DERS11 Atmosfer YerküreSistemleri Atmosfer(HavaKüre) • Katıvesıvıyerküreninetrafındabirgazörtüsüvardır.Bugaz örtüsüyerküreyibirkürehalindesarmıştır.Yerkürenin,TaşKüre (Litosfer)ileSuKüre’ye(Hidrosfer’e)dokunanyüzünde,hayatın gelişmesineolanaksağladığıiçinbugazküreyenefesalınanküre anlamında"Atmosfer"denilmiştir. YerküreSistemleri Atmosferingeçirmişolduğuevrelernelerdir? Dünyaatmosferininbugünekadargeçirmişolduğuevrelerdörtana başlıkaltındaincelenebilir. • AstronomikAtmosfer • JeolojikAtmosfer • BiyolojikAtmosfer • Sosyo-EkonomikAtmosfer YerküreSistemleri AtmosferinAğırlığıveBasıncı YerküreSistemleri AtmosferinKatları (1) Bileşimlerinegöreatmosferinkatları (2) Sıcaklığagöreatmosferinkatları (3) KimyasalveHizikselözelliklerinegöreatmosferinkatları KimyasalveHizikselözelliklerinegöreatmosferinkatları Atmosferinkatlarınısaptamakiçin,nesadecegazlarnedesadece sıcaklıkyeterlideğildir.BubakımdankimyasalveLizikselözelliklerine göredeatmosferinkatlarınıdeğerlendirmekgerekmektedir.Fiziksel vekimyasalözelliğinegöreatmosferinkatlarıyeryüzündenyukarıya doğru4’eayrılır.Bunlar; - Troposfer - Stratosfer - İyonosfer - Eksosfer’dir. YerküreSistemleri Troposfer TroposferiOluşturanGazlar Troposferioluşturangazlar3gruptatoplanabilir. (1) Havadaherzamanbulunanvemiktarlarıdeğişmeyengazlar (Azot,Oksijen,AsalGazlar) (2) Havadaherzamanbulunanfakatmiktarlarıazalıpçoğalan gazlar(Karbondioksit,SuBuharı) (3) Havadaherzamanbulunmayangazlar(Ozon,Tozlar) BunlardanbaşkaçokazdaolsahavadaAmonyak(NH3),İyot(I), Kükürtdioksit(SO2)vediğerazotoksitleri(N2O,NO2,NO9’de) bulunur.Bugazlarınbulunmaoranlarıoldukçaazdır. YerküreSistemleri Stratosfer YerküreSistemleri İyonosfer • Yerden80-90km’ninötesindeolup,üstsınırının250-300km’ye kadarulaştığıdünyayıçevreleyen,güneşışınlarıileiyonizeolmuş gazlardanoluşanatmosferkatmanıdır.İyonosferkatındaartık molekülhaldeAzot,Oksijen,SuBuharıgibiağırgazlara rastlanılmaz. YerküreSistemleri Eksosfer • Yerden80-90km’ninötesindeolup,üstsınırının250-300km’ye kadarulaştığıdünyayıçevreleyen,güneşışınlarıileiyonizeolmuş gazlardanoluşanatmosferkatmanıdır.İyonosferkatındaartık molekülhaldeAzot,Oksijen,SuBuharıgibiağırgazlara rastlanılmaz. YerküreSistemleri AtmosferinÖnemi... YerküreSistemleri