Evrendeki En Ağır Yıldız Türü: Nötron Yıldızları

Evrendeki En Ağır Yıldız
Türü: Nötron Yıldızları
Yıldızlar yaşamlarının sonunda biçim değiştirirler. Nükleer
reaksiyonlar süpernova patlamasına neden olur. Kütlelerine
göre yıldızlar enerjisi tükendikten sonra kara delik, beyaz
cüce veya nötron yıldızlarına dönüşürler.
Bir yıldızın süpernova sonrasında nötron yıldızı olabilmesi
için Güneşten 4 ila 8 kat büyük olması gerekir. Güneş kadar
olan yıldızlar nötron değil, beyaz cüceye dönüşürler. Yıldız
yapısında bulunan hidrojeni helyuma, helyumu da karbona
dönüştürerek yaşamını sürdürür. Bu reaksiyonlar yıldızın kütle
çekim kuvveti ile dış basıncının dengede olmasını sağlar.
Normal şartlar altında bu füzyon tepkimeleri yıldızın
boyutunu sabit tutup yaşamını devam ettirebilmesi için
yeterlidir. Yapısında bulunan hidrojen tükenmeye başladığında
yıldızın çekim kuvveti artar. Bu da yıldızın çekirdeğine doğru
büzüşmesine neden olur. Çekirdeğinde kalan son hidrojenlerin
füzyon tepkimesi yaptığı için yıldız az da olsa ışık yaymaya
devam eder. Bu noktadan sonra helyum füzyonu gerçekleşir.
Helyum atomları birleşerek karbonu oluşturur. Helyum
füzyonunda aşırı derecede enerji açığa çıkar. Kütle çekim
kuvveti etkisiz kalır ve yıldız hızla büyümeye başlar. Yıldız
kırmızı dev halini alır. Çekirdekteki yoğunluk atomların
birbirine girmesine neden olacak kadar yoğundur. Bu yoğunluk
elektron ve protonların birleşerek nötronu oluşturmasına neden
olur. Helyumu da tükenen dev yıldız hızlı bir şekilde çökmeye
başlar. Geriye sadece çekirdeğine kadar aşırı derecede
sıkışmış, nötrondan oluşan ve yüksek yoğunlukta ölü bir gök
cismi kalır.
Bir nötron yıldızının çapı 10 ile 20 km civarında olabilir.
Ancak Güneşin 1,4 ile 2,1 arasında katı kütleye sahiptir.
Nötron yıldızında ki yoğunluk o kadar fazladır ki, eğer nötron
yıldızından 1 çay kaşığı nötron alabilseydik bu milyonlarca
ton ağırlında olurdu. Nötron yıldızları saniyede 10 ila 100
defa döner. Manyetik alanları Dünya’nın manyetik alanının
birkaç trilyon katıdır. Işık ve radyo gibi dalgaları dar
demetler haline getirir. Bu demetler, yıldızın manyetik alanı
doğrultusuna uygun hale gelerek, biri kutuptan diğer kutba
doğru uzaya yayılan fışkırmaları oluşturur. Nötron yıldızının
dönüş ekseni ile manyetik ekseni çakışmazsa bu fışkırmalar bir
deniz fenerinin ışığına benzer şekilde uzayı tarar. Bu
fışkırmaların hedefine giren gök cismi radyasyona maruz kalır.
Bu yıldızlara Pulsar (Atar yıldız) denir.