T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SİYASAL BİLİMLERFAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİBÖLÜMÜ İŞ AHLAKI VE SOSYAL SORUMLULUK DERSİ İŞLETMELERDEYÖNETİM MEKANİZMASI ANLAYIŞI BAĞLAMINDA KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK B120306108 SELİN DÖKME B120306006 SEVGİ GEÇİCİ B120306058 KÜBRA ALKAN 1. ÖĞRETİM A GRUBU 1- KURUM, KURUMSALLAŞMA, SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE SOSYAL SORUMLULUK Kurum Kavramı Kurum,en geniş anlamıyla ekonomik,sosyal ve kültürel faaliyetler biçiminde toplumsal sorun,beklenti ve ihtiyaçlarla ilgilenen her türlü örgüt veya organizasyonlara verilen çatıdır ve yapının adıdır. Kurum,başka bir boyuttan ele alındığında tanımlanmış ve sınıflandırılmış kendi sosyal aktörlerinin uygun faaliyetlerini ve ilişkilerini tanımlayan ve kurallarının paylaşıldığı bir yapıdır.Örneğin;işletme,banka,aile,okul birer kurumdur. Kurum katılımcıların tümüne maksimum yarar sağlaması açısından çalışan,yönetici,uzman , sermaye koyan ve işi kuran farklı tarafların oluşturdukları bir mekanizma olarak tanımlanır. Kurum,özetle bir fikir,bir görüşü,bir çıkarı gerçekleştirmek için kullanılan araçlar ya da işleyiş şekli yahut da bunların her türlü çatısı ve ddokusudur. Kurumsallaşma Kavramı Kurumsallaşma İşletmeler açısından iki temel boyutu bulunur. Küçük ve Aile İşletmelerinin Kurumsallaşmaları Küçük ve aile işletmelerinin kurumsallaşmaları bu temel üzerinde mülkiyet ile yönetim yapısının ayrılması ve yönetimin etik değerlere sahip yetenekli profesyonellere teslim edilmesidir. Kurumsallaşmanın küçük ve aile işletmeleri açısından bir diğer boyutu halka açılmasıdır. Halka açılma terimi;pay sahiplerinin veya mali yatırımcılarının zenginliklerini azaltıcı bir finansal hile durumlarıyla sonuçlanabilecek yönetici ve ay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarını tespit etmek ve etkisiz hale getirmek amacıyla kullanılır. Halka açılan firmaların özellikleri; Yüksek ahlaki standartlar Geniş ölçüde kabul görmüş muhasebe kuralları İletişim Açıklık Kurumsallaşma,kararlı olmayan ya da gevşek organize olmuş dar teknik faaliyetlerden düzenli kararlı ve sosyal olarak entegre olmuş yapışarın ortaya çıkarılmasıdır. Kurumsallaşma başka bir değişle,yapısal boyutta örggütlerin örgütlenme ve davranışlarını hem piyasaya koşulları ve hem de kurumsal nitelikteki beklentiler,inançlar,baskılar yoluyla zorlanan bir yapısal şekillenmedir. Sosyal içerik boyutunda örgütlerin sosyolojik anlamda,toplumda organize olmuş,yerleşmiş,kabul görmüş kuralları,prosedürleri,belli sosyal ilişkileri,düzeni ifade eden birtakım özellikleri barındırır. Kısaca kurumsallaşma; Resmileşme Otonomi Saydamlık Profesyonelleşme Kültürel güç Sosyal sorumluluk Tutarlılık Sürdürülebilirlik Kavramı Sürdürebilirlik,temelde ekoloji ve ekolojik sistemlerin fonksiyonlarını,süreçlerini ve üretkenliğini gelecekte de devam ettirebilme yeteneği olarak algılanmaktadır. Fakat ekonomi açısından ele alındığında,sürdürebilir gelişme kavramıyla birlikte değerlendirilerek üretim sürecinde yenilenebilir kaynaklara yönelmek ve üretim faaliyetinin çevreye olan etkilerinden sorumlu olmak şeklinde tanımlanabilir.Bu bakımdan sürdürebilirlik ekonomik kalkınma kavramında yaşanan değişimin temeli bir anlamda,doğal,ekonomik ve sosyal sermayeyi geleceğe taşımakta daha adil ve duyarlı davranılması gereğini vurulayan bir olgudur. Sürdürebilirliği daha iyi anlamak açısından Wuppertal Prizması iyi bir model oluşturur.Model dört boyuttan farklı ilişkilerini içine alarak açıklanır.Karara katılımı,bilimsel ve teknik bilgiye yönelik yaklaşımları da kapsayan bir öneme sahiptir.Diğer kilit özelliklerinden birisi de birbiriyle etkileşimi gerçekleştirebilecek dört sürdürebilir geliştirme boyutunun kullanıldığı uzay veya işlem bulunur.Bu alan herhangi iki zorunlu boyutu birbiriyle ilişkilendirir.Örneğin;kurum boyutu ile ekonomik boyutun ilişkilendirilmesi,kurum boyutu ile sosyal yapı boyutunu ilişkilendirilmesi,kurum boyutu ile çevre boyutunun ilişkilendirilmesi gibi. Çevresel Boyut;çevresel sürdürebilirlik olarak da isimlendirilir.Bu boyut,sürdürebilir bir düzeyde doğal sermayenin olası yönetim biçimlerini ve yine bu sermayenin olası kısıt ve sorunlarını araştırır.Örneğin;doğal sermaye insan yaşamını ve kalitesini etkileyen ve değiştiren hayvan,maden,bitki ve su gibi kaynakları içine alır. Sosyal Boyut;Sosyal zorunluluklar olarak da isimlendirilir.Sosyal zorunluluklar tüm bireylerin olumlu,kaliteli ve sağlıklı bir yaşam ihtiyacını karşılayacak ve kolylaştıracak kaynak ve kolaylıklara ulaşabilmeyi ifade eder.Kişiler arasında insan olmanın kalitesi olarak tanımlanır. Ekonomik Boyut;bu boyut genelde yaşam kalitesiyle bağlantılı bir kavramdır.Ekonomik boyut bir ekonominin makro düzeyde istihdamı ve halkın geçimini destekleyen rekabetçi,istikrarlı bir yapıya ve oluşuma ışık tutar.Ekonomik sürdürebilirlik,sürdürebilir bir düzeyde para,makine,ürün vb. Gibi insan yapısı sermayenin olası yönetimtarzlarını,yine olası kısıt ve sorunları araştırır. Kurumsal Boyut;kurumsal boyut karar verme mekanizmaları için kendi sistem kurallarını toplumla irtibatlandırmaktadır.Kurumsal sürdürebilirlik,sürdürebilir bir düzeyde sosyal ve yapısal sermayenin olası yönetim tarzlarını ve yine olası kısıt ve sorunlarını araştırır. Sosyal Sorumluluk Kavramı Sorumluluk,etik eylemle birleşen ve bütün ahlakı yöneten büyük ödüllendirme yasasına göre normal,tabii ve zorunlu sonuçları olan ve belli yaptırımlara yol açan bir olguya verilen addır. Ahlaki Sorumluluk Erdemli olmanın temel tavrı olarak nitelendiririz. Ahlak göreceli bir kavramdır. Kişi davranışlarını kendi belirlemez ,kişinin davranışlarının oluşumunda toplumun , örgütün , kültürel öğelerin vb. Unsurların etkisi vardır . Bu nedenle ahlak anlayışı kişiden kişiye , toplumdan topluma göre değişiklik gösterir. İş Ahlakı, sosyal sorumluluğun da içeren bir anlam taşır. Örneğin; bir işletme sahibinin doğru ve dürüst olması, sözünde durması ve güvenilir olması , üretim de ve satış aşamasında hileli yollara başvurmaması zaten olması gereken ahlaki davranışlardır. Sosyal Sorumluluk Litaretür de sosyal sorumlulukla ilgili pek çok tanım bulunmaktadır. Bazı tanımlar çok ayrıntılı bazı tanımlar firmanın sosyal alanını ve çevresini geliştirmeyi esas alan gönüllülük üzerine odaklanmıştır. Gönüllülük ile sosyal alanın ve çevrenin tasarımı sosyal sorumluluk tanımında kullanılacak önemli iki kriterdir. Sosyal sorumluluk şirketin kendi amaçlarını gerçekleştirirken ,ahlaki değerlere sadık kalması ve kaynakalarının içine bulundurduğu topulumu geliştirme de kullanılması olarak, kurumların kaynaklarını , paydaşlarının menfaatlerine uygun olacak şekilde kullandırılması olarak , bir işletmenin , ekonomik ve yasal koşulları iyileştirilmesine, iş ahlakına uymasına , iç ve dış çevrenin isteklerine yönelik bir çalışma stratejisi ve politikası gütmesi olarak bir işletmenin sosyal çevresinde ki gruplara ve bireylere olan davranış biçimi şeklinde , işletmenin faliyetlerinden etkilenen bireylere , çıkar gruplarına ve çevreye hesap verme gerekliliği olarak ve olumsuzlukları bertaraf ederek olumlulukları öne çıkararak toplumun ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak bir organizasyonun ahlaki, tepkisel ve sorumluluk gerektiren yükümlülükler şeklinde tanımlanır. Kurumsal Vatandaşlık Kavramı Kurumsal Vatandaşlık, yönetim alanında işletmelerin sosyal sorumluluk üzerinde odanklanan bir anlayış olarak ortaya çıkmıştır. Kurumsal vatandaşlık, işletmelerin ticari faaliyetlerine gerçekleştirirken tüm yasal , etik ve sosyal kurallara uyması ve toplumla işletme arasında oluşan sosyal sözleşmenin gerekliliğini yerine getirmesidir. 2-SOSYAL SORUMLULUK ANLAYIŞLARI Endüstri devriminden sonra önem kazanmaya başlayan sosyal sorumluluk anlayışı kurumların işlerinin sosyal etkilerini dikkate alması ile kurumların başarısında da önemli bir ölçüt olmuştur. Sosyal Sorumluluk Anlayışının Hayata Geçiş Süreci Devletin ekonomik yaşama müdahalesinin artması Bireyin birden fazla örgütün üyesi olması Nüfusun artması (işsizlik) Bireyin siyasal ve toplumsal gücünün artması Hızlı küreselleşme ve bölgesel uyum nedeniyle uluslar arası ekonomik rekabetin artması Farklılıklar ve ayrılıklar olmasına rağmen besledikleri havuz ekonomik rasyonalizmdir Teorik Ve Pratik Katkılar 1.Si Örgütsel psikoloji ve küçük işletme örgütsel davranışlarında firmaların sorumluluk dereceleri ve firma sorumluluklarıyla ilgili katkılar. KSS’nin sosyal merkezli olduğuna vurgulanmaktadır. 2.si Çoklu ihtiyaç yaklaşım modellerini kullanarak, araçsal,ilişkisel ve etkisel temele dayalı motivasyonların eş zamanlı bir çatı altında birleştirerek kurum üzerinde çeşitli oyuncuların KSS’ye baskılarını açıklamakta kullanılır. 3.sü Çeşitli sosyal sorumluluk modelleri de bir araya getirilmeye çalışılmaktadır.KSS çatısı altında sosyal sorumluluk çalışmalarını toplamaya itmektedir. 4.sü Bireysel düzeyden başlayarak mevcut firma, kurum ulusal ve uluslar arası teorik düzeyde sosyal sorumluluklara bir değer eklemektedir. Sosyal sorumluluk anlayışı uygulama alanı olarak ‘Klasik’ ve ‘Modern’ yaklaşım şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Klasik Sosyal Sorumluluk Anlayışı Şirketlerin, örgütsel amaçlarının dışında başka herhangi bir yükümlülüklerinin olmadığı düşüncesine dayanmaktadır. Verimli çalışarak kar elde eden şirket, aynı zamanda topluma karşı sosyal sorumluluğunu da yerine getirmiş sayılmaktadır. Şirketler, mevcut veya beklenen gelirlerini, sosyal sorumluluk amacıyla bazı toplumsal projelere yatırırlarsa, iş yaratan proje yatırımlarında azalmalar, tüketici fiyatlarında ve sosyal maliyetlerinde ise artmalar olacaktır. Modern Sosyal Sorumluluk Anlayışı Örgütsel kar amaçların çok ötesinde, bir takım farklı toplumsal amaçlar yüklenmektedir. Aslında sosyal sorumluluk uzun vadede gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değerini etkileyerek karı maksimize etmektedir. Modern sosyal sorumluluk anlayışına göre işletmeler, sosyal yaşamın ayrılmaz unsurlarıdır. Modern sosyal sorumluluk anlayışına göre, sosyal baskı altında kalan şirket sahip ortak veya yöneticileri belli tepkilerde bulunabilmektedirler. İşletmenin sosyal sorumluluk konusunda bilinçli olduğu imajı tam olarak sosyal sorumluluğu yansıtmamaktadır. Bu düşünceye göre, şirketi toplumun yaşam standartlarının ve refah düzeyini yükseltirken aynı zamanda kar da elde edilir. Kurumsal Sosyal Sorumluluk Paydaş Yaklaşımı Paydaş yaklaşımı beklenti, kaynak bağımlılığı teorisi ile organizasyon hayat döngüsü modellerinden geliştirilen tanımlayıcı bir kurumsal teoridir. Kurumun farklı yaşam döngü aşamalarında baskı ve tehditlerin üzerine oturtulur. Paydaş işletmelerin karar, eylem politika ve yönetimlerinden etkilenen ve bunları etkileyen bireyler, çalışanlar,sosyal gruplar,müşteriler,tedarikçiler vb. Menfaattar kişi ve kurumlardır. Paydaş, toplumda işletmenin ilişkide bulunduğu, işletmenin faaliyetlerinden etkilenen ve faaliyetleriyle de işletmeyi etkileyen tüm taraflardır. Başka ifade ile paydaşlar,işletmelerden çıkarları olan bireyler ve kurumlardır. Paydaşlar; ‘kurum içi paydaşlar’ ve ‘kurum dışı paydaşlar’ olarak sınıflandırılabilir. Kurum içi paydaşlar kurucu ana sahipler,hissedarlar,yöneticiler ve çalışanlardan oluşur. Kurum dışı paydaşlar ise toplum,hükümet, müşteriler,tedarikçiler rakipler gibi kesimlerden oluşur. Paydaş teorisinin amacı rekabet avantajı geliştirmek için organizasyonun iç ve dış çevresi ile olan ilişkilerini güçlendirmesini açıklamaktadır. Paydaş grupların meşruluğunu ele alan çeşitli kuralcı akımlar; bu paydaş gruplarının gücünü ve hisselerini tanımlayıcı ve tasvir edici yönüyle bu paydaşların kaynakları kontrol etmeye daha kolay ulaşma ve olumlu şöhret ve piyasa imajlarını kullandıklarına dikkat çekilmektedir. Paydaşlar yaklaşımında bir firmanın varlığını sürdürmesi, çalışanlar dahil tüm çıkar gruplarına memnuniyet, yeterli düzeyde maddi kazanç yaratabilme yeteneğinin olmasına bağlanır. Bu yaklaşımda paydaşların getirileri izleme ve takip etme, kurumların birinci ve ara amacını teşkil eder. Halka açık bir şirketin yaşamını sürdürmesi ve sürekli başarısı, başlıca tüm hissedarlar için yeterli, tatmin edici bir değer veya zenginlik yaratacak kendi yönetim kabiliyetine dayanır. Halka Açıklık Ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk Halka açık şirket (HAŞ) yönetim sistemi, yönetici davranışlarını idare eden tüm mekanizmaları ile kendi keyfi müsamaha olanlarını da içine alan bir sistem olarak tanımlanır. Olabildiğince bireylerin,şirketin ve toplumun çıkarlarını ayarlamayı ifade eder. Halka açıklık firma sahiplik olgusunun yüzlerce kişiyle paylaşılarak dağılmış olmasının bir sonucu olarak dağılmış hissedarların firmadan elde edilecek haklarının kamu tarafından belli denetim ve yönetim kuralları ve kurallarınca yönetiminin güvenceye alınmasıdır. Halka açık şirket yönetimi,pay sahiplerinin zenginliklerini azaltıcı bir finansal hile durumlarıyla sonuçlanabilecek yönetici ve pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarını tespit etmek amacıyla kullanılır. Çıkarlardaki sapmaları sınırlandırmak ve kaynakları kullanmanın uygun sorumluluğunu yerleştirmeyi garanti etmek için,örgüt içinde sorumlu davranışların ve etkili başarının teşvik edilmesi için kapsamlı ve anlaşılır bir kontrol mekanizması gerekir.Şirkette menfaatleri olan aktörler(çalışmalar,pay sahipleri,kurucular,finansörler vb.) ve diğer çıkar grupları firmanın sosyal sorumluluğuna angaje olmaları yönünde baskı yapan üç ana güdüye sahiptirler. Bunlardan biri; araçsal (öz çıkar sürücüleri) değerlerle ilgili güdüler, ikincisi; ilişkisel(grup üyeleri arasındaki ilişkilerle ilgiyi değerlerle ilgili güdüler ve üçüncüsü de;moral(ahlaki ilkeler ve etik değerlerle ilgilidir)güdülerdir. 3-KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK Üç bağlamda ele alınır: A- Kurumsal Sosyal Sorumluluk B- Sosyal Sorumluluk C- Kurumsal Vatandaşlık Sürdürülebilir ekonomi gelişme için işletmeler, içinde yaşadıkları ve etkin oldukları topluma ilişkin sorumluluk ve ilgilerini geliştirmelidirler. Piyasa güveni oluşturmalıdırlar KSS, Sürdürülebilir büyüme temel hedefine yönelik olarak, •Doğayı ve çevreyi koruyacak önlemlerle üretim yapmak •İşletmenin karar ve faaliyetlerinden etkilenebilecek tüm paydaşlara karşı temel sorumluluğu yerine getirmek Kurumsal Sosyal Sorumluluk Tanımları; Yasaların gereği firmaların çıkarlarının ötesinde sosyal boyutta bazı sosyal ürünlerin görünür eylemleri içinde yer alan firma durumları Firmaların kendilerini diğer firmalara karşı farklılaştırmada kullandıkları bir strateji biçiminde ortaya koydukları birtakım gönüllü davranışlar (bu yönüyle KSS, ciddi bir yükümlülük ve sorumluluk gerektiren bir yönetim mekanizmasıdır) Sosyal sorumluluğun olası bir normal ürün olduğu eğiliminin ağır basması ve kabul edilmesi, Küresel boyutta firmaların işlemleri ve faaliyetlerinde ihtiyaç duydukları bilgilere daha kolay, hızlı ve ucuz olarak ulaşabilmeleri, Çok ulusluluğun tazyik ettiği sosyal dışsallık ve çevresel alan küreselleşmeyi genişletmesi Çevresel kirliliğin küresel boyuttaki kirliliğin ve tehdidin fark edilmeye başlanması, Gibi faktörler KSS ‘nın yoğun olarak gündemde kalmasına etki etmektedir. A- KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK KSS, işletmenin kurumsal yönetim ve düzenlemeler yoluyla yapması gereken minimum sosyal ve etik yükümlülüklerin karşılanmasıyla ilgili bir durumu açıklar. Şöhret Kurum Kültürü Tedarikçi, Müşteri ve Teknik Bilgi varlıkları ile uzun süreli ilişki gibi karmaşık sosyal kaynaklar içerir Yalnızca kara odaklanmayı değil, o karın nasıl elde edileceği konusunu da içine alan bir kavramdır! Sosyal çıkarlar içerisindeki karın bir bölümünün sosyal amaçlar için kullanılmasını amaçlar. AR-GE alanına yapılan yatırımlar KSS süreci ile ilgili yenilikleri içine alarak uzun vadede sosyal amaçlara katkı yapar. Bu durumda, KSS = teknik bilgiye sahip nitelikli elemanların uzun vadede ortaya çıkaracakları ekonomik ve sosyal fayda Kurumsal sosyal sorumluluğun destekçileri ( paydaş ve hissedarlar, yöneticiler, tüketiciler), KSS’ yi açıklamak için 4 argüman kullanırlar. •Manevi Sorumluluk •Sürdürülebilirlik •Faaliyet Lisansı •Piyasa şöhreti KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK PİRAMİDİ İşletmelerin yerine getirmesi gereken 4 temel sorumluluk; •Ekonomik anlamda etkin, verimli ve karlı olmak •Hukuka ve kanunlara uymak •Etik ve kanunların ötesinde toplumsal norm ve beklentilere uyumu davranmak •Sosyal ve toplumsal sorunların çözümü için gönüllü katkıda bulunmak Ahlaki Sorumluluklar Yasal Sorumluluklar Kamu Yararı Sorumlulukları Kamu Yararı Sorumlulukları Ahlaki Sorumluluklar Yasal Sorumluluklar Ekonomik Sorumluluklar Ekonomik Sorumluluklar Gelişmekte Olan Ülkelerde KSS Piramidi Gelişmiş Ülkelerde KSS Piramidi Ekonomik Sorumluluklar İşletmeler için hisse payına düşecek kazancın miktarını arttırmak Mümkün olabildiğince en yüksek karı elde etmek Güçlü bir rekabetçi pozisyon oluşturmak Yüksek bir işlevsel etkinlik düzeyine ulaşmak Başarılı bir işletme olmak Yasal Sorumluluklar Devletin beklentisine ve yasalara uygun biçimde faaliyetlere uygun biçimde faaliyetlerin yürütülmesi için, Yerel, merkezi ve ulusal düzeydeki çeşitli düzenlemelere uyulması için, Yasal yükümlülüklerini yerine getiren bir firma sorumluluğudur. Etik Sorumluluklar Sosyal değerler ve etik normlara uygun davranmak. Toplumda yeni ve gelişen normları fark etmek ve bunlara saygı göstermek. Örgütün amaçlarına ulaşmayı engelleyebilecek etik normlardan kaçınmak. İyi bir kurumsal vatandaş olarak sosyal değerlere ve etik normlara uyum göstermek. Dürüst kurum olma ve etik davranış aynı zamanda yasalara ve düzenlemelere uyumu da beraberinde getirir. Kamu Yararı Sorumlulukları (İhtiyari Sorumluluklar) İyi Şirket Harika Ürün Harika Hizmetler Mükemmel Şirket Harika Ürün Harika Hizmetler Yaşanılabilir Bir Dünya Yardımseverlik ilkesinden geliştirilmiştir. Toplumsal ve sosyal alanda varlıklı bireylerin fakir olanlara karşı yardımsever olması. Yardıma muhtaçların yaşam koşullarının iyileştirilmesi KSS olgusunu ciddiye alan işletmeler 3 ana tema üzerinde taahhütte bulunurlar: 1- Her şeyden önce şirketlerin ticari faaliyetlerini yürütürken kanuna, ahlak standartlarına, insan haklarına tam anlamıyla uyumlu davranmaları ve faaliyetlerinin dünyanın her yerinde çevreye verebileceği zararı en aza indirgemek durumunda olduklarını kabul etmeleri ve buna uygun davranacakları 2- Şirket faaliyetlerinin sadece şirketin için değil, aynı zamanda piyasayı, tedarik piyasalarını, o yöreyi, stk’ları ve kamu sektörünü de etkilediğini ve tüm bu sosyal paydaşlar ile işbirliği içinde çalışma gereğinin bilincinde olmaları gerektiği 3- Bu sorumluluğu en başta şirket yönetim kurulları, yönetim kurulu başkanları ve genel müdürlerinin alması KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUĞUN BİREYSEL DÜZEYİ KSS, işletme bazından bireysel düzeye indirildiğinde işletme başarısı ve süreklilik sağlanabilir. Adalet duygusu Dürüstlük Tarafsızlık İş doyumu İş tatmini Memnuniyet İş başarısı Çalışanların mesuliyeti Devamsızlık İşgücü devri, gibi bazı bireysel sorumluluklar yerine getirildiğinde işletme düzeyinde KSS daha etkin bir şekilde sağlanmış olur. Sosyal değişimi etkileyen aktör mekanizmaları Bireyler, iş yerlerinde keyfi güç kullanımından korunmak için kendi potansiyel ihtiyaçlarını ifade etmek ve kendi ilişki ve katılımlarıyla ilgili durum ve koşulları belirlemeye katılmayı ifade etme arzusu duyarlar. Bu arzu ve beklenti , çalışanların firmadan bekledikleri sorumluluğun önemli bir boyutudur. Bireysel, örgütsel ve ulusal düzeyde çalışanların, firmaları motive etmeleri için 3 baskı aracı bulunur. Araçsal (öz çıkar sürücüsü) İlişkisel ( grup üyeleri arasındaki ilişkilerle ilgili) Moral( etik değer ve standartlarla ilgili ilkeler) KSS SEÇENEKLİ ÜÇ VİZYON KSS, kurumsal sorumluluk alanında seçenekli olarak 3 önemli vizyon inşa edilmesine önemli katkı sağlamıştır. Bunlar: Vizyon1: Kazan-Kazan Vizyonu. Tüm iç ve dış paydaşları ve onların çıkarlarını dikkate alan ve herkesin kazanacağı bir vizyon geliştirmektir. Diğer boyutta ise her zaman iyinin daha iyisini yaparak sosyal sorumlulukları sürekli geliştirmek ve iyileştirmektir. Vizyon2: Hayırseverliğin Delege Edilmesi. Gelir, satın alma gücü ve ücretler genellikle daha ileri sosyal amaçlar için kurban edilebilir. Yani kendileri adına paydaşlar kurumlarından bazı hayırsever işlere girmelerini talep edebilir. Genel işlem maliyetleri yüksek olduğundan bireysel hayırseverlik yerine işletmenin yapması talep edilir. Vizyon3: Kurum Hayırseverliğinin İçeriden Başlaması. Kurumlar başkalarının paralarıyla hayır yapmamalıdır, ancak yönetici ve direktörler bu amaçla için kendi servetlerini kullanabilirler. KSS boyutunda temel sınırlar: Yasalara Uygunluk (alkole karşı eğitimler) Maliyet (Çocuk bakım merkezlerine yatırım için çalışan zamları bırakılabilir) Etkinlik (Maliyetler nedeniyle pazardaki rekabet etkinliği kaybolabilir) Faaliyet Alanı ve Karmaşıklık (asıl ilgi alanının dışındaki olaylara yönelik çalışmalar. Örneğin alkol, sigara, AİDS gibi sağlık sorunlar için STK lar ile ortak çalışmalar yürütmek )