Hikaye alma ve sorgulama

Hipersensitivite
reaksiyonları
Aşırı
duyarlılık
reaksiyonlarını genel olarak
tanımlar.
Klasik olarak 1-5 e kadar
tanımlanan tipleri vardır.
HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI
Tip
Medyatör
İnflamatuar cevap
Başlama
süresi
Tanısal test
I. Reagenik, ellerjik
IgE, mast
hücresi, bazofil
Ödem vazodilatasyon, mast hücre
degranülasyonu, eosinofiller , düz
kas kontraksiyonu
5-10 dak
RAST, deri testi
II. Sitotoksik antikor
Ig G , Ig M,
komplemanlar
Dolaşan faktörlerin lizis ve
fagositozu, dokuda hasar, akut
inflamasyon
6-36 saat
Coombs , indirekt
İF, kırmızı hücre
agglütinasyonu,
presipite olan
antikorlar
III. İmmun
kompleksler
Ig G , Ig M, Ig
Akomplemanlar,
PMNL ve amakrofaj
akumulasyonu, vaskülit
4-12 saat
İmmun
kompleksler
IV. Gecikmiş
hipersensitivite
T lenfositler,
aktive
makrofajler,
sitokinler
Perivasküler inflamasyon, MNL,
fibrin , granulom
48-72 saat
Deri testi
V. Stimulan/blokan
Ig G
Hipertrofi veya normal
Değişken
İndirekt İF
TİP I
 Ig E güdümlüdür.
 Mast hücre ve bazofil
uyarılması ile
medayatörler açığa çıkar
• Histamin, bradykinin ,
prostoglandinler, lökotrienler, PAF
(platelet aktive edici faktör) gibi.
 Bu aracılar nedeni ile dokuda bir çok
değişikliler meydana gelir.
TİP I- devam




Dokuda






meydan agelen geğişiklikler
Vazodilatasyon
Düz kas kontraksiyonu
Mukus salgılayan bezlerde
uyarılma
Damar geçirgenliğinde artış ve
Doku inflamasyonu
TİP I- devam

Vucüda giren antijenler yabancı olduğundan en
çok etkilenen organlar
– Deri ve
– Solunum sistemi olacaktır
 Allerjenin
bütün vucüdda reaksiyon
oluşturması haline yani sistemik
reaksiyona anafilaksi diyoruz.
 Atopi
• bir kişide çevresel ortak bir çok
antijene kolayca Ig E oluşturması ve
ailede (allerjik rinit, allerjik astım,
atopic dermatit, ve allerjik
gastroenteropati) allerjik hastalıkların
genetik olarak sık bulunmasına denir
TİP I- devam
 Tip
I içinde yer alan hastalıklar
nelerdir.
• allerjik rinit,
• allerjik konjuctivit
• saman nezlesi- mevsimsel
• yılboyu nezlesi
• extrinsic astım
– Aerosol tozlar, duman, polenler vs karşı
• gıda allerji
• anafilaksi
• lateks kullanımı
Anafilaksi:
• Bazı allerjenler vücuddan sistemik
olarak tüm mast hücrelerinden aracı
salınmasına yol açabilir
– İlaçlar
– Böcek zehirleri
– Latex
– Gıdalar gibi
– parenteral enzimler
– kan ürünleri
– b laktam Ab
– b-blokerler
• Bu durumda vücuddada sistemik ve
ölümcül değişiklikler olur.
Anafilaksi-devam:
 Vücudda
sistemik ve ölümcül
değişiklikler olur.
– Yaygın vazodilasyondan dolayı
hipotansiyon ve şok
– Bronkospazm
– Gastrointestinal ve uterus
kontraksiyonları
– Ürtiker ve angioödem
• Ürtiker ve angiödem tek başına
olabilir. Bu durumda lokalize bir
anafilaksiden bahsedilebilir. Daha sık
ve iyi seyirlidir.
• Anaflaktoid reaksiyon !
Anafilaksi-proflaksi
 Kaçınma
 immunoterapi
Anafilaksi-tedavi
 epinephrine
 1/1000 epinefrine 0.3-
0.5 ml SC,
 difenhidramin IV 50-100 mg (systral
, avil amp, )
 teofilin IV 5 mg/kg bolus 10-30 dk
daha sonra 0.5 mg /kg infüzyon
 IV hidrasyon- CVP ile mümkünse
 Norepinefrine ve dopamin
TİP I- devam
 Allerjik
rinit
• Burun kaşıntısı, konjesyon,
akıntı,hapşırık,
• Birlikte atopic dermatit, alt solunum
sistem bulguları (öksürük,
hırıltı,dispne), gözlerde yaşarma ve
akıntı olabilir.
• Çevresel bir antijene karşı
oluşmaktadır.
• Test edilen Ag karşı specific Ig E
gösterilmesi ile teyid edilir.
TİP I- tanısal işlemler

non spesifik

spesifik
• kanda eosinofil
• IG E düzeyi  pulmoner aspergilloziz ve
hiper Ig E sendormu
• cilt testleri
– prick testi- pucture: iğneleme testi
– intradermal testler
– negatif kontrol
– pozitif kontrol  histamin
• RAST  radioallergosorbant test
– Hasta serumu  bilinen Ag lar ile
karşılaştırma 125 I –işaretli Anti-Ig
E ile muamele edilir. Radyoaktivitesi
sayılır.
TİP I- tedavi

Tedavide 3 ana yol vardır.
1. Allerjenden sakınmak
2. Semptomatik tedavi




antihistaminikler
sempatomimetikler
cromolin
glukokortikoidler
3. İmmünoterapi
 Kaçınılamıyacak allerjenlere karşı
 Ig G  , allergen spesifik Ig E 
TİP II HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI





Sitotoksik bir reaksiyondur
Antijen dokular üzerinde bulunan yapılardandır
veya dokulara yapışan hapten denilen tek başına
antijenik olmadığı halde dokuya yapıştığında
antijenite kazanan maddelerdir.
Bu entijenlere karşı gelişmiş Ig G ve Ig M tipi
antikorlar rol alır.
Doku üzerindeki bu antijenlere antikorlar
bağlandğında reaksiyon başlar. Sonunda
sitotoksik T hücreler uyarılırlar ve hücreler
fagositize edilir.
T hücre aktivasyonu compleman C3 veya diğer
komplemanlar aracılığı ilede olabilir.
TİP II HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI










Yanlış kan transfuzyonu sonucu oluşan hemoliz iyi
bir örnektir.
Coombs pozitif hemolitik anemi- Rh ve Li kan
gruplarına karşı en sık, bazen ilaçlara karşı
Antibody güdümlü trombositopenik purpura
Phemfigus- desmozom proteinlerine karşı Ab
Phemfigoid
Good pausture sendromu – anti GBM antikorları,
glomerüler ve ac dokusunu tutar
Pernisiyöz anemi
Myastenia gravis  post sinaptik ACH
reseptörlerine karşı AB
Lambert –eaton  nöron kanallarındaki
proteinlere karşı AB mevcut. Bu kez ACH
salgılanamaz.
Penicilline uyarımlı hemolytic anemi (penicilline
burada hapten rolundedir
TİP III HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI





•
•
•
•
•
•
•
•
•
İmmun kompleks ilişkili reaksiyonlardır.
Çözünebilir Antijen-antikor komplekslerinin
damarlar veya dokularda çöklemeleri ile klinik
oluşur.
Antikorlar daha fazla ise reaksiyonlar antijenin
köken aldığı dokulara sınırlı kalabilir. Örneğin
romatoid artrit  synovium
Antijenler fazla ise olay daha sistemik olmaya
adaydır. Sistemik dolaşıma katılıp daha fazla
dokuya ulaşabilir.
Tip III reaksiyonlar:
Serum sikness disease- serum hastalığı
SLE (sistemik lupus eritematoziz)
RA (Romatoid artrit)
PAN (Poliarteritis nodosa)
Cyroglobünemi
Hipersensitivity pneumonitis
Bronkopulmonary aspergillosis
Akut glomerülonephritis
Kronik membranoproliferatif GN
TİP IV HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI





Sellüler immünite ile ilgildir
Geç tip hipersensitivite reaksiyonuda denir
Spesifik bir antijen ile T hücrelerinin
karşılaşması ve bu antijenlere sensitivite
kazanması ile olur. Sensitif T hücrelerin nakli ile
diğer insanlarda benzer reaksiyonlar oluşur.
Sensitize T hücreleri antijenin bulunduğu
dokulara veya mikroorganizmalara direkt saldırıp
hasar oluşturur. Etken son hücreler
makrofajlardır.
Sensitize olmuş T hücreleri (memory hücreler)
lenfokinler salgılayarak diğer killer hücreleri,
makrofajları aktifleştirebilirler.
TİP IV HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI



•


•
•
•
•
•
•
•
•
Reaksiyon 3 fazlıdır.
Tanıma
Aktivasyon-
IL-2, TNF, gama IFN, lenfotoksinler
Effektör faz
Tip IV reaksiyonlar:
Ppd reaksiyonu – tuberküloz deri testi
Candida deri testi
Kontakt dermatit
Allograft rejeksiyonu
İntracellüler organizmalara karşı
granulomatoz cevap
Kuduz aşısına karşı gelişen encephalomyelit
Bazı ilaç hipersensitiviteleri
tiroidit
TİP V HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI




•
•
Burada bir antijene karşı oluşan
antikorlar bağlandıktan sonra hedefi
yıkmaya sebep olmaz.
Bağlandıktan sonra bazı fizyolojik
hadiselere yol açarlar.
Bu fizyolojik olaylar UYARICI
/STİMULANt veya BLOKE
EDİCİ/İNHİBİTION olabilir.
örnekler
Myastenia gravis- blokan
Graves- stimulan
HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI
Tip
Medyatör
İnflamatuar cevap
Başlama
süresi
Tanısal test
I. Reagenik, ellerjik
IgE, mast
hücresi, bazofil
Ödem vazodilatasyon, mast hücre
degranülasyonu, eosinofiller , düz
kas kontraksiyonu
5-10 dak
RAST, deri testi
II. Sitotoksik antikor
Ig G , Ig M,
komplemanlar
Dolaşan faktörlerin lizis ve
fagositozu, dokuda hasar, akut
inflamasyon
6-36 saat
Coombs , indirekt
İF, kırmızı hücre
agglütinasyonu,
presipite olan
antikorlar
III. İmmun
kompleksler
Ig G , Ig M, Ig
Akomplemanlar,
PMNL ve amakrofaj
akumulasyonu, vaskülit
4-12 saat
İmmun
kompleksler
IV. Gecikmiş
hipersensitivite
T lenfositler,
aktive
makrofajler,
sitokinler
Perivasküler inflamasyon, MNL,
fibrin , granulom
48-72 saat
Deri testi
V. Stimulan/blokan
Ig G
Hipertrofi veya normal
Değişken
İndirekt İF