HEM 137 Ders 4 - Gaziantep Ve Halep İllerindeki Akrilik İplik

Borçların;
Camları sildim
: 5 lira
Arabayı yıkadım
: 10 lira
Odamı topladım
: 5 lira
Kıyafetlerimi astım : 5 lira
Sofrayı topladım : 5 lira
Toplam borcun
: 30 lira
Çocuk annesine not bırakmış
Annesi notu okumuş ve cevap
yazmış
Gebelik veya hamilelik
yaşamın en duyarlı
evresidir.
 Besin ve kalori desteği
gebelik sırasında ve
sonrasında canlı yaşamını
etkiler.
 Sağlıklı gebelik süresi 37
hafta (maksimum 40 hafta)
 Sağlıklı doğum ağırlığı
minimum 2,5 kg

Bebeğin yaşama şansı
büyük oranda gebelik
haftası ve doğum ağırlığına
bağlıdır.
37 haftalık periyot full-term
37 haftadan öncesi pre-term


Anne beslenmesi büyük
oranda bebeğin ağırlığını
etkiler.
Full-term (37 hafta) dönemde
fiziksel olgunlaşma ve doğum
ağırlığına yaklaşma
Pek çok pre-term (37
haftadan önce) bebek
çeşitli medikal
problemlere sahiptir.
Beslenme, emme,
yutma ve düşük doğum
ağırlığı problemleri
Yetersiz maternal
beslenme ve kalori
alımı = düşük doğum
ağırlığı

Gebelik döllenme ile başlar.

Döllenmeden yaklaşık 30 saat sonra
zigot oluşur (fertilize yumurta)

Yaşam boyu sürecek olan hücre
bölünmesi

Döllenmeden bir hafta sonra bu
hücre kümeleri fallop tüpünden aşağı
doğru yönelerek uterus duvarına
yerleşir.

Döllenmeden 2 hafta sonra zigot
artık embriyodur.
İskelet
Kas
Kalp
Kan damarları
Deri
Sinir sistemi
Duyu organları

Sindirim sistemi
Karaciğer
Pankreas
Embriyonik dönem başladığında hücreler zaten 3
kalın tabakaya bölünmüştür.

Embriyo 9 haftanın sonunda fetus adını alır.

Fetal evrede gelişim hızlıdır.

Fetal büyümenin büyük bir bölümü gebeliğin 20.
haftasından sonra olur.
Gebelik 3 periyottur.
1.
Periyot
İlk 3 ay (ilk trimester)
2.
Periyot
İkinci 3 ay (ikinci trimester)
3.
Periyot
Üçüncü 3 ay (üçüncü trimester)

En kritik periyot 1. trimesterdir. Özel doku ve
organlar gelişir. Örneğin kalp gelişimi 3-6. haftalar
süresince olur. Yaklaşık 8. haftada fetusun kalp
atışı duyulabilir.

Maternal beslenme defektleri veya fetal gelişim
süresince toksinlere maruz kalınması besin
depolanamamasına, gelişme geriliğine, anormal
organ fonksiyonuna, mental anormalliklere veya
gebelik periyodunun kısalmasına neden olur. Fetal
yaşam süresince eksik olan beslenme doğum sonrası
yeterli beslenme ile kısmen telafi edilebilir.

Maternal kalori, beslenme yetersizliği ve aşırı beslenmenin
gelişmekte olan fetusa etkisi
Besin bileşenleri
Beslenme yetersizliğinin etkisi
Aşırı beslenmenin etkisi
Kaloriler
Gelişme geriliği
Düşük doğum ağırlığı
Yüksek doğum ağırlığı,
doğum eyleminde güçlük
Protein
Baş çevresinde azalma
Normalden daha az hücre,
özellikle beyinde ciddi etki
gösterir
Karbonhidrat alımı düşer
Glukoz elde edilimi azalır
Fetus için sınırlı enerji
alınır
C vitamini
Premature doğum
Böbreklerde taş, bazı
ilaçlarla birlikte alımı
zehirlenme
Folat
Spontan abortus (düşük)
Kafatasında sıvı birikimi
(beyin zararı)
Büyüme geriliği
Premature doğum
Nöral tüp defekti
Bazı besinlerin maternal
absorbsiyonunu inhibe
eder
Maternal vitamin B-12
defektinin tanımlanmasını
önler.
Vitamin A
Premature doğum
Göz kusurları
Sinir ve kardiyovasküler
sistemi etkileyen doğum
Gebe kadının enerji ve besin öğesi
gereksiniminin karşılanması ve besin
öğesi depolarının dengede tutulması
Anne karnındaki bebeğin büyümesinin
(vücut ağırlığının ve boy uzunluğunun
artması) ve gelişmesinin (zeka gelişimi,
organların gelişimi,..) sağlanması ayrıca
bebekte, yetişkinlik döneminde
oluşabilecek kronik hastalıkların (kalpdamar hastalıkları, diyabet,
hipertansiyon,..) görülme riskinin
önlenmesi.
Emzirme döneminde süt
yapımında gereken besin öğesi
deposunun oluşması için
gebelikte kişiye özgü bir
beslenme programı gerekir
Sağlıklı bir gebelik için tüm besin
öğeleri önemlidir. Gebelik
döneminde artan enerji ve besin
öğelerini karşılamak için günlük
beslenmeye ilaveler yapılmalıdır.
Yemekler genellikle 3 ana öğün 23 ara öğün şeklinde yenilmelidir.
Bu nedenle 4 besin grubundan her
gün önerilen miktarda tüketilmesi
gerekir
KALSİYUM (Ca) ve D VİTAMİNİ
Kemik ve diş yapısının büyük çoğunluğunu Ca
oluşturur. Kalsiyumun kullanımında ise D vitamini
gereklidir. Bu nedenle Ca bakımından zengin
besinler tüketilmelidir (süt ve süt ürünleri, yeşil
yapraklı sebzeler, pekmez ve kurutulmuş
meyveler, badem,..)
D vitamini besinlerden yeteri kadar alınmaz. En
iyi D vitamini kaynağı güneştir.
Gebelik boyunca yüz, kollar ve bacakların güneş
görmesi gerekir. Cam arkasından yapılan
güneşlenme yararlı değildir.
DEMİR
Gebelikte demir ihtiyacı artar.
Gebelikte kansızlık; kan hacminin artması,
bebeğin ihtiyacının fazla olması, demirin
besinlerle yetersiz alımı veya alınan demirin
kullanılamaması, barsaklarda parazit olması gibi
durumlarda oluşur.
Gebelikte kansızlık sonucu bebek yeterli demir
deposu ile doğmaz ve kansızlık oluşur. Annede
kansızlık, doğum sırasında anne ölümü ile
sonuçlanabilir.
Kansızlığın önlenmesi için demir yönünden
zengin et, tavuk, balık, yumurta, pekmez, kuru
baklagiller, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve
kurutulmuş meyvelerin yenilmesine önem
verilmelidir. Özellikle bitkisel kaynaklı
demirin vücutta kullanımını artırmak için her
öğün C vitamini içeren besinlere yer
verilmelidir (domates , turunçgiller, yeşil
biber)
Çay ve kahve demir emilimini azaltır.
Yemeklerle içilmemeli. Eğer içilecekse 2 öğün
arasında limon ile içilmeli ya da bitki çayları
tercih edilmeli
Büyüme ve gelişme için önemli bir mineraldir
Yetersizliği;
1- Düşüklere, ölü doğumlara ve guatra
2- Bebekte büyüme ve zeka geriliğine,
sağırlığa, cüceliğe, guatra, hipotroidiye (tiroit
bezinin çalışmaması)
İyot yetersizliği olan bireylerde radyasyona
karşı duyarlılık ve tiroit kanseri riski artar.
Ayrıca iyot eksikliği dünyada önlenebilir zeka
geriliğinin temel nedenidir.
En kolay alım yolu yemeklere eklenen iyotlu
tuzdur
Gebelik sırasında yetersiz alımı
bebeklerde doğumsal anomalilere (nöral
tüp defekti,..) neden olur.
Kansızlık (megaloblastik anemi) görülür.
Yeşil yapraklı sebzeler, turunçgiller ve
kuru baklagiller önemli folat kaynağıdır.
Sıvı ihtiyacını karşılamak için su, süt,
ayran, taze sıkılmış meyve suları ve
evde hazırlanmış limonata tercih
edilmelidir. Günlük su tüketimi 8-10
su bardağı olmalıdır.
ww.biyolojisitesi.net
Gebelik Döneminde Besin Grupları ve
Önerilen Günlük Alım Miktarları
(Porsiyon/Gün)
Besin Grupları
Yetişkin kadın
Gebe Kadın
Et, yumurta ve kuru baklagiller
2 porsiyon
3 porsiyon
Süt ve süt ürünleri
2 porsiyon
3-4 porsiyon
En az 5 porsiyon
En az 5
porsiyon
Ekmek
3-6 orta dilim
3-6 orta dilim
Tahıllar
1-2 porsiyon
1-2 porsiyon
Taze sebze ve meyveler
Etli yemeklere yağ eklenmesine gerek yoktur. Günlük
yağ tüketimi 3-4 silme yemek kaşığını geçmemelidir.
Aşırı şeker tüketilmemeli; pekmez, bal ve reçel dahil
günlük şeker alımı 3-4 silme yemek kaşığını
geçmemelidir
 Gebelikte
ağırlık kazanımı izlenmelidir.
Gebe kadın ilk 3 ayda; her ay 0,5-1 kg,
Sonraki aylarda; 1,5-2 kg kazanmalıdır.
Gebelik süresince toplam ağırlık artışı 12,5
kg (9-14 kg) olmalıdır
 7 kg’dan az ağırlık kazanımı anne ve
bebeğin hayatını tehlikeye sokar. Düşük
doğum ağırlıklı bebek doğurma ihtimali
artar. Bebekte fiziksel ve zihinsel
yetersizlik görülebilir. Anne ağırlığı az
olduğunda süt verimi de düşer.
 Fazla
vücut ağırlığı kazananlarda ise sağlık
sorunları görülebilir (gebelik zehirlenmesi,
doğum güçlüğü, şeker hastalığı, iri bebek
doğumu). Gebelik öncesi anne şişmansa
daha az kilo almalıdır. Öğün atlamak,
zayıflamaya çalışmak gelişen bebek için
ciddi bir tehlikedir.
GEBELİKTE GÖRÜLEN SAĞLIK
SORUNLARI VE BESLENME
ÖNERİLERİ
Gebelik döneminde anne ve bebek uyumunun sağlanması
sırasında bazı sorunlar görülebilir.
Bulantı, kusma, kabızlık, mide yanması, aşırı ağırlık
kazanımına bağlı kan basıncının yükselmesi, diyabet gibi
sorunlardır. Öneriler:
Bulantı ve kusma olduğunda;
Midenin boş kalmasını önlemek için gün içinde azar azar
ve sık aralıklarla beslenilmelidir.
Şikayeti artıran koku ve besinlerden uzak durulmalı,
sabah kalkmadan önce kuru besinler (tuzlu kraker,
bisküvi, leblebi gibi) yenmeli, sıvı alımı öğün aralarında
olmalıdır.
GEBELİKTE GÖRÜLEN SAĞLIK
SORUNLARI VE BESLENME
ÖNERİLERİ
Bulantı ve kusma olduğunda;
Gün içinde tost veya kraker, kahvaltılık tahıllar, meyve
ve sebze salataları tüketilmelidir. Besin alımında
yoğurt ve limondan faydalanılmalı, yağlı ve tatlı
besinlerden kaçınmalıdır.
Konstipasyon (Kabızlıkta);
8-10 bardak sıvı alınmalı, posa yönünden zengin (kuru
baklagiller, bulgur, kepek), taze sebze ve meyveler
(armut, kayısı, incir gibi) ile kuru meyveler tüketilmeli
ve fiziksel aktivite artırılmalıdır.
GEBELİKTE GÖRÜLEN SAĞLIK
SORUNLARI VE BESLENME
ÖNERİLERİ
Mide yanması olduğunda;
Asitli ve baharatlı besinlerden sakınılmalıdır. Süt ve
süt ürünleri mide yanmasını geçici bir süre azaltabilir.
Yemekler yavaş yenmeli ve iyice çiğnenmelidir. Az ve
sık
yenmeli,
yatmadan
önce
fazla
yemek
tüketilmemelidir.
Alkol, sigara, kahve gibi kafein içeren içecekler
tüketildiğinde;
Alkol; Bebekte büyüme ve gelişme geriliğine, annede
kötü beslenme, vitamin ve mineral eksiliğine neden olur.
GEBELİKTE GÖRÜLEN SAĞLIK
SORUNLARI VE BESLENME
ÖNERİLERİ
Sigara;
Sigara içen annelerin bebeklerine daha az
oksijen ve besin öğeleri ulaşır. Bebekte düşük
doğum ağırlığına, doğduktan sonra astım,
alerji gibi hastalıkların görülmesine neden
olabilir.
Çay, kahve, kakao, kolalı içeceklerin tüketimi;
Düşük riskine, erken doğuma, düşük doğum
ağırlığına, annede ise kansızlığa neden olur.
 Annenin
enerji ve besin öğelerini
karşılamak,
 Besin öğeleri depolarını dengede
tutmak,
 Salgılanan sütün gerektirdiği enerji
ve besin öğelerini karşılamak
açısından önemlidir
Doğumdan sonra bebek emzirilirken
gebelik öncesi döneme göre daha fazla sıvı
besin alınmalıdır. Günlük su tüketimi 10-12
bardak olmalıdır.
Gebelik süresince dikkate alınan ilkeler
doğumdan sonra da geçerlidir.
Anne ne tüketirse tüketsin her madde
anne sütü aracılığıyla bebeğe geçebilir.
Emzirme Döneminde Besin Grupları ve
Önerilen Günlük Alım Miktarları
(Porsiyon/Gün)
Besin Grupları
Yetişkin kadın
Gebe Kadın
Et, yumurta ve kuru baklagiller
2 porsiyon
3 porsiyon
Süt ve süt ürünleri
2 porsiyon
3-4 porsiyon
En az 5
En az 5
Ekmek
3-6 orta dilim
3-6 orta dilim
Tahıllar
1-2 porsiyon
1-2 porsiyon
Taze sebze ve meyveler
Ca yönünden zengin süt ve süt ürünleri yeterli
miktarda tüketilmelidir
 Vitaminlerden zengin sebze meyveler diyette her
öğünde yer almalıdır
 D vitamini, besinlerde yeterli miktarda
bulunmamaktadır. Ancak güneş ışınlarının doğrudan
cilde yansıması ile sağlanır. Bu nedenle bebek ve
emziren anne güneşten yeterince faydalanmalıdır.
 Yemeklerde mutlaka iyotlu tuz kullanılmalıdır.
 Sebze ve meyveler bol su ile yıkanmalıdır

Hazır besin tüketiminden kaçınılmalıdır
 Çay
tüketimi azaltılmalı eğer tüketilecekse
yemeklerden 2 saat önce veya sonra içilmelidir
(açık veya limon ekleyerek) Bitkisel çay
tüketilmelidir
 Hazır meyve suları, gazoz ve kolalı içecekler yerine
taze sıkılmış meyve suları ve ayran tercih
edilmelidir
 Sigara ve alkol kullanılmamalıdır
 Şeker boş enerji kaynağıdır. Şeker yerine pekmez
tüketilmelidir
 Hekim önerisi olmadan ilaç kullanılmamalıdır.

Anne sütü bağışıklık açısından bebeğin ilk aşısıdır
(kolostrum-ağız sütü)
 Bebeğin vücut ve ruh sağlığı için en uygun besindir.
Her annenin sütü kendi bebeği için en uygun
bileşimdedir.
 Emzirilen bebekler anneleri ile yakın temasta
olduklarından güven duyguları gelişir
 Emzirme anne ile bebek arasındaki duygusal bağı
geliştirir
 Anne sütü bebek için doğal sakinleştiricidir. Bebek
daha az ağlar
 Bedensel ve ruhsal gelişimi sağlar

Her zaman temizdir ve bebeğin tüm
gereksinimlerini karşılar
 Anne sütü kolay sindirilir. Besin öğelerinin emilim
oranı ve bebek vücudunda kullanımı yüksektir
 İshal görülme sıklığı ve yüzdesini azaltır
 Anne sütü alan bebeklerde solunum yolu, idrar yolu,
orta kulak iltihabı, göz enfeksiyonları daha az
görülür ve iyileşme daha hızlı sağlanır
 Hormonlar ve büyüme etmenleri içerir
 Görmede keskinliği sağlar
 Çene ve diş gelişiminde katkı sağlar. Dişlerdeki
yapısal bozuklukları önler

Bebeği pişikten korur
 Çocukluk ve yetişkinlik çağında görülen bazı kronik
hastalıkların oluşma riskini azaltır (Tip I diyabet,
çölyak, şişmanlık, koroner kalp hastalığı,
hipertansiyon)
 Anne sütü aşıların etkinliğini artırır
 Alerjiye karşı koruyucudur
 Şişmanlık oluşumunu önler

Emzirmeye doğumdan hemen sonra başlanması,
annenin kısa sürede toparlanmasını sağlar. Annede
demir eksikliği anemisi riskini, demir depolarının
kaybını ve anne ölümlerini önler. Böylece anne
sağlığının korunmasına yardımcı olur.
 Emziren anneler daha kolay ağırlık kaybeder.
Gebelik öncesi vücut ağırlığına dönüşü hızlandırır
 Etkin emzirme (günde 10-12 defa) doğal bir
gebelikten korunma yöntemidir.
 Emzirme anne için doğal bir sakinleştiricidir.

Doğumdan sonra ilk yarım-1 saat içinde
emzirilmeye başlanmalıdır. Süt yapımı kolaylaşır
 Kolostrum ilk günlerde az gelebilir. Telaş etmemek
gerekir. Bebekler bir süre kendilerine yetecek
enerji deposuyla doğar. Bazı annelerde süt ilk
emzirmede bazılarında ise 3-5 gün içinde gelir ve
bebek emdikçe çoğalır
 Kolostrum bağışıklık maddelerinden çok zengindir.
Bebeğin tamamen faydalanması sağlanmalıdır
 Kolostrum sarı renktedir. A, D ve B12 vitamini
bakımından zengindir.
 Yeni doğan sarılığına karşı koruyucudur. Sarılık
olan bebeklerde iyileşmeyi hızlandırır.
 Kolostrum 5-10 gün arasında geçiş sütü şeklini
alarak olgun süt özelliğini taşır.

 Bebek
ilk 6 ay anne sütü ile beslenmelidir
 Anne sütü ilk 6 ay bebeğin tüm ihtiyaçlarını
karşılar
 Ek besinlere 6. aydan sonra başlanmalı ve
emzirmeye 2yaşına kadar devam edilmelidir
 Ek besinlere erken başlanıldığında;
Bağışıklık sistemi olumsuz etkilenir
İshale ve çeşitli hastalıklara sebep olabilir
Obeziteye sebep olabilir
Anne sütünün giderek azalmasına sebep
olabilir