8. SINIF www.platonmatematik.com Üslü İfadeler 08-Z02 1- Negatif Kuvvet Misal: Bir üslü ifadede paydan paydaya ya da paydadan paya alındığında üssün işareti değişir. 5 4 = 5 x+1 ise x + 1 = 4 tür. x = 3 tür. a ve b sıfırdan farklı bir tam sayı olmak üzere, a-n = 1 , an bm = 1 b-m 4 – Tam Sayıların Tek ve Çift Kuvvetleri Misal: 3-2 = Pozitif sayıların tek ve çift kuvvetlerinin sonucu pozitiftir. 1 1 1 , 53 = -3 125 32 9 5 Negatif sayıların tek kuvvetleri negatiftir. Negatif sayıların çift kuvvetleri pozitiftir. a ≠ 0, b ≠ 0 ve n bir gerçek sayı olmak üzere; -n Misal: n a b = dır. b a 3 6 = 216 5 -4 4 256 3 4 = = 4 3 81 2 - Üslü Sayıların Kuvvetleri PLATON MATEMATiK (-3) = -243 Misal: Üslü sayıların kuvveti alındığında üsler çarpılır. a n m 6 (-2) = 64 5 – Ondalık Sayıların Üslü Gösterimleri n a (0,a)n = dir. 10 Misal: = an.m 3 5 2 5 3 8 4 2 (0, 4)3 = 125 10 5 Misal: = 52.5 = 510 6 – Üslü Sayılarda Sıralama 3 - Üslü Denklemler a ≠ 0, a ≠ 1, a ≠ -1 olmak üzere 1 den büyük üslü sayılarda sıralama yapılırken; tabanları eşit olan sayılardan üssü büyük olan sayı an = am ise n = m dir. daha büyüktür. Eğer üsler eşit ise tabanı büyük olan daha büyüktür. Tabanlar eşit ise üsler eşittir. Bu dokümanın tüm yayın hakları Platon Matematik’e aittir. Sınıf ortamında değiştirilmeden kullanılabilir. www.platonmatematik.com 1 Misal: 5 7 5 5 Misal: 3 <3 25 = 25-2 = 23 = 8 22 4 <7 58 = 58-(-2) = 510 5-2 7 – Üslü Sayılarda Çarpma İşlemi Tabanlar aynı sayının kuvvetleri ise sayılar ortak Tabanları aynı olan üslü sayılar çarpılırken ortak taban aynen yazılır. Üsler toplanarak ortak tabanın tabanda birleştirilir. Misal: üstüne yazılır. x y x+y a .a =a 3 274 3 312 = 6 = 36 3 3 2 9 3 3 4 dir. Misal: 32 .35 = 37 6 -3 4 7 2 .2 .2 = 2 Üsleri aynı olan sayıların bölme işleminde tabanlar bölünür, ortak üst aynen yazılır. Tabanlar aynı sayının kuvvetleri ise sayılar ortak an a = bn b tabanda birleştirilir. Misal: Misal: 2 25 .5 . 125 -4 = 2 5 2 3 -4 10 2 -12 (5 ) .5 . (5 ) = 5 .5 .5 0 =5 =1 Üsleri aynı olan sayıların çarpma işleminde tabanlar çarpılır, ortak üs aynen yazılır. x x x a . b = (a.b) dir. Misal: 7 7 PLATON MATEMATiK 5 n 7 2 .5 = 10 4 4 4 3 3 3 4 10 4 10 = = 24 = 16 54 5 9 – Bilimsel Gösterim n bir tam sayı ve 1 a < 10 olmak üzere n a.10 biçimindeki gösterimlere bilimsel gösterim denir. 15 = 5 .3 6 3 20 = 4 .5 = 2 .5 Misal: 1200000 = 1,2.106 (bilimsel gösterim) 5 8 – Üslü Sayılarda Bölme İşlemi 500000 = 5.10 (bilimsel gösterim) Tabanları aynı olan üslü sayılar bölünürken ortak 0,0000000007 = 7.10 (bilimsel gösterim) taban aynen yazılır. Paydaki sayının üssünden paydadaki sayının üssü çıkarılır, ortak tabana üs 0,000342 = 3,42.10 (bilimsel gösterim) -9 -4 80000000 = 0,8.109 (bilimsel gösterim değil) olarak yazılır. -4 0,003 = 30.10 (bilimsel gösterim değil) an an-m am Bu dokümanın tüm yayın hakları Platon Matematik’e aittir. Sınıf ortamında değiştirilmeden kullanılabilir. www.platonmatematik.com 2