Günlük Bülten 9 Ocak 2017

Günlük Bülten
9 Ocak 2017
DEĞERLENDİRME
Kıbrıs görüşmeleri haftasına nötr risk iştahı ile başlıyoruz.
Katalizör: Cuma günü açıklanan ABD İstihdam Raporu sonrasında Dolar güçlenmesi.
Haftanın en önemli gelişmesi bugün Cenevre’de başlayacak Kıbrıs görüşmeleri. Dün her iki lider de Cenevre’ye hareket ettiler. Dünya’nın günümüzdeki en eski
jeo-politik konularından birisi halindeki Kıbrıs için görüşmeler adanın Türk ve Rum kesimleri arasında Çarşamba gününe kadar sürecek. Ardından eğer mutabakat
sağlanabilirse “garantör” ülkeler Türkiye Cumhuriyeti, Yunanistan ve İngiltere de Perşembe günü görüşmelerin parçası haline gelecekler. Cumartesi günü
Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan İngiliz Başbakanı Theresa May ile Kıbrıs konusunda telefon görüşmesi gerçekleştirdi. 2004 yılında geçerlilik
kazanmayan Birleşmiş Milletler planından sonra ilk defa Kıbrıs konusunda bir fırsatın eşiğinde görünüyoruz. Telefon görüşmesinde iki lider tarihi fırsatın altını
çizdiler.
Haftasonu Çin’de rezerv verisi 3 trilyon ABD Doları tutarında açıklandı. Ay sonunda Davos toplantılarında Çin’in Devlet Başkanı Xi Jinping’in zorlanacağı
konulardan birisi kur yönetimini açıklamak olacak. Renminbi’nin ABD Doları karşısında 7 seviyesine kadar yaklaşarak değer kaybederken Çin ekonomi yönetimi
rezervler ile Renminbi’nin değeri arasında ince bir denge yürütmekteler. Ancak şu konu göze çarpıyor: 2014 yılı başında Renminbi oynaklık bandının %2’ye
çıkarılmasıyla başlayan süreçte Çin, 1 trilyon ABD Doları tutarında rezerv “yak”tı. Renminbi yaklaşık 6 seviyesinden yine yaklaşık 7 seviyesine %15 oranında değer
kaybetti. 2015 yılı Ağustosu’nda Renminbi’nin devalüe edilmesi küresel piyasalarda şok dalgasıyla sonuçlanmıştı. Örneğin, Türk Lirası bir ay içerisinde 2,77
seviyesinden 3,07 seviyesine kadar %10 değer kaybetti. Ardından 2016 yılbaşında bir tur daha devalüasyon yapan Çin’liler (bu sefer Dolar / TL ~2,90’dan 3,06’ya
çıkmıştı) süreç dahilinde Renminbi’ye %9 değer kaybının karşılığı yaklaşık 800 milyar rezerv “yak”tılar. Ancak aradan geçen bir yıl içinde Renminbi %6 değer
kaybederken Çin’in “yak”tığı rezerv yalnızca 200 milyar Dolar ile sınırlı! Bunun anlamı artık Çin’deki sermaye hareketleri 2014 – 2015 dönemindeki kadar ciddi bir
endişe kaynağı değil. ABD’nin yeni başkanı Trump, Çin’i kur manüpülatörlüğü ile tehdit etmekte. Çin ekonomisi ise bu seneye daha güçlü başlamakta ve endişeler
azalıyor. Hükümet de büyüme hedefleri konusunda eskisi kadar ısrarcı bir tavır içinde değil. Reel bazda bakıldığında ise Renminbi 2005 yılından bugüne %35 daha
değerli. Çin hükümeti, geçtiğimiz günlerde yayımladığı notta “7” seviyesinden bahsetti. Demek ki kısa vadede Çinli’ler 7 seviyesinin ciddi şekilde üzerine doğu
hareket beklemiyorlar. Japon Yeni’nin de Trump’ın seçilmesinin ardından 2 standart sapmayı aşan hareketini düşününce Çin Renminbisi’nde bu sene daha
istikralı bir dönem belirebilir (2008 Lehman öncesinde Dünya’daki temel en ciddi dengesizlik ABD – Çin ticaret açığıydı, bu açık tam anlamı ile düzelmedi ve
Trump’ın başkan seçilmesinde politik açıdan kilit rol oynadı, diğer yandan Renminbi değer kazanırken “Abenomics” ile Japonya’nın Yen’i 2012 yılından başlayarak
aniden değersizleştirmesi Dünya’da yeni bir dengesizlik ortaya çıkarmıştı, nitekim Renminbi’nin 6’dan 7’e hareketi ve Yen’in 120’den 100’e hareketi 2016
yılındaki dengesizlikler anlamında ciddi düzeltmelerindendi).
Şekil 1: Reel Bazda Çin Renminbisi (Ocak 2015 = 1), yakın plan görünümde Temmuz ayı sonrası beliren istikrar daha net hale geliyor:
Kaynak: Bloomberg, Çin Merkez Bankası, Ziraat
Şekil 2: Temel dengesizliklerden birisi Yen – Renminbi ayrışmasıydı, 2016 yılında her iki para birimi de birbirlerine karşı kendilerini düzelttiler – Dolar grafiğindeki
son ayrışma Avro / Dolar paritesi ile ilgili, sepet bazında (Avro + Dolar ortalaması) bakınca düzeltme daha belirginleşiyor (Ocak 2002 = 1):
1
Kaynak: Bloomberg, Ziraat
Günlük Bülten
9 Ocak 2017
DEĞERLENDİRME
Çin ve Trump konusu doğrudan akla değer (tedarik) zinciri kavramını getiriyor. Geçtiğimiz hafta uluslararası finans kuruluşlarının yayımladığı raporlarda ABD’nin
dış ticaret dengesi ön plana çıktı. Çünkü; Trump’ın göreve başlama tarihinin yaklaşmasıyla seçim sürecinde küresel ticarete ilişkin açıklamalarının ne kadar hayata
geçeceğini kestirmeye çalışmaktayız. ABD’nin Çin ile dış ticaret açığı 348 milyar Dolar tutarında (Türkiye ekonomisinin yaklaşık %40’ı!). Ancak değer zinciri
kavramını çok iyi anlayabilmek gerekiyor. Zira küreselleşme sayesinde bir ürünün tek bir ülkeye atfedilebilmesi kolay değil. İstatistiksel açıdan Çin’den ABD’ye ya
da Almanya’dan başka bir ülkeye sevk edilen bir ürünün içindeki parçalar Çin ya da Almanya dışında üretiliyor olabilir. Somut ve basit bir örnek elektrikli araba
üreticisi Tesla ve yeniden Dünya’ya inme özelliğine sahip roket SpaceX’in sahibi Elon Musk’ın biyografisinde var. Tesla’nın pilleri Çin üzerinden Tayland menşeli,
motor Tayvan, kapılar Fransa ve şahsi İngiltere’de üretiliyor. Türkiye’de pek çok kontratlı (anlaşmalı) fabrika doğrudan Avrupa (özellikle Almanya) değer zincirine
üretim sağlamakta. ABD’nin olası ticaret kotaları doğrudan Çin’i vuracağı gibi dolaylı şekilde bütün Asya ekonomilerini etkileyecektir. Buna istinaden Avrupa’da
hızlanan ekonomi Türkiye’deki ekonomiyi de canlandırmakta (örneğin otomotiv sektörünün 2016 yılını güçlü tamamlaması). Güncellenecek Gümrük Birliği
anlaşması toparlanma aşamasındaki ve Avro krizini geride bırakmaya yüz tutan Avrupa ekonomisinden Türkiye’nin daha fazla faydalanmasını sağlayacaktır.
Mevcut güvenlikle ilgili haber akışı ister istemez morallerimizi bozmakta ve anket bazlı göstergeleri olumsuz tarafa kaydırmakta. Bununla birlikte geleceğe dönük
dinamikleri anlayarak pozitif fayda sağlayabilmeliyiz. 15 Temmuz sonrasında ekonomi yönetiminin ekonomiye enjekte ettiği teşvikler de ilk tepkilerini
vermekteler. Aralık ayında çekirdek enflasyonun artması çıktı açığının azalmakta olduğunu gösteriyor. Son dönemde yeniden artan dış finansman haberleri
Türkiye’nin içinde bulunduğu durumu fiyatlama riski haline dönüştürmekte. Fiyatlama riski ise başarılı CFO’lar tarafından yönetilebilecek bir konu. Soğuk havalar
nedeniyle ilk çeyrekte belki büyüme momentum kaybedebilir ancak ikinci çeyrek ve sonrasında tarımda bu sene “var yılı” yaşayacağımızı düşünürsek, mevcut
yağışların da getireceği bereketle ekonominin ciddi şekilde hızlanabilme potansiyeli bulunuyor.
Veri tarafında bu hafta yurt-içinde sınai üretim ve ödemeler dengesini takip edeceğiz. Çin’de enflasyon, dış ticaret verileri var. ABD’de perakende satışlar
Avrupa’da ise üretim, Almanya özelinde de dış ticaret verileri gündemi tamamlamakta. ABD’de halka açık şirketler son çeyrek sonuçlarını açıklamaya
başlayacaklar. Cuma günü JP Morgan, Bank of America ve Wells Fargo sonuçlarını açıklayacak majör finansal kuruluşlar. Trump’ın da Çarşamba günü “genel basın
toplantısı” düzenlemesi bekleniyor. Başkan seçilmesinin ardından henüz Trump bir basın toplantısı düzenlemedi.
Bugün TSİ 10:00’da sınai üretim verisi aylık bazdaki istatistiksel oynaklığı nedeniyle zayıf kalacaktır, negatif değer de alabilir. Yıllık değişim oranı ise ekonominin
toparlanma trendi ile uyumlu şekilde artış gösterecektir. Analizlerimizde aylık verileri tercih etsek de şu anda trend göstergeler 15 Temmuz sonrası artan oynaklık
nedeniyle daha geçerli. Nihayetinde bunlar artık geçen senenin ve Trump öncesi dönemin verileri. Avrupa önderliğinde, Dünya genelinde iktisadi faaliyetin
hızlanmasıyla son çeyrekte Türkiye’de büyümenin toparlandığını düşünüyoruz ve 2016 yılını %2,3 büyüme ile kapatmış olabiliriz.
2
Günlük Bülten
9 Ocak 2017
PİYASA DETAYLARI
 Döviz Piyasası
 ABD tarım dışı istihdam sonrası yeni haftaya kur 3,65 seviyesinden yukarı yönlü bir başlangıç yapıyor. Geçtiğimiz hafta Fitch
beklentileri ile birlikte TL'de negatif ayrışmanın öne çıktığını ve haftalık bazda %3,3 değer kaybettiğimizi görmüştük. Ülkemizi
negatif görünüm ile yatırım yapılabilir seviyede olan BBB- kredi notuyla değerlendiren Fitch’in 2017 yılındaki ilk değerlendirmesi
27 Ocak günü gerçekleşecek. Fitch’in değerlendirmesi öncesi TL’deki hareketlenmenin sürebileceğini düşünebiliriz. Bugün
yurtiçinde sanayi üretim verisi açıklanacak, verinin piyasada sert hareketlere neden olması beklenmiyor. Haftanın en önemli
gelişmelerinden birisi ise bugün Cenevre’de başlayacak Kıbrıs görüşmeleri.
30 Ara 16
5 Oca 17
6 Oca 17
Günlük
Değişim
2016
Sonuna
Göre
$/TL
3,4
1,18
3,2
3,5235
3,5932
3,6437
1,4%
3,4%
€/TL
3,7053
3,8130
3,8371
0,6%
3,6%
3
Sepet*
3,6144
3,7031
3,7404
1,0%
3,5%
2,8
€/$
1,0517
1,0607
1,0532
-0,7%
0,1%
2,6
$/Yen
116,96
115,35
117,02
1,4%
0,1%
2,4
$ Endeks
102,68
101,52
102,22
0,7%
-0,4%
2,2
Oca 16
* (0,5$+0,5€)
€/$ (Sa ğ eks)
1,23
$/TL
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
Sepet
3,6
1,13
1,08
Nis 16
Tem 16
1,03
Oca 17
Eki 16
 Parite haftaya 1,0520 seviyelerinden başlıyor. Cuma günü açıklanan Aralık ayı tarım dışı istihdam beklentilerin altında kalsa da
Kasım ayına ait veride yukarı yönlü revizyon ve ücretlerde beklentilerin üzerinde gerçekleşen artış dolar endeksine güç
kazandırmıştı. Aralık ayında maaşların 2009'dan bu yana en çok arttığını gösteren verinin Fed'in faiz artırımlarında hızlanmaya
gideceği beklentisini desteklediğini ve istihdam piyasasındaki güçlü seyrin devamı halinde önümüzdeki süreçte ücretlerdeki
artışın sürmesiyle tüketici harcamalarının desteklendiği ve enflasyonist baskıların gündemde yer tuttuğunu görebiliriz. Boston
Fed Başkanı Eric Rosengren’in ve Atlanta Fed Başkanı Dennis Lockhart’ın para politikası hakkında konuşması bugün izlenecek
gelişmeler arasında. Cuma günü de Fed Başkanı Janet Yellen’ın bir konuşması olduğunu da not edelim.
 Bugüne sakin bir şekilde başlayan küresel piyasalarda Çarşamba günü Trump’ın gerçekleştireceği basın toplantısı bekleniyor.
Çin'de döviz rezervlerinin altıncı ay üst üste düştüğü görülüyor. Yuan’daki değer kaybını önlemek adına hükümetin aldığı
önlemler rezervlerde azalışa neden oluyor.
 Emtia Piyasası
 Petrol, haftaya USD 56 seviyesinden başlangıç yapıyor. ABD'de sondaj aktivitelerinin üst üste 10. hafta artış göstermesiyle
petrol haftaya hafif düşüşle başladı.
 Tarım dışı istihdam verisinde ücretlerdeki artışın 2009 yılından bu yana en yüksek seviyede olması ardından Fed'in 2017'de
daha önce beklenenden daha fazla faiz artışına gideceği beklentileri üzerine altında değer kaybı sürüyor.
1.500
30 Ara 16 5 Oca 17
Günlük 2016 Sonuna
6 Oca 17
Değişim Göre Değişim
Altın($/Ons)
1.148
1.180
1.173
Petrol(Brent)
56,1
56,9
Gümüş($/Ons)
15,9
16,6
Kaynak: Reuters , Bl oomberg
-0,6%
2,1%
57,1
0,4%
1,8%
16,5
-0,6%
3,7%
Altın ($/Ons)
1.450
Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen)
75
1.400
65
1.350
1.300
55
1.250
1.200
45
1.150
1.100
1.050
35
Kaynak: Bloomberg
1.000
Oca 16
Nis 16
Tem 16
Eki 16
25
Oca 17
3
Günlük Bülten
9 Ocak 2017
 Faiz Piyasası
Top. Piyasa Hacmi
Göst. Tahvilin Hacmi
 Haftanın ilk iş gününe bono piyasasının TL’deki değer kaybıyla
birlikte hafif satıcılı başlaması bekleniyor. Yarın Hazine, Ocak ayı
borçlanma programı çerçevesinde 14 Ocak 2026 itfalı altı TÜFE'ye
endeksli tahvili yeniden ihraç edecek.
3.500
%10,77
Göst. Faizi (Sol Eks,*)
11,5
3.000
10,5
2.500
9,5
2.000
1.590
1.500
8,5
1.000
 TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 83,4 milyar TL düzeyine
gerilerken; bu rakamın 36 milyar TL’lik kısmı %8’den haftalık repo
fonlamasından, 47,4 milyar TL’lik kısmı %8,5’ten BIST repo, BAPP ve
kotasyondan oluştu. Ortalama fonlama maliyeti ise %8,28 düzeyine
geriledi.
0,00
0,00
O/N BIST Repo
8,48
8,38
8,39
0,01
-0,09
Eurobond 2045*
6,79
6,67
6,67
-0,01
-0,12
* bi l eşi k fa i z
Oca.15
Şub.15
Mar.15
Nis.15
May.15
Haz.15
Tem.15
Ağu.15
Eyl.15
Eki.15
Kas.15
Ara.15
Oca.16
Şub.16
Mar.16
Nis.16
May.16
Haz.16
Tem.16
Ağu.16
Eyl.16
Eki.16
Kas.16
Ara.16
Oca.17
Ağırlıklı Fonlama Faizi
Oca 14
Ka yna k: Reuters , BIST, Bl oomberg
Gecelik Borç Alma-Verme Faizi
Oca 17
0,00
-0,34
Eki 16
1,01
-0,34
Tem 16
1,01
-0,34
Nis 16
1,00
EUR Libor( 3 aylık)
Oca 16
0,01
USD Libor( 3 aylık)
%8,28
Eki 15
0,12
Tem 15
0,10
TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
Nis 15
10,77
Milyon TL
Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort)
Oca 15
10,67
0
Eki 14
10,65
54
6,5
Tem 14
2 Yıllık Gösterge Tahvil*
500
Nis 14
30 Ara 16 5 Oca 17
Günlük 2016 Sonuna
6 Oca 17
Değişim Göre Değişim
7,5
 Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye’nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 270 seviyesinde ve
2045 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %6,67 seviyesinde sabit kaldı.
 Borsalar
 Borsa İstanbul’un haftaya kurun tarihi zirvelerde seyretmesiyle hafif satıcılı başlaması bekleniyor. Geçtiğimiz hafta borsadaki
kayıp %1,3 olmuştu.
 Asya borsaları güçlü Wall Street performansının da desteğiyle beraber bugün yükseldi.
30 Ara 16
5 Oca 17
6 Oca 17
Günlük
Değişim
2016 Sonuna
Göre Değişim
BIST-100
78.139
76.386
77.107
0,9%
-1,3%
BIST-30
95.499
93.053
93.892
0,9%
-1,7%
1080
82000
Sanayi
83.586
82.066
82.849
1,0%
-0,9%
880
80000
Hizmetler
49.626
49.351
49.537
0,4%
-0,2%
680
Mali
103.595
100.766
101.839
1,1%
-1,7%
76000
74000
Bankalar Endeksi
129.550
125.246
126.930
1,3%
-2,0%
480
Dow Jones
19.820
19.899
19.964
0,3%
0,7%
280
2.249
2.269
2.277
0,4%
1,2%
80
DAX
11.481
11.585
11.599
0,1%
1,0%
Nikkei 225
19.145
19.521
19.454
-0,3%
1,6%
Bovespa
60.227
62.071
61.665
-0,7%
2,4%
S&P 500
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
1480
İşlem Hacmi (Milyon TL)
88000
1280
BIST 100 Endeksi (Sağ eks)
86000
84000
78000
72000
70000
68000
Ara
15
Oca
16
Şub
16
Mar
16
Nis
16
May Haz
16
16
Tem
16
Ağu
16
Eyl
16
Eki
16
4
Günlük Bülten
9 Ocak 2017
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER
 ABD'de Aralık ayında tarım dışı istihdam beklentilerin altında gelirken, işsizlik oranı ise beklentiler doğrultusunda %4,6'dan
%4,7'ye yükseldi.
 Euro Bölgesi’nde perakende satışlar çoğunlukla gıda dışı ürünlere yönelik tüketimin azalmasından kaynaklanan düşüşle Kasım
ayında %0,4 geriledi.
 Richmond Fed Başkanı Jeffrey Lacker, bankanın bu yıl faiz oranını piyasaların beklediğinden daha hızlı artırmak zorunda
kalabileceğini belirtti.
ABD'de Aralık ayında tarım dışı istihdam beklentilerin altında gelirken, işsizlik oranı ise beklentiler doğrultusunda %4,6'dan
%4,7'ye yükseldi. Tarım dışı istihdam beklentilerin altında 156 bin arttı. Bir önceki ayda tarım dışı istihdam 178 bin artıştan 204
bin artışa revize edildi. Ekim ayı verisi de 135 bine revize edildi. Ortalama saatlik kazançlar yıllık %2,9 ile 2009'dan beri en yüksek
seviyeye çıktı. Ortalama saatlik kazançlar aylık bazda da %0,4 ile %0,3 olan beklentileri aştı.
Richmond Fed Başkanı Jeffrey Lacker, bankanın bu yıl faiz oranını piyasaların beklediğinden daha hızlı artırmak zorunda
kalabileceğini belirtti. Aksi halde enflasyonist baskıların muhtemelen çok yükselebileceğini belirtti. Lacker, Fed'in şahin üyeleri
arasında yer alıyor. Lacker'ın bu sene Federal Açık Piyasa Komitesinde oy hakkı bulunmuyor.
VERİ GÜNDEMİ
Bugün yurtiçinde Kasım ayına ait sanayi üretim verisini takip edeceğiz. Elektrik ve taşıt üretimi ile ihracat verileri sanayi
üretiminde Kasım ayında artış olabileceğine referans vermişti. Bu doğrultuda AA Finans’ın beklentisiyle sanayi üretim verisinin
aylık bazda %0,01, yıllık bazda %2,8 artış göstermesi mümkün görünüyor.
Yurtiçinde haftanın geri kalan kısmında Çarşamba günü açıklanacak olan Kasım ayına ait ödemeler dengesini takip edeceğiz.
Yurtdışında ise bugün bizle beraber Almanya’nın sanayi üretim verisini izleyeceğiz. Ayrıca Euro Bölgesi’ne ait Sentix yatırımcı
güven endeksi ve işsizlik oranı açıklanacak. Sentix yatırımcı güven endeksi Ocak ayına ait bir veri olması açısından önemli zira yıla
pozitif başlangıç yapan küresel piyasaların gerçekte güven endeksine yansıyıp yansımadığını gösterecek. Bununla birlikte verinin
piyasaya herhangi bir etkisinin olmasını beklemiyoruz.
Yurtdışında bu hafta Çin TÜFE, ÜFE, İngiltere sanayi üretimi ve ABD ÜFE, perakende satışlar, Michigan Üniversitesi tüketici güven
endeksi dikkatle izlenecek verilerden başlıcaları. Ayrıca Polonya ve Brezilya Merkez Bankalarının faiz kararı izlenecek.
Bu hafta Fed başkanlarının konuşmalarının yoğun olduğu bir hafta diyebiliriz. Bugün Boston ve Atlanta Fed Başkanının konuşması
olacak. Perşembe günü Philadelphia Fed Başkanı, Chicago Fed Başkanı ve St. Louis Fed Başkanı’nın konuşmaları izlenecek. Cuma
günü de Fed Başkanı Janet Yellen, Town Hall toplantısında eğitimcilerle bir araya gelecek. Çarşamba günü ise Donald Trump’ın,
New York'ta düzenleyeceği basın toplantısı piyasaların odağında olacak.
UYARI: Bu bülten Ziraat Bankası tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız
müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında
değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz,
dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
5