ASTRONOMİ PERFORMANS ÖDEVİ
advertisement
ASTRONOMİ PERFORMANS ÖDEVİ TUĞÇE ARIK 9-B 244 RAHİM USTA ANADOLU LİSESİ Ayvalık-Balıkesir GÜNEŞ SİSTEMİ GÜNEŞ SİSTEMİ Üzerinde yaşadığımız Dünya’nın ve bizi ısıtan, Dünya’yı aydınlatan Güneş’in aslında hidrojen gazı atomlarının yoğunlaşmasıyla oluştuğu söylenir. Yani bu muazzam yapılar, Güneş, gezegenler, kuyrukluyıldızlar, gezegen uyduları, asteroitler hidrojen gazının bir tür tepkimesiyle oluşmuştur. Varsayım bu, ancak insana inanılmaz geliyor. Güneş sisteminin oluşumunu açıklayan kuramlardan bugün için en kabul edileni Bulutsu Kuramıdır. Bu kurama göre Güneş ve Güneş sistemi yoğun halde bulunan hidrojen gazı başta olmak üzeri gaz ve toz bulutlarının dönmesiyle oluştu. Ama nasıl? -GÜNEŞ SİSTEMİ Güneş sistemini oluşturan gaz ve toz bulutu önce dağınık bir yapıdaydı ve dönme hareketi yapmaktaydı, ancak bu hareket oldukça yavaştı. Bir süre sonra bulutun bir yerinde yoğunlaşan maddenin kütle çekimi de artınca etrafındaki gaz ve toz bulutu daha hızlı dönmeye başladı. Döndükçe ısınan bulut merkeze doğru yoğunlaşmaya başladı. Merkezdeki bu yoğunlaşma bir süre sonra sıcaklığın artmasına ve bu da atomlar arası çarpışmalara neden olduğundan ilkel güneş ilk ışınımını yaymaya başladı. -GÜNEŞ SİSTEMİ Merkezden uzakta kalan diğer toz ve gaz yapıları ise ilkel güneşin etrafında dönmeye devam ettiler.Yaklaşık 100 milyon yıl kadar sonra ilkel yapının içerisindeki hidrojen yoğunluğu ve basıncı füzyon olayını başlatarak Güneş’i enerjisini kendi sağlayan bir yıldız haline getirmiştir. -GÜNEŞ SİSTEMİ- -GÜNEŞ SİSTEMİ Şimdi akla şu soru gelebilir. Güneş oluşturan bu yapıdaki gaz ve toz bulutu nereden gelmektedir? Bu soruyu Gökbilimciler de kendilerine sormuşlardır. Evrende yeni yıldız oluşum bölgelerine bakıldığında bu bölgelerin yakın zamanda (en az birkaç milyon yıl) patlamış bir süpernova sonucunda oluştuğu görülmüştür. Bu anlamda Güneş’in de bir veya birkaç süpernova patlamasının kalıntılarıyla oluştuğu düşünülmektedir. -GÜNEŞ SİSTEMİ Güneş etrafında dolanan gaz ve toz bulutunda da bir farklılaşma olmuştur. Aynı Güneş’in oluşum evresindeki gibi, toz ve gaz topluluklarının daha yoğun olduğu bölgelerde yeni oluşumlar meydana gelmiştir.Yoğun gaz topluluğu kendi etrafında dönerken yakınlarındaki gaz ve toz birikintilerini de kendine çekmiş ve yoğunlaşma başlamıştır. Bu olay ile de gezegen oluşumu başlamıştır. -GÜNEŞİN SONU NASIL OLACAK? Güneş’de tüm yıldızlar gibi 4,5 milyar yıl sonra mevcut hidrojenini bitirecek ve helyum atomları birleşerek karbona dönüştürmeye başladığında sıcaklığı çok artacaktır. Bu sıcaklığı azaltmak için hacmini arttıracak, soğuyacak tekrar büzüşecek. Bir süre sonra ise büyük bir patlama ile uzaya oksijen ve karbonunu atacak olan güneşimiz bir beyaz cüce olarak daha sönük olarak parıldayacak. -GÜNEŞİN SONU NASIL OLACAK?- Yukarıdaki grafikte Güneş’in ömrüne ve başına geleceklerle ilgili bilgi verilmiştir. Buna göre Güneş’imiz yaklaşık 3 milyar yıl sonra hidrojen atom sayısının azalması iç sıcaklığı artacak ve basınç büyüyecektir. Bundan dolayı da Güneşimiz büyümeye başlayacak, 10 milyar yaşında ise kırmızı deve dönüşüp, 11 milyar yaşında patlayacak ve sonuçta beyaz cüceye dönüşecek.
