EKG KURSU RİTİM BOZUKLUKLARI Doç. Dr. Serdar Bayata İzmir Atatürk Eğt. Ve Araş. Hast. 1.Kardiyoloji Kliniği İLETİ SİSTEMİ EKG DERİVASYONLARI 2 tip EKG derivasyonu vardır Ekstremite derivayonları (DI, DII, DIII, AVR, AVL, AVF) Prekordiyal olanlar (V1-6) Hastanelerde 12, alanda ise genellikle 3 lead (bipolar leadler) kullanılır. Yaşamı tehdit eden disritmilerin tanınması için 1 derivasyon yeterlidir En sık tercih edilen DII’dir, çünkü kalbin elektriksel aksıyla aynı yöndedir. EKG RİTM ŞERİDİNİN YORUMLANMASI Hı z Ritm P Dalgası P-R İntervali QRS Kompleksi EKG RİTM ŞERİDİNİN YORUMLANMASI HIZ •Bradikardi <60 Normal 100> Taşikardi EKG HIZ HESAPLAMASI R-R intervaline göre yapılan hız hesaplanması: 300 / büyük kare sayısı 1500 / küçük kare sayısı Ritm düzensiz ise: 15 tane büyük kare içindeki QRS’ler toplanarak 20 ile çarpılır EKG HIZ HESAPLAMASI EKG RİTM ŞERİDİNİN YORUMLANMASI RİTM • Ritm düzenli mi? •R-R intervallerinin düzenli olup olmadığı incelenir EKG RİTM ŞERİDİNİN YORUMLANMASI P Dalga Analizi •P dalgası var mı? •P dalgaları birbirine benziyor mu? •P-P aralıkları düzenli mi? •Her P dalgasını QRS takip ediyor mu? •P dalgası +/- mi? EKG RİTM ŞERİDİNİN YORUMLANMASI P-R İntervali Analizi • Atriyal depolarizasyon + uyarının AV noda ulaşması arasında geçen süredir. • 0,12-0,20 sn’dir (3-5 küçük kare). •Uzun PR intervali ile 1.derece AV blok tanısı konur EKG RİTM ŞERİDİNİN YORUMLANMASI QRS Kompleksi Analizi •Bütün QRS kompleksleri benzer mi? •QRS’in süresi nedir? -0.12’nin altında mı? -Geniş QRS kompleksi mi var? NORMAL QRS KOMPLEKSİ Süre < 0.12 sn (3 küçük kare) Anormal derecede geniş QRS durumunda; sağ veya sol dal bloğu, ventriküler ritim, hiperkalemi Patolojik Q dalgaları yoktur Göğüs derivasyonlarında 0.04sn.’den kısa ve aynı derivasyondaki R dalgasının 1/4’ünden küçük olmalı NORMAL SİNUS RİTMİ EKG özellikleri; Belirgin olarak izlenebilen P dalgaları olmalı Her P dalgasını bir QRS kompleksi takip etmeli QRS komplekslerinin hızı sabit olmalı PR intervali normal ve sabit olmalı P dalga hızı 60-100 arasında olmalı Varyasyon >10% = sinüs aritmisi SİNUZAL ARİTMİ Kalp hızı Genelde 60100/dk Ritim Düzensiz P dalgası Her QRS’den önce, birbirinin aynı p dalgası PR intervali 0.12-0.20sn İnspirasyonla artar, expirasyonla azalır QRS <0.12sn RİTM ve İLETİM BOZUKLUKLARI Erken vurular Kaçak vurular Taşiaritmiler Bradiaritmiler Temel bazı tanımlamalar Ektopik vuru, erken vuru, kaçak vuru? Ventriküler, supraventriküler? Kompansatuvar veya nonkompansatuar pause? Rentry? Erken Erken vuru vuru Beklenen Beklenen vuru vuru A A Beklenen Beklenen vuru vuru gelmemiş gelmemiş B B Kaçak Kaçak vuru vuru Ventriküler, supraventriküler? Kavşak Kavşak (Nodal-Junctional) (Nodal-Junctional) Supraventriküler Supraventriküler Fibröz Fibröz iskelet iskelet Ventriküler Ventriküler Kompansatuar veya Nonkompansatuar pause << 2RR 2RR Nonkompansatuvar Nonkompansatuvar pause pause == 2RR 2RR Kompansatuvar Kompansatuvar pause pause Reentry Yeniden giriş! Birçok taşikardi ve ritm bozukluğundan sorumlu AVNRT AVRT A Flatter VT Reentran halkalar nerelerde oluşabilir? Atriyum Atriyum SA SA düğüm düğüm AV AV düğüm düğüm Aksesuvar Aksesuvar yol yol (WPW (WPW sendromu) sendromu) İnfarktüs İnfarktüs Skar Skar dokusu dokusu ATRİYAL ERKEN VURULAR AEV İÇİN 3 FARKLI SONLANIŞ 1. Normal IV iletili AEV 2. İletilmemiş EAV 3. RBBB aberasyonu gösteren AEV KAVŞAK ERKEN VURUSU UNİFOKAL VENTRİKÜLER ERKEN VURULAR MULTİFOKAL VENTRİKÜLER ERKEN VURULAR BİGEMİNE VENTRİKÜLER ERKEN VURULAR VENTRİKÜLER COUPLET VENTRİKÜLER TRİPLET TAŞİKARDİLER TAŞİKARDİLER DAR DAR KOMPLEKSLİ KOMPLEKSLİ GENİŞ GENİŞ KOMPLEKSLİ KOMPLEKSLİ (QRS (QRS << 0.12 0.12 sn) sn) (QRS (QRS >> 0.12 0.12 sn) sn) Düzensiz Düzenli monomorfik Atriyal Atriyal fibrilasyon fibrilasyon Aberran Aberran iletimli iletimli SVT SVT Polimorfik Polimorfik VT VT Normal Normal QT QT AVRT AVRT Değişken Değişken bloklu bloklu A A flatter flatter AVRT AVRT Polimorfik Polimorfik VT VT Uzun Uzun QT QT Atriyal Atriyal taşikardi taşikardi Multifkal. Multifkal. atr. atr. taş. taş. Monomorfik Monomorfik VT VT WPW WPW ++ A A fib fib Düzenli Sinüs Sinüs taşk taşk AVNRT AVNRT Atriyal Atriyal flatter flatter Düzensiz polimorfik SİNUZAL TAŞİKARDİ Her QRS kompleksinden önce bir p dalgası mevcut Sinüs taşikardisi 25 mm/sn 1mV / 10mm V1 Kalp Kalp hızı hızı 155/dk 155/dk Sağ Sağ dal dal bloğu bloğu Sinüs Taşikardisi + Sol Dal Bloğu Her QRS kompleksinden önce bir p dalgası mevcut AVRT Atriyoventriküler Reentran Taşikardi Atriyumlar ile ventrikülleri birleştiren aksesuvar iletim yolları ile normal AV iletim sisteminin bir kısmından oluşan reentran halkayı kullanan bir taşikardi türüdür. Aksesuvar yol varlığında ventrikül uyarılması (Preeksitasyon) Wolf-Parkinson-White Sendromu Kısa PR intervali Delta Dalgası AVRT sırasında EKG bulguları QRS hızı 150-240/dk arasında olabilir QRS’nin hemen bitiminde o derivasyondaki normal P dalgasının yönüne ters yönlü (yukarıdan aşağıya yönlü) bir p’ dalgası izlenir. AVRT sırasında EKG bulguları Reenteran uyarı ventriküllere normal AV yolu kullanarak iner ve atriyumlara aksesuvar yol üzerinden dönerse QRS’ler normal görünümde, yani dar komplekslidir (ortodromik taşikardi) Aksi durumda (yani aksesuvar yoldan aşağı, normal AV yoldan yukarı) ise QRS’ler geniş olur (antidromik taşikardi) Ortodromik Antidromik AVRT (ortodromik taşikardi) II AVRT (antidromik taşikardi) 10mm/mV 25mm/sn AVNRT AtriyoVentriküler Nodal Reentran Taşikardi Sık rastlanan dar kompleks taşikardilerden biridir Genellikle P dalgaları ayırd edilemez QRS kompleksi normaldir QRS hızı 150-240/dk arasında olabilir Vagal menevralar veya adenozin ile sonlandırılabilir AVNRT AtriyoVentriküler Nodal Reentran Taşikardi Hızlı Hızlı iletim, iletim, Uzun Refrakter Uzun Refrakter periyod periyod Yavaş Yavaş iletim iletim Kısa Kısa refrakter refrakter periyod periyod Refrakterlikten Refrakterlikten kurtulmamış kurtulmamış Refrakterlikten Refrakterlikten kurtulmuş kurtulmuş 25 mm/sn 1mV / 10mm DII AVNRT Atriyal taşikardi (Fokal atriyal taşikardi) Atriyumlarda belirli bölgelerdeki otomatiklik artışı sonucunda ortaya çıkan dar QRS kompleksli bir taşikardi Atriyal taşikardi Düzenli P’ dalgaları vardır. Bu dalgalar her zaman görülemeyebilir. Atriyal hız 160-250/dk arasındadır. QRS araları genelde düzenlidir, 1:1, 2:1, 3:1 gibi AV iletim söz konusu olabilir. Değişken AV iletim varlığında düzensiz QRS’ler görülebilir. QRS morfolojisi sinüs ritmindeki gibidir ancak bazen aberran iletim olabilir. MULTİFOKAL ATRİYAL TAŞİKARDİ Hız > 100/dk, ≥ 3 değişik morfolojide “p “ dalgası mevcut Atriyal fibrilasyon Atriyumlardaki çok sayıda mikro-reentran halkalar ile ortaya çıkan bir ritm bozukluğu. AV düğüm refrakter periyoduna uygun olarak düzensiz ventriküler aktivasyon NORMAL VENTRİKÜLER YANITLI ATRİYAL FİBRİLASYON Hızlı Ventriküler yanıtlı Atriyal Fibrilasyon Ritim irregüler, Ventriküler hız ≈ 150/dk ST depresyonları Aberran iletili vurular Aksesuvar yolda atriyal fibrilasyon sırasında çok hızlı iletim 10mm/mV 25mm/sn Atriyal Flatter EKG’de düzenli P dalgaları yerine testere dişi şeklinde flatter dalgaları görülür Atriyal ritm düzenli ve hızlıdır (250-350/dk) QRS morfolojisi genelde normaldir AV iletimin durumuna göre QRS araları düzenli veya değişken olabilir Atriyal Flatter Sağ, sol veya heriki atriyumu içine alabilen makroreenteran bir aritmi türüdür. Sağ atriumda counterclock veya clockwise dönüş Æ tipik A flatter Diğerleri atipik A. flatter veya makroreenteran atriyal taşikardi. 2:1 Geçişli Atriyal Flatter Ventriküler hız: 150/dk Atriyal hız: 300/dk Flatter dalgalarının yarısı QRS içinde gömülü Vagal Vagal Stimülasyon Stimülasyon 10mm/mV 25mm/sn 2:1 2:1 iletim iletim 5:1 5:1 iletim iletim Atriyal Atriyal flatter flatter VT SINIFLAMASI Monomorfik VT Eş biçimli QRS’ler Polimorfik VT Değişik biçimli QRS’ ler -Torsades De Pointes VENTRİKÜLER TAŞİKARDİ (prekordiyal derivasyonlarda konkordans mevcut) VENTRİKÜLER TAŞİKARDİ AV Disosiasyon VENTRİKÜLER FİBRİLASYON Kaba Dalgalı VF Elektriksel tedaviye daha iyi yanıt verir İnce Dalgalı VF Elektriksel Tedavisi geciken kaba dalgalı VF’nin dönüşümü Tedaviye yanıtı kötüdür TORSADES DE POİNTES (Polimorfik ventriküler Taşikardi) BRADİKARDİK RİTİMLER Sinus Bradikardisi Sinoatriyal çıkış bloku Sinuzal arrest AV blok 1.derece AV blok 2. derece tip 1 ve tip 2 bloklar Tam AV blok Bloklu Atrial Fibrilasyon ve Flatter Nodal ve ventriküler kaçak ritimler Asistoli SİNUZAL BRADİKARDİ SİNOATRİYAL ÇIKIŞ BLOKU SİNUZAL ARREST (PAUSE) BLOKLU ATRİYAL FLATTER YAVAŞ ATRİYAL FİBRİLASYON ATRİYOVENTRİKÜLER BLOK I. DERECE AV BLOK PR aralığında uzama (5 küçük kareden daha fazla; > 0.20 sn) Her P dalgasını bir QRS kompleksi izler Genellikle tedavi gerektirmez II. DERECE AV BLOK: Mobitz Tip I (Wenckebach) • PROGRESİF PR UZAMASI • PR uzaması, bir P dalgasına QRS yanıtı oluşmayana kadar devam eder. • Bir P dalgası bloke olduktan sonra normal bir PR aralığı ile başlayan yeni bir siklus başlar 75 II. Derece AV Blok Mobitz Tip 2 PR aralığı sabit ancak normal veya uzamış olabilir. Normal ritm sürerken düzenli olarak bir P dalgasına QRS yanıtı alınamaz. Kalbin ileti sisteminde kalıcı bir hasar olduğunu gösterir ve AV tam bloğa ilerleyebilir. III. DERECE AV BLOK (Tam Blok) Atriyumlar ve ventriküller birbirinden bağımsız Ventrikül hızı genellikle düşüktür P dalgaları ile QRS’ler kendi aralarında düzenli olarak oluşur ve QRS’ler geniştir. PR aralıklarının sabit olmaması, 2. derece Mobitz tip II’den ayrımında önemlidir. NODAL KAÇIŞ RİTMİ QRS komplekslerinden önce p dalgası yok Hız: 50/dk İDİYOVENTRİKÜLER RİTM Ventriküler Asistoli (P-wave asistoli) Atrial + Ventriküler Asistoli Prognozu çok kötüdür İnce dalgalı VF ile karışabilir Kalp pili ona hasta (DDD: atriyal pace-ventriküler pace) Atriyal pace spike Ventriküler pace spike