Kan ve Kalp YR D. DOÇ. DR . BA HA DI R N A M DA R İ N SAN A N ATOMISI V E F I ZYOLOJI SI - IF BY301 R ECE P TAYYI P E R DOĞ AN Ü N I V ERSITESI - F EN BI LG ISI A BD Kan GENEL ÖZELLIKLER FONKSIYONLARI Normal bir erişkin erkekte 5-6 lt kadınlarda 4-5 lt O2 CO2 besinn hormon ve metabolik artıkları taşır Yoğunluğu suya kıyasla 5 kat kadar daha fazla Elektrolit dengesi pH ayarlama Vücut ağırlığının %7-9u pH 7,35-7,45 Sıcaklığı vücut sıcaklığından biraz daha fazladır. 38C Pıhtılaşma Toksin ve patojenlere karşı koruyucu Vücut ısısının sabit kalması Kan Yapısı PLAZMA Büyük kısmı su. Hidrasyon ve taşıma için Globülinler Alfa ve beta karaciğer tarafından Plazma proteinleri içersinde en çok yapılır ve yağ ve yağda eriyen bulunanı ALBÜMİN. Karaciğerde vitaminleri taşırlar. HDL ve LDL üretilir. Kan hacmini ve basıncını ayarlayan su tutulmasını destekler. Gama: Immunoglobulinler Albümin azalırsa ÖDEM oluşur. Albüminler ormn ve birçpk maddeyi bağlayark plazmada taşınmasına yardım eder HÜCRELER TROMBOSİTLER Kanın pıhtılaşması Kalp ve yapısı https://www.youtube.com/watch? v=sqZARhorHJY Kalp duvarının yapısı 1-Perikard: 3-Endokard: Bağ dokudan oluşmuş çift katlı zardır Tek katlı yassı epitelden oluşmuştur İki zar arasında perikard sıvısı bulunur Kanın hareketini kolaylaştırır Devamlı çalışan kalbin diğer organ ve yapılara sürtünüp zarar görmesini önler Beslenmelerini direkt kandan sağlarlar 2-Miyokard: Kalbe özgü kas dokudan oluşmuştur.(Başka hiçbir organda bulunmaz) Kalbin esas yapısını oluşturur Kalbin çalışmasını sağlayan esas dokudur Karıncıklarda daha kalındır.Sol karıncıkta daha kalındır Beslenmeleri aorttan ayrılan kroner damarlarla sağlanır Kalp kapakçıkları Damarlar ARTERLER Kalp ventriküllerinden çıkan ve kanı organ doku ve hücrelere kadar taşıyan damarlardır. Kalbin sol ventrikülünden aort çıkar. Sonra sola doğru döner—Aort yayı. Arterlerin incelen ve kılcal damar oluşturan kollarına ARTERİOL DENİR Tabakaları Tunica intima (endotelyum) Tunica media (Kas tabaka) Tunica adventita (Fibröz örtü) Damarlar VENLER Toplar damarlar histolojik olarak atar damarlarda olduğu gibi 3 tabakadan oluşurlar. Fakat orta tabakayı oluşturan düz kas tabakası daha incedir. Bu tabakada çizgisiz ve halka kaslar ve esnek teller daha azdır. Buna karşılık kollogen teller daha fazladır. Damarlar KAPILLER Histolojik olarak duvarlarında sadece endotelyum vardır. Hücerleri tek sıradır. Kalbin Çalışmasında Görevli Kısımlar Kalp kasında uyarıların başlatıldığı ve iletildiği özel bir sistem vardır. Bu sisteme kalbin uyarı ve ileti sistemi denir. • Kalp kası hücrelerinin özelleşmesi ile oluşan bu yapılar şunlardır. • 1) Sinoatrial düğüm • 2) Atrioventriküler düğüm • 3) His demeti, His demetinin sağ ve sol dalı • 4) Purkinje sistemi Sinoatrial düğüm dakikada 70-80, Uyarı atrioventriküler düğümü geçerken hızı biraz yavaşlar, burada 0,1 saniyelik bir gecikmeye uğrar. • atrioventriküler düğüm 40-60 • His demeti ve Purkinje lifleri ise daha düşük hızlarda (15-40 kez) kendiliğinden impuls oluşturma özelliğindedir. • Kalbin normal çalışmasında uyarıların çıktığı yer sinoatrial düğümdür, bu nedenle bu düğüme hız belirleyici anlamına gelen pacemaker denilir. • Sinoatrial düğümden çıkan bir aksiyon potansiyeli önce atriumların kasını uyarır sonra atrioventriküler düğüme gelir • Daha sonra uyarı His demetine, His demetinin sağ ve sol dallarına geçerek sağ ve sol ventrikül kasındaki Purkinje sistemine ulaşır. • Uyarının atrium kasında yayılması sonucunda atrium sistolü, ventrikül kasında yayılması sonucu ventrikül sistolü meydana gelir. • Atriumların sistolü ile atriumlar içlerindeki kanı ventriküllere, ventrikül sistolü ile de ventriküllerin içindeki kan aort ve pulmoner arter içine pompalanır KALBİN FONKSİYONEL DURUMU Ventriküller diyastol devresinde gevşek Sistolde serleşerek yuvarlaklaşır. Sistol zamanı ventrküller uzunluğun eksen üzerinde öne sağa doğru bir dönme hareketi yapar. Bu göğüs ön çeğperinde hissedilir. LENF SİSTEMİ Lenf sistemi elemanları: Lenf kılcalları Lenf toplar damarları Lenf düğümleri Lenf sıvısı (Balık ve kurbağalarda lenf kalpleri) lenf sisteminin görevleri Kılcal bölgelerden kan damarlarını terk eden maddelerin tekrar dolaşıma geri dönmesini sağlarlar İnce barsaklardan emilen yağ asitleri ve gliserol ün dolaşıma katılmasını sağlar Vücudun savunulmasında rol alır Lenfositlerin oluşumu ve olgunlaşması Referanslar