İSKELETİN GÖREVLERİ 1. Vücudumuza genel şeklini verir. 2. Hareket etmemizi sağlar. 3. Vücudumuza desteklik sağlar. 4. İç organlarımızı korur. 5. Vücudumuzun dik durmasını sağlar. İSKELETİN KISIMLARI 1. Kafatası 2. Göğüs kafesi 3.Omurga 4. Kollar ve bacaklar Kafatası : Yassı kemiktir. Beynimizi korur. Göğüs kafesi : Kaburga kemikleri ile göğüs kemikleri göğüs kafesini oluşturur. Akciğerleri ve kalbi korur. Nefes alıp vermemize yardımcı olur. Omurga : Omurga, omur denilen 33 kısa kemiğin birbirleri üzerinde dizilmesiyle oluşmuştur. Vücudumuzun üst kısmının ağırlığını taşır. Kollar ve Bacaklar: Çoğunlukla uzun kemiklerden oluşmuştur. KEMİK ÇEŞİTLERİ 1. Uzun kemikler 2. kısa kemikler 3. yassı kemikler Uzun kemikler : Kol ve bacaklarda bulunur. Kısa kemikler : el ve ayak kemiklerinde, omurgada bulunur. Yassı kemikler : Kafatası ve göğüs kafesinde bulunur. Aklımızda Bulunsun! Bebeklerin iskeletinde büyüklere göre daha fazla kemik vardır.Kemiklerin bazıları büyüme sırasında kaynaşır, böylece kemik sayısı 300 den 206 ya düşer. El ve ayak kemiklerinin sayısı; vücudumuzdaki kemiklerin yarısından daha fazladır. Vücudumuzdaki en küçük kemik kulağımızdadır. Boyu 3 mm dir. Eklemler ve Eklem Çeşitleri EKLEMLER Hareketimizi kolaylaştıran, kemiklerin bağlantı noktalarıdır. Kemikleri birbirlerine bağlayan yapılara EKLEM adı verilir. Bacağımızı her büktüğümüzde ya da yumruğumuzu her sıktığımızda eklemlerimiz çalışır. Eklemlerimiz kemiklerin birleştiği yerlerde bulunur. Onlar olmadan vücudumuz hareket edemez, dimdik dururdu. EKLEM ÇEŞİTLERİ 1.Oynamaz(Hareketsiz) Eklemler Bu eklemler, kemiklerin, kafatasında olduğu gibi sabit ve sıkı bir şekilde tutturulduğu yerlerde bulunur. 2.Yarı Oynar (Yarı Hareketli) Eklemler Çok az hareket edebilen eklemler, belkemiğinde olduğu gibi, kemiklerin kısıtlı hareketini sağlar. 3.Oynar (Hareketli) Eklemler Hareketli eklemler, oldukça esnektirler ve vücutta büyük oranda bulunurlar. Kasların Yapısı, Görevleri, Çeşitleri KAS Vücudumuzdaki kemikleri çekerek hareket etmemizi sağlayan, iskeletimizin üzerinde bulunan ve iskeleti tamamen saran yapıdır. Kasların yapısı : Birçok ipliksi yapının bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Bu ipliksi yapılar bir araya gelerek kas lifini, birçok kas lifi bir araya gelerek kas demetini, kas demetleri de kasları oluşturur. İpliksi yapılar ->lifler-> demet -> kaslar Kaslar, kasılma durumunda kısalır ve kalınlaşır; gevşeme durumunda ise uzar ve incelir. (kaslar kasıldığında kısalır kalınlaşır.) Kasların Görevleri: 1. İskelet ile birlikte vücuda şekil verir. 2. Vücut ve organların hareketini düzenler. 3. Soluk alıp vermeye yardımcı olur. KAS SAĞLIĞIMIZI KORUMA 1. Yazarken, okurken dik oturmalıyız. 2. Yere eğilirken belimizi bükmek yerine, dizlerimizi kırmalıyız. 3. Eşya taşırken ağırlığı belimize vermemeliyiz. 4. Düzenli egzersiz yapmalıyız. 5. Dengeli ve yeterli beslenmeliyiz. 6. Ani hareketlerden kaçınmalıyız. 7. Kasları çok yorucu ve zorlayıcı hareketler yapmamalıyız. KAS ÇEŞİTLERİ 1. İskelet Kası (Çizgili Kas) İsteğimize bağlı olarak çalışırlar.Yorulurlar. 2. Düz Kaslar İsteğimiz dışında çalışırlar.Yorulmazlar. 3. Kalp Kası Kalp kası diğer kaslarımızdan farklı olarak sürekli çalışıyor olması ve kendi kendine hareket etmesidir. İskelet kası olmasına rağmen düz kasın özelliklerini gösterir Aklımızda Bulunsun! Vücudumuzdaki en hareketli kaslar göz kaslarıdır. İç organlarımızın çalışması, kulak çınlaması gibi olayları da kaslarımız sağlar.Vücudumuzdaki en güçlü kas çene kasıdır.Yüzümüzde kırktan fazla kas vardır. Soluk Alıp Verme ve Solunum SOLUNUM: Besin maddelerinin oksijenli veya oksijensiz olarak parçalanıp enerji elde edilmesine denir SOLUK ALIP VERME:Havanın akciğerlere alıp verilmesidir. Oksijen alınır, karbondioksit verilir. AKCİĞER NASIL SOLUK ALIR VE VERİR? Her an dikkat ettiyseniz nefes alıp veriyoruz. Nefes almamızın sebebi hücrelerimizin ihtiyacı olan oksijenin kana geçmesini sağlamaktır. Nefes vermemizin sebebi ise hücrelerde ki yaşamsal olaylar sonucu açığa çıkan karbondioksitin vücuttan uzaklaştırılması içindir.Akciğer bir kalp gibi kaslarla oluşmamıştır.Nefes alma işinde Kaburgalar arasındaki kaslar ve diyafram kası görev alır.Bir basınç farkı oluşur ve nefes alınır veya verilir. SOLUK ALIP VERMEYİ SAĞLAYAN ORGANLARI 1. Burun 2. Yutak 3. Gırtlak 4. Soluk Borusu 5. Akciğerler Burun: Solunum ve koku alma organıdır. Havadaki zararlı maddeleri tutar.Burnun içindeki sıvı, kuru havanın nemlendirilmesini ve akciğerlere nemlendirilmiş havanın iletilmesini sağlar. Yutak : Ağız ve burnun birleştiği yerdir. Havayı soluk borusuna gönderir.Besinleri yemek borusuna iletir. Gırtlak : Boğazın altındaki sert yapıdır. Havayı soluk borusuna iletir. Soluk Borusu : Akciğerlere gitmeden önce ikiye ayrılarak havayı akciğerlere iletir. Akciğer: Göğüs kafesinin altında yer alır ve iki tanedir. Soluk alma ile taşınan oksijeni kana verir, kandaki karbondioksiti de havaya geçmesini sağlar. STETOSKOP Kalbin pompaladığı kanı damarlarda hissetmemize nabız denir. Sağlıklı bir insanda nabız atışı dakikada 70-80 kadardır. Koşma, heyecanlanma ve hastalanma durumunda nabız artar. Bir süre sonra normale döner. Nabzımızı boyun, el ve ayak bileklerinde kolaylıkla hissederiz. Doktorların kalp atışlarını ve akciğerin sesini ve çalışmasını dinlediği alete stetoskop denir. Dikkatli Okuyalım…(5 Defa) Arka sayfadaki soruları cevaplayalım. SORULAR 1. İskelet sistemimizin 4 görevini yazınız. 2. Solunum nedir, vücudumuz için niçin önemlidir? 3. İskelet ve kas sağlığımızı nasıl koruruz? 4. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. …………….. Vücudumuza kan pompalar. Kaslarımız …………………….. bir yapıya sahiptir. Kemiklerimiz için yaralı olan, yoğurt ve süt olan madde ………………. İç organlarımız koruyan kemiklere …………………… denir. Kanın pompalanma hızını kolumuzda hissetmemize …………………. denir. …………….. kanımızı temizler. Kafatasımızdaki kemik …………………… kemiktir. Kemiklerin birleştiği yere ………… denir. Kafatası ……….. kemiklerin birleşmesiyle oluşmuştur. Göğüs boşluğunun içinde ………..ve ……….. yer almaktadır. Kan, ………..tarafından damarlara pompalanır. Burundan alınan hava ……….. , ……….. ve ……………..nu geçerek akciğerlere ulaşır. Kanı vücudumuza dağıtan organımıza……………………denir. Kalbin hemen çıkışındaki kalın damarlara …………………. denir. 5. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların yanına (D), yanlış olanın yanına (Y) yazınız. ( ) Atardamar vücudumuzdan kirli kanı kalbe götüren damardır. ( )Omurga vücudumuzun dengesini sağlayan kemiktir. ( ) Çene kemiklerimiz uzun kemiklerdir. ( ) Kaslar gerilme ve genişleme ile hareket eder. ( ) Koşan insanın nabzı hızlı atar. ( ) Kanımızda bol miktarda karbondioksit vardır. ( ) Vücudumuzun büyük bir kısmı sudan oluşur. ( )Akciğerimiz kanımıza gerekli olan suyu verir. ( ) Omurgamız iç organlarımızı kurur. ( )Eklemlerimiz hareketsiz bir yapıya sahiptir. ( ) İskeleti oluşturan kemiklerin bir görevi de kan hücresi üretmektir. ( )Nabız sayısı arttıkça soluk alıp verme sayısı azalır ( )Hücrelerde besinlerin yanması sonucunda enerji açığa çıkar. ( )Soluk alıp verme sırasında akciğerlerin hacmi değişir. ( )Oksijen ve karbondioksit değişimi hava keseciklerinde ( alveollerde) gerçekleşir. 1. Aşağıdakilerden hangisi vücudumuzun bölümlerinden değildir? A) Omurga B) Gövde C) Kafatası D) Boyun 2. Vücudumuzda bulunan kas, kemik ve eklemlerin oluşturduğu sisteme ne ad verilir? A) Solunum sistemi B) Sindirim sistemi C) Hareket sistemi D) Dolaşım sistemi I. Vücudun dik durmasını sağlar. II. Kasılıp gevşeyerek hareketi sağlar. III. İç organları korur. IV. Vücudun genel şeklini verir. İskeletin görevleriyle ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur? A) I – II – III – IV B) I – III – IV C) I – II – IV D) I – II – III 3. 4. Aşağıdakilerden hangisi vücudumuzda bulunan kemik çeşitlerinden biridir? A) ince kemikler B) uzun kemikler C) orta kemikler D) düz kemikler 5. Aşağıdakilerden hangisi vücudumuzdaki yassı kemiğe örnek olarak verilebilir? A) kafatası kemikleri B) el kemikleri C) ayak kemikleri D) omur kemikleri 6. ” Kemiklerin birbirine bağlandığı yere ........................ denir. “ Yandaki tümcedeki boşluğu aşağıdaki sözcüklerin hangisiyle tamamlarsak tanım doğru yapılmış olur? A) iskelet B) kas C) eklem D) kemik