ELEKTRİK VE MANYETİZMA Elektrik Yükleri Akım,Potansiyel Fark,Direnç Elektrik Devreleri Mıknatıslar,Akım ve Manyetik Alan ilişkisi ELEKTRİK YÜKLERİ Maddeyi oluşturan atomların çekirdekte nötron ve proton ile bunların etrafındaki yörüngede dolanan elektronlardan oluştuğunu biliyoruz.Nötronun elektrik yükü nötr iken , proton pozitif yük elektron ise negatif yük taşır. Atom eşit sayıda proton ve elektrona sahip olduğunda böyle atomlara nötr atom denir. Maddeler elektron kazanarak yada elektron kaybederek elektrikle yüklenebilirler. Elektron kazanma ya da kaybetme şeklinde şeklinde olan elektriklenme üç şekilde gerçekleşir. Bir cismin elektrikle yüklü olup olmadığını yüklü ise yükünün türünü belirlemek için kullanılan araca elektroskop denir. Elektriği ileten maddelere iletken ,iletmeyenlerde yalıtkan denir. Aynı cins elektrik yükü ile yüklü cisimler birbirini iter, zıt cins yükle yüklü cisimler birbirini çekerler. Engin GÖKŞİN ELEKTRİKLENME Elektron kazanma yada kaybetme şeklinde olan elektriklenme ; 1) Sürtme ile elektriklenme 2) Dokunma ile elektriklenme 3) Etki ile elektriklenme Engin GÖKŞİN Sürtme İle Elektriklenme İki cismin birbirlerine sürtülerek elektrik yükü ile yüklenmelerine sürtme ile elektriklenme denir. Sürtme ile elektriklenen iki nötr cisim eşit miktarda ve zıt cins elektrik yükü ile yüklenir. Engin GÖKŞİN Engin GÖKŞİN Ebonit çubuk yünlü kumaşa sürtüldüğünde ebonit(-) yükle, kumaş (+) yükle yüklenir Engin GÖKŞİN Cam çubuk ipekli kumaşa sürtüldüğünde cam(+) yükle, kumaş (-) yükle yüklenir Dokunma İle Elektriklenme İletken iki cismin birbirlerine dokundurulduğunda toplam elektrik yüklerini paylaşmalarına dokunma ile elektriklenme denir. Dokunma ile elektriklenen iki cisim aynı cins elektrik yükleriyle yüklenir. Engin GÖKŞİN Engin GÖKŞİN Engin GÖKŞİN Engin GÖKŞİN İletken Kürelerin Yük Paylaşımı (q1 q2 ) q * r1 (r1 r2 ) (q1 q2 ) ' q2 * r2 (r1 r2 ) ' 1 Engin GÖKŞİN Engin GÖKŞİN Etki İle Elektriklenme Nötr bir iletkenin, yakınında tutulan yüklü bir cismin etkisi ile elektriklenmesine etki ile elektriklenme denir. Nötr bir iletkenin bir ucundan bir cins yüklerin , diğer ucunda ise eşit miktarda , zıt cins yüklerin toplanmasına kutuplaşma denir. Etki ile elektriklenen cisim , etkiyi oluşturan cismin yüküne zıt elektrik yüküyle yüklenir. Etki ile elektriklenmede kapasitenin bir önemi yoktur. Engin GÖKŞİN Engin GÖKŞİN Topraklama Yapılmadan Etki ile Elektriklenme Engin GÖKŞİN Engin GÖKŞİN Engin GÖKŞİN Elektroskop Bir cismin yüklü olup olmadığını anlamak, yüklü ise yükünün cinsini belirlemek için kullanılan araca elektroskop denir. Engin GÖKŞİN Birim Yük Bütün atomlardaki elektronlar özdeştir.Yani bütün elektronların kütleleri eşit olduğu gibi yükleri de eşittir.. Bütün atomlardaki protonlar özdeştir. Bir elektronun sahip olduğu elektrik yükü ile protonun sahip olduğu elektrik yükü miktarı birbirine eşittir. Bir elektronun ya da protonun sahip olduğu yük miktarına birim yük denir. -19 e=1,6.10 Engin GÖKŞİN Coulomb Elektrik Yüklerinin Korunumu Elektriklenme olaylarında yükler, maddeler arasında yer değiştirse de evrendeki toplam yük miktarı sabittir ve değişmez. Engin GÖKŞİN İletken ve Yalıtkanların Yük Dağılımı Engin GÖKŞİN Engin GÖKŞİN Engin GÖKŞİN Faraday Kafesi Engin GÖKŞİN Noktasal Yükler Arasında Elektriksel Kuvvet Engin GÖKŞİN Noktasal iki yük arasındaki elektriksel kuvvet, yüklerin çarpımı ile doğru, aralarındaki uzaklığın karesi ile ters orantılıdır. q1.q2 F k. 2 r Engin GÖKŞİN Elektriksel Alan Pozitif birim yüke etkiyen elektriksel kuvvet elektriksel alana eşittir. Elektriksel alan vektörel bir büyüklüktür ve E ile gösterilir Engin GÖKŞİN