Slayt 1

İMMÜNOLOJİ VE İMMUNOPATOLOJİ
iMMUNOLOJİ Bağışıklık demektir.
Organizmanın kendine yabancı olan maddeleri
tanıması ve bu maddelere karşı göstermiş oldukları
tepkimelerin tümü ile ilgilenen bilim dalıdır.
İMMUNOPATOLOJİ
bilim dalıdır.
Bağışıklık sistemi bozukluklarını inceleyen
ANTİJEN
• Antijen
• vücuda girdiğinde bağışıklık sistemi tarafından
antikor üretimine yol açan yabancı
moleküllerdir.
• Antijenler genellikle protein ve polisakkarit
yapısında nadirende lipit yapısında olabilir.
HAPTEN
Yalnız başına ANTİKOR oluşturamayan,ancak
organizmaya girdikten sonra organizma proteinleri ile
birleşerek antikor oluşumuna neden olabilen maddelere denir.
ANTİKOR
• Organizmaya giren yabancı organik yapılara (protein ve
polisakkarit ) karşı geliştirilen glikoprotein yapısındaki
moleküllerdir.
• Bu moleküller organizmayı yabancı moleküllerin yol açması
muhtemel zarar verici etkilere karşı erkenden uyararak
koruyuculuk sağlarlar.
• immünglobulinler;
• IgG, IgM, IgA, IgD, IgE
tipleri vardır.
• Bir antikor iki ağır zincir ve iki hafif zincirden
yapılır. Benzersiz değişken bölge bir antikorun
eşleniği olan antijeni tanımasına izin verir.
ADJUVAN
Antijen ile birlikte verilerek,bağışık yanıtın daha güçlü
olmasını sağlayan maddelerdir.
Antijen ile karıştırılarak verilmesi gerekir.Önce yada sonra
verilirse bir yararı olmaz.
Türkiyede aşılar adjuvan madde olarak squalene maddesi
içeriyor.
BAĞIŞIK YANITTA ROL ALAN ORGANLAR
• Bağışıklık sisteminin organları lenfoid dokulu
organlardır
• Bu organlar, birincil lenfoid organlar ve ikincil
lenfoid organlar olarak iki grup halinde
incelenseler de birbirleriyle sürekli ilişki
halindedirler.
• Birincil lenfoid organlarda, lenfositlerin üretim
işleri yapılırken; ikincil organlarda lenfositler
ilk defa antijenlerle yüzleşirler.
Lenf bezleri: Geniz eti olarak da bilinen, yutağın
üst kısmında, burun boşluğunun arka tarafında
bulunan lenfoid doku parçalarıdır. Bakteri ve
virüs gibi enfektöz ajanları ve onların ürettiği
antikorları yakalarlar.
Bademcikler Boğazda, lenfositlerin toplandığı ve
dışarıya açılan bir açıklık olan ağızda ilk engeli
oluşturan küçük yapılardır.
Lenf sıvısı bademciklerin içerisinde bulunan lenf
damarlarından boyun ve çene altı
düğümlerine doğru akar. Bu esnada lenf
damarlarının duvarlarından lenfositler
salgılanır. Vücuda girebilen mikroplar, buradan
salgılanan lenfositler tarafından temizlenirler.
Timus Göğsün üst bölümünde, tiroid bezinin
altında yer alan ve olgunlaşmamış lenfositlerin
kemik iliğinden çıkıp, olgunlaşma sürecine tabi
tutuldukları vücut organdır.
Lenf düğümleri Tüm vücuda yayılmış, B ve T
hücrelerinin bulunduğu merkezlerdir. Vücutta
koltuk altı, kasık, çene altı, boyun, dirsek ve
göğüs bölgelerinde bol bulunurlar.
• Lenf düğümleri ya da nodları; lenf sisteminin bir parçası olan birçok
hücre çeşidini içeren bir organ yapısıdır. Lenf düğümleri vücudun
her yerinde bulunurlar ve beyaz kan hücrelerini içererek yabancı
parçacıklar için filtre ve kapan görevi görürler. Bu yüzden bağışıklık
sisteminin aksaksız işlemesinde önemleri büyüktür.
• Lenf düğümlerinin ayrıca klinik bir önemi de bulunmaktadır.
Önemsiz boğaz iltihaplarından (farenjit), kanser gibi hayatı tehdit
eden durumlarda yangı gösterebilir ve şişerler. Dahası, lenf
düğümlerinin önemi; kanser evrelemesi için kullanılan durumlarda,
kullanılan tedavinin şekli ve prognozun belirlenmesinde oldukça
büyüktür.
• Lenf düğümleri yangısallaştığında biyopsiyle tanı konulabilir.
Şüphesiz hastalıklar lenf düğümlerini özellikleri ve yerleşim
yerleriyle etkilerler.
Lenf düğümlerinin bulunduğu yerler
• Lenf damarları içerisinde dolaşan, kan
plazması ve lenf proteinlerinden oluşan
dolaşım sıvısına lenf denir.
• Lenf Sisteminin Görevleri: Doku ve hücrelerdeki
yabancı maddeleri, ölü ve yıpranmış hücreleri,
bakteri ve mikropları uzaklaştırmak
• kaybedilen proteinlerin bir kısmının tekrar
dolaşıma kazandırmak
• doku sıvısı ile kan sıvısının dengede kalmasını
sağlamak, bağırsaklarda emilen yağ asitleri,
gliserol, A, D, E, K vitaminlerini dolaşıma katmak
• vücudun savunma sistemine destek olmak lenf
sisteminin görevleri arasındadır.
İnsan lenf sistemi
Karaciğer Özellikle fetüsde olmak üzere,
immünolojik etkin hücreleri içerir; T-hücreleri
ilk olarak fetüs karaciğeri tarafından üretilirler.
Dalak Karın boşluğunun sol üst tarafında
bulunan ve eski kırmızı kan hücrelerinin
yıkımından sorumlu bir organdır. Tek çekirdekli
fagositik sistemin merkezlerinden biridir.
Enfeksiyonlarla savaşmada yardımcı olur.
Peyer plakları İnce bağırsağın ileum bölgesinde
bulunan lenfoid dokuların yoğunlaştığı
bölgelerdir. Bağırsak lümenindeki patojenlerin
kontrol altında tutulmalarını sağlar.
Kemik iliği Bağışıklık sisteminin tüm hücrelerinin
kökeni olan kök hücrelerin bulunduğu bir
merkezdir.
Lenf Bağışıklık sisteminin hücre ve proteinlerini
vücudun bir yerinden diğerine taşıyan,
"akkan" olarak da bilinen bir çeşit dolaşım
sistemi sıvısıdır.
Bağışıklık sistemi organları
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1-Lenf bezleri
2-Bademcik
3-Timus
4-Lenf düğümleri
5-Karaciğer
6-Dalak
7-Peyer plakları
8-Kemik iliği
9-Lenf sıvısı
BAĞIŞIKLIK YANITINDA ROL OYNAYAN HÜCRELER
•
•
•
•
makrofajlar
lenfositler
a) B lenfositler (plazma hücresi)
b)T lenfositler :
T helper/yardımcı/uyarıcı hücre ve
•
T sitotoksik/supresör/baskılayıcı hücre olmak üzere
iki çeşittir.
• Öldürücü (natural killer) hücreler
• diğer hücreler ise,nötrofiller, eozinofiller, bazofiller ve
mast hücreleri, trombositler.
İMMUNOPATOLOJİ
• Bağışıklık sistemi bozukluklarını inceleyen
bilim dalıdır
• 1-Hipersensivite (aşırı duyarlık)reaksiyonları
• 2-Otoimmun hastalıklar
• 3-Amilodozis
• 4-İmmun yetmezlik sendromları
1-Hipersensivite (aşırı duyarlık)reaksiyonları
- Tip 1 (anafilaktik tip aşırı duyarlık)
Sistemik anafilaksi Örn.penisilin
Lokal anaflaksi Örn.çiçek tozu,besinler,tüyler
-Tip 2 (antikora bağlı sitotoksik tip aşırı
duyarlık) örn.Kan grubu uyuşmalığı
-Tip 3 (immunkomplekslerle olan aşırı
duyarlık) örn.vaskülit
-Tip 4 (hücre aracılığı ile olan aşırı duyarlık)
örn.tüberkülin testi
2-Otoimmun hastalıklar
-hashimoto tiroidi
-otoimmun hemolitik anemi
-ülseratif kolit
-romatoid artrit
TRANSPLANTASYON
• Hastalıklı bir organın sağlıklı bir benzeri ile
değiştirilmesi yada bir defektin doku ile
kapatılması demektir.
• Nakledilen doku ve organların reddinde hem
hücresel ,hemde hümoral bağışıklık rol
oynamaktadır