EEM 292 Elektronik Devre ve Elemanları Deney 9 DEVRE TEOREMLERİ: TRANSFERİ 9.1 Amaçlar: THEVENİN VE MAKSİMUM GÜÇ Devrede Thevenin Eşdeğer Devresinin Bulunması: o Thevenin Eşdeğer Devresinin El ile Hesaplanması. o EWB Programı ile Eşdeğeri istenen devrenin A-B arasından Vth ve Rth değerlerinin ölçülerek bulunması. Maksimum güç transferi için A-B arasına bağlanması gereken RL yükünün hesaplanması. 9.2 9.3 Devre Elemanları ve Kullanılan Malzemeler: Deneyin Yapılışı ve Sonuçlar 9.4 Thévenin ve Maksimum Güç Şekil 9.1 Thevenin ve Norton Teoremi 1. Şekil 9.1’deki devreyi kurunuz. A-B arasından maksimum güç elde edilebilmesi için Thevenin Eşdeğer devresini hesaplayınız. Daha sonra R L değerinin kaç Ω olması gerektiğini hesaplayınız. 2. Hesapladığınız değerlerin doğruluğu için A-B arasını açık devre yaparak Vth Thevenin gerilimini bulunuz. Vth Olduğunu ikd biliyorsak Rth değerini bulunuz. Bulduğunuz Rth değerine bağlı olarak R L yük direncini bulunuz. Bulduğunuz değerleri hesapladığınız değerler ile karşılaştırınız. 3. A-B arasını kısa devre yaparak ikd kısa devre akımını hesaplayınız. Rth 4. Bulunan ya da hesaplanan RL değerini devreye A-B arasına bağlayarak RL üzerindeki gücü bulmak üzere akım ve gerilim değerleri ölçünüz ve maksimum gücü hesaplayınız. 1 EEM 292 Elektronik Devre ve Elemanları Deney 9 5. RL üzerindeki maksimum güç transferini hesapladınız. RL direncinden 5 Ω’luk direnç ekleyerek ve çıkartarak A-B arasındaki gücü akımölçer ve gerilimölçer bağlayarak tekrardan hesaplayınız. Sonrada bir önce adım ile karşılaştırınız. Rapor Sonuçları Thevenin ve Maksimum Güç Transferi: 1. Adım: Şekil 9.1’deki devreyi analiz ederek Vth ve Rth değerlerini hesaplayınız. 2. Adım: Şekil 9.1’deki devreyi EWB programında kurunuz ve kurduğunuz devrede A-B arasındaki uçları açık devre bırakarak Vth gerilimini ölçünüz. Sonrasında A-B Vth arasında kısa devre yaparak Ikd akımını ölçünüz. Rth Formülüyle Rth’ı ikd bulunuz. 3. Adım: 1. ve 2. Adımlarda bulduğunuz Vth ve Rth sonuçlarını karşılaştırınız ve birkaç cümle ile sonuçları tartışınız. 4. Adım: A-B arasına maksimum güç aktarımı için gereken R L değerinin Rth değerine eşit olduğunu derste ispatlamıştık. İlgili ispat denklemini yazınız. A-B arasındaki RL direnci bağlı olduğu haldeki gücü yazmış olduğunuz formülden hesaplayınız. 5. Adım: EWB programında RL değerini A-B arasına bağlayarak RL direnci üzerindeki akım ve gerilim değerlerini ölçerek tekrardan PRL gücünü hesaplayınız. 6. Adım: 5.Adımda eklemiş olduğunuz RL değerini 5 Ω’luk direnç ekleyerek değişen akım ve gerilim değerleri için PRL+5 gücünü bulunuz. Daha sonra da 5 Ω’luk direnç çıkararak PRL-5 gücünü bulunuz. 7. Adım: 6.Adımda bulduğunuz sonuçları ve 5.Adımdaki bulmuş olduğunuz güçleri yorumlayınız. 8. Adım: Deney ile ilgili olarak sebep-sonuç ilişkilerini gözeterek kendi cümlelerinizle yorum yazınız. 2