Uzaktan Eğitimin Temelleri Dersi`nin web tabanlı olarak hazırlanması

advertisement
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ KARA KUVVETLERİ
KOMUTANLIĞI (ABD KKK) İLE TÜRKİYE CUMHURİYETİ KARA
KUVVETLERİ KOMUTANLIĞINDA (TC KKK) UYGULANAN
UZAKTAN EĞİTİMİN KARŞILAŞTIRILMASI
Yaşar BAŞKAYA
Prof. Dr. Zeki KAYA
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi Bilim Uzmanı
ybaskaya@gmail.com
G.Ü. Endüstriyel Sanatlar Eğitim
Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölüm
Başkanı
zkaya@gazi.edu.tr
ÖZET
Bu çalışma; konusu ve yöntemi bakımından bir
karşılaştırmalı eğitim bilimi araştırmasıdır.
Araştırmada, Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri
Komutanlığı’nın
uzaktan
eğitimle
ilgili
çalışmalarına katkı sağlayacağı düşüncesi ile
Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri
Komutanlığı ile Türkiye Cumhuriyeti Kara
Kuvvetleri Komutanlığı’nda uygulanan uzaktan
eğitim
uygulamaları
karşılaştırılmıştır.
Karşılaştırmalı uzaktan eğitim araştırmaları
yapacak olanlara da katkı getireceği düşünülen
araştırmada, yatay yaklaşım yöntemine uyulmuştur.
Bu kapsamda uygulanan eğitim programları, eğitim
sistemleri ve altyapıları, idari ve lojistik hizmetler
ile uygulamaları geliştirme süreçleri ayrı ayrı ele
alınarak karşılaştırılması yapılmıştır. Yapılan
karşılaştırmada
elde
edilen
bulgular
doğrultusundaki
sonuçlara
dayalı
öneriler
sunulmaktadır.
ABSTRACT
In this study, the distance learning activities of the
Turkish Republic and the United States (U.S.) Armies are compared with the aim of making a contribution to the distance learning applications in
the Turkish Army. The horizontal comparison
method is used in the study. …………………
Anahtar Kelimeler: Uzaktan eğitim, web
tabanlı eğitim, karşılaştırmalı eğitim, SCORM,
ADL, e-learning.
1.GİRİŞ
Yirminci yüz yılın son çeyreğinden itibaren gelişen
ve yaygınlaşan bilişim teknolojileri, özellikle ağa
dayalı bilişim sistemlerindeki gelişmeler, bilgiye
ulaşılmasını çok daha hızlı ve kolay hâle
getirmiştir. Kurumların personeline hizmet içi
eğitim
verilmesinde;
geleneksel
eğitimin
sınırlılıkları, eğitim ve çalışma saatlerinin
çakışması, eğitim gereksinimi ile kaynakların
tutarsızlığı gibi nedenler problem oluşturmaktadır.
İşte bu probleme çözüm olması amacıyla,
geleneksel eğitimin yanında ya da ayrı olarak yeni
bir yöntemle eğitim verilmesi gereksinimi ortaya
çıkmıştır. Bu gereksinimin teknolojik gelişmelerle
birleşmesi sonucunda, aslında klasik yöntemlerle
yüz yıldır uygulanan uzaktan eğitim, klasik
kalıplarından çıkarak, birçok eğitime çözüm
oluşturduğu gibi hizmet içi eğitime de çözüm
olarak görülmeye başlanmıştır.
Dünyada birçok bilimsel olayı ya tetikleyen ya da
gelişiminin hızlandırılmasına neden olan silahlı
kuvvetlerin, uzaktan eğitim konusunda da önderlik
etmesi yadırganamaz bir gerçek olarak karşımıza
çıkmaktadır. Bu araştırmada, dünyada birinci elden
uzaktan eğitime özel standartların oluşmasına
neden olan, önder durumundaki ABD KKK’ndaki
uzaktan eğitim uygulamaları ile yeni ancak sağlam
temellerle başlangıç yapan TC KKK’ndaki uzaktan
eğitim
uygulamalarının
karşılaştırılması
amaçlanmaktadır.
2. UZAKTAN EĞİTİMİN SİLAHLI
KUVVETLERDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
Geleneksel
öğrenme-öğretme
yöntem
ve
ortamlarının sınırlılıkları nedeniyle sınıf içi
etkinlikleri yürütme olanağının bulunmadığı
durumlarda; eğitim etkinliklerini planlayanlar ve
uygulayanlar ile öğrenciler arası iletişim ve
etkileşimin özel olarak hazırlanmış öğretim
üniteleri ve çeşitli eğitim ortamları yoluyla belli bir
merkezden sağlandığı bir öğretim yöntemine
uzaktan eğitim olarak tanımlanabilir [1].
Uzaktan eğitim sosyal açıdan, fırsat eşitsizliğine
çözüm getiren, isteyen herkese yaşam boyu eğitim
sağlayan ve bunların yanı sıra eğitimin bir dizi
bireysel ve toplumsal amaçlarının gerçekleşmesine
katkıda bulunabilen, eğitim teknolojilerinden
yararlanmaya ve daha çok kendi kendine
öğrenmeye dayalı bir disiplin olarak da
tanımlanabilir [2].
Bugün eğitim çevrelerinde popüler olarak söz
edilen; İleri Düzey Dağıtılmış Eğitim (ADL),
Öğrenme Nesneleri (LO), Öğrenme Yönetim
Sistemi (ÖYS), Öğrenme İçerik Yönetim Sistemi
(ÖİYS) ve bunlara ait standartlaştırma çalışmaları
olan Paylaşılabilir İçerik Nesnesi Referans Modeli
(SCORM), yine ABD Milli Savunma Bakanlığı’nın
(DoD) büyük katkı ve finansmanı ile
sürdürülmektedir.
Aynı şekilde, gelişen teknolojiye bağlı olarak Türk
Silahlı Kuvvetleri’nde de eğitim açısından
öğrenilmesi ve öğretilmesi gereken bilgi ve
teknolojilerin miktarı artmaktadır. Buna paralel
olarak eğitim alacak personelin sayısında da her
geçen gün artış olmaktadır. Türk Silahlı
Kuvvetleri’nde, artan eğitim gereksinimi karşısında
kadrolu personelin, görevlerine ilişkin hizmetleri
yerine getirmesi için alacağı eğitim, ayrı bir açmaz
olarak
ortaya
çıkmaktadır.
Artan
eğitim
gereksinimine paralel olarak, eğitim için kaynak
gereksinimi de artmakta, kısıtlı bütçe olanaklarıyla
eğitim gereksinimi karşılanamamaktadır. Bu
durum, eski eğitim sistemi dışında maliyet etkin
başka yöntemlerin kullanılmasını zorunlu duruma
getirmektedir [3].
Bu zorunluluktan hareketle; yüz yüze eğitimin yanı
sıra, fiziksel olarak öğrencilerin yanında
bulunmayan,
ancak
teknolojinin
verdiği
olanaklardan yararlanarak çok sayıda öğrenciyi ve
öğretmeni sanal ortamda aynı ya da farklı
zamanlarda bir araya getiren, öğrencinin istediği
yer ve istediği zamanda ulaşılabildiği, kaynak
kaybına neden olmayacak şekilde eşgüdümlü ve
birbirine bütünleşmiş olacak eğitim yöntem ve
sistemlerinin
kullanılması,
Türk
Silahlı
Kuvvetleri’nin eğitim gereksinimini önemli ölçüde
karşılayabilecektir.
Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na (KKK) bağlı
olarak görev yapan Eğitim ve Doktrin
Komutanlığı’nda (EDOK) kurulan Uzaktan Eğitim
Merkezi Amirliği (UZEM) bu işlevi yerine
getirmek üzere kurulmuştur. Yapılan araştırma ile
UZEM’in gelişimi hedeflenmektedir.
3. ARAŞTIRMANIN AMACI
Araştırmanın temel amacı, ABD KKK ve TC
KKK’nın
uzaktan
eğitim
uygulamalarını
karşılaştırmaktır.
Bu temel amacı gerçekleştirmek için, ABD KKK ve
TC KKK’nda uygulanan uzaktan eğitimler
aşağıdaki
değişkenler
yönünden
karşılaştırılmaktadır:
 Uygulanan uzaktan eğitim programları,
 Kullanılan uzaktan eğitim sisteminin altyapısı ve
teknolojileri,
 İdari ve lojistik hizmetler,
 Uzaktan eğitim geliştirme süreçleri.
4. YÖNTEM
Yapılan araştırma, konusu ve yöntemi bakımından
bir karşılaştırmalı eğitim bilimi araştırmasıdır.
Araştırmada bir uzaktan eğitim uygulaması, farklı
bir uzaktan eğitim uygulaması ile karşılaştırılmıştır
(Türkiye ve ABD). Karşılaştırmada yatay yaklaşım
metodu uygulanmıştır.
TC KKK’ndaki uzaktan eğitim uygulaması ile
karşılaştırması yapılacak olan ABD KKK Uzaktan
Eğitim uygulamalarının, diğer askerî uzaktan eğitim
uygulama örnekleri içinde, TC KKK’na yapı olarak
benzerliği ve teknolojik olarak en uygun ve en ileri
uygulama olduğu varsayılmıştır.
Yapılan araştırma, ABD KKK ve TC KKK uzaktan
eğitim uygulamalarının karşılaştırılması ile ABD
KKK ve TC KKK uzaktan eğitim uygulamaları
için, dört değişkenin (Uygulanan uzaktan eğitim
programları, kullanılan uzaktan eğitim sisteminin
altyapı ve teknolojisi, idari ve lojistik hizmetler ile
uzaktan eğitim geliştirme süreçleri) karşılaştırılması
ve elde edilen veriler ulaşılabilen kaynaklarla
sınırlıdır.
5. BULGULAR
Yapılan araştırmanın
özetlenebilir:
bulguları
şu
şekilde
 Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri
Komutanlığı’nda, uzaktan eğitim daha çok internet
üzerinden verilmesine karşın; Türkiye Cumhuriyeti
Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda, henüz internet
üzerinden uzaktan eğitim verilmesi çalışması
yoktur.
 Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri
Komutanlığı’nda uygulanan Öğrenme Yönetim
Sistemi yazılımı, dünyada web tabanlı olarak
verilen uzaktan eğitime yeni bir bakış açısı
getirmiştir. Bu yazılımla, uzaktan eğitim
platformları yeniden tanımlanmıştır. Dünyada
üretilen web tabanlı uzaktan eğitim yazılımlarının
Paylaşılabilir İçerik Nesnesi Referans Modeli
(SCORM) standartlarına uyumunun aranılan ön
koşullar arasına girmesi yine bu yazılımla olmuştur.
 Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri
Komutanlığı’nda üretilen eğitim içerikleri ile
Türkiye
Cumhuriyeti
Kara
Kuvvetleri
Komutanlığı’nda kullanılan eğitim içerikleri
karşılaştırıldığında, Amerika Birleşik Devletleri
Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda üretilen eğitim
içeriklerinin, sivil firmalarla birlikte yapılması
sonucu daha iyi hazırlandığı görülmüştür. Türkiye
Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda
üretilen eğitim içeriklerinin
olmadığı değerlendirilmektedir.
yeterli
düzeyde
olarak internet ve uydu yoluyla da uzaktan eğitim
dağıtılmaktadır.
 Türkiye
Cumhuriyeti
Kara
Kuvvetleri
Komutanlığı’nda uzaktan eğitim, eğitim sistemi
içindeki yerini henüz tam olarak bulamamıştır. Bu
duruma, gerek Türk Silahlı Kuvvetleri ve gerekse
Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı
karargâhlarında yalnızca uzaktan eğitimle görevli
bölüm ve personelin olmamasının neden olduğu
değerlendirilmektedir.
 TC KKK’nda uzaktan eğitim yoluyla verilecek
ders programlarının, sınıf okulları ve kıtalardan
yararlanılarak incelenip ayıklanmasına, bu yolla
kurslar planına alınarak tasarlanacak ve verilecek
derslerin ortaya çıkarılma-sına gereksinim vardır.
 Eğitim gereksinimini açısından, Amerika Birleşik
Devletleri Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda
uzaktan eğitim kitlesi olarak erbaşlara kadar inen
geniş bir yelpaze alınırken, Türkiye Cumhuriyeti
Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda hedef kitle, subay
ve astsubaylarla sınırlıdır.
 Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri
Komutanlığı’nda uzaktan eğitim yoluyla verilecek
ders programları ortaya çıkarılmıştır. Türkiye
Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda ders
programlarının taranarak hangi derslerin uzaktan
eğitim yoluyla verileceğine dair bir çalışmaya
ulaşılamamıştır.
6. SONUÇ VE ÖNERİLER
Araştırmanın amaçları doğrultusunda elde edilen
bulgular ve bu bulguların yorumlarına göre şu
sonuçlar elde edilmiştir:
 ABD KKK Uzaktan Eğitim Programı,
araştırmanın sayıltısında da belirtildiği gibi
benzerleri içinde örnek bir programdır.
 ABD KKK’nda uygulanan ÖYS yazılımı,
dünyada web tabanlı olarak verilen uzaktan eğitime
yeni bir bakış açısı getirmiştir. Bu yazılımla,
uzaktan eğitim platformları yeniden tanımlanmış,
tüm dünyada üretilen web tabanlı uzaktan eğitim
yazılımlarında Paylaşılabilir İçerik Nesnesi
Referans Modeli uyumu, aranılan ön koşullar
arasına girmiştir.
 ABD KKK’nda uzaktan eğitim başlı başına bir
eğitim sistemi olarak ele alınmıştır. Bu nedenle,
ABD KKK karargâhında yalnızca uzaktan eğitimin
yönetimi ile bölümler ve personel ayrılmıştır.
 ABD KKK’nda uzaktan eğitimle ilgili gruplara
bakıldığında, en üst karargâhtan en alt düzey
yöneticiye kadar yapılanmasını ve eşgüdümünü çok
iyi şekilde
yaptıkları;
yetki, görev
ve
sorumlulukların dağıtımında boşluk olmadığı
görülmektedir.
 Uzaktan eğitimin her iki KKK’nda benzer
yöntemlerle
dağıtıldığı
görülmüştür.
ABD
KKK’nda ayrıca, birliklerinin dünya çapında
yayılmış olması nedeniyle, TC KKK’ndan farklı
Araştırma problemi kapsamında, elde edilen
bulgular ve bulguların yorumları ile bunlardan
çıkarılan sonuçlara göre, TC KKK uzaktan eğitim
sistemi, uzaktan eğitim araştırmalarına ve
araştırmacılara yönelik öneriler de şunlardır:
 TSK’de uzaktan eğitim konusunda bir
birlikteliğin sağlanması maksadıyla; kuvvet
komutanlıklarının ortak olarak hareket ettikleri bir
proje
oluşturulmasıyla
uzaktan
eğitim
faaliyetlerinin bir elde toplanmasının; sadelik,
üretimde güç birliğinin sağlanması, ortak içeriklerin
farklı platformlarda çalışmasının sağlanması,
uluslar arası standartlara ulaşılması gibi konularda,
gerek eğitim birlikteliği ve gerekse teknolojik
açıdan büyük bir maliyet ve emek tasarrufu
sağlanacaktır.
 TC KKK’nda uzaktan eğitim yoluyla verilecek
eğitimlere geniş kitlelerin erişimin sağlanabilmesi,
internet üzerinden eğitim verilecek konuların
seçilerek, internet üzerinden eğitim için açılmasında
büyük yarar olacaktır.
 TC KKK’nda uzaktan eğitim ve bilgisayarlı
öğretim teknolojileri hususunda yetişmiş pek az
personel olduğu; personelin, uzaktan eğitim ve
bilgisayarlı öğretim teknolojileri hususunda
lisansüstü eğitim almaları yönünde teşvik
edilmeleri sağlanmalıdır.
 EDOK UZEM’de bir ekip oluşturularak, bu
ekibin tasarım için gerekli kursları almalarının;
ayrıca, sivil firmalarla ortak birkaç içerik tasarımı
yapılması yoluyla ekibin yetiştirilmesinin, yetişecek
ekibin sivil firmalarla eş zamanlı olarak tasarım
yapmayı
sürdürmesinin,
uygun
olacağı
değerlendirilmektedir.
 Türkiye’de uzaktan eğitim uygulamalarının başka
bir
uzaktan
eğitim
uygulaması
ile
karşılaştırılmasının yapıldığı araştırma raporları
bulunamamıştır. Bu durum, Türkiye’de uzaktan
eğitim uygulamalarının karşılaştırılması konusunda
pek az araştırmanın yapıldığını göstermektedir.
Karşılaştırmalı
uzaktan
eğitim
çalışmaları
yapılmasında yarar olacaktır.
 Yapılan çalışmadan yararlanılarak, TSK’nin
diğer kuvvet ve birliklerinde uzaktan eğitim
uygulamaları, ABD KKK ya da TC KKK ile
karşılaştırılabilir. Ayrıca, üçüncü ülkelerin uzaktan
eğitim sistemlerinin karşılaştırılmasının da ikili ya
da üçlü olarak yapılabileceği düşünülmektedir.
KAYNAKÇA
[1] ALKAN, C. (1987). Açıköğretim “Uzaktan Eğitim
Sistemlerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”.
Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayın
No.157.
[2] KAYA, Z. (2002). Uzaktan Eğitim. Ankara:
PEGEMA Yayıncılık.
[3] TSK MKS 164–1. (2004). Türk Silahlı Kuvvetleri
Uzaktan Eğitim Konsepti.
Download