plazmit vektörü

advertisement
Bir Plazmid Vektörünün Yapımı
Plazmidler neden güçlü bir biyoteknoloji araçlarıdır?
Plazmidler genlerin manipülasyonunda son derece
yararlıdır,
çünkü
bunlar
esasen
küçük,
kendi
kendine yeten genomlardır. Bir plasmid, hücreden
hücreye
kolayca
taşınabilir.
Ayrıca
kendi
replikasyonunu kontrol eden genleri de içerirler.
Dolayısıyla, plasmidler yapılarına katılan
herhangi
bir geni taşımak ve kopyalamak için kullanılabilirler.
Ayrıca
Plazmidlerin
konukçu
hücreleri
üzerinde
genellikle zararlı etkileri yoktur.
Plazmitler
iyi
vektörleridir,
bir
klonlama
çünkü
bir
replikasyon orjinine sahiptirler
ve bu yüzden hücre içerisinde
bağımsız
olabilirler.
olarak
replike
Vektör olarak
kullanılan çoğu
plasmid, aynı
zamanda, ampisilin
antibiyotiğine direnç
geni gibi seçilebilir bir
işaretçiyi kodlar.
Eğer plazmiti alacak
konukçu hücre
ampisiline duyarlı ise
ampisilin içeren besi
yerinde sadece
plazmiti alan hücreler
gelişecektir.
Vektörlerin
restriksiyon enzimi
denen kesim
enzimleri tarafından
tanınabilen küçük bir
baz dizisi vardır.
Dolayısıyla kesim enzimi
(Restriksiyon enzimi)
vektörü bu nükleotid
dizisinden keserek halka
şeklindeki plazmitin
açılmasını sağlar ve
böylece yabancı DNA
buraya yerleşir.
Plazmit
vektör
yabancı
DNA
restriksiyon
ve
aynı
enzimiyle
kesilip
karıştırıldığında
bütün
moleküller
rekombinant
olmayacaktır.
Görüldüğü
kapanırken
gibi
bazı
diğer
plazmitler
bazıları
yabancı
yabancı
DNA’yı
DNA’yı
alarak
almadan
kapanacaktır. Yabancı DNA’yı almış olan plazmitleri içeren
hücrelerle
almamış
plazmitleri
içeren
hücreleri
ayırdedebilmek için vektör üzerinde ikinci bir işaretçi gene
ihtiyaç vardır.
İkinci işaretçi de yine kendi nükleotid dizisi içerisinde
restriksiyon enzim bölgesi içerir. Eğer yabancı DNA
insert olmuşsa yani vektöre yerleşmişse ikinci marker
inaktif hale gelir. Bu olaya insersiyondan kaynaklanan
inaktivasyon denir.
Klonlamada yaygın olarak kullanılan ikinci bir
işaretçi ise lacZ genidir ve bu gen betagalatozidaz
enzimini kodlar.
Betagalatozidaz enzimi ise renksiz bir kimyasal
madde olan ve x-gal adı verilen maddeyi maviye
dönüştürür.
intak (yani yabancı DNA’yı almamış) vektörleri
içeren
bakteri
kolonileri
betagalaktosidaz
enzimini yapar ve böylece bu enzim de x-gal
maddesini
maviye
dönüştürür.
Fakat
yeni
rekombinant DNA içeren (Yani yabancı DNA’yı
bünyesine
alan)
koloniler
betagalaktosidaz
üretemez ve böylece X-gal maddesini maviye
dönüştüremez ve besi yerinde beyaz koloniler
olarak gelişirler.
Download