi. Altın hariç bakıldığında ise karşılama oranı %60.7 olarak gerçekleşti (Temmuz 2012: %50.7). İthalat tarafında yıllık bazdaki artışın genel olarak tüketim mallarındaki artıştan (%25.5) kaynaklanması yurtiçi talebin toparlanmaya devam ettiğini gösteriyor. Bunun yanında yatırım mallarındaki artışın ise Temmuz ayında da güçlü artış (%19.8) göstermesi ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği açısından olumlu bir gelişme olarak öne çıkıyor. Ara malları ise toplam ithalat içerisinde %73’lük pay ile en çok ithalat yapılan sınıf olmayı sürdürürken bu sınıfta %6’lık bir artış görülüyor. Temmuz ayında enerji fiyatlarının 2012 yılı Temmuz ayında göre daha yüksek olmasına paralel enerji ithalatının sınırlı bir artışla 4.7 milyar $ olarak gerçekleştiği görülüyor. Diğer yandan altın ithalatı Temmuz ayında 1.6 milyar $ seviyesinde gerçekleşerek Haziran ayı altın ithalatının (2.06 milyar $) altında kalsa da dış ticaret dengesini negatif etkilemeye devam etti. İlk 7 ayda altın ticaret açığı 8.4 milyar $ seviyesine yükselirken geçen yılın ilk 7 ayındaki altın ticaretinin dış ticaret dengesine 1.6 milyar $’lık pozitif katkısını da dikkate aldığımızda toplam etki 10 milyar $’a yükseliyor. İhracat tarafında ise motorlu kara taşıtları en çok ihracat yapılan fasıl olmayı sürdürürken bu faslı kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler faslı ile örme giyim eşyası faslı izledi. Euro Bölgesi ülkelerinde düzelme emarelerine paralel Ocak-Temmuz döneminde ihracatta AB’nin payı %40.8 seviyesine yükseldi (2012 Ocak- Temmuz:%39). Buna karşılık altın ihracatıyla artmış olan Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerinin payının ise altın ihracatının düşüşe geçmesine bağlı olarak ilk 7 ayda %30.9 seviyesine gerilediğini görüyoruz (2012 Ocak-Temmuz:%34.2). Diğer yandan Haziran ayında 296 milyon $ gerçekleşen altın ihracatı Temmuz ayında 180 milyon $’a ile son 21 ayın en düşük seviyesine geriledi. Böylece 12 aylık birikimli altın ticareti 4.3 milyar $ ile açık vermeye devam etti (Haziran: 3 milyar $). Önümüzdeki aylarda altın ithalatının devam etmesini diğer yandan da iç talepteki toparlanmaya bağlı olarak ithalat tarafında yükselişin sürmesini beklemekle beraber TL’deki hızlı değer kaybının ithalattaki yükselişi bir miktar sınırlayabileceğini düşünüyoruz. Diğer yandan son dönemde petrol fiyatlarında görülen yükselişin kalıcı olması ise dış ticaret dengesi üzerindeki en büyük risk unsuru olarak öne çıkıyor. 1 Hazine Araştırma Bölümü 0216 5035395-48-94 95 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%) İthalat ve İhracat Gelişimi (milyar $) 300 275 90 85 80 153,6 150 125 65 100 60,2 57,2 55 50 Eki.08 Şub.11 -90 75 Toplam İthalat 12 Aylık 25 20 Toplam İhracat Değişim (yıllık, %) Toplam İthalat Değişim (yıllık, %) 60 -93,4 Toplam İhracat 12 Aylık 50 Tem.06 Kas.08 -100 -110 Dış Ticaret Dengesi 12 Aylık Tem.13 Nis.04 İthalat ve İhracat Büyümesi -70 -80 0 Haz.06 -120 Mar.11 Tem.13 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış İthalat ve İhracat Büyümesi 15 10 40 5 2,1 0 20 0 10,0 -5 2,2 -10 -2,4 -15 -20 -40 Mar.07 İhracat Değişimi (aylık, %) -25 İthalat Değişimi (aylık, %) -35 Haz.08 Eyl.09 Ara.10 Nis.12 Tem.13 Mar.07 12 Aylık Altın Hariç Dış Ticaret Verileri (Milyar $) 250 50 234,0 İhracat (altın hariç) 200 -20 -30 -60 Thousands -60 175 60 Türkiye Dış Ticaret Dengesi –Temmuz 2013 -50 200 70 80 -40 225 75 Şub.04 -30 247,1 250 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%) Altın Hariç Karşılama Oranı (%) -20 40 İthalat (altın hariç) 30 Dış Ticaret Açığı (altın hariç) 20 144,8 150 Haz.08 Eyl.09 Ara.10 Nis.12 Tem.13 Sanayi Üretimi ve İhracat Büyümesi (yıllık, %, 3 aylık hareketli ortalama) 10 0 -10 100 89,1 -20 İhracat Sanayi Üretimi -30 50 İhracat Sanayi Üretimi 3 per. Mov. Avg. (İhracat) -40 -50 0 Şub.05 3 per. Mov. Avg. (Sanayi Üretimi) Eki.06 2 Haz.08 Mar.10 Kas.11 Tem.13 Nis.08 Hazine Araştırma Bölümü 0216 5035395-48-94 Nis.09 May.10 Haz.11 Haz.12 Tem.13 Türkiye Dış Ticaret Dengesi –Temmuz 2013 Dış Ticaret Dengesi (milyon USD) Ocak - Ocak- 12-aylık toplam 12-aylık toplam Tem.13 Tem.12 Tem.13 Tem.12 Tem.13 Haz.13 Dış Ticaret Açığı Enerji Enerji Dışı Toplam İhracat 12-aylık, % Enerji Enerji Dışı Toplam İthalat 12-aylık, % Enerji 12-aylık, % Enerji Dışı 12-aylık, % 9.806 4.102 5.703 13.113 2,2 632 12.480 22.918 10,0 4.735 4,9 18.184 11,4 8.005 4.009 3.995 12.831 8,2 506 12.325 20.835 -1,1 4.515 -8,0 16.320 1,0 60.463 28.079 32.384 88.293 1,3 3.784 84.509 148.756 7,6 31.863 -6,5 116.893 12,3 51.102 29.819 21.283 87.128 12,5 4.276 82.853 138.230 -1,8 34.095 14,3 104.135 -6,2 93.445 50.668 42.776 153.627 6,3 7.216 146.411 247.071 3,7 57.884 -0,9 189.187 5,2 91.643 50.575 41.068 153.345 6,8 7.089 146.256 244.988 2,7 57.664 -1,9 187.324 4,2 Altın Altın İhracatı Altın İthalatı Altın Ticareti (net) 180 1.614 -1.434 1.857 1.932 -75 2.673 11.093 -8.419 7.238 5.626 1.612 8.781 13.108 -4.328 10.457 13.427 -2.969 UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunduğu bu yayının hazırlanmasında gerekli özeni ve dikkati göstermesine rağmen, oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. 3 Hazine Araştırma Bölümü 0216 5035395-48-94