Sempatik Sinir Sistemi, Stres ve Hipertansiyon

advertisement
Sempatik Sinir Sistemi ve Hipertansiyon
Dr. Yunus Erdem
Hacettepe Tıp Fakültesi
Nefroloji Ünitesi
Hipertansiyonun Belirleyicileri
GRA
Anjiotensin
Diyabet
Kallikrein
Na-Li countertransport
Haptoglobin
Eritrosit Na
Na-K kotransport
“FDH”? “FCHL”?
Non-modülasyon
Sempatik sistem
Diğer
Major genler
Poligenler
Çevre
Diyet
Na
K
Cl
Ca
Mg
Pb
Yağ
Kalori
Alkol
Kafein
Obesite
Irk
Kan basıncı
Birey
Oral kontraseptifler
Fiziksel inaktivite
Stres
Düşük eğitim düzeyi
Küçük aile
Genetik
Çevre
hipertansiyon
Hipertansiyon
Primer (esansiyel)
Sekonder
• Genetik ve çevresel faktörler
• Otonom sinir sistemi
• Böbrek, sodyum ve renin -anjiotensin sistemi
• Vasküler mekanizmalar
Günlük Yaşam ve Kan Basıncı
J Chronic Dis 1987;40:671
Oturum başkanı süre aşımı
uyarısı etkisi
Başlangıç
Konuşma
Periferden gelen afferent input
Nükleus traktus solitarius
Vagal nükleus
(+)
Sempatik “outflow”
(-)
Vagal tonüs
Sempatik ve parasempatik sistem
arasındaki denge
Sempatik Sinir
Sistemi
Parasempatik Sinir
Sistemi
Preganglionik
nöron
Asetilkolin
Asetilkolin
Postganglionik
nöron
Noradrenalin
Asetilkolin
Sempatik
(savaş ya da kaç)
Hedef organ
Parasempatik
(relaksasyon yanıtı)
Dilatasyon
Pupil, Bronşlar
Konstriksiyon
Hız artışı
Kalp
Hızda azalma
Sindirimde azalma
Mide barsak
Sindirimde artış
Glukoz sekresyonu
Karaciğer
Etki yok
Epinefrin sekresyonu
Adrenal
Etki yok
Relaksasyon
Mesane
Kontraksiyon
Konstriksiyon
Damarlar
Etki yok
Aktivite artışı
Terleme
Etki yok
Ejakülasyon
Genitaller
Ereksiyon
Larkin, Kevin T.. Stress and Hypertension
New Haven, CT, USA: Yale University Press, 2005. p 69.
Adrenerjik reseptörler
Agonist etki
α-1
Vazokonstriksiyon
α-2 santral etki
α−2 periferik etki
Vazodilatasyon
Venokonstriksiyon
β-1
Kardiak atım hacminde artış, renin artışı, lipoliz
β-2
Vazodilatasyon, bronkodilatasyon
Parasempatik
Kardiak atım hacminde ve kalp hızında azalma
Sempatik Sistem
NA
A
Adrenal
medulla
Kan
Böbrek
Kalp
Ven
Arteriyol
"Excess Catecholamine Syndrome" Ann N Y Acad Sci. 1999; 881: 430 - 44
STRES
Duygusal (Affective)
Davranışsal (Behavioral)
Bilişsel (Cognitive)
Fizyolojik (Physiological)
•Otonomik aktivasyon
•Nöroendokrin aktivasyon
•Kas gerginliği
•Hiperventilasyon
•İmmün fonksiyonlarda bozulma
Akut stres yanıtı
Kronik stres yanıtı
Major yaşamsal olaylar
Çevresel stres
(iş, ev, komşular)
Travma
STRES
Algılanan stres
Davranış yanıtı
(kaç ya da savaş;
Diet, sigara, egzersiz)
Bireysel farklılık
(genler, gelişim, deneyim)
Fizyolojik yanıt
Allostaz
Adaptasyon
Allostatik yük
N Engl J Med 1998; 338: 171
Strese Fizyolojik Yanıt
Fizyolojik yanıt
Stres
Aktivite
Düzelme
Zaman
N Engl J Med 1998; 338: 171
Allostaz
Sonlanma
Stres
Düzelme
Katekolamin
Glukokortikoid
Hücre
Fizyolojik ve
patofizyolojik
etkiler
N Engl J Med 1998; 338: 171
3. Sene SKB mmHg
Stres, İnflamasyon ve Kan Basıncı
Düşük
Orta
Yüksek
3. Sene SKB mmHg
Strese IL-6 yanıtına göre gruplar
Düşük
Orta
Yüksek
Strese fibrinojen yanıtına göre gruplar
J Hypertens 2005; 23:1001–1007
Strese Patolojik Yanıtlar
Adaptasyon eksikliği
Tekrarlanan normal yanıt
Fizyolojik yanıt
Fizyolojik yanıt
Tekrarlanan vuruşlar
Düzelme yok
Uygunsuz yanıt
Fizyolojik yanıt
Fizyolojik yanıt
Uzamış yanıt
Normal adaptasyon
N Engl J Med 1998; 338: 171
Tedavi
Stres yönetimi
“Multiple Risk Factor Intervention Trial”
Tatile Çıkma
Mortalite
Total
p:0,018
Kardiyovasküler
p:0,002
Serebrovasküler
p:0,699
Vacationing may be good for your health
Psychosomatic Medicine 2000; 62:608–612
Sempatik Sinir Sistemi
Fonksiyonların Değerlendirilmesi
Plazma noradrenalin düzeyi
Efferent postganglionik sempatik sinir trafiği
İşaretli norepinefrin dökülme tekniği
Plazmadaki Noradrenalin Nereden Gelir?
Akciğer sempatik sinirleri % 30
Adrenal bez < 2 %
Böbrek sempatik sinirleri % 25
Çizgili kas % 20-25
Beyin % 4
Hepatomezenterik dolaşım % 5-7
Kalp % 3
Deri % 6
Acta Physiol Scand 1984 Suppl 527, 11-16.
Otonom Sinir Sistemi ve Kan Basıncı Kontrolü
Brit Med J 2001;322:912-916
Hipertansiyon
Hedef organ
hasarı
Kardiyovasküler
olaylar
Kan basıncının
yükselmesi
Sempatik Aktivasyon
Am J Hypertens 2010; 23: 1052
Uyku ve Sempatik Aktivite
Kalp hızı
(atım/dak)
Uyanık
Ortalama kan
basıncı
(mmHg)
Uyanık
Sempatik
aktivite
(burst/dak)
Uyanık
N Engl J Med 1993; 328:303–307
Kan Basıncı Değişkenliği ve Sempatik Aktivite
p=0.002
Kan basıncı değişkenliği mmHg
Gündüz
MSNA grupları
(kas sempatik sinir aktivitesi)
Hypertension 2002;39:168-172.
Normotansifler
Hipertansifler
Hiperkinetik
Normokinetik
The Tecumseh Study-J Hypertens 1991,9:77-84
Sempatik Aktivite ve Kan Basıncı
Stres testi
Noradrenalin düzeyi
Sistolik kan basıncı mmHg
18 yıl
Stres sırasında noradrenalin düzey
Grupları
18 yıl önce
Hypertension. 2008;52:336-341
Sempatik Aktivite ve Kan Basıncı Yüksekliği
MSNA
(kas sempatik sinir aktivitesi)
Normotansiyon
Beyaz önlük
hipertansiyonu
Maskelenmiş
hipertansiyon
Primer
hipertansiyon
Hypertension 2007; 50:537–542
Sempatik Aktivite ve Kan Basıncı Yüksekliği
Hypertension. 2009;54:690-697
Sempatik Aktivite ve Risk Faktörleri
Obesite
Metabolik
sendrom
Obstrüktif
uyku apnesi
Hypertension 2007; 50:537–542
Noradrenalin düzeyi
Sol ventrikül kitlesi 2004
Sempatik Aktivite ve Hedef Organ Hasarı
20 yıl
Plazma noradrenalin 1984
Sol ventrikül kitlesi
J Hypertens 2006;24:905–913
Kronik Böbrek Hastalığı ve Sempatik Aktivite
Kas Sempatik Sinir Aktivitesi
* p<0.05
ortalama
GFR ml/dk
95
68
48
31
Hypertension 2011;57:846-851
Sempatik sistem /
Parasempatik sistem
Metabolik
Trofik
Hemodinamik
Trombotik
İnsülin direnci,
dislipidemi
Katekolamin ve renin
artışı, hiperinsülinemi
Kalp hızı artışı,
vazokonstriksiyon
Düşük plazma volümü,
prokoagülasyon
Damar
hipertrofisi,
sol ventrikül
hipertrofisi
Aritmi, doku
iskemisi
Diabet,
ateroskleroz,
endotelyal
disfonksiyon
Tromboz
Ann Intern Med. 2003;139:761-776
Sempatik Sistem ve Hipertansiyon
Hipertansiyon
evreleri
Sınırda
Hafif
Orta
Ağır hipertansiyon
Klinik tablolar
Genç, yaşlı ht
İsole sistolik ht
Gebelik ht
Beyaz önlük
Maskelenmiş
Uyku apnesi
Hedef organ
hasarı
Sol VH
Renal hasar
Endotel disfonksiyonu
Metabolik
sorunlar
İnsülin direnci
Metabolik sendrom
Dislipidemi
Obezite
Hypertension 2009;54:690-697
Sempatik Sinir Sistemi ve Hipertansiyon
Tedavi
Renal Sempatik Denervasyon
Eur Heart J 2011;32:537-544
The Symplicity HTN-2
Renal Sempatik Denervasyon
Lancet 2010; 376: 1903–09
The Symplicity HTN-2
Renal Sempatik Denervasyon
24. Ay Sonuçları
Kan basıncında düşme
1
3
6
Sistolik kan basıncına göre dağılım
12
18
24
aylar
Hypertension 2011;57:911-917
Karotid Baroreseptör Stimülasyonu
Otonom Sinir Sistemi
Sempatik inhibisyon
Parasempatik uyarılma
kalp hızı
vazodilatasyon
 sertlik
diürez
renin
Karotid Baroreseptör Stimülasyonu
(RHEOS)
Krum H et al. Eur Heart J 2011;32:537-544
Published on behalf of the European Society of Cardiology. All rights reserved. © The Author
2011. For permissions please email: journals.permissions@oup.com.
Karotid Baroreseptör Stimülasyonu
J Am Coll Cardiol 2011;58:765–73
Karotid Baroreseptör Stimülasyonu
1, 2 ve 3. yıl KanBasıncı Sonuçları
Eur Heart J 2011;32:537-544
Karotid Baroreseptör Stimülasyonu
Sonuç:
3 primer son nokta (+)
uzun dönem etkinlik
uzun dönem alet güvenliği
kısa dönem tedavi güvenliği
2 primer son nokta (-)
kısa dönem etkinlik
prosedür yan etkileri
Phosducin
J Clin Invest 2009; 119:3597–3612
Phosducin “knock-out” fare modeli
Anestezi sonrası
Kafes değişimi
J Clin Invest 2009; 119:3597–3612
Phosducin
J Clin Invest 2009; 119:3597–3612
Phosducin
J Clin Invest 2009; 119:3597–3612
Download